Kuruluş ve Fonksiyonları
UPU, 9 Ekim 1874`te 22 ülke tarafından imzalanan ve Bern Anlaşması olarak da bilinen Genel Posta Birliği Anlaşması ile kurulmuştur. Anlaşma, 1 Ocak 1875`te (Fransa 1 Ocak 1976`da) yürürlüğe girmiştir. 1878`de Birliğin adı, bugünkü adı olan "Dünya Posta Birliği" ile değiştirilmiştir. UPU, Birleşmiş Milletlerin 1 Temmuz 1948`den beri İhtisas Birimleri`nden biridir. UPU`nun Anayasa`sı (Genel Tüzüğü, Anlaşmayı ve Ayrıntılı Kuralları içerir) her üye ülkenin yetkili makamlarınca onaylanmış bir diplomatik anlaşmadır. 1964`te Viyana`da toplanan 15. Kongre tarafından kabul edilen ve 1 Ocak 1966`dan beri yürürlükte olan Anayasa, şu Kongrelerce düzeltilmiştir: Tokyo-Japonya 1969, Lozan-İsviçre 1974, Hamburg-Almanya 1984, Waşington-ABD 1989 ve Seul-Kore 1994. Anayasa`da ve UPU`nun fonksiyonlarında yapılan düzenlemeler UPU Genel Tüzüğü`nde belirtilmektedir. (Seül`de kabul edilen Genel Tüzükler 1 Ocak 1996`da yürürlüğe girmiştir.Uluslararası Büro`nun çalışma dili Fransızcadır 1 Ocak 1996`dan itibaren İngilizce Uluslararası Büro`nun çalışma dili olacaktır.Dünya Posta Birliği Anlaşması`nın Anayasası`nı kabul eden ülkeler mektup ve diğer posta çeşitlerinin değişiminde tek bir posta sınırı olarak hareket edeceklerdir. Ulaşım özgürlüğü bu sınırlar içerisinde garanti altına alınmıştır. Anayasa`ya göre Birliğin amaçları; posta hizmetlerinin gelişmesini ve örgütlenmesini sağlamak, insanlar arasındaki iletişimin geliştirilmesine etkin posta hizmetleri ile katkıda bulunmak, sosyal, kültürel ve ekonomik alanlarda uluslararası işbirliğine katkıda bulunmak, üye ülkelerin talebi üzerine teknik yardımda bulunmaktır.
UPU, 1963 yılından beri; sonradan BM ile Birleşmiş Milletler Kalkınma programını kurmak üzere birleşen, Birleşmiş Milletler Genişletilmiş Teknik Yardım Programına (UNDP) katılmaktadır. 1989 UPU Waşington Kongresi, UPU yardımlarının BM Kalkınma Stratejisi Genel Çerçevesi`nde birleştirilmesi için tavsiye kararı almıştır. Uygulamada UPU`nun kendi kaynakları ile yaptığı yardımlar UPU ve alıcı ülkelerle yapılan kalkınma anlaşmaları ile birlikte çok yıllı entegre projelere bağış şeklinde olmaktadır. UPU`nun yardımları tüm posta sektörlerini kapsayan teknik işbirliği sorunlarıyla ilgilidir. UPU teknik yardım faaliyetlerinin ana finansman kaynağı UNDP`dir.
Üyeler
189 üye ülke vardır; Afganistan, Arnavutluk, Cezayir, Angola, Antigua ve Barbuda, Arjantin, Ermenistan, Avustralya, Avusturya, Azerbaycan, Bahamalar, Bahreyn, Bangladeş, Barbados, Beyaz Rusya, Belçika, Belize, Benin, Bhutan, Bolivya, Bosna-Hersek, Botswana, Brezilya, Brunei, Bulgaristan, Burkına Faso, Burundi, Kombodya, Kamerun, Kanada, Kapa Verde, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Şili, Çin, Kolombiya, Komoros, Kongo, Kosta Rıka, Fildişi Sahilleri, Hırvatistan, Küba, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Cibuti, Dominik, Dominik Cumhuriyeti, Ekvator, Mısır, El Salvador, Ekvatoral Gine, Eritre, Estonya, Etyopya, Fiji, Finlandiya, Fransa, Gabon, Gambiya, Gürcistan, Almanya, Gana, Yunanistan, Grenada, Guatemala, Gine, Gine-Bisau, Guyana, Haiti, Holy Sea, Honduras, Macaristan, İzlanda, Hindistan, Endonezya, İran İslam Cumhuriyeti, Irak, Irlanda, İsrail, Italya, Jamayka, Japonya, Ürdün, Karadağ, Kazakistan, Kenya, Kiribati, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, Kore Cumhuriyeti, Kuveyt, Kırgız Cumhuriyeti, Lao Halk Demokratik Cumhuriyeti, Lübnan, Lesoto, Liberya, Libya, Lihenştayn, Litvanya, Lüksemburg, Makedonya, Magadaskar, Malavi, Malezya, Maldivler, Mali, Malta, Mauritanya, Mauritus, Meksika, Moldava, Monako, Mongolya, Fas, Mozambik, Myanmar, Nabibya, Nauru, Nepal, Hollanda, Hollanda Antilleri, Yeni Zelanda, Nikaragua, Nijer, Nijerya, Norveç, Umman, Palau, Pakistan, Panama, Papua Yeni Gine, Paraguay, Peru, Filipinler, Polonya, Portekiz, Katar, Romanya, Rusya Federasyonu, Ruanda, St. Kitts ve Nevis, St. Lusya, St. Vinsent ve Grenada, San Marino, Sao Tome ve Principe, Suudi Arabistan, Senegal, Seyşeller, Sierra Leone, Singapur, Slovakya, Solvenya, Solomon Adaları, Somali, Güney Afrika, İspanya, Sırbistan, Sri Lanka, Sudan, Surinam, Swaziland, İsveç, İsviçre, Suriye, Tanzanya, Tayland, Togo, Tonga, Trınıdad ve Tobago, Tunus, Türkiye, Türkmenistan, Tuvalu, Uganda, Ukrayna, Birleşik Arap Emirlikleri, İngiltere, ABD, Uruguay, Özbekistan, Vanuatu, Venezüella, Vietnam, Batı Samoa, Yemen, Zaire, Zambiya, Zimbabve.Yapı
Dünya Posta Kongresi (olağan olarak 5 yılda bir toplanır), UPU`nun en yetkili karar merciidir. Kongre tüm üye ülkeleri temsilcilerinden oluşmaktadır.Yıllık olarak toplanan İdare Konsey (CA), 1947 Paris Kongresi tarafından kurulan Yürütme Konseyi`nin yerine, 1994 Seül Kongresi tarafından kurulmuştur. Konsey, Kongre tarafından seçilen 41 üyeden oluşmaktadır. Konsey, Kongrelerin devamını sağlamaktan, kısmen Kongrelerde alınan kararların Kongreler toplana kadar geçen sürede uygunluğunu denetlemekten, çeşitli hükümetlerin posta politikaları konusundaki sorunlarını, uluslararası gelişmeleri de hesaba katarak değerlendirmekten, zorunlu hizmetlerde genel ilke ve politikaların uygulanmasını ve geliştirilmesini idare etmek, Kongreler arasında strateik plan değişikliklerini onaylamak, teknik işbirliğinin hükümetlerarası yönünden, hizmetlerin kalitesini (politika ve ilke olarak) yükseltmekten, dağıtım hizmetleri endüstrisini bir bütün olarak etkileyen uluslararası teknik standartlar anlaşmalarından, bütçeyi onaylanmaktan, Kongreler arasında anlaşmalardaki hükümleri değiştiren tekliflerin onaylanmasını takip etmekten, Uluslararası Büro`nun faaliyetlerinin kontrol edilmesinden, uluslararası ajanslarla ve diğer organlarla yapılan anlaşmalarla ilgili kararlar almaktan sorumludur. İdari Konsey şu bölümlerden oluşmaktadır:
- Komite 1 - Genel Konular ve Birliğin Yapısı
- Komite 2 - Finansman
- Komite 3 - İnsan Kaynakları
- Komite 4 - Hizmetler ve Standartlar (politika ve ilke konuları)
- Komite 5 - Teknik İşbirliği
- Komite 6 - Seül Posta Stratejisi
Posta İşlemleri Konseyi (POC) 1994 Seül Kongresinde, 1957 Ottawa Kongresi nde kurulan Posta İncelemeleri Danışma Konseyi`nin (CCPS) yerine kurulmuştur. POC tüm CCPS faaliyetlerinden de sorumlu olacaktır. Kongre tarafından seçilen 40 üyeden oluşmaktadır. Tüm üye ülkelerdeki posta idarelerini ilgilendiren önemli işlemsel, teknik, ticari, ekonomik ve teknik işbirliği sorunları ile ilgilenmektedir. POC temelde aşağıdaki konularla ilgilenmektedir:
- Komite 1 - Mektup Postası
- Komite 2 - Koli Postası
- Komite 3 - Finansal Posta Hizmetleri
- Komite 4 - Acele Posta Servislerinin Gelişimi
- Komite 5 - Servis Kalitesi
- Komite 6 - Pazarlama
- Komite 7 - Telematik Gelişmeler
- Komite 8 - Modernizasyon
- Komite 9 - Posta Gelişimi ve Seül Posta Stratejisi
Uluslararası Büro, sekreterlik olarak hizmet vermekte ve Birliğin organlarına (Kongre, CA ve POC) idari destek sağlamaktadır.UPU`nun 1995 yılı bütçesi 32.165.490 İsviçre Frangı`dır