Helikopter
Almanca Helikopter kelimesinin İngilizce karşılığı.(der) n. helicopter, highly maneuverable aircraft which flies by means of horizontally rotating blades
Helikopter
Kısaca: Alm. Hubschrauber (m), Fr. Helicoptere (m), İng. Helicopter. Dik olarak iniş- kalkış yapabilen uçuş aracı. Havada tutunabilmesi uçaklardaki gibi kanatlarla olmayıp yine bir çeşit kanat olarak kabul edilebilen paletlerden meydana gelen döner pervâne ile sağlanmaktadır. ...devamı ☟
Pervane, helikopterin üst kısmında olup motor tarafından döndürülen bir rotora bağlıdır ve yere paralel olarak dönmektedir. Havada tutunması yatay olarak dönen pervaneyle sağlanan hava araçlarına genelde jiravyon denmektedir. Helikopterler de bir cins jiravyondur. Jirodin ve Otojir de bu aileye giren hava araçlarından iki tiptir. Otojirlerin pervanesi motor tarafından döndürülmez; dönme, otorotasyon ile yeni aracın hareketi ile sağlanır. Bu sebepten otojirler rüzgarlı havalarda iniş kalkış yapabilirler. 1940’lardan sonra otojirler kalkmıştır. Helikopter ailesinden diğer bir tip araç da konvertioldir. Daha karmaşık olan bu araçların uçuş anında şekil değiştirip pervaneli uçak gibi hareket etme özelliği vardır. Normalde kanat uçlarında motor tarafından döndürülen birer rotor ve rotora bağlı pervaneleri bulunan bir uçak gibidir. Yatay uçuş hareketinde pervaneler yere dik, dönüş ekseni ise yere paraleldir. İniş-kalkış halinde bu pervaneler 90° dönerek yere paralel hale gelirler ve helikopter gibi dik iniş ve kalkışı sağlarlar. Kalktıktan sonra tekrar pervaneler 90° dönüp pervaneli uçak haline gelirler.
Yapısı ve çalışması: Helikopterin en önemli özelliği ileri hareketinin yanında geri ve yan taraflara da hareket edebilir olmasıdır. Hatta havada, olduğu yerde durabilir. İniş kalkış için uçaklarda olduğu gibi özel bir pist gerektirmez. Bu sebeple pek çok sahada kolaylık sağlayan helikopter motor ve uçucuları taşıyan bir gövde ve bir kuyruk kısmından meydana gelir. Tek motorlu helikopterlerde kuyruk kısmının ucunda hareketini yine motordan alan ikinci bir küçük rotor daha bulunur. Bu, ana rotor hareket ettiğinde gövdenin ters yöne dönmesine mani olarak helikopterin hareket yönünü tayin eder. Tepkinin etkiye eşitliği ilkesine göre gövde üzerinde bulunan motor tarafından döndürülen rotor, gövdeyi ters yöne döndürmeye çalışacaktır. Çift motorlu büyük helikopterlerde böyle bir problem yoktur. Rotorların dönüş yönleri birbirlerine ters olarak ayarlandığından birbirinin etkisini dengeliyerek gövdeye bir tesir yapmazlar. Bu tip helikopterlerde rotorlar ya yan yana veya arka arkaya veyahut da aynı eksende olmak üzere alt alta bulunur. Rotorları tahrik eden motor, ya patlamalı motor veya turboşaft motor denen gaz türbinidir. Gaz türbini 1950’lerden sonra kullanılmıştır. Bazı tip helikopterlerde motor, paletlerin ucundan püsküren hava veya gaz tepkisi ile döndürülür. Bu tipler basit ve hafif olmasına rağmen verimleri düşük ve gürültülüdür. Bu sebeple az kullanılır.
Rotor paletleri dönerlerken yatay düzlemle aynı uçak kanatlarında olduğu gibi bir açı yaparlar. Uçaklarda hücum açısı olarak adlandırılan bu açıya helikopterlerde hatve açısı veya pale açısı denir. Helikopterlerin daha fazla yükselmesi istendiğinde gereken daha fazla kaldırma kuvveti rotor hızının arttırılmasıyla değil, bu hatve açılarını arttırmak suretiyle sağlanır. Çünkü rotorun dönüş hızı değişmez. Açı değişimi pilot kabininde bulunan bir kolla sağlanır. Bunun gibi birçok kumandayı pilotun her an kullanması gerekir. Bu sebeple helikopterleri kullanacak özel olarak yetiştirilmiş pilotlar gerekir.
Helikopterlerin belli bir yöne uçması istendiğinde rotorun o yöne eğilmesi gerekir. Bu halde rotorun meydana getirdiği kaldırma kuvvetinin iki bileşeni olur. Biri dik olarak helikopteri havada tutar. Diğeri yatay olarak helikopteri istenen yere sürükler. Sürükleme hızını artırmak için rotorun daha fazla eğilmesi gerekir. Bu durumda kaldırma kuvvetinin düşmemesi için motor gücü arttırılır. Rotorun istenen yöne eğilmesi pale açılarının, tam bir devir esnasında bir arttırılıp bir azaltılmasıyla mümkün olur. Bu esnada eğilecek tarafta kaldırma kuvveti düşer tam karşı yarım devirde yükselir. Bu da hatve açısının devirinin yarısında yükseltilmesiyle mümkün olur. Hatve açısının bu şekilde kontrolü pilot tarafından bir levye (kol) vasıtasıyla yapılır. Motor havada aniden durduğu zaman rotorun dönme hızı düşer ve kaldırma kuvveti meydana getiremez, helikopter düşmeye başlar. Bu halde hatve açısı negatif yani yatay ufuk düzleminin altında olacak hale getirilir. Paletler, helikopter aşağı doğru düştüğünde aşağıdan yukarıya doğru meydana gelecek hava akımını belli bir açıyla karşılamaya başlar. Bu durumda otorotasyon denen hadise meydana gelir ve rotor dönmeye başlar. Rotorun dönmesiyle meydana gelecek kaldırma kuvveti helikopterlerin yere hızlı çarpmasına mani olur.
Kullanıldığı yerler: Bazı sahalarda vazgeçilmez bir araçtır. Taşımacılıktan, askeri gayelere kadar pekçok yerde kullanılır. Yolcu taşımada kullanıldığı gibi, uzak olmayan ve erişilmesi zor yerlere yük taşımada da kullanılır. Telefon ve elektrik hatlarının bakımında, büyük binaların yapımında helikopterden istifade edilir. Arama, kurtarma işleri, sağlık hizmetleri, zelzele, su baskını gibi felaketlerde nakil işleri, yangın söndürme alanında orman yangınlarının söndürülmesi, büyük binalardan insanların kurtarılması diğer kullanım sahalarıdır.
Askeri sahalarda helikopterler irtibat, sağlık hizmetlerinde hasta nakli, asker nakil işleri, atış kontrolü, uçak gemilerinde kurtarma, arama, hatta makineli tüfek, roket, top ile techiz edilerek savaş uçağı gibi pekçok gayelerde kullanılır.
Bunlara rağmen helikopterler pahalı araç olduğundan her işte kullanılmazlar. Başka türlü yapmak mümkün olmayan ve çabuk yapılması gereken işlerde helikopter kullanılır.
Tarihi: İlk olarak helikopterin benzerine çok eskiden Çin’de rastlandığı söylenmektedir. On sekizinci yüzyılın sonlarında küçük bir model yapılmasına rağmen gerçek uçabilen helikopter, ancak yirminci yüzyılın başında yapılmıştır. 1900’lerde Albay Renard ve daha sonra Louis Breguet, helikopterin aerodinamik etüdü ve taşıyıcı pervane teorisi üzerine çalışmalar yaptı. 1907’de Paul Cornu tarafından yerden yükselebilen helikopter yapıldı. Daha sonra yolcularla kalkış denemeleri yapıldı. 1916’da Avustralya ordusunda kullanılan bir gözetleme helikopteri 50 m kadar yükselebilmiştir. Savaşdan sonra bu konudaki çalışmaların duraklamasına rağmen 1915’ten sonra birçok uçuş denemeleri yapıldı. 1936’da 100 m yükseklikte bir saatlik uçuş yapıldı. Focke- Achgelis helikopteri bir saatten fazla uçuş yapmış ve 3400 metreye çıkmıştır. İlk eklemeli rotor paletlerini bulan La Cierva 1940’larda Otojiri keşfederek başarılı uçuşlar yaptı. İkinci Dünya Savaşından sonra ABD’de bu sahada önemli gelişmeler oldu. SIKORSKY R-4 ile ABD hava kuvvetlerine helikopterler servise girdi. PIASECKI-BELL, HILLER gibi imalatçıların yaptığı helikopterlerle askeri ve sivil havacılıkta helikopter önemli yer tutmaya başladı. Belçika hava yolları Sabena helikopterle yolcu taşımayı başlattı. Bu arada İngiltere’de BRİSTOL, FAİREY, PERCİVAL, SAUNDERS ROE, VESTLAND, Fransa’da SNCASO, NORD, DURAND, SRCA BİREGUET gibi helikopter firmaları faaliyet göstermeye başladı.
(der) n. helicopter, highly maneuverable aircraft which flies by means of horizontally rotating blades
Helikopter
Türkçe Helikopter kelimesinin İngilizce karşılığı.[Helikopter (der) ] n. helicopter, highly maneuverable aircraft which flies by means of horizontally rotating blades n. helicopter, highly maneuverable aircraft which flies by means of horizontally rotating blades n. chopper, helicopter, copter, whirlybird, eggbeater, AeroCab
Helikopter
Flemenkçe Helikopter kelimesinin İngilizce karşılığı.n. helicopter, highly maneuverable aircraft which flies by means of horizontally rotating blades
Helikopter
Flemenkçe Helikopter kelimesinin Fransızca karşılığı.(luchtvaart) hélicoptère (m)
Helikopter
Almanca Helikopter kelimesinin Flemenkçe karşılığı.helicopter
Helikopter
dik iniş ve çıkış yapabildiği için dar yerlerde de kullanılabilen tepeden pervaneli hava taşıtı.Helikopter
Almanca Helikopter kelimesinin Fransızca karşılığı.n. hélicoptère (m)
Helikopter
Almanca Helikopter kelimesinin İtalyanca karşılığı.n. elicottero (m)
Helikopter
Almanca Helikopter kelimesinin İspanyolca karşılığı.n. helicóptero (m)
Helikopter
Almanca Helikopter kelimesinin Türkçe karşılığı.i. helikopter (m)
Helikopter
Türkçe Helikopter kelimesinin Fransızca karşılığı.hélicoptère [le]
Helikopter
Türkçe Helikopter kelimesinin Almanca karşılığı.n. Helikopter, Hubschrauber
Bu konuda henüz görüş yok.
Helikopter Resimleri
.jpg)
.jpg)
