Erzincan Doğu Anadolu Bölgesi`nde dokuz ilçeden oluşan bir ildir.
Tarih
Erzincan`ın İlkçağ tarihi hakkında esaslı bilgiye henüz sahip değiliz. Ne var ki MÖ ikinci bin yılda, bu yörede, Hurriler`in yaşadığını, ikinci bin yılın ilk yarısı başlarında da Hayaslılar`la Azziler`in hüküm sürdüğü bilinmektedir. Anadolu`da M.Ö. 1050-1180 arasında Hattuşaş`ı merkez yaparak büyük bir imparatorluk kuran Hititler yakın doğuyu egemenlikleri altına almışlardır. Erzincan ve yöresinde Hititler`e ait bir yerleşim merkezine rastlanmamışsa da, bu yörenin Hitit egemenliği altında kaldığından da hiç şüphe yoktur. Doğu Anadolu`da kurulan ilkçağ devletlerinden biri Urartular`dır. M.Ö. 900 yıllarında kurulan bu devlet Van`ı (Tuşpa) başkent yapmış, sınırlarını Hazar Denizi`nden Malatya`ya, kuzeyde Erzurum ve Erzincan`dan güneyde Halep ve Musul`a kadar genişletmiştir. Erzincan yakınlarında Altıntepe`de 1953`te yapılan kazıda Urartular`a ait birçok eser çıkarılmış, bu yörenin Urartu egemenliği altında kaldığı kanıtlanmıştır. Çeşitli saldırılara maruz kalan Urartu şehirleri, teker teker tahrip edilirken Medler`in Anadolu`yu istilası sırasında M.Ö. 600 yıllarında tamamen ortadan kaldırılmıştır. M.Ö. 612`de Erzincan ve yöresi Urartular`ı yenerek Anadolu`yu istilaya başlayan Medler`in eline geçti. Med Krallığı`nın Kyaksar döneminde Lidyalılar`la yaptığı savaşlar, muhtemelen Erzincan ve civarında cereyan etmiştir. Bu yöreler M.Ö.550 civarında bu kez Persler`in eline geçmiştir. Hititler`in Anadolu`yu istila ettikleri sırada, İran yaylasını da Persler ele geçirdiler. Persler`in yükselişi daha çok Ciroz (M.Ö. 550-530) ve Kampis (M.Ö. 530-520) dönemlerine raslar. Bu dönemde Erzincan ve çevresi de Persler`in eline geçer. Persler`den sonra Anadolu Makendonyalılar`ın eline geçmiştir. Roma İmparatorluğu ordusu M.Ö. 70 tarihinde Doğu Anadolu`yu ele geçirmeye başlayarak Elazığ yöresindeki Safen (Harput) Kralığı`nı yıktıktan sonra, Tigran Ordusunu da yenilgiye uğratmıştır. Bu sırada (M.Ö. 68) Pontuslular da Erzincan yörelerinde Roma üstünlüğüne son vermişlerdir. İran ile Bizans arasında sürekli savaşlara sahne olan Erzincan ve yöresi, en son Bizans imparatoru Heraklius tarafından 629 tarihinde yenilgiye uğratılan İran`dan geri alınmıştır. Halife Hz. Osman (644-656) zamanında Habib bin Mesleme 655 senesinde Erzincan ve yöresini ele geçirerek, bu bölgeyi tamamen Müslümanların yönetimine kattı. Erzincan ve yöresi Abbasiler döneminde de çeşitli saldırılara maruz kaldı. Halife Mütevekkil Alallah (847-861) döneminde Malatya Valisi Ömer bin Abdullah, Arapgir, Eğin, Kemah, Erzincan ve Trabzon kentlerini Bizanslılar`dan geri aldı (859). Böylece Erzincan tekrar Arapların hakimiyetine geçti. Türkler`in Anadolu`ya daha önce akınlar yaptılarsa da, Türkler`in Anadolu`yu vatan edinmeleri genel kanaate göre Malazgirt (1071) zaferinden sonradır. Alparslan`ın komutanlarından olan Mengücek Ahmet Gazi, Erzincan, Kemah, Divriği ve Şebinkarahisar yörelerini hakimiyeti altına aldı. Kemah`ı merkez yaptı. Ahmet Gazi`nin ölümü üzerine (1114) yerine oğlu İshak Bey geçti. Bu beyliği uzun süre yöneten İshak Bey ölünce (1124) yerine Melih Mahmut geçti. İshak Beyin oğulları onu tanımayınca, Mengücek devleti parçalandı. Kemah Melih Mahmut`a Erzincan Davut Şah`a, Divriği de Süleyman Şah`a düştü. Davut Şah`ın öldürülmesi üzerine (1151) Erzincan`a 13 yıl Süleyman Şah sahip olmuş; Davut Şah`ın oğlu Fahrettin Behram Şah (1165) yılında babasının tahtında oturunca, Mengücek Beyliği tekrar güçlenmiştir. Fahrettin Behram Şah`ın Kılıçarslan`ın damadı olması göz önünde bulundurulursa, Mengücek Selçuklu münasebeti daha iyi anlaşılır.Erzincan`nın , Otlukbeli ilçesinde 11 Ağustos 1473 gününde ünlü Otlukbeli Savaşı gerçeklendi. Fatih Sultan Mehmet ile 100 000 Osmanlı asker ve Uzun Hasan Sultan ile 70 000 Akkoyunlu asker Otlukbeli`de savaşmeydanında savaşa karşı karşıya geldiler.
Sarıkamış savaşın galibi General Yudenic Rus Kafkasya Ordu komutanı olarak 1915 yılın yaz aylarında Anadoluya taaruza geçti ve Erzincana kadar Rus ordu birlikleri ile ilerlendi.
Kaynaklar
- Erzincan Valiliği http://www.erzincan.gov.tr/
Linkler
- Erzincan Valiliği http://www.erzincan.gov.tr/
- Erzincan Resimleri
- Refahiye Kaymakamlığı http://www.refahiye.gov.tr/
- Refahiye Belediye Başkanlığı http://www.refahiye.bel.tr/
- Çayırlı Net Forum http://www.cayirli.net/
}
Erzingan Erzincan
