Mikhail Palaiologos | önce gelen = IV. Yannis Laskaris | sonra gelen = II. Andronikos Palaiologos | varisi = | kraliçe = | gözdesi = | eş 1 = Theodora Doukaina Vatatzina | eş 2 = | eş 3 = | eş 4 = | eş 5 = | eş 6 = | çocukları = Manuel Palaiologos II. Andronikos Palaiologos Constantine Palaiologos Eirene Palaiologina Anna Palaiologina Eudokia Palaiologina Theodora Palaiologina Euphrosyne Palaiologina Maria Palaiologina | hanedan = Palaiologos Hanedanı | resmi marşı = | babası = Andronikos Doukas Komnenos Palaiologos | annesi = Theodora Angelina Palaiologina | doğum tarihi = 1224 | doğum yeri = | ölüm tarihi = 11 Aralık 1282 | ölüm yeri = Konstantinopolis | defin tarihi = | mezar yeri = |}} Mikhail VIII. Palaiologos (Yunanca: Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος') (1223/1224?? - 11 Aralık1282), 1259-1282 arasında Bizans
nu yeniden kurmuştur. İmparator olması VIII. Mikhail Palaiologos, Megas Domestikos ("Bizans Ordusu komutanı") görevini yapan Andronikos Doukas Komnenos Palaiologos ile Teodora Angelina Palaiologina'nin oğludur. Anne tarafından eski Bizans İmparatoru III. Aleksios Angelos'un torunudur. Bizans'ın en tanınmış ailelerinden birine mensup olup cedleri içinde en aşağı 11 imparator bulunmaktaydı. Eski hükümdar ailelerinden Dükaslar, Angeloslar ve Komnenoslarla akrabalık bağı vardı. Genç yaşlarında tanınmaya ve İznik
İmparatorluğu
içinde hızla yükselmeye başlamıştir. III. Yannis'in bir büyük yeğeni olan Teodora Dukaina Vatatzina ile evlenmiştir. 1256'da Mikhail Anadolu Selçuklu Devleti hükümdarı olan II. İzzeddin Keykavus'un temsilcileri ile bir hükümet darbesi planlanlamaktan dolayı suçlandırılmıştır. Konya'daki II. İzzeddin Keykavus sarayına ya kendi isteğiyle gitmiştir veya sürgün olarak gönderilmiştir. 1258'de temize çıkarılıp geri çağrılmış ve Frank asıllı paralı askerler birliğinin komutanı (yani Megas Kontostaulos) olarak atanmıştır. 1258'de II. Teodor Laskaris ölmüş ve tahta 8 yaşında yetişgin olmayan IV. Yannis Laskaris çıkartılmıştır. İlk olarak çok nüfuzlu bir bürokrat olan Georgios Mouzalon ve Patrik I. Arsenius'u taht naipleri olarak görev yapmışlardır. Ancak (sonradan imparatorluğu gasp eden) Mikhail Palaiologos, Mouzalon'un bir suikaste maruz kalıp öldürülmesini ve Arsenius'un ise keşiş olarak bir manastıra çekilmesini sağlamıştır. Mikhail imparatorluk idaresini önce taht naibi olarak eline geçirmiştir. 1 Ocak1259'da ise Ceneviz Cumhuriyeti yardımı ile VIII. Mikhail Palaiologos adı ile Nympaion'da ortak imparator ilan edilmiştir. 25 Temmuz1261 İzmit İmparatorluk orduları general Aleksios Strategopoulos idaresi altında Konstantinopolis'i almis ve son Latin İmparator olan II. Baudouin'i ve Latin idarecilerini oradan kovmuştur. VIII. Mikhail Konstantinopolis'e 15 Ağustosda girmiştir. Orada hem kendi ve hem de daha küçük çocuk olan oğlu II. Andronikos Palaiologos için taç giyme töreni yapılmıştır. VIII. Mikhail oradan imparatorluk idaresine başlamış, ortak imparator olan genç IV. Yannis Laskaris'i İznik'te bırakmıştır. Aralık ayında ise tam 11 yaşına girdiği zaman IV. Yannis Laskaris'i tahttan indirmiş; gözlerini kör ettirmiş ve bir manastıra keşiş olarak göndermiştir. İmparatorluğu Bütün hükümdarlığı boyunca, Latin
'nu yeniden kurmak isteyen rakipleriyle mücadele etmek zorunda kaldı.Bizans'ın son Latin imparatoru Courtenay'lı II. Baudouin, diplomasi ve evlilik yoluyla Fransa kralı Aziz IX. Louis'nin kardeşi Anjoulu Carlo (Charles d'Anjou) ile ittifak kurdu.Yetenekli bir diplomat olan Carlo papanın çağrısı üzerine Güney İtalya'ya girdi.Hohenstaufen Hanedanının son temsilcileri Manfredi ve Konradin'i yenilgiye uğrattı, Palermo ve Napoli'yi ele geçirdi.Nüfuz alanını Balkanlar'ın içlerine kadar genişleten Carlo Konstantinopolis'i (İstanbul) tehdit etmeye başladı. Carlo'nun girişimleri papalık için de bir tehdit oluşturuyordu. Papayla Mikhail arasında Carlo'ya karşı ittifak oluşturmak amacıyla yürütülen görüşmeler yaklaşık 20 yıl sürdü. Sonunda varılan anlaşmaya göre papa, Carlo'nun Konstantinopolis'e saldırmasını önleyecek, buna karşılık Mikhail de Rum Ortodoks Kilisesi'nin Roma ile birleşmesini sağlayacaktı. Mikhail'in böyle bir söz vermesi Bizans halkının çoğunluğunun şiddetli tepkisine yol açtı. Papanın dinsel üstünlüğünü kabul etmek istemeyenler, Latinlerin siyasi ve kültürel egemenliğinin bu yolla yeniden kurulmasından korkuyorlardı. Bütün bu engellere karşın, 1274'te toplanan İkinci Lyon Konsili'nde birlik ilan edildi. Bütün Doğu patriklerinin ya da temsilcilerinin konsile katılmadığı, iki kiliseyi birbirinden ayıran sorunlara ilişkin hiçbir tartışmanın yapılmadığı ve ondan sonraki hiçbir konsilin Lyon Konsili'ni ekumenlik ilan etmediği gerekçesiyle Rumlar konsile karşı çıktılar. Mikhail gene de siyasal nedenlerle birliğin korunması için mücadeleyi sürdürdü. Ama 1281'de Anjou'lu Carlo'nun adayı IV. Martinus papa seçilince Mikhail'i hemen aforoz etti; ayrıca Carlo'nun Konstantinopolis'e hazırladığı saldırıyı ayrılıkçı Rumlara karşı Kutsal Haçlı Seferi olarak nitelendirdi. Böylece Carlo'nun Bizans'ın doğusunu ele geçirmek için oluşturduğu geniş ittifak ağına Sicilya, İtalya'nın bazı bölümleri, Laskaris yanlıları, Baudouin, Fransa ve Venedik Cumhuriyeti'in amacı Latin imparatorluğu sırasında yararlandığı geniş ticari ayrıcalıkları yeniden elde etmek ve ezeli düşmanı olan Cenevizleri zengin Rum pazarlarından kovmaktı. Carlo ve Mikhail arasındaki diplomatik çekişme yoğunlaşırken, Carlo ordu ve donanmasını savaşa hazırlamaya başladı. Fransız general Sully komutasında Adriyatik kıyısındaki Berat'a (bugün Arnavutluk'ta) bir saldırı düzenlediyse de Mikhail tarafından geri püskürtüldü. Bu arada Mikhail, diplomatik girişimleri sonucunda bir süre için papalığın desteğini kazanmış, Sicilya'daki Hohenstaufen yandaşlarıyla gizli bir anlaşma yapmış, Cenova'nın desteğini almış ve en önemlisi Manfredi'nin damadı Aragon kralı III. Pedro'yla gizli bir ittifak kurmuştu. 30/31 Mart 1282'de Sicilya'da Vesperum Ayaklanması patlak verdi. Carlo'nun hükümdarlığının sonunu haber veren bu ayaklanmada Fransızlar katledildi. Böylece Bizans, ikinci bir Latin işgalinden kurtuldu. Mikhail bundan kısa süre sonra öldü. Mikhail'in dikkatini yalnızca Avrupa'yla sınırlaması, Osmanlıların Anadolu'da kolayca yayılmasına ve sonunda Konstantinopolis'in de düşmesine ortam hazırladı. Ayrıca bakınız * Bizans imparatorları * Bizans imparatorları Dış kaynaklar * Ostrogorsky, Georg (çev. Fikret Işıltan), (1999 5.baskı) Bizans Devleti Tarihi, Ankara:Türkiye Tarih Kurumu ISBN 975-16-0348-X (Orijinal 1.baskı:1940) * Gregory, Timothy E. (çev. Esra Ermert), (2008), Bizans Tarihi, İstanbul:Yapı Kredi Yayınları ISBN 978-975-08-1507-2 * Norwich, John Julius, (1991) Byzantium: The Decline and Fall, Londra:Penguin ISBN 0-14-011447-5, say.156-182 * "Michael VIII Palaiologos" maddesi Kazhdan, Alexander (ed) (1991) The Oxford Dictionary of Byzantium - 3 Cilt New York: Oxford University Press . ISBN 0-19-504652-8
