II. Romanos | başlık = Bizans İmparatoru | resim = | altyazı = Romanos II, "Promptuarii Iconum Insigniorum" adlı eserden | hüküm süresi = 959–963 | tahta geçmesi = 959 | diğer ünvanları = | tam adı = | önce gelen = VII. Konstantinos | sonra gelen = II. Nikeforos | varisi = | kraliçe = | gözdesi = | eş 1 = Bertha | eş 2 = Theofano | eş 3 = | eş 4 = | eş 5 = | eş 6 = | çocukları = II. Basileios, VIII. Konstantin, Anna Porphyrogenneta | hanedan = Makedonyalılar Hanedanı | resmi marşı = | babası = Konstantinos Porfirogennetos | annesi = Helena Lekapene | doğum tarihi = 939 | doğum yeri = | ölüm tarihi = 963 | ölüm yeri = | defin tarihi = | mezar yeri = |}} II. Romanos (d. 939 - ö. 15 Mart 963) 959-963 döneminde Bizans imparatoru. Yaşamı VII. Konstantinos Porfirogennetos ile I. Romanos ve karısı Theodora'nın kızı olan Helena Lekapene'nin oğluydu. İsmini annesinin babasından almıştır. Daha çocuk yaşta iken politik nedenlerle "İtalya Kralı" olan "Arles'li Hugh"'nun evlilik-dışı bir kızı olan Bertha ile evlilik kontratı imzalamış ve Bertha ismini bu imzalamadan sonra Evdokia'ya değiştirmiştir. 6 Nisan 945de VII. Konstantin Lekapane ve ailesinin iktidar gücünden ayrılmalarını sağlayınca, VII. Konstantin oğlu Romanos'un ortak imparator olarak tac giymesine karar vermiştir. 947'de İtalya Kralı Hugh öldü ve 949da da Romanos'un ismen karısı olan Bertha da ölünce Romanos hiç ilk karısı ile birlikte olmadan dul kaldı. Babasını zorlayarak ikinci evliliği için eşini kendisi seçmesini sağladı. Romanos kendi zevklerine uygun olarak ikinci eşi olarak bir hancının kızı olan ama güzelliği ile sehirde tanınmış olan Anastaso adlı bir kadını seçti ve onunla 956da evlendi. Bundan sonra eşi yeni bir saray ismi alarak, Theofano olarak anılmaktadır. Kasım 959da babası VII. Konstantin öldüğünde II. Romanos tam yetkilerle tek imparator oldu. Baskentte dolaşan söylentilere göre ya Romanos ya da karısı Theofano imparator VII. Konstantin'i zehirleyip ölmesini sağlamışlar ve tahtı böylece bir entrika ile ele geçirmişlerdir. Romanos babasının saltanatı sırasında önemli olan bürokrat ve saraylıları kendi arkadaşlarını veya kendini tutanları veya karısı Theofano tarafından kayrılan bürokratlarla değiştirmeye başladı. Ana İmparatoriçe Helena Lekapane ve Romanos'un iki kız kardeşi de saraydan uzaklaştırılanlar arasındaydılar. Romanos bu üç kadının ayrı manastırlarda rahibe olmalarını sağladı. Bütün bu değişikliklere rağmen imparatorluğun idaresi aksamadı; çünkü Romanos'un bunların yerine getirdiği saraylı ve yüksek memurların büyük çoğunluğu devlet işlerinde gayet yetenekli kişilerdi. Bunlar arasında en güçlüsü olarak hem Romanos'un baş danışmanı olan hem de donanma komutani ("drungarius") olan hadım Josef Bringas gelmekteydi. Askeri Seferleri II. Romanos askeri meselelerle uğraşmayı da ordu komutanlarına bırakmayı tercih etti. Bu komutanlar da Araplar elinde bulunan Girit adasını ve Halep şehrini ellerine geçirerek yüz kusur yıldır, imparator Herakleios'un döneminden beridir, görülmeyen Bizans askeri zaferlerine neden olmuşlardır. Bu iki askeri komutan Anadolu'da büyük arazi sahibi olan toprak sahibi asiller sınıfından olan Nikeforos Fokas ve kardeşi Leo Fokas idi. 825de Arapların eline geçmiş olan Girit adası Bizanslılar için devamlı problem olarak görülmekteydi. Girit'te yerleşen Araplar geçimlerinin büyük bir kısmını Akdeniz'de korsanlıkla ve özellikle Bizans tüccar gemilerine ve kıyı yerleşkelerine hücumla ele geçirmekteydiler. 949da II. Romanos'un babası VII. Konstantin 100 gemiden oluşan bir Bizans donamasını Girit korsanları üzerine göndermiş ama bu başarısız kalmışdı. Babasının bu başarısızlığından çok etkilenen II. Romanos tahta çıkarçıkmaz Girit'i tekrar eline geçirmek amacıyla hemen yeni bir donama ve ordu hazırlattı. Bu çok büyük donamada 1,000 tane "dromon" tipi gemi, 2.000 tane "çelandia" tipi gemi, 308 asker taşıt gemisi bulunmakta ve denizci tayfaları sayısı 27.000den fazla ve karaya çıkacak savaşçı sayısının 50.000 olduğu bildirilmektedir.Fakat baska tarihciler daha dusuk sayilar vermektedirler (100 "dramon" tipi, 200 "çelandia" tipi ve 100 asker tasit gemisi ve toplam asker sayısının yine 77.000). Bu orduya komuta etmek icin o zamana kadar Dogu ordusunun komutani olan Nikeforos Fokas'i secti. 13 Temmuz'da Girit'te karaya cikan Nikeforos Fokas komutasindaki bu ordu cok guc olan bir askeri sefere basladi. Karaya cikista yapilan muharebeyi kazanan Bizans ordusunun Rus asilli parali askerlerinden olusan oncu birlikleri karada ilerlerken bir pusuya dusuruldu. Fakat buyuk Bizans ordusu Chandax Kandiye kalesine yuruyup bu kaleyi kusatma altina aldi. 8 ay suren bir kusatma sirasinda sehirdekiler denizden erzak ve iletisim saglayabilmekte idiler. Bizans donanmasi deniz ustunlugu elinde olamsina ragmen bu sehir civarinda bir ikmal merkezi saglayacak uygun liman bulunmadigi icin sehri efektif ablukaya alip denizden desteklenmesini onleyemedi. Fakat sehirli Araplarin Sicilya ve Magrip'deki diger Araplara gonderdikleri destek verme istekleri kabul edilmedi ve sehirdekiler desteksizlik dolayisiyla moralman coktuler. Kis gelmisti; kusatici Bizans ordusu durumunu zorlukla korumaktaydi ama sehirde ki erzagin onemli kismi bitmisti ve denizden ikmal yerterli destek saglayamiyordu. General Nikeforos Mart 961de Bizans ordusuna sehrin duvarlarina hucum etmesi emrini verd. Ilk ikisi basarisiz olmasina ragmen ucuncu hucumdan sonra Bizanslilar sehri ellerine gecirdi. Sehir de buyuk bir katliam ve talan basladi. Cok dindar olan komutan Nikeforos Aynaroz Manastiri kurucusu Athanisos'un telkinleriyle buyuk bir etnik temizleme harekatina giristi. Katliamdan sag kalan Araplar kole olarak ve buyuk capta talan edilen esyalar gemilerle Konstantinopolis'e gonderildi. Girit Athanisos ve kesislerinin buyuk gayretleriyle yeniden Ortodoks Hristiyan hale getirildi ve boylece, 961den sonra Girit adasinin tumunun kontrolu tekrar Bizanslilar eline gecti. Kandiye'nin fethi haberi gelince Konstantinopolis'te Aya Sofya'da imparator ve imparatoricenin de hazir bulundugu ve cok buyuk bir ahali ceken bir zafer ayini yapildi. Nikeforos Fokas Girit'ten sehre geri geldigi zaman ise Konstantinopolis'te buyuk bir zafer alayi yapilmasi beklenirken bu yapilmadi. General Nikeforos Hipadrom'da yapilan bir merasimle sehir halkina takdim edildi ve halkin cok buyuk tezahuratiyla karsilandi. Bundan sonra Girit fatihi Nikeforos, iki yil once Girit'e gitmek uzere ayrildigi dogu ordusu komutanligi ile dogu'ya ismen Abbasilerin ama gercekte Hamdaniler'in Halep Emiri "Saif-ul-devle" uzerine gonderildi. "Saif-ul-devle" Hamdanilerin Halep Emiri olarak elinde bulundugu Kilikya ve Dogu Anadolu'dan her yil Bizans arazilerine bir hucum ve akinda bulunmaktaydi. 960 yazinda yapilan akin Araplar icin cok firsatli bir zamanda yapilmisti. Bizanslilarin dogudaki ordusu, Girit'e yapilan sefer dolayisiyla bu sefere asker cekmeleri dolayisiyla, zayiflamisti. Dogu ordusu komutanligini alan Nikeforos'un kardesi Leo Fokas zayif ordusuyla guney Suriye'de bulunmaktaydi. Saif-ul-devle 30.000 kisilik bir Arap ordusuyla dogu Toros'lari gecerek Malatya civarinda bulunan Çarsian kalesini eline gecirdi.. Araplar kalenin savunmacilarini oldurdu ve buyuk sayida esir aldilar. Bizans generali Leo Fokas zayif ordusuyla gelip dogu Toroslarin gecitlerini tutup beklemeye koyuldu. Akinci Arap ordusu baslarinda Saif-ul-Devle ile, Kasim da talan edilen mallar ve cok sayida esirlerle donmekte iken "Raban" veya "Kulindros" adli bir dag gecitinde Leo Fokas'in ordusunun pususuna dustu. Saif-ul-Devle ancak 300 atli ile hayatini zor kurtardi ve butun talan mallarini, esirlerini 29.500den fazla Arap askerini bu gecitteki muharebede kaybetti. Saif-ul-Devle kusatma basinda Halep'de bulunmakla beraber sonunda kacmak zorunda kaldi. Komutansiz kalan sehir, ic kalede bulunan ufak bir birlik disinda, 23 Aralik'ta Bizansli guclerine teslim oldu. Bizans ordusu yine bir talan ve katliama giristi. Arap tarihcilerine gore bu katliam ordunun askerleri Araplari oldurmekten yorulup bitkin dusene kadar devam etti.Bizans dogu ordusu burada fazla kalmayarak geri donmeye basladilarsa Kapadokya'ya geldikleri zaman II. Romanos'un olum haberi bu orduya eristi. Ölümü II. Romanos uzun suren bir surek avina gitmisti. Bu av sirasinda kendini iyi hisetmedi ve geri geldiginde 15 Mart 963de beklenmedik bir sekilde oldu. Bu olumun nedeni bilinmemektedir ama bassehir ertesi gun II. Romanos'un karisi Theofano'nun verdigi bir zehirle oldugu soylentileri yayildi. Bunu destekleyen hicbir kaynak bulunmamaktadir; ama cok genc iki cocugu bulunan, Imparatorice taci giymis olan, hic bir asil veya zengin aileye bagli bulunmayan ve kocasinin olumunden iki gun once bir kiz cocugu doguran bir kadinin kocasini zehirlemek istemeyecegi iddia edilmektedir. Diger taraftan orduyu elinde bulunduran asil ve zengin ailelerin II. Romanos doneminde yetenekli burokratlara ve karisina dayanarak impartorlugu iyi idare etmesi bu asil aileler mensuplarinin imparatora icerlemelerine de yol actigi bilinmektedir. Romanos'un olumu uzerine cok genc olan iki oglu, 6 yasinda olan Basileios ve 3 yasinda olan Konstantin, birlikte imparator olmuslardir ve anneleri Theofano'da naip olarak kaldi. Ama bu durum hic istikrarli gorulmemekteydi ve iktidar gucu kazanan herhangi bir kisi imparatorlugu eline gecirebilecekti. Romanos'un ölümünden sonra dul karısı Theofano ulkede en iyi bilinen ve askeri gucu buyuk olan general Nikeforos Fokas ile evlendi ve Nikaforos ortak imparator ama gercekte imparatorluk idaresini elinde bulunduran kisi oldu. Bununla da yetinmeyen ana imparatorice Theofano ulkede diger bir unlu general olan Yannis Çimiskesin de metresi oldu. Ailesi II. Romanos İtalya Kralının evlilik dışı kızı olan Bertha ile bir evlilik kontratı imzalanmış olmakla bereber bu evlilikte hiçbir zaman birlikte olmamışlardır. II. Romanos ikinci evliğini "Theofano" adını alan bir Mora'li bar sahibinin kızı ile yapmış ve bu evlilikten isimleri bilinen şu üç çocukları olmuştur: # II. Basileios # VIII. Konstantin # Anna Porphyrogenneta, Kiev-Rus Çarı I. Vladimir ile evlendi. ;Genel * Ostrogorsky, Georg (çev. Fikret Işıltan), (1999 5.baskı) Bizans Devleti Tarihi, Ankara:Türkiye Tarih Kurumu ISBN 975-16-0348-X (Orijinal 1.baskı:1940) * Gregory, Timothy E. (çev. Esra Ermert), (2008), Bizans Tarihi, İstanbul:Yapı Kredi Yayınları ISBN 978-975-08-1507-2 * Norwich, John Julius, (1991) Byzantium: The Apogee, Londra:Penguin ISBN 0-14-011448-3, say.174-182 ;Özel
