1935`te Bursa`da doğdu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi`ni bitirdi. ABD`de eğitim dalında master yaptı. Öğretmen, teknik eleman, danışman ve yönetici olarak çalıştı.
1965 yılında "Karıncayı İncitmeyen Adam" adlı öyküsüyle, Yunus Nadi Armağanı kısa öykü birincilik ödülünü aldı. Çeşitli dergilerde az sayıda öykü yayımladı. 1970`ten sonra dil üstüne çalışmalarına ağırlık verdi. Güneş Dil Teorisi, halk dili, Türkçede "ve" sorunu, çevirmek ve dil yenilemek, bilimsel terimlerin Türkçeleştirilmesi, dil-ideoloji ve politika konularında çalıştı.
Özellikle dil-ideoloji ve politika üstüne yazdığı inceleme ve derlemelerini Soyut, Türkiye Yazıları, vd. dergilerde yayımladı. Yazılarının bir kısmını "Dil ve Politika" (1993) adıyla kitaplaştırdı. Gene dil üstüne günlük biçiminde yazdığı denemelerini Papirüs`te (1980-1981), Dize`de (1995-1998), ve Evrensel Kültür`de (1998-1999) yayımladı. Yazılarında genellikle Ragıp Gelencik takma adını kullandı.
Öner Ünalan`a göre politika her alana olduğu gibi dile de el atar. Dolayısıyla dil ve dille ilgili sorunlar da politikanın konusu ve aracı olmaktan kurtulamazlar. Ünalan, "Dil ve Politika" adlı kitabının önsözünde şöyle der: "Belirli bir politika, her alanda, dayandığı ideolojiye uygun ve çıkarlarını gözettiği toplum kesimince benimseniveren değer yargıları, önyargılar, kanılar, sanılar ve onlara bağlı belirli bir düşünüş ve davranış yaratır. Bütün bunlar o politikanın kendisi gibi savunulmak gerekir. Politik işbölümünde bu savunmayı üstlenenler, tarihi ve güncel olayları onlara uygun yorumlayıp çarpıtırlar.""Dil ve Politika", Öner Ünalan, FE Yayınları, 1993, s. 9. Bu, teknik bir konu sayılan dilde de kaçınılmaz olarak böyledir. Bu nedenle, savaşılan politika ya da politikaların her alanda olduğu gibi, dil alanında da iyi tanınması gerekir.
Öner Ünalan, dil çalışmalarının yanı sıra, İngilizce ve Almancadan yaptığı çevirilerle, önemli bilimsel yapıtları Türkçeye kazandırdı. Örneğin, Charles Darwin`den "Türlerin Kökeni", "İnsanın Türeyişi" ve "Seksüel Seçme"; Albert Einstein ve Leopold Infeld`den "Fiziğin Evrimi"`ni dilimize çevirdi. Ayrıca, Karl Marx`tan "Matematiksel Elyazmaları", Friedrich Engels`ten "Ütopik Sosyalizm ve Bilimsel Sosyalizm" gibi çok sayıda kitap çevirdi.
Charles Darwin`in bilim tarihindeki yerini "Darwin Ne Yaptı" (1997) adlı popüler bilim kitabında anlattı.
Kitapları
Çevirileri
- "1902 Doğumlular", Ernest Glaeser
- "Türlerin Kökeni", Charles Darwin
- "İnsanın Türeyişi", Charles Darwin
- "Seksüel Seçme", Charles Darwin
- "Matematiksel Elyazmaları", Karl Marx
- "Ütopik Sosyalizm ve Bilimsel Sosyalizm", Friedrich Engels
- "Marksizm", K. Marx, F. Engels, V. I. Lenin
- "Kadın ve Aile", K. Marx, F. Engels, V. I. Lenin
- "Karl Marx ve Öğretileri", V. I. Lenin
- "Din Üstüne", V. I. Lenin