Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Rusyanın Cumhuriyetleri

Kısaca: Rusya Federasyonu, 88 federe yapıya (Rusça: субъе́кт(ы), subyekt), birliğe dahil birime, bölünmüştür. Bu yapılanmanın 21 tanesi Cumhuriyetlerden oluşur. ...devamı ☟

Rusyanın Cumhuriyetleri
Rusyanın Cumhuriyetleri

Rusya Federasyonu, 88 federe yapı (Rusça: ``субъе́кт(Ñ‹)``, subyekt), birliğe dahil birime, bölünmüştür. Bu yapılanmanın 21 tanesi Cumhuriyetlerden oluşur. Cumhuriyetlerde, toplumun çoğunluğunu etnik kökeni Rus olmayan halk oluşturur, fiziki sınırlar bu şekilde belirlenmiştir. Bir cumhuriyette yerel halkın etnik kökeni cumhuriyete isim veren milliyet (Rusça: ``титульная нация, титульная национальность, титульная народность``, ingilizce:``titular nationality``) olarak bilinir. Onyıllarca (bazen yüzyıllarca) süren Rusya içi göçler nedeniyle artık bu milliyet o cumhuriyetin nüfusunda çoğunluğu temsil etmeyebilir ama yine de o belirli etnik milliyetin cumhuriyeti olarak kabul görür.

Anayasal Statü

Cumhuriyetler, Rusyanın federe yapılanmasındaki diğer birimlerinden farklılık gösterir: kendi resmi dilleri vardır (Rusya Anayasası Madde 68) ve kendi anayasaları vardır. Diğer federal birimlerin, örneğin kray, (yöre)lerin ve oblast (bölge)lerin bu hakkı yoktur. Yine de, diğer federal birimlerde olduğu gibi, Özerk Cumhuriyetlere de tam bağımsızlık tanınmamıştır (Madde 3). Cumhuriyetlerin idari yöneticileri başkandır.

Uygulanmakta olan bağımlılık politik birimlere göre farklıdır. Ama genel olarak içişlerinde idareye geniş bir yetki alanı sağlar. Bu cumhuriyetlerin meclisleri federal anayasayla çakışan, cumhuriyet yöneticilerinin yetkilerini ve güçlerini arttırıcı, kanunlar koydular. Lakin federal anayasanın üstünlüğünün kabulüne çalışan Putin yönetimi altında bağımsızlıkları azalmıştır.

İdari yapılanmada cumhuriyetlerin üzerine yedi büyük federal bölge kurulması ve başkanca atanmış valilerin cumhuriyetlerin faaliyetlerine nezaret etmesi hukukun egemenliğini güçlendirmiş, federal anayasaya saygıyı arttırmıştır. Ayrıca Putin idarecilerin gücünü azaltıp cumhuriyetlerin yürütme organlarının pozisyonlarını güçlendirmiştir. Cumhuriyetlerin başkanlarını, adayı cumhuriyet meclisinin de kabulü şartı ile, Rusya başkanı tayin etmektedir.

Çoğu cumhuriyette genel olarak çok güçü olmayan ayrılıkçık akımlar bulunmaktadır. Özellikle Tatarlar, Başkirler, Yakutlar ve tabii ki Çeçenler arasında bu ayrılıkçı hareketlere güçlü destek bulunmaktadır. Cumhuriyete isim veren milliyetlerin (Tataristan, Başkortostan, Saha) toplum yapısında yer alan diğer etnik gruplar ayrılma hareketlerine sekte vurmaktadır. (Çeçen savaşının bir sonucu olarak Çeçenistan`da çok az çeçen olmayan etnik grup barınmaktadır.

Kurucu "Federe Cumhuriyetler"

Özerk cumhuriyetler Sovyet Birliğinin kuruluşunda SSCB`nde sözde anayasal birimdi. Günümüzde bu başlığın, Rusya`nın Cumhuriyetleri için aynı şekilde kullanılması yanlıştır. 1993`de Rusya Federasyonu`nun kabul ettiği Rusya Anayasası ile "cumhuriyet" ilan edilmişlerdir. ``Özerk Cumhuriyet`` olarak değil , cumhuriyet ilan edilmişlerdir.

Rusya`nın Cumhuriyetlerinin Listesi

|
  1. Adıgey Cumhuriyeti
  2. Altay
  3. Başkortostan Cumhuriyeti
  4. Buryatya
  5. Dağıstan
  6. İnguşya
  7. Kabardin-Balkar
| 8. Kalmikya
9. Karaçay
10. Karelya
11. Komi
12. Mari El
13. Mordovya
14. Saha | 15. Kuzey Osetya-Alaniya
16. Tataristan
17. Tuva
18. Udmurtya
19. Hakasya
20. Çeçenya
21. Çuvaşistan




% 3.4 1.103.686 (2002)
  1. Kabardin-Balkar, Karaçay-Çerkes, ve Dağıstan birden fazla ismini oluşturan halka sahiptir.
  2. Çeçen-Inguş Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti,Çeçen ve İnguş adları üzerine kurulmuştu. 1991`de Çeçenya ve İnguşya ya da İnguşetya adı altında iki ayrı Cumhuriyete ayrılmıştır.
  3. Dağıstan halkını oluşturan on ana etnik topluluk: Agullar, Avarlar, Dargınlar, Kumuklar, Laklar, Lezgiler, Nogaylar, Rutullar, Tabasaranlar, ve Sahurlar`dır.
  4. Bu tablodaki tüm popülasyon değerleri yaklaşık rakamlardır.
  5. Balkarlar, Karaçay, Kumuklar ve Nogaylar Türk`tür;Abazalar, Agullar,Adıgeler, Avarlar,Çeçenler, Çerkesler, Darginlar,İnguşlar,Kabartaylar, Laklar, Lezginler, Rutullar, Tabasaranlar ve Tsahurlar Kafkas yerli topluluklarıdırlar.
  6. Kabartayların tamama yakını ve Balkarların tamamı ise Hanefi/Müslümandır.
  7. Çeçen savaşı mülteci göçleriyle sonuçlanmış ve nüfus değerlerine ulaşmayı imkansız hale getirmiştir. Bir çoğu başka yerde yaşasalar da "Çeçenya yurttaşı" kabul edilmektedir, İnguşya`nın birçok yöresindeki Çeçen sığınmacılar için de durum böyledir.Çeçen-İnguş Özerk SSC`de,1989`da 1.270.429 olan oplam nüfus içinde Ruslar %23.1,Çeçenler %57.8,İnguşlar % 12.9 kadar idiler.
|}

Kaynaklar

Vikipedi

İlgili konular

1991 1993 1 ocak 1 temmuz 2007 2008 adige adige í–zerk vilayeti adıgey cumhuriyeti aga buryatya

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Rusya'nın Cumhuriyetleri
3 yıl önce

barınmaktadır. Özerk cumhuriyetler Sovyet Birliği'nin kuruluşunda ülkenin anayasal birimleriydi. Günümüzde bu başlığın, Rusya'nın cumhuriyetleri için aynı şekilde...

Rusya`nın Cumhuriyetleri, Rusyanın Cumhuriyetleri, 1991, 1993, 1 Ocak, 2008, Adige, Adige í–zerk Vilayeti, Adıgey Cumhuriyeti, Aga Buryatya, Ak Yang
Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti
3 yıl önce

Tataristan, Çeçen-İnguş, Çuvaş ve Tuva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri. Her federe cumhuriyet kendi anayasasına ve "isterse RSFSC’den ayrılma" hakkına...

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti, .ru, 11 Kasım, 15 Kasım, 17 Kasım, 1913, 1917, 1918, 1920, 1921, 1922
Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
3 yıl önce

Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (Beyaz Rusya anlamına gelen Belaya Russia kökenli "Belarusya" olarak da bilinir.) 1917 Ekim Devrimi ile kurulan...

Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Azerbaycan SSC, Başkent, Beyaz Rusya, Beyaz Rusya SSC, Doğu Avrupa, Ermenistan SSC, Estonya SSC, Gürcistan SSC, Minsk, Nüfusu
Özerk Cumhuriyet
3 yıl önce

sınırlar belirlenmiştir. Bazı özerk cumhuriyetlerin kendi anayasaları da olabilmektedir. Rusya'nın cumhuriyetleri örneğinde açıkça bu ülkelerin nitelikleri...

í–zerk Cumhuriyet, í–zerk, Ülke
Rusya
3 yıl önce

referandum sonuçlarına göre 20 Ağustos'ta Rusya Federatif Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile diğer Sovyet cumhuriyetleri arasında yenilenmiş birlik antlaşması...

Rusya, .ru, Bağımsız Devletler Topluluğu, Sovyetler Birliği, 1991, 1 Ocak, 1 Temmuz, 2004, 2007, 2008, 26 Aralık
Tuva Cumhuriyeti
3 yıl önce

Tuva Cumhuriyeti veya Tıva Cumhuriyeti (Tuvaca: Тыва Республика, Tıva Respublika; Rusça: Республика Тыва, Respublika Tıva); Rusya Federasyonu’nda Güney...

Tuva, 17 Ağustos, 1914, 1921, 1926, 1941, 1944, 1950, 1963, 1965, 1 Ocak
Altay Cumhuriyeti
3 yıl önce

almaktadır. Batı'da Kazakistan, kuzeyde Rusya, doğuda Tuva ve Hakas Cumhuriyetleri, güneyde Moğolistan, Doğu Türkistan ve Kazakistan ile komşudur. Devlet...

Altay Cumhuriyeti, 1991, 1 Ocak, 1 Temmuz, 2001, 2007, 2008, Acaristan, Adige í–zerk Vilayeti, Afganistan Türkleri, Aga Buryatya
Rusya Federal Güvenlik Servisi
7 yıl önce

anti-terör yasasına uygun olarak eski Sovyet cumhuriyetleri bölgelerinde serbestçe operasyon yapabilir, eğer Rusya Federasyonu Başkanı emir verirse dünyanın...
Cumhuriyet!!Kıta!!Oluşturan Halk 1!!Cumhuriyet nufusundaki oranı !!Oluşturan Halkın: Dil Grubu!!Oluşturan Halkın: Dini!!Cumhuriyet nufusundaki Etnik Rus oranı!!Nüfus4
Adıgey Cumhuriyeti
(})		 Avrupa Adige %24.2 Kafkas Sunni İslam %64.5 447.109 (2002)
Altay Cumhuriyeti
(})		 Asya Altay %33.5 Türkçe Ak Yang, Lamaizm, Şamanizm %57.4 202.947 (2002)
Başkortostan Cumhuriyeti
(})		 Avrupa Başkır %29.8 Başkır,% 24.1 Tatar Türkçe Sunni İslam %36.3 4,104.336 (2002)
Buryatya
(})		 Asya Buryat %27.8 Moğol Lamaizm %67.8 981.238 (2002)
Çeçenya
(})		 Avrupa Çeçen2 % 93.5 Çeçen Kafkas Sunni İslam unknown7unknown7
Çuvaşistan
(})		 Avrupa Çuvaş %67.7 Türkçe Ortodoksluk %26.5 1.346.300 (2002)
Dağıstan
(})		 Avrupa %29.4 Avar,% 16.5 Dargi,% 13.1 Lezgi, % 5.4 Lak,% 4.3 Tabasaran,% 0.9 Rutul,% 0.9 Agul,% 0.3 Tsahur;% 3.4 Çeçen 3 %14.2 Kumuk,% 1.5 Nogay,% 4.3 Azeri, %95 Kafkas,Türkçe5 Sunni İslam %4.7 2.576.531 (2002)
Ingushetia
(})		 Avrupa inguş2 %77.3 İnguş,% 20.4 Çeçen Kafkas Sunni İslam %1.2 467.294 (2002)
Kabardin-Balkar
(})		 Avrupa Kabardin, Balkarlar (Kabardin %55.3, Balkarlar %11.6) Kafkas,Türkçe Sunni İslam, Ortodoksluk6 %25.1 901.494 (2002)
Kalmikya
(})		 Avrupa Kalmik %53.3 Moğol Tibet Budizmi ("Lamaizm") %33.6 292.410 (2002)
Karaçay-Çerkes
(})		 Avrupa Karaçay, Çerkes,Abaza ve Nogaylar (% 38.5 Karaçay,% 11.3 Çerkes,% 7.4 Abaza,% 3.4 Nogay) Türkçe, Kafkas Sunni İslam %33.6 439.470 (2002)
Karelya
(})		 Avrupa Karelya (Fin)lilerle ilişkileri vardır % 9.2,% 2 Finli,% 0.7 Vep Finno-Ugric Ortodoksluk %76.6 716.281 (2002)
Hakasya
(})		 Asya Hakas %12 Türkçe Ortodoksluk %80.3 538.200 (2002)
Komi
(})		 Avrupa Komiler %25.2 Finno-Ugric |Ortodoksluk %59.6 1.018.674 (2002)
Mari El
(})		 Avrupa Mariler %42.9 Finno-Ugric Ortodoksluk %47.5 727.979 (2002)
Mordovya
(})		 Avrupa Mordovyalılar %31.9 Finno-Ugric Ortodoksluk %60.8 888.766 (2002)
Kuzey Osetya-Alaniya Cumhuriyeti
(})		 Avrupa Osetyalı %67.2 İranlı Ortodoksluk, Sunni İslam %23.2 710.215 (2002)
Saha
(})		 Asya Yakut % 45.5 Türkçe Ortodoksluk, Şamanizm % 41.2 949.280 (2002)
Tataristan
(}) (``aynı zamanda`` Tatarya ``veya`` Tartari ``diye de anılır``)		 Avrupa Tatar % 52.9 Türkçe Sunni İslam % 39.5 3.779.265 (2002)
Tuva
(})		 Asya Tuvalılar % 77 Türkçe Tibet Budizmi ("Lamaizm"), Şamanizm % 20.1 305.510 (2002)
Udmurtya
(})		 Avrupa Udmurtlar % 29.3 Udmurt,% 0.2 Besermiyan Finno-Ugric Ortodoksluk % 60.1 1.570.316 (2002)
Notlar: