Diğer anlamı|Evrim (anlam ayrım)
Jeoloji çağları
13,5 milyar Büyük patlama ile maddenin evriminin başlaması :
Big Bang [Ayrıntılı bilgi : İnsanlık Tarihi, Alaeddin Şener, sayfa 33-38][Bilim ve Teknik Dergisi sayı: 377]
Büyük patlamadan 10
-35 saniye sonra atom altı parçacıkları ;
Kuarkların oluşması
Büyük patlamadan 1 saniye sonra
Gama ışınları
Büyük patlamadan 3 dakika sonra genişleyen evrenin yarıçapı 40 ışık yılı noktaya ulaşması
Büyük patlamadan 100 bin yıl sonra
maddenin görünmesi
Büyük patlamadan 3 milyon yıl sonra ilk
elementler Helyum ve
Hidrojen`in ortaya çıkması
[Büyük patlamadan sonraki aşamalar :Yaşamın Kökeni, Osman Gürel, Sayfa 13 ve 48) ]
5 milyar,
Güneş`in oluşması
4,5 milyar,
Dünya`nın oluşması
Arkeozoik devir (canlılı)
Proterozoik devir
500 milyon , omurgalı deniz canlıları, yaşamın karalara geçmeye başlaması
440-400 milyon,
Silurian dönemi , soluk alan hayvanlar
350-300 milyon, Missisippian dönemi , karaların genişlemesi, ilkel kafadan bacaklılar, kanatlı böcekler
Mezozoik devir (orta evrim düzeyinde canlılık)
220 - 180 milyon,
Triassic dönem,
volkan etkinlikleri , deniz sürüngenleri,
200 milyon eski (arkaik) (yumurtlayan) memeliler
135-70 milyon,
Cretaceous dönemi, dev kertengelelerin yok oluşu, çiçekli ağaçlar,günümüz böcekleri
100 milyon yeni (eteneli) (plesentalı) memeliler
70-60 milyon,Paleogene dönemi, Paleocene çağı, kemirgenler (prosimiyen) (
kemirgen memeliler) ağaçsivrifaresi,
kuşlar
65 milyon, dinazorların yok oluşu
60-40 milyon, Paleogene dönemi, Eocene çağı, yüksek memeliler (
primatlar)
40-25 milyon, Paleogene dönemi, Oligocene çağı, hançerdişli
kedigiller
30 milyon, antropoidler (insana yaklaşan primatlar)
25-10 milyon, Neogene dönemi, Miocene çağı, otlayan memeliler, Catharhin`ler (insanınkine benzeyen diş yapısı bulunan eski dünya maymunları)
10-1 milyon, Neogene dönemi, Pliocene çağı,
dağların yükselmesi, iklimin soğuması
15 milyon, kuyruksuz iri maymunlar (ape`lar)
7,5 milyon, Pongit`ler (
Orangutan soy ağacının ayrılması)
6 milyon, Panida`lar (
Goril ve
Şempaze soy ağacının ayrılması)
4 milyon, insansıların dikilmesi (
hominianlar) (ayağa kalkması)
[Bilim ve Buluşlar Tarihi, Isaac Asimov, sayfa 9-12] [Bilim ve Teknik Dergisi sayı: 373] [ İnsanlık Tarihi, Alaeddin Şener, sayfa 48-64]
3 milyon, insan cinsi (homo) ve onun ilk türü (
homo habilis)
Paleolitik Kültür Evresi başlangıcı (Eski Taş Çağı)
2,5 milyon, kültürel evrimin organik evrim önüne geçmesi,
2,5 - 2 milyon, dik duran insan türü (homo erectus), taş aletler
1 milyon, Quaternary dönemi, Pleistocene çağı (10 bin yıla kadar) düşünen insan türü (
homo sapiens) ,
buzulların yayılması
200 bin, Çağdaş tipte düşünen insan (modern homo sapiens) (bugün var olan ırklar),
din [Bilim ve Buluşlar Tarihi, Isaac Asimov, sayfa 17, Cenazede yiyecek ve içecekler sık sık ölüyle gömülüyordu. Eğer ölümden sonra hayat olduğunu hissettilerse bunu din dediğimiz şeyin ilk olarak ortaya olarak düşünebiliriz ]
Mezolitik Kültür Evresi başlangıcı (Orta Taş Çağı)
14 bin, Hayvanların evcilleştirilmesi
[1950`lerde Kuzey Irak`ta insanlarla birlikte köpek fosilide bulunmuştur ]
Neolitik Kültür Evresi başlangıcı
M.Ö. 10 bin - Quaternary dönemi, Holocene çağı,
Asalaklıktan üreticiliğe geçiş
M.Ö. 9000
M.Ö. 8000 -
Tarım, yerleşik hayat
M.Ö. 5000 - Sulama, terazi
M.Ö. 3600 -
Bronz kullanımı
M.Ö. 3000 - Eşitlikçi ilkel topluluktan katmanlı uygar topluma geçiş (Uluslar) ,
Mum kullanımı
M.Ö. 2650 - Taş anıtlar
M.Ö. 2340 - İmparatorluklar
Kaynaklar - Notlar
Ayrıca bakınız
- Dünden Bugüne İnsan, Metin Özbek, İmge Kitapevi
- Antropoloji, Nephan Saran, İnkılap Kitapevi
- Yaşamın Kökeni, Osman Gürel, Pan Yayıncılık
Kaynaklar
Vikipedi