Leo Fokas ya da Phocas (}}, (d. yaklaşık 915-920, ö. 971'den sonra), Orta 10. yüzyıl Bizans Generali. Ağabeyi İmparator II. Nikeforos Fokas ile beraber doğu cephesinde birçok başarı kazanmıştır. Ağabeyinin hükümdarlığında, baş vezir olarak hizmet etmiştir, ancak ağabeyinin ardılı I. Yannis Çimiskes tarafından görevden alınmış ve tutuklanmıştır. Leo Fokas Anadolu'da büyük toprakları bulunan ve çok defa mensupları Bizans ordularında askeri komutan olan aslen Ermeni olan bir zengin sülalenin üyesiydi. Büyükbabasının babası Yaşlı Nikeforos Fokas, I. Basileios döneminde Güney İtalya'yı Bizanslılara tekrar bağlayan orduların komutanıydı. Amcası Yaşlı Leo Fokas 919 yılında I. Romanos Lekepanus'a karşı isyan eden bir generaldi ve sonunda gözlerine mil çekilip kör edilmişti. Babası Yaşlı Bardas Fokas Doğu Bizans orduları komutanlığı yaptı. Ağabeyi, 963–969 yılları arasında İmparator II. Nikeforos Fokas'tı. Oğlu Genç Bardas Fokas, II. Basileios' isyan edip, öldürülen bir generaldi. Leo, ilk olarak 945 yılında KapadokyaThemasına strategos olarak atandı, yaklaşık 10 yıl sonra, prestijli Anatolik Themasına strategos olarak atandı. II. Romanos döneminde Batı (Balkanlar) kuvvetleri Domestikos tōn scholōnu olarak atandı ve magistros rütbesine yükseldi. Ağabeyi Nikeforos, Girit Emirliği'ne 960 yılında bir saldırı üzerinde çalışmaya başladığı zaman, onun yerine Doğu (Anadolu) kuvvetleri Domestikosu oldu. Bu görevdeyken ordusu Küçük Asya'yı istila etmiş Halep emiri Sayf al-Daula karşısında bariz bir zafer kazanıp, başarılı bir ilerleyiş yapıp, yüklü bir ganimet ve esir elde etmiştir. Leo, emiri dağlık bir geçitte onu kuşatmış, Arab ordusunun çoğunu yok etmiş, Sayf al-Daula zorlukla kaçmayı başarmıştır. 963 yılında ağabeyi Nikeforos, imparator olarak tac giyince, Leo, kouropalates oldu ve logothetes tou dromou makamına getirilken ağabeyi Çimiskes tarafından öldürüldüğü 969 yılına kadar baş vezir olarak görev yaptı. 970 yılında, Çimiskes karşı başarısız bir isyan girişiminde bulundu ve Midilli Adası'na sürgüne gönderildi. 971 yılında, bir başka başarısız bir isyan girişiminde bulundu, Prote'de esir tutuldu ve gözlerine mil çekilip kör edildi. Bundan sonraki hayatı hakkında bilgi yoktur.
