Periskop

Kısaca: Denizaltı gemilerinde, suyun üstüne çıkarılarak dışarıyı gözlemeye yarayan bir alet. Deniz ve kara savaşlarında, harekatı kolaylaştırmak maksadıyla kullanılan, emniyetli mesafelerden hedefi görünmeden incelemeye yarayan optik bir alet. Teknisyenler, nükleer araştırmaları da tehlikeli bölgeye yaklaşmadan periskopla gözler. Periskopun en çok kullanıldığı saha denizaltılardır. ...devamı ☟

periskop
Periskop

Periskop kelimesi yunanca peri, çevre ve skopein, incelemek’ten gelir. Denizaltılarda, siperlerde, tanklarda v.b. kullanılan ve gözlemcinin gözünü çevirmeksizin bütün bir çevreyi araştırmasına imkan veren optik alet.

Denizaltı gemilerinde, suyun üstüne çıkarılarak dışarıyı gözlemeye yarayan bir alet. Deniz ve kara savaşlarında, harekatı kolaylaştırmak maksadıyla kullanılan, emniyetli mesafelerden hedefi görünmeden incelemeye yarayan optik bir alet. Teknisyenler, nükleer araştırmaları da tehlikeli bölgeye yaklaşmadan periskopla gözler. Periskopun en çok kullanıldığı saha denizaltılardır. Denizaltında yüzen gemiler denizin yüzüne çıkmadan deniz üstünde bulunan şeyleri görmek zorundadır. Buna da ancak bir cins dürbün olan periskopla sağlarlar. Periskopun objektifi deniz üzerine çıkarılır, aküleri de geminin içinde bulunur. Deniz üstünde bulunan cisimleri izlemek isteyen gemi kaptanları, periskopu istedikleri gibi ayarlayabilmek imkanına sahiptirler.

Periskopta iki yansıtıcı ayna veya prizma bulunur. Birinci ayna hedeften gelen ışıkları doksan derece kırarak aşağı doğru yansıtır. İkincisiyse bu gelen ışıkları tekrar doksan derece kırarak yatay yönde göze iletir. Periskopun bu özelliği teleskop yapı ile güçlendirilir. Periskop, mercekler yardımı ile hedefi yaklaştırma, büyütme özelliği kazanır.

Periskop, prensip olarak ters ve doğru yerleştirilmiş iki dürbünün bir tüp içine yerleştirilmesinden ibarettir. Ters dürbünde cisimler olduğundan daha küçük görülmesine rağmen görüş açısı çok büyüktür. Ters dürbünle genişletilmiş görüş sahası doğru dürbünle tekrar büyütülüp yaklaştırılarak gözlenir. Bu duruma göre görüntüyü büyütmek için üst (ters) dürbün görüntüsünün küçültülmesi; alt (doğru) dürbün görüntüsünün ise büyütülmesi gerekir. Bu işlemler periskop kafasına monte edilmiş kolların elle döndürülmesiyle yapılır.

Periskopta görüntüye ve kullanıma tesir eden birçok husus vardır. Fiziki olarak periskopun ince ve uzun olması istenir. Periskop boyunu uzatmak için ara mercek düzenleri ilave edilir. Boy uzayıp çap daraldıkça ışık kaybı artar. Görüntü büyütme ve görüş açısı mercek çaplarına bağlıdır.

Periskopla yalnız cisimlerin şekli incelenmekle kalmaz, ayrıca hedef, mesafe ve açı göstergeleri ilavesiyle hedefle ilgili daha geniş bilgi de toplanır. İleri periskoplarda fotoğraf makinaları, ekran görüntüleme, hafıza sistemleri de mevcuttur. Bütün bu parçalar basit bir silindirik tüp boru içerisine monte edilmiştir. Boru çapı küçüldükçe görüş açısı küçülür.

Periskop Birinci Dünya Savaşında kullanılmaya başlanmıştır. Önceleri siperlerden gözükmeden hedefin incelenmesi maksadı ile yapılan periskoplar, daha sonraları tanklara, büyük kara ve gemi toplarına, denizaltılara da monte edilmiştir. Fiber optiğin gelişmesiyle çok ince çaplı ve uzun periskoplar yapılmıştır. Fiber optik periskoplar insan vücudunun çeşitli yerlerine sondaj yapılarak incelenmesini mümkün kılmaktadır.

Denizaltı periskopları

Periskopların en yaygın olarak kullanıldığı alan denizaltı gemileridir. Periskop, denizaltının gözüdür. Denizaltılar su altında satha yakınken gözükmeden su üstü gemisi gibi seyir yapabilmek için periskop kullanırlar. Denizaltı periskopları hem ince hem de uzun olmalıdır. İnce ve uzun periskoplarda görüş açısı ve ışık şiddeti azdır. Bu eksiklikleri gidermek üzere denizaltı periskoplarına boru boyunca kuvvetlendirici mercekler ilave edilmiştir. Denizaltı periskobunun bir özelliği de dikey ve eksenel yönde hareketli olmasıdır. Dikey hareketle su derinliğine göre periskop boyu ayarlanır. Eksenel döndürme hareketiyle de her açıdaki hedefi görmek mümkün olur. Bu hareketler hidrolik ve mekanik kuvvetlerle sağlanır.

Denizaltı periskoplarında genellikle iki tip büyütme oranı vardır. Birinci tip büyütme oranı 1 1 2

değerinde olup, görüntüye normal cisim intibaı verdirir. Bu değerdeki büyütmede görüş açısı 40° civarındadır. Daha büyük büyütme oranı 6 değerinde olup, görüş açısı 8° civarındadır.

Denizaltı harekatı sürat istediği için, periskop hareketlerini sağlayan mekanizmalar kolay kullanılabilir özelliktedir. Mesela periskopun alt gözetleme kafasında bulunan eksenel döndürme kolları, aynı zamanda mesafe ayar ve görüş açısı ayar görevlerini de yapar. Bu kollardan birine bağlı makaralı tel düzeniyle yukardaki prizma ve mercek donanımına dikey eksen yönünde hareket verdirilerek yatay ile 45° açı yüksekliğindeki hedefler de görülebilir.

Modern denizaltı periskoplarında mesafe ölçümü ayrı bir cihazla kendiliğinden hesaplanarak kayıt ve gösterge olarak tespit edilir. Bu cihaza stadimetre denir.

1980’lerde geliştirilen denizaltı periskoplarında ise periskop gözetleme kafasının su üzerinde uzun müddet kalmasına gerek kalmamaktadır. Böylece düşman gemilerinin radarlarına yakalanma ihtimali azaltılmıştır. Periskop bir an satha süzülerek, ekseni etrafında 360°döndürülüp tekrar aşağı çekilir. Periskop merceğinden giren ışık hafızalı ekranda görüntülenerek ekrandan hedef analizi yapılır.

Periskoplardaki diğer özellikler: Periskop optik düzeninde ışık kırılma kayıplarını azaltmak için hedef merceğinin havaya bakan yüzeyi kimyevi olarak ince bir film tabakası ile kaplanır. Bu şekilde yüzeyi kaplanmış mercekli periskopta ışık geçirgenliği % 30-50 arası artar. Görüntü genliği ise % 100 oranında büyür. Bu görüntüde puslanma ve leke olmaz.

Periskop imalatında dikkat edilecek hususlardan biri de, periskop borusunun su ve hava sızdırmamasıdır. Periskop borusu içindeki nemli hava boşaltılarak yerine kuru hava, yani azot gazı doldurulur. Bu şekilde suyun yoğunlaşması önlenerek merceklerde ve prizmalarda buğulanmanın önüne geçilmiş olur.

Periskop yapısı

Periskop temel olarak, bir optik sistemle donatılmış, genellikle 7,50 ile 11 m boyunda, düşey bir madeni borudan meydana gelir. Denizaltılarda, periskop taret ile birleşmiş haldedir ve dalış derinliği değiştiği zaman, bir kaldırma tertibatıyle periskopu ve dürbün sistemini az veya çok taretin üzerine çıkarmak gerekir. Optik sistem, temel olarak iki teleskoptan meydana gelir; bu iki teleskop, birincinin göz-merceği periskopun objektifi (giriş gözbebeği), ikincinin gözmerceği de sistemin gözmerceği (çıkış gözbebeği) olacak şekilde seri bağlanmıştır; gözlemci, gözünü bu çıkış gözbebeğine yerleştirerek inceleme yapar. Girişte ve çıkışta, görüşü 90° saptırmak için objektife ve göz merceğine yansıtma prizmaları eklenmiştir. Bütün ufku tarayabilmek için, alet düşey bir eksen etrafında dönebilecek şekilde yapılır. Bir denizaltıda genellikle iki periskop bulunur: kumanda odasının üstünde bulunan ve öbüründen daha uzun olan gözlem periskopu (bu periskop, düşman uçaklarını keşfedebilmek için, genellikle başucu noktasına kadar görüş imkanı sağlar); düşman birliklerine yapılacak hücumları izlemekte kullanılan hücum periskopu. Düşman birliklerince görülmemesi için, bu periskopun üst çapı gözlem periskopundan daha küçüktür. Ayrıca, denizaltının mümkün olduğu kadar derine dalabilmesi ve düşman uçaklarından mümkün olduğu kadar gizlenebilmesi için, hücum periskopu kumanda odasının üstünde bulunur. Gözlemci, en küçük derinlik değişimlerinde bile objektifin su yüzeyinde kalabilmesi için, periskop borusuna tutturulmuş bir desteğin üzerinde, ayakta veya oturarak, periskopla birlikte döner. Periskopun toplam uzunluğu 7,5 ile 11 m arasında değiştiğine göre, bir denizaltı ancak periskop derinliğindeyken, yani yüzeyden hiç değilse 15 m dalmış durumdayken periskopu kullanabilir. Bundan daha derinlerde denizaltı su yüzeyini gözleyemez. Bugünün denizaltılarında, hız fazla olduğu veya denizaltı periskop derinliğinin altında bulunduğu zaman periskopu kullanmak imkanı yoksa radardan yararlanılır.

periskop

Denizaltılarda, tanklarda, siperlerde kullanılan, gözlemcinin güvenli bir biçimde çevreyi araştırmasını sağlayan mercekli araç.

periskop

Almanca periskop kelimesinin İngilizce karşılığı.
(der) n. periscope, optical scope that allows one to see objects that are located above one's line of sight

periskop

Türkçe periskop kelimesinin İngilizce karşılığı.
[Periskop (der) ] n. periscope, optical scope that allows one to see objects that are located above one's line of sight n. periscope

periskop

( peri dolay, skopein gözetlemek) denizaltılarda, tanklarda, siperlerde kullanılan, gözlemcinin gözünü çevirmeksizin çevreyi araştırmasını sağlayan optik araç.

periskop

Almanca periskop kelimesinin Fransızca karşılığı.
n. périscope (m)

periskop

Almanca periskop kelimesinin İtalyanca karşılığı.
n. periscopio (m)

periskop

Almanca periskop kelimesinin İspanyolca karşılığı.
n. periscopio (m)

periskop

Almanca periskop kelimesinin Türkçe karşılığı.
i. periskop (n)

periskop

Türkçe periskop kelimesinin Fransızca karşılığı.
périscope [le]

periskop

Türkçe periskop kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Periskop

misafir - 8 yıl önce
periskopta aynı zamnda aynalar bulnmaktadır.........................

misafir - 8 yıl önce
periskop deniz ve kara savaşlarında harekatı kolalaştırmak maksadıyla kullanılan emniyetli mesafelerden hedefi görünmeden incelemeye yarayan optik bir allettir.(:

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

periskop Resimleri

Periskop
2 yıl önce

da tehlikeli bölgeye yaklaşmadan periskopla gözler. Periskopun en çok kullanıldığı saha denizaltılardır. Periskopta iki yansıtıcı ayna veya prizma bulunur...

Periskop, Ayna, Azot, Birinci Dünya Savaşı, Denizaltı, Radar, Sondaj, Teleskop, Fiber optiği, Prizma, Mercek
Denizaltı alıcıları
2 yıl önce

ve Periskobu geliştirip Hollanda yapımı İngiliz denizaltılarına uygulayan Dublinli bir teleskop imalatçısı: Sir Howard Grubb (1844-1931) periskopun gelişiminde...

Denizaltı alıcıları, ,
Keskin nişancı kulesi
6 yıl önce

edebilmektedir.Kule üzerinde dört adet M27 birleşik gece/gündüz uyumlu periskop bulunmaktadır. Buna ilaveten kule üzerinde sekiz adet sis havanı bulunmaktadır...

Çılgın Denizaltı
6 yıl önce

Denizaltı 1996 ABD yapımı güldürü filmidir. Özgün adı Down Periscope (İng: Periskop Aşağı) olan film 16 Ağustos 1996'da Türkiye'de sinemalarda gösterilmiştir...

Sabra (tank)
2 yıl önce

sağlanan 8 kat büyütmeli gündüz görüşlü ve 5.3 kat büyütmeli termal görüşlü periskop ile donatılır. Görüş iki eksen içinde ayarlanır. "Eyesafe Nd": YAG lazer...

Müstecip Onbaşı
2 yıl önce

kulesi görünen Fransız denizaltısı Turquoise'ı 3. top atışında vurdu. Periskopundan vurulan ve karaya oturan Turquoise tekrar dalışa geçemedi. 28 mürettebatı...

Mg 42
6 yıl önce

konfigürasyonunda ise 3 mürettebatlı ağır makineli olarak kullanılır. Uzaktan veya periskopla ateşlenebilir. 3 ila 7 saniye arasında namlusu, 25 ila 30 sn arasında...

MG-42, 1942, Hitler, M60, MG3, Makinalı tüfek, NATO, TSK, Edward Stecke, MG34, 7.92 x 57 mm
HMS E20
2 yıl önce

16:20'de taarruz manevralarına başlayıp, 1.200 metre kadar yaklaştı. Burada periskobunu sürdü ve yaklaşarak 500 metreden bir torpido gönderdi. E20, saat 17:16'da...