Türkçe Bilgi: AT-3 Sagger

9K11 Malyutka (Rusça: Малютка; Türkçesi Ufak veya sıska bebek) SSCB tarafından geliştirilen MCLOS sınıfı manuel kablo güdümlü tanksavar füzesidir. Füzenin NATO rapor adı: AT-3 Sagger’dir. SSCB nin ürettiği ilk insan platformlu güdümlü tanksavar füzesidir. Aynı zamanda SSCB tarafından en çok üretilen ATGMdir. 1960lı ve1970li yıllar arasında tahminen 25,000 füze üretilmiştir. Bunun dışında farklı adlar ile beş ülkede üretimi yapılmaktadır.

Geliştirilmesi

Temmuz 1961 yılında Sovyet Hükümetinin verdiği emirle Tula ve Kolomna tadarım büroları tarafından geliştirilmeye baçlandı. İstenilen özellikleri sırasıyla şunlardı:

Araca monteli veya insan tarafından fırlatılabilecek
menzili 3000 m
zırh delme oranı 200 mmyi 60° ile
azami ağırlığı 10 kg.

Tasarım çalışmalarında 1950 li yıllarda geliştirilen batı tarzı ATGMler olan Fransız Entac ve İsviçre yapımı Kobra füzeleri örnek alındı. Sonuçta AT-1 Snapper füzesinden de sorumlu olan Kolomna Makina Tasarım Bürosu tarafından tasarlanan prototip geliştirilmeye aday görüldü. Başlangıç testleri 20 Aralık 1962 tarihinde bitti ve 16 Eylül 1963te füze ordu servisine girdi.

Tarihi

SSCBye bağlı Kızıl Ordu içerisinde motorize avcı taburları içerisinde tanksavar müfrezelerindeki birliklerde kullanıldı. Her müfrezede iki takım her takımda iki Malyutka birimi görev yapmaktaydı. Her takımda iki adet fırlatma istasyonu bulunuyordu. Takımlardaki her yardımcı silahçının bir adet RPG-7 silahı bulunuyordu. RPG-7nin görevi Maltukya füzenin etkisiz olduğu 500 metrelik alan içerisinde bir ölüm bölgesi yaratmaktı. Füze insan kıllanımının dışında BMP-1, BMD-1 ve BRDM-2 taşıtlarına da monte edilebilmekteydi.

1972 yılında Vietnam Savaşı sırasında Kuzey Vietnam Ordusu tarafından Güney Vietnam Ordusu güçlerine karşı kullanılan füze bazı başarılar elde etmiştir.

Aynı şekilde 1973 yılındaki Yom Kippur Savaşı sırasında Suriye ve Mısır orduları tarafındanda kullanıldı. ian armies.Savaş sırasında bir füze takımı başına 20 mermi—ya da tümen başına 2,000 mermi kullanmıştır. Sovyet kaynaklarının yaptığı açıklamaya göre 800 İsrail tankını (bazı kaynaklar bunu 1,063 adet olarak açıklamıştır ki bu sayının bu kadar farklı olmasındaki sebep vurulan bazı tankların 24 saatten kısa bir sürede tekrar görevlerine dönmüş olması ile açıklanmıştır) vurmuştur.

Tanımı

Füze elde taşınabilen portatif fırlatıcı (9P111), kara taşıtları (BMP-1, BRDM-2) ve helikopterden (Mi-2, Mi-8, Mi-24) ateşlenebilmektedir. 9P111 cam elyafı çanta şeklindeki fırlatıcının hazırlanması beş dakika almaktadır.

Füze atıldıktan sonra (9S415) model bir kumanda kolu sayesinde hedefe yönlendirilmektedir.Burada en önemli iş kumanda eden silahçının becerisine kalmıştır. Silahçının verdiği komutlar füzeye silahın arkasında uzayıp giden 3 ince tel sayesinde iletilmektedir. Füze ateşlendikten sonra herhangi bir engele çarpmamak veya yere çakılmamak için yükselir.Uçuş süresince yanlarında bulunan açılı kanatçıklar sayesinde saniyede kendi çevresinde ortalama 8.5 tur atar. Füze içerisindebulunan ufak bir jiroskop sayesinde kendi kendine yere çarpmadan havada uçabilir. Füzenin asgari menzili 500 ila 800 metre arasındadır. Eğer hedef 1000 metreden yakında silahçı füzeyi gözleri ile değil ise 8x gücünde, 22.5 derece görüş açılı 9Sh16 periskop nişangahtan yararlanır.

Hedefin uzaklığının yüksek isabet oranına etkisi 90% ila 60% olup, elde edilen tecrübelerden hava durumu ve silahçının becerisinin ise bunda 25% ila 2% arasında etki ettiği anlaşılmıştır. MCLOS güdümleme sistemini kullanmak için silahçının ustalığını geliştirmesi gerekmekteydi. Bu füzeyi iyi kullanmak için ortalama 2,300 benzetim atışı yapmak gerekmekte bu da haftada en az 50 ila 60 benzetim atılı yapmak gerekmektedir.

En önemli sorun füzenin azami menzile— olan uçuş süresinin ortalama 30 saniyeyi&mdash bulmasıdır.Bu süre zarfında hedef kaçış manevrası yapma, duman-sis bulutu oluşturma, silahçının olduğu yere ateş açma veya herhangi bir engel veya yapının arkasına saklanma şansı verebilmekteydi.

Son model füzelerde bu sorun kullanımı daha kolay olan SACLOS güdümleme sistemi ile çözülmeye çalışılmıştır. Geliştirilmiş itme sistemi sayesinde ortalama uçuş süresi de kısalmıştır.

Modelleri

AT-3 Sagger

AT-3A Sagger A 9M14 Malyutka kablo güdümlü MCLOS 1963 yılında servise girdi
AT-3B Sagger B 9M14M Malyutka-M kablo güdümlü MCLOS 1973 yılında servise girdi.Geliştirilmiş motoru sayesinde azami menzile olan uçuş sürersi en aza indirildi. Ağırlığı 11 kg. Menzili 3 km.
AT-3C Sagger C 9M14P Malyutka-P kablo güdümlü SACLOS

9M14P Geliştirilmiş savaş başlığı 460 mmlik RHA zırhı delmekteydi, 1969 yılında servise girdi
9M14P1 Geliştirilmiş savaş başlığı 520 mmlik RHA zırhı delebilmektedir. Algılama sondası sayesinde ERA zırhlara karşıda etkili hale getirildi.
9M14MP1
9M14MP2

AT-3D Sagger D kablo güdümlü SACLOS 1990lı yıllarda ordu servisine girdi. Ağırlığı 13 kg. Menzili 3 km. Hızı 130 m/s.

9M14-2 Malyutka-2 3.5 kg HEAT savaş başlığı 800 mmlik RHA zırhlara karşı etkiliydi. 1992 yılında hizmete girdi. Ağırlığı 12.5 kg.
9M14-2M Malyutka-2M 4.2 kg ikili patlayıcılı HEAT savaş başlığı ERA zırhlara karşı. Ağırlığı 13.5 kg. Hızı 120 m/s.
9M14-2P Malyutka-2P
9M14-2F Malyutka-2F 3.0 kg termobarik savaş başlığı. Piyade ve hafif zırhlı taşıtlara karşı kullanım içindir.
9M14P-2F
9M14-2T Sırp Yugoimport SDPR yapımı Malyutka-2T SACLOS 4.4 kg ikili patlayıcılı HEAT savaş başlığı 1,000 mmlik RHA, geliştirilmiş özellikleri ile ERA zırha karşıda etkili. Ağırlığı 13.7 kg. Hızı 120 m/s

HJ-73 Hongjian Red Arrow-73 Çin

HJ-73 MCLOS güdümlü 1979 yılında ordu servisine girdi
HJ-73B SACLOS
HJ-73C SACLOS güdümlü geliştirilmiş kapasitesi ile ERA zırhlarına karşı etkili

RAAD İran

RAAD
RAAD-T geliştirilmiş kapasitesi ile ERA zırhlarına karşı etkili

Susong-Po Kuzey Kore
POLK Slovakya yapımı AT-3C
Kuen Wu 1 Tayvan

Geçmişte ve günmüzde kullanan ülkeler

Afganistan, Arnavutluk, Cezayir, Angola, Ermenistan,Bosna Hersek, Bulgaristan, Çin Halk Cumhuriyeti, Hırvatistan, Küba, Kıbrıs Cumhuriyeti, Çekoslavakya, Mısır, Etiyopya, Hizbullah, Macaristan, İran, Irak, Hindistan, Kuzey Kore, Libya, Mozambik, Peru, Polonya, Romanya, Sırbistan, Suriye, Uganda, Vietnam ve Zambiya

Notlar

Hull, A.W. , Markov, D.R. , Zaloga, S.J. (1999). Soviet/Russian Armor and Artillery Design Practices 1945 to Present. Darlington Productions. ISBN 1-892848-01-5.
http://rbase.new-factoria.ru/search/outinfo.php?malutka/malutka.shtml in Russian
http://waronline.org/IDF/Articles/firstATGM.htm in Russian
http://btvt.narod.ru/4/sagger.htm in Russian

Dış bağlantılar

http://www.fas.org/man/dod-101/sys/land/row/at3sagger.htm
http://warfare.ru/?catid=261&linkid=2202

Kaynaklar

Vikipedi

At-3 Sagger

At-3 Sagger Hakkında Detaylı Bilgi