Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Ermenistan Tarihi

Kısaca: Ermenistan tarihi günümüzdeki Ermenistan Cumhuriyeti'nin sınırları içinde kalan bölgelerin tarih öncesi zamanlardan günümüze kadar süregelen tarihidir. ...devamı ☟

Ermenistan tarihi
Ermenistan Tarihi

Ermenistan tarihi günümüzdeki Ermenistan Cumhuriyeti'nin sınırları içinde kalan bölgelerin tarih öncesi zamanlardan günümüze kadar süregelen tarihidir. Kökenler Ermenice, Hint-Avrupa dil ailesine ait bir izole branştır. Çoğu dilde bu kişileri tanımlamak için "Ermeniler" ismi kullanıldığı gibi Ermeniler de aynen kendilerini "Hay" (Ermeni alfabesinde "Հայ", çoğul hali "Hayer", "Հայեր") olarak tanımlıyorlar; bu isim Hayk adlı ulusal kahramandan kaynaklandığı düşünülüyor. Ayrıca "Ermenistan", Ermenice'de "Հայաստան" ("Hayastan") olarak yazılır. Ermeni folkloruna göre Hayk, Togarma, Gomer, ve Yafes'in soyundanmış (Yafes de Nuh'un oğullarından birisi), ve Ermeniler, Tufan'dan sonra Ağrı Dağı'nın dibinde yaşamışlardır.

Tarihöncesi

Ermenistan'ın tarihöncesi, daha büyük olan Transkafkasya tarihinin kapsamına girer. İnsanların orada yaşadıklarını tespit eden Eski Taş Çağı'na dayanan izler bulunmuştur. Cilalı Taş Devri'nın MÖ 9500 ve MÖ 6000 arasındaki dönem belirsizdir. Son zamanlarda yapılan hafriyatlarda bulunan obsidyenden yapılmış aletlerin bulunmasından dolayı, Kasah Nehri'nın kıyısında yaşayan "Kmlo" adlı bir halkın varlığı belirtildi. Mamafih seramik izleri bulunmamış. Yeni Çağ 15. yüzyılın ikinci yarısı boyunca Ermenistan toprakları Azeri kökenli Akkoyunluların elindeydi. Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan 1478 yılında öldükten sonra bu devlet zayıflamaya başladı. Şah İsmail tarafından kurulmuş olan AzerbaycanSafevi Devleti güçlenmeye başladı. 1501 yılında Akkoyunlular Safeviler tarafından büyük bir yenilgiye uğratıldılar. 1508 yılında Akkoyunlular tamamen yıkıldı. Safevilerin ilerlemesi 1514 yılında Osmanlılara karşı yaptıkları Çaldıran Savaşı'nı kaybetmeleri sonucu yavaşladı. Ancak Osmanlı Devleti ile Safeviler arasındaki çekişmeler 16. ve 17. yüzyıl boyunca devam etti. Bunun sonucu olarak günümüzdeki Ermenistan toprakları defalarca bu iki ülke arasında el değiştirdi. 1639 yılında imzalanan ve Azerbaycan'la Osmanlı Devleti arasındaki sınırları belirleyen en son antlaşma olan Kasr-ı Şirin Antlaşması Erivan bölgesini Azerbaycana bırakıyordu. Ancak 1724 yılında Azerbaycanın dağılması üzerine Osmanlı Devleti Rusya ile anlaşarak Azerbaycanın kuzey kısmını paylaştı. Böylece Ermenistan toprakları bir kez daha Osmanlı Devleti'ne geçti. Ancak 1743 yılında Osmanlı Devleti Nadir Şah'ın saltanatı atında güçlenen Azerbaycanla bir anlaşma yaparak Kasr-ı Şirin Antlaşması sınırlarına dönmeyi kabul etti. Böylece Ermenistan toprakları en son olarak Osmanlı Devleti'nin elinden çıktı ve tekrar Azerbaycanin egemenliği altına girdi. 1747 yılında Nadir Şah'ın suikast sonucu öldürülmesinden sonra Ermenistan topraklarında Revan Hanlığı adı verilen bir devlet kuruldu. Azerbaycanın himayesindeki bu devletin nüfusu Azeriler 78%, [1]17%] ve Ermeniler 5%den oluşuyordu. Bu etnik gruplar arasında Ermeniler % 20 nüfusuyla en küçük bölümü oluşturuyordu. 1826-1828 Rusya-İran Savaşı'na kadar bu durum devam etti. 1 Ekim 1827 tarihinde Rus ordusu Erivan'ı ele geçirdi. 1828 yılı başlarında Rus ordusu Urmiye Gölü kıyılarına ulaşmış Azerbaycanın içerilerine doğru ilermeye başlamıştı. Paniğe kapılan Feth Ali Şah Rusya'yla anlaşmaya razı oldu. 21 Şubat 1828 tarihinde imzalanan Türkmençay Antlaşması üzerine Ermenistan toprakları Azerbaycanın elinden çıktı. Rusya İmparatorluğunun bir parçası haline geldi. Yakın Çağ Rusya Ermenistan topraklarını Armyanskii Oblast (Ermeni Vilayeti) adı altında bir yönetim birimine dönüştürdü. Vilayetin 1828 yılında %18 dolayında olan Ermeni nüfusu, Rus yönetimi tarafından davet edilen İran Ermenilerinin göçü sonucunda 20. yüzyıl başında %48 düzeyini buldu. I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğundan mülteci olarak gelen Ermenilerle birlikte bu sayı %70'lere ulaştı. İran ve Türk kökenli halkın yöreyi terketmesi sonucu nüfus zamanla günümüzdeki Ermeni Cumhuriyeti'nin Ermeni çoğunluklu nüfusuna dönüştü. 1917 Devrimi'nden sonra Rus Devletinin çöküşü üzerine kurulan Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti 28 Mayıs 1918'de dağılmış ve Erivan'da Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ilan edilmiştir. 2,5 yıl süren bağımsızlığı sırasında ekonomik, askeri ve siyasi krizlerle sarsılan cumhuriyet 1920 Kasım ayında Türk ve Sovyet ordularının eş zamanlı işgaline uğrayarak bağımsızlığını kaybetmiş ve 2 Aralık 1920'de Ermeni Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti adıyla Sovyetler Birliği'ne katılmıştır. Sovyetler Birliği'nin son döneminde 1988 yılında Ermenistan Sovyet Cumhuriyeti ile Azerbaycan arasında, Dağlık Karabağ (Nagornıy Karabağ) bölgesi üzerinde anlaşmazlık çıktı. Azerbaycan'a ait fakat nüfus çoğunluğu Ermenilerden oluşan bir özerk bölge olan Dağlık Karabağ'da Ermeniler ayaklanarak ayrı bir cumhuriyet ilan ettiler. Ermenistan ile Azerbaycan savaşın eşiğine gelirken, her iki cumhuriyette Azeri ve Ermeni azınlıklar şiddet olaylarına maruz kaldı. Çatışmalar sürerken Mayıs 1990'da Yeni Ermenistan Ordusu kurularak Sovyet ordusundan fiilen bağımsız bir yapıya kavuşturuldu. Sovyetler Birliğinin dağılması üzerine Ermenistan 23 Ağustos 1991'de bağımsızlığını ilan etti. Şiddetlenen Ermeni-Azeri savaşında Ermenistan, Dağlık Karabağ ile Ermenistan arasındaki Laçin Koridoru'nu da işgal ederek Dağlık Karabağ'ı fiilen kendisine ilhak etti. Azerbaycan'ın Ermenistan'a uyguladığı ekonomik ambargo, ülkede büyük sıkıntılara yol açtı. 1993'te Türkiye de Ermenistan'a karşı ambargoya katıldı. Karabağ Savaşı 1994'te Rusya'nın empoze ettiği ateşkesle sona erdi. Halen Ermenistan uluslararası topluluk tarafından Azerbaycan'a ait sayılan toprakların %20'ünü (Dağlık Karabağ ve Laçin Koridoru dahil) işgal altında bulundurmaktadır. Türkiye bu durumu gerekçe göstererek Ermenistan Cumhuriyeti ile diplomatik ilişki kurmaktan kaçınmış ve bu ülke ile sınırlarını trafiğe kapatmıştır. Ayrıca bakınız * Türkiye-Ermenistan ilişkileri ;Dipnotlar ;Kaynakça ;Bibliografya * * Ermenistan tarihi * Ermenistan tarihi * Ottoman and Persian Empires 1300-1730 * Hasanali Delili, Cenubi Azerbaycan Hanlıkları, Bakü 1979. আর্মেনিয়া#ইতিহাস

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Ermenistan'daki Yahudilerin tarihi
7 yıl önce

Doğu Ermenistan Rusların hakimiyeti altına girince Polonya ve İran'dan Yahudiler Erivan'a yerleşip Aşkenaz ve Mizrahi cemaatleri kurdular. Ermenistan bir...
Ermenistan
3 yıl önce

Ermenistan (Ermenice: Հայաստան, romanize: Hayastan, Ermenice telaffuz: [hɑjɑsˈtɑn]) veya resmî ismiyle Ermenistan Cumhuriyeti (Ermenice: Հայաստանի Հանրապետություն...

Erivan, Azerbaycan, Türkiye, Rusya, Dağlık Karabağ, Kominizm, Ermeniler, Nahçivan
Ermenistan Bayrağı
3 yıl önce

Ağustos 1990'da Ermenistan Sovyet Prezidyumu tarafından kabul edilmiş ve 15 Haziran 2006'da Ermenistan Ulusal Bayrağı Kanunu ile, Ermenistan Millî Meclisi...

Ermenistan Bayrağı, 15 Haziran, 1828, 1918, 1920, 1922, 1936, 1952, 1990, 1992, 1 Mayıs
Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
3 yıl önce

da kısaca Ermenistan SSC, eski Sovyetler Birliğini oluşturan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetlerinden biri idi. 29 Kasım 1920 tarihinde, Ermenistan Komünist...

Ermenistan, Matenadaran, .am, 1991, 1993, 1994, 1 E10 m2, 2001, 2006, 23 Ağustos, 301
Ermenistan Arması
7 yıl önce

Ermenistan arması, Ermenistan resmi armasıdır. 19 Nisan 1992 tarihinde parlamento tarafından onaylanmıştır. Üstünde Ermenilere ait semboller ile sola bakan...
Ermenistan devlet başkanları listesi
3 yıl önce

beri Armen Sarkisyan'dır. Ulusal Konsey Başkanı Ermenistan Konseyi Başkanı Meclis Başkanı Ermenistan Komünist Partisi Birinci Sekreterleri Yüksek Başkanlık...
Büyük Ermenistan
3 yıl önce

Büyük Ermenistan veya Birleşik Ermenistan, Ermeniler tarafından tarihsel ve etnik açıdan Ermeni toprakları gibi algılanan ve Ermenistan'a birleşmesini...
Ermenistan-Türkiye ilişkileri
3 yıl önce

Ermenistan-Türkiye ilişkileri, Ermenistan ile Türkiye'nin 1918 yılından bu yana sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir. Türk-Ermeni ilişkileri Türklerin...