Karaosmanoğulları soyu ve ismi tanınmış şahsiyetler aracılığıyla günümüze kadar sürmüş ve sürmektedir.
Karaosmanoğulları, 18. yüzyılda ortaya çıkmış diğer ayanlar gibi, devlet tarafından atanan yöneticiler ile halk arasında aracı işlevi görerek kendilerini duyurmuşlar, zamanla zenginleşerek ve güçlenerek devlet temsilcilerinin önüne geçme ve bölgesel hakimiyet kurma yoluna gitmişlerdir. Osmanlı Devleti yapısının zayıflamaya başlaması ile eyalet düzeyinde daha etkin güç uygulamaları doğmasının amili ve sonucudurlar. Devletin özellikle savaş giderlerini acilen karşılayabilmek için başvurduğu bir yol olan, evvelce sipahi ler aracılığıyla yönettiği tımarlarını toplu para karşılığı mültezimlere, voyvodalara, mütesellimlere, muhassıllara devretmesi ile önem kazanmışlardır. Bu yolla toprak (veya bölge) işletme ve idare hakkı elde eden bu kesim, devlete ödedikleri parayı köylü halktan çoğu kez fazlasıyla ve baskıyla tahsil etmekteydi.
Karaosmanoğulları ailesi mensuplarının kayıtlarına Manisa Şer`iye sicillerinde ilk kez 17. yüzyılda rastlanmaktadır. Orta Asya Türk kökenli aile bir Türkmen köyü olan Yayaköy`e (bugün Akhisar`a bağlı bir kasaba olan Zeytinliova) yerleşmiş, başlangıçta haramilik yapmışlardır. Soyağacının en başındaki, 1644`de ölen Mehmet Çavuş ve 1706`da ölen Kara Osman`ın, Çiftçili, Süleymanobası ve Ballıca`da çiftçilik, hayvancılık ve deve nakliyatçılığı yaptığı bilinmektedir. Kara Osman, Manisa ayanları arasında yer alan ilk aile ferdi olmuş, aile bundan sonra Karaosmanoğulları şeklinde anılmıştır.
Kara Osman`ın oğulları Karaosmanoğlu Hacı Mustafa Ağa, Karaosmanoğlu İbrahim Ağa, Karaosmanoğlu Ahmet Ağa ve Karaosmanoğlu Abdullah Ağa, ayanlık sıfatını devralmışlar, arazilerini büyütmüşlerdir. Bunlardan Karaosmanoğlu Hacı Mustafa Ağa 1743-1746 Osmanlı-İran Savaşı`nda devletin güvenini kazanarak, Saruhan Mütesellimi sıfatıyla 1745-1755 yıllarında bölgenin rakipsiz tek ayanı konumuna gelmiştir. Halkın şikayetleri üzerine 1755`de mütesellimlikten azledilen Karaosmanoğlu Hacı Mustafa Ağa, hakimiyeti sürdürmekte direndiği için yakalanmış ve kafası kesilerek, idam edilmiştir. Kesik başı İstanbul`a gönderilen Ağa`nın buğday stokuna da, İstanbul`daki zahire sıkıntısı nedeniyle kısmen el konulmuştur.
Karaosmanoğlu Hacı Mustafa Ağa`nın üç oğlu bulunmaktaydı: Karaosmanoğlu Ataullah Ağa, Karaosmanoğlu Hacı Pulat Mehmet Ağa, ve Karaosmanoğlu Ahmet Ağa. Babalarının idamından sonra aileye bir daha mütesellimlik ve mültezimlik verilmeyeceği ilan edilmiş olmakla birlikte, 1758`de en büyük oğul Karaosmanoğlu Ataullah Ağa Saruhan Mütesellimi olarak atanmıştır. Rakipleriyle çekiştiği için 1761`de azledilen Karaosmanoğlu Ataullah Ağa`ya Yayaköy`de oturması emredilmiş, ancak Ağa Manisa`yı şehrin ileri gelenlerini aracı olarak kullanarak fiilen yönetmeye devam etmiştir. Karaosmanoğlu Ataullah Ağa Yayaköy`de rakipleriyle çatışırken yangın çıkması üzerine başının kesilmesi için ferman çıkarılmış, ancak Ağa tahkim ederek kale haline getirdiği ve 2000 piyade ve süvari ile savunduğu Yayaköy`de direnmiştir. Osmanlı Devleti`nin bölgenin diğer ayan ve mutasarrıflarını Ağa`ya karşı seferber etmesi ve İzmir`den 2 top çıkarılması üzerine, Karaosmanoğlu Ataullah Ağa kardeşleriyle Yayaköy`den kaçarken yolda ölmüştür.
Ancak Küçük Kaynarca Anlaşması ile sonuçlanacak 1767-1774 Osmanlı-Rus Savaşı`nın başlaması üzerine ailenin kaderi yeniden değişmiştir. Osmanlı Devleti`nin bu savaşları ayanların topladığı askerlerle sürdürmek zorunda kalması ve 1770 Çeşme Deniz Savaşı`ndan sonra İzmir bölgesinin aciliyetle korunma gerekliliği üzerine, Karaosmanoğlu Ataullah Ağa`nın kardeşi Karaosmanoğlu Ahmet Ağa, Sancakburnu muhafızlığına ve İzmir voyvodalığına atanmıştır. Ailenin yirmi bin askerle İzmir`i savunmaya gelmesinden sonra, 1771`de 1500 askerle Sakız adasını savunmaya gitmesi emredilen Karaosmanoğlu Ahmet Ağa, 1773`de Saruhan Mütesellimi unvanını geri almıştır.
Karaosmanoğlu Ahmet Ağa 1787 Osmanlı-Rus Savaşı`nda askerleri ile birlikte cephede yer almıştır. 1792`de de amcası Karaosmanoğlu İbrahim Ağa`nın oğulları olan Bergama voyvodası Karaosmanoğlu Ömer Ağa ve Karaosmanoğlu Hacı Mehmet Ağa ve 2500 askeri ile birlikte orduya başbuğ sıfatıyla çağrılmıştır. Bu arada ölen Karaosmanoğlu Ahmet Ağa`nın servetinin bir kısmına III. Selim yeni kurduğu Nizam-ı Cedit ordusunu finanse etmek için alıkoymuştur. Yerine amcaoğlu Karaosmanoğlu Hacı Mehmet Ağa Saruhan Mütesellimi olarak tayin edilmiş, 1792 Yaş Anlaşması`na kadar Ruslarla süren çatışmalarda gösterdiği yararlıklar nedeniyle padişah III. Selim tarafından samur kürk giydirilerek takdir görmüştür. Karaosmanoğlu Hacı Mehmet Ağa, 1794`de Uşak voyvodası Acemoğulları`nın isyanının bastırılmasında da başarı gösterdiğinden, ayrıca Aydın vergi tahsildarlığı yetkisini de alarak, öldüğü 1796`ya kadar sürdürmüştür. Kardeşi Bergama voyvodası Karaosmanoğlu Ömer Ağa ise bu görevini ömrünün sonuna kadar sürdürmüş, 1808`de İstanbul`da düzenlenen Sened-i İttifak toplantısına aileyi temsilen katılmıştır. Onun ölümü ile 1813`de Bergama voyvodası olan oğlu Karaosmanoğlu Küçük Hüseyin Ağa, 1816`da Osmanlı Devleti`ne kapıcıbaşı tayin edilmiş, Babıali ve Yerebatan Sarayı`nın onarımı görevlerini üstlenmiştir.
Karaosmanoğlu Ataullah Ağa`nın tek oğlu Menemen voyvodası Karaosmanoğlu Hacı Mehmet Ağa siyasete karışmayarak 1793`de iki vakıf kurmuş ve servetini bölgede hadis okulu, köprü, çeşme, su kanalları ve kütüphane yaptırmaya harcamıştır. Karaosmanoğlu Hacı Mehmet Ağa`nın oğulları Karaosmanoğlu Ali Ağa, Karaosmanoğlu Ebubekir Ağa ve Karaosmanoğlu Yahya Ağa da kendi hallerinde yaşayarak çiftlikleriyle uğraşmışlardır. İzmir`in Aliağa ilçesi ismini Karaosmanoğlu Ali Ağa`dan almıştır. Karaosmanoğlu Ataullah Ağa`nın hacıkardeşi Karaosmanoğlu Hacı Pulat Mehmet Ağa da Turgutlu voyvodalığı yaparken servetiyle bir vakıf kurarak, çeşme, köprü, yol, kuyu yaptırmıştır.
Karaosmanoğlu Ataullah Ağa`nın amcası Karaosmanoğlu Ahmet Ağa`nın oğlu Karaosmanoğlu Hacı Hüseyin Ağa ise aileye en parlak dönemini yaşatmıştır. Saruhan Mütesellimi ve Aydın vergi tahsildarı unvanlarıyla Manisa Muradiye Camii`ne kütüphane yaptırmıştır. Bu kütüphane halen hizmet vermektedir.
Karaosmanoğlu Hacı Hüseyin Ağa`nın ölümünden sonra Saruhan Mütesellimliği unvanı bir süre verilmemiş, ancak 1829`da Atçalı Kel Mehmet isyanı üzerine, isyanı bastırmak için yine Karaosmanoğulları`na başvurulmuştur. Kara Osman`ın oğullarından Karaosmanoğlu Abdullah Ağa`nın torunu Karaosmanoğlu Halil Ağa`nın oğlu Karaosmanoğlu Küçük Mehmet Ağa Saruhan vilayetini savunurken, yeğeni Karaosmanoğlu Yetim Ahmet Ağa doğrudan isyanı bastırmaya dönük harekatları yürütmüş, gösterdiği başarılar nedeniyle Osmanlı Devleti tarafından kapıcıbaşı rütbesine atanmıştır. Atçalı Kel Memet isyanının bastırılmasına Karaosmanoğlu Hacı Pulat Mehmet Ağa`nın torunu Tire voyvodası Karaosmanoğlu Hacı Eyüp Ağa da katılmış, Eyüp Ağa`nın ağabeyi Karaosmanoğlu Yakup Paşa 1830`da vezirliğe yükseltilmiştir. Yakup Paşa, sırasıyla Preveze muhafızlığı, Aydın valiliği, Muğla mütesellimliği, Edirne valiliği, Rumeli valiliği ve Kudüs valiliği yapmıştır. Bu dönemden sonra Karaosmanoğulları artık ayan değil, devlet memuru haline gelmişlerdir. Tanzimat`ın ilanından sonra merkezi idarenin güçlendirilmesiyle de ayanlar dönemi kapanmıştır.
Yapılan araştırmalara göre Karaosmanoğulları tarafından 108 yapı (cami, medrese, tekke, han, hamam, sübyan mektebi, kütüphane, konak veya ev, çeşme, sebil, hastane) tescil edilmiş olup, bunların ondört tanesi hala ayaktadır. Bunlar arasında, tavan süslemeleri ile ünlü Zeytinliova Karaosmanoğlu Hacı Mustafa Ağa Camii, Bergama Yeni Camii, İzmir Büyük Karaosmanoğlu Hanı, Manisa Yeni Han, Bergama Katır Han, Gördes Çifte Hamamı, Zeytinliova Küçük Hamam, Manisa Hacı Mustafa Ağa Sübyan Mektebi, Manisa Hacı Hüseyin Ağa Kütüphanesi, Manisa Hacı Eyüp Ağa Kütüphanesi, Zeytinliova Karaosmanoğlu Konağı ve sivil yapılar grubu, Bergama Atika Hanım Sebili ve Bergama Karaosmanoğlu Sebili sayılabilir.
19. ve 20. yüzyıllara varıldığında adından söz ettiren Karaosmanoğulları arasında, Kurtuluş Savaşı`nda Manisa`da direnişi organize eden ve Yunanlılarca idam edilen Karaosmanoğlu Halit Paşa, yazar Yakup Kadri Karaosmanoğlu, ve günümüz devlet bürokrasinin tanınmış isimleri bulunmaktadır. Ailenin kolları günümüzde Manisa, Kahramanmaraş,İzmir, Ankara, Giresun, İstanbul ve Denizli`de yaşamaktadır.
misafir - 9 yıl önce
Selçuk Ulası - 5 yıl önce
Bana ulaşabilirmi bu vkipediayı düzenleyen ekleme yapmak istiyorum. 0505 060 2652
Yakup - 4 yıl önce
Yakup - 4 yıl önce
Yakup - 4 yıl önce
Yakup - 4 yıl önce
Yakup - 4 yıl önce
Yakup - 4 yıl önce
Karaosman - 3 yıl önce
Karaosman - 3 yıl önce
şahsuvaroğulları - 3 yıl önce
kara - 3 yıl önce
Galip kiranta - 3 yıl önce
Muhterem - 3 yıl önce
Murathan turhan - 1 yıl önce