Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Tanrı

Kısaca: Metafiziksel düşüncede vahiy otorite ya da inanç temeli üzerinde varolduğu kabul edilen, varlık ve değerin kaynağı olan mutlak, zorunlu, yüce varlık. Doğanın bir parçası olmayan, ama doğanın yaratıcısı ya da nedeni olan, zaman ve mekan kavramlarının kendisine uygulanamayacağı, varlığa gelmiş olduğu düşünülemeyen, doğadan çok daha kudretli ve mutlak iyi olan doğaüstü, ezeli-ebedi ve sonsuz varlık. ...devamı ☟

Metafiziksel düşüncede vahiy otorite ya da inanç temeli üzerinde varolduğu kabul edilen, varlık ve değerin kaynağı olan mutlak, zorunlu, yüce varlık. Doğanın bir parçası olmayan, ama doğanın yaratıcısı ya da nedeni olan, zaman ve mekan kavramlarının kendisine uygulanamayacağı, varlığa gelmiş olduğu düşünülemeyen, doğadan çok daha kudretli ve mutlak iyi olan doğaüstü, ezeli-ebedi ve sonsuz varlık. Doğanın üstünde ve ötesinde olan, doğanın ve insan yaşamının çeşitli boyut ya da görüntülerini yöneten yüce varlık. Tek ilah olan Allah'dan başka mabutlara verilen isim.

Bu maddede monoteistik ve henoteistik 'Tanrı' anlayışı ve sözcüğün tarihi süreci açıklanmaktadır. Politeistik tanrı ve tanrıça anlayışları için: Tanrı ve Tanrıça maddelerine bakınız.


Tanrı, özellikle monoteistler (tek tanrıcılar) tarafından evrenin tek yaratıcı ve yöneticisi olduğuna inanılan ilahi varlık için kullanılan Türkçe sözcüktür. Politeistik inançlarda genelde ilahların cinsiyeti bulunur ve erkek olanlarına tanrı, kadın olanlarına tanrıça denir. Tanrı kavramı her monoteistik ve henoteistik inançta değişiklik gösterir. Yine de bu farklı inançlardaki tanrı kavramını tanımlamak için sadece tanrı sözcüğü kullanılabilir. Teolog ve filozoflar, tarih boyunca, sayısız Tanrı kavram ve anlayışlarını incelemişlerdir. Felsefenin metafizik dalı Tanrı'nın varlığı sorusunu konu edinse de, bu soru din felsefesi alanında da incelenen önemli tartışmalardandır.

Etimolojisi

Kelimenin kökeni'nin Sümer dilinde tanrı anlamına gelen "dingir" kelimesinden geliyor olması muhtemeldir. İslam öncesi dönemde Türklerin tapındıkları Tengri isimli ve gök anlamına gelen varlığa verilen ad iken zaman içinde uğradığı değişimle doğaüstü yaratıcı güce veya değişik kültürlerin tapındıkları benzer güçlere, varlıklara verilen genel ad olmuştur.

TDK Güncel Türkçe Sözlük'üne göre, tanrı sözcüğü "Çok tanrıcılıkta var olduğuna inanılan insanüstü varlıklardan her biri, ilah." ve özel isim olarak da "Allah." anlamlarına gelmektedir.1

Günümüzde Allah ismi yerine de kullanıldığı gibi, biraz da İslam'ın kültürel etkisi nedeniyle, Allah sözcüğü Türkçe bir sözcük olarak diğer monoteistik inançlardaki, özellikle de İbrahimi dinlerdeki, Tanrı kavramı için, tanrı sözcüğü yerine kullanılmıştır fakat bu İslam dinince kabul edilmeyen bir davranış olarak tanımlanabilmektedir.

M.Ö. 1766 yılında yazılan Çin kronikinde geçen en eski tutanaklarda bulunulan en eski Türkçe kelimeler tanrı, ordu ve kut (mutluluk) kelimeleridir.[1]

Türkçe'de Çalab da tanrı için kullanılan başka bir isimdir.

İslam'da Tanrı

İslam dininde Allah ismi, Tanrı'nın özel ismidir ve genel olarak "Tanrı" ismi yerine kullanılır. İlah, Semitik El ismi ile akraba olan ve genel olarak Tanrı anlamında kullanılan bir başka sözcüktür. Allah ise belirlilik eki getirilmiş özel isimdir. İslam'da Allah'ın çeşitli sıfatlarından oluşan Allah'ın 99 ismi, Esmaül Hüsna yani Güzel İsimler mevcuttur. 99 tane olan bu isimler de "Tanrı" sözcüğü yerine kullanılmaktada. Modern zamanlarda İslami çevrelerde, Allah dışında ve bu 99 isimden de olmayan sözcüklerin Allah sözcüğü yerine İslam'daki "Tanrı" kavramı için kullanılmasını rahatsızlık verici bulunduğu olmuştur.

tanrı

Çok tanrıcılıkta var olduğuna inanılan insanüstü varlıklardan her biri, ilah.

tanrı

Türkçe tanrı kelimesinin İngilizce karşılığı.
[Tengri] n. God, the Eternal, Father, the Divinity, the Almighty, the Creator, the Deity, the godhead, Heaven, the Infinite, the Providence n. deity, divinity

tanrı

evrende var olan her şeyin yaratıcısı, koruyucusu olduğuna ve tekliğine inanılan yüce varlık, yaradan, oğan, allah, rab, mevla, malik. çoktanrıcılıkta var olduğuna inanılan insanüstü varlıklardan her biri, ilâh.

tanrı

Türkçe tanrı kelimesinin Fransızca karşılığı.
Dieu, Père éternel, Le Créateur, la Providence

tanrı

Türkçe tanrı kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Allmächtige, Gott, Gottheit, Herrgott

misafir - 8 yıl önce
Teşekkür ederim. Al-ilah=Allah al=baba ilah=Tanrı Allah=BabaTanrı Al=ay ilah=Tanrı Allah=AyTanrısı el=anne ilat=Tanrıça El-ilat=Ellat Ellat=AnaTanrıça el=güneş ilat=Tanrıça Ellat=GüneşTanrıçası fallah=bedeviIrkı alah=bedeviTanrısı yani milliTanrı FALLAH''ın Tanrısı = ALLAH.

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.