SENED-İ İTTIFAK, Osmanlı Devleti'nde, Sultan İkinci Mahmud devrinde 1808 yılında ayanlar ile hükümet arasında yapılan sözleşmeye verilen isim.
18. yüzyıla girerken askeri teskilatin bozulmasi neticesinde, devletin merkezi otoritesi zayiflamisti. Devlet, mültezimlerin reayayi ezmeleri sonunda, vergi toplama isini mahalli esrafa devretme siyasetini gütmüs, bu da ayanlarin ortaya çikmasina sebeb olmustu. Yerli halk arasindan veya disardan gelip halka söz geçirebilecek durumdaki kimselerden meydana gelen ayanlarin nüfuzlari zamanla artti. Yeniçeri ve timar sisteminin bozulmasi sebebiyle, ihtiyaç duydugu askeri temin edemeyen devlet de, ayanlarin nüfuzundan istifade yoluna gitti. 1768-1774 Osmanli-Rus Savaşı sırasinda hükümet, kaza merkezlerinde idareyi ele geçirmis olan ayan ve mütegallibeye bas vurarak para ve asker te'minine çalisti. Bu durum, ayanlar üzerindeki hükümet kontrolünün kalkmasina sebeb oldu ve tasrada idareye tamamen hakim oldular. Sultan üçüncü Selim Han, Rusçuk ayani Alemdar Mustafa Paşa gibi devlete faydali olanlara rütbeler verdi. Nizam-ı Cedidi tasvib etmeyen yeniçerilerin, Sultan Üçüncü Selim'i tahttan indirmeleri üzerine, Alemdar Mustafa Pasa, onu tekrar tahta geçirmek için hazirliklara basladi. 28 Temmuz 1808'de Bab-i ali'yi basip sadaret mührünü ele geçirdi. Fakat bu arada sultan üçüncü Selim Han sehid edildi Alemdar Mustafa Paşa'da, sehzade Mahmud'u sultan ilan etti. Yeniçeri Ocağınin kaldirilmasi ve devlete çekidüzen verilmesi için çalismalara basladi. Rumeli ve Anadolu'daki ayanlar çagrilarak mesveret-i amme adi verilen büyük bir toplanti yapildi. Yeniçeri Ocağı'nın düzeltilmesi ve düzenli sekilde egitilmesi için karar alindi. Alemdar Mustafa Pasa, kalabalik sayida askeri ile istanbul'a gelmis olan ayanlarla, devlet arasindaki ihtilaf ve mücadelenin kaldirilarak, devletin zafiyetinin önlenebilecegini düsünüyordu. Yapilan görüsmeler sonunda asagidaki hususlari ihtiva eden sened-i ittifak imzalandi.
1 ve 4. maddede, ayan ve eyalet valileri padisaha bagliliklarini belirtiyor, sadrazami onun mutlak temsilcisi olarak kabul etmeye devam ediyordu.
3. maddeye göre; Osmanli vergi düzeni ülkenin tamaminda, bütün eyaletlerde uygulanacak, padişaha ait gelirlere ayanlar el koyamayacaklardi.
7. maddeye göre; vergi miktarlari ayan ve hükümetin görüsmeleri sonunda belirlenecekti.
2. maddeye göre; devletin gelecegi ordunun gücüne bagli oldugu için, ayanlar eyaletlerde asker toplanmasina yardimci olacaklar, ordu, nizam-i cedid sistemine göre teskilatlanacakti.
5. maddeye göre; ayanlar, kendi eyaletlerinde adil bir idare kuracaklardi. Birbirlerinin topraklarina ve haklarina taarruz etmeyecekler, birbirlerine kefil olacaklardi.
6. maddeye göre; devlet merkezinde çikacak herhangi bir kargasalik aninda, padisahdan izin almak için vakit harcamadan istanbul'a yürüyeceklerdi.
Bu vesikanin altindaki ekte ise, özetle söyle deniliyordu: Yapilacak islerde bu sartlarin esas tutulmasi gerektiginden, zamanla degismesini önlemek üzere, bundan sonra sadrazam ve seyhülislam olacaklar, bu makama geçtikleri zaman bu senedi imzalayacaklar ve harfi harfine uygulanmasina çalisacaklardir. Bu senedin bir sureti beylikçi kaleminde, bir sureti padisahin yaninda bulunacak ve gereken kimselere oradan kopyeleri verilecek, padisah, kendisi bu sartlarin uygulanmasina nezaret edecekti.
Devletin ayana ipotek edildigi, padisahin yetkilerinin kisitlandigi bu senedi imza edenler arasinda, bir taraftan en yüksek derecedeki ulema (seyhülislam, nakibül-esraf ve kazaskerler), devlet ricali (generaller, yeniçeri agasi, sipahiler agasi) öbür taraftan o zaman payitahtta hazir bulunan belli basli ayanlar (Cebbarzade, Karaosmanoglu, Sirozlu Ismail Bey ve Çirmen mutasarrifi) vardi.
Padişahın tuğrası konulan bu sened, Padişahın ayanlara taahhüdleri seklinde idi. Is. basina gelen her sadrazamin bu senede yeminle bagli olmasi, yalniz padisaha karsi degil, ayanlara karsi da sorumlu olmasi durumunu çikariyordu. Vergiler bile, vükela ile ayanlar arasinda kararlastirilacakti. Bütün bu sebepler, padisah ve saray çevresinin sened-i ittifaka muhalefetini icab ettiriyordu, idareye tam hakim olan Alemdar'in korkusundan kimse ses çikaramiyordu.
Alemdar Mustafa Paşa, birkaç aylik iktidarinda sekban-i cedid adiyla bir askeri teskilat kurdu. Yeniçeri ocaginin hosuna gitmeyecek bazi islahatlara giristi. Kendisinin bazi hareketleri ve yeniçerilerin hosuna gitmeyen isleri isyana sebeb oldu. Isyanda Alemdar öldü. Islahatlari neticesiz kaldi. Ayanlar arasinda birlik kalmayip kisa zamanda dagilmalari üzerine sened-i ittifak hükümsüz kaldi. Ayanlarin ileri gelenleri zamanla ortadan kaldirildi. Sultan ikinci Mahmud Han'nin dirayetli idaresi neticesinde merkezi otorite saglandi.
Sened-i ittifakla, 1839'da Mustafa Resid Paşa tarafından ilan edilen Tanzimat Fermanı arasinda bazi benzerlikler vardir. Bunlarin en barizi, her ikisinin de devleti ipotek altina almasidir. Sened-i ittifak, devleti ayanlara ipotek ederken, Tanzimat fermani yabanci devletlere ipotek etmiştir.