ikonuna tıklayınız.
İsminin kökeni
Maraş Hitit devrinde meşhur kumandan “Maraj” tarafından kurulmuştur. Asurluların “Markasi” ve Romalıların “Germanikya” dedikleri bu şehre İslam orduları fethedince “Mer’aş” veya “Reaşe”, Türkler fethettikten sonra da “Maraş” denildi. “Mer’aş” “titreyen yer” demektir. Nil Vadisi, Lut Gölü, Amik Ovası, Maraş arası deprem bölgesidir. Bu sebeple Mer’aş denildiği düşünülür.Bölgede pirinç çok ekilir. Bu sebeple bölgede çok sıtma görüldüğünden ve sıtma olanlar titrediği için Mer’aş denildiğini söyleyenler de vardır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 7 Şubat 1973 tarihli kanunla bu ile “Kahramanlık” ünvanı verilince, ilin ismi “Kahramanmaraş” olmuştur.
Şehir
Kahramanmaraş Kahramanmaraş ilinin merkezi olan şehirdir. Kurtuluş Savaşı'nda işgale direnişi nedeniyle şehre İstiklal Madalyası verilmiştir. Dövme dondurmasıyla meşhurdur. Kahramanmaraş'ın dövme dondurması yerel şirketlerin azmi ve katkısıyla ünü tüm dünyaya yayılmış ve birçok dünya şehirlerinde dondurma şubeleri açılmıştır. Japonya'dan ABD'ye, Avustralya'dan Dubai'ye kadar birçok ülkede şehrin ve dondurmanın yerel firmalarca tanıtımı yapılmaktadır.Kahramanmaraş'ın Kurtuluş Savaşı'ndan önceki adı Maraş'tır. Kurtuluş Savaşın'dan sonra TBMM'nin verdiği kararla 7 Şubat 1973'te 'Kahraman' ünvanı verilmiştir. Aynı zamanda Maraşspor'un ismi de Kahramanmaraşspor olarak değiştirilmiştir.
Kahramanmaraş Ahır dağı eteklerinde kuruludur ve işsizlik sorununun olmadığı ender şehirlerimizdendir. Türkiye'deki tekstil sektörünün kalbi konumundadır. Bu ünvanı Denizli ve Bursa'dan alması rastlantısal değildir. Teşvik dağılımlarında alınan teşviğin yatırıma dönüşmesi oranı Kahramanmaraş'ta %94'tür.
Merkez ilçeye bağlı olarak 3 bucak vardır.
Kahramanmaraş'ın 1927'de 26.000 olan nüfusu, 1990'da 228.129'a, 2000'de 326.198'e, 2009'da 605.531'e yükselmiştir.
İl
Kahramanmaraş ili, Akdeniz bölgesinde yeralan, dondurma, biber ve tarhanasıyla ünlü bir ildir. Kurtuluş Savaşı sırasında Fransız işgalcilere karşı verdiği yerel mücadeleden dolayı TBMM tarafından istiklal madalyası verilen tek ildir. Yine bu kararla Maraş olan eski adı, Kahramanmaraş olarak değiştirilmiştir.İlçeleri Merkez, Afşin, Andırın, Çağlayancerit, Ekinözü, Elbistan, Göksun, Nurhak, Pazarcık ve Türkoğlu'dur.
Tarihi
11.yüzyılın sonlarında Anadolu'ya kesin olarak yerleşen Türklerin egemenliğinde kaldı.1243'te Moğol İşgaline uğrayan Maraş,II.Anadolu Beylikleri devrinde Dulkadiroğulları'nın oldu.1516'da Osmanlı egemenliğine geçen Maraş, 1516-1919 yılları arasında Osmanlı egemenliğinde kaldı.Mütareke Döneminde önce İngilizler,sonra Fransızlar tarafından işgal edildi.
Kurtuluş Savaşı dönemi
Kahramanmaraşın kurtuluş savaşındaki yeri için Kurtuluş Savaşı, özellikle Türk-Fransız Cephesi ve Maraş Savunması makalelerinde anlatılmaktadır. Kurtuluş Savaşı`nda kahramanca düşmanlara saldırmış ve onları yenmişlerdir.Atatürk ise bu davranışa karşılık Maraş iline şimdiki adı ile Kahramanmaraş adı vermiştir.
Halkı direnişe sevk eden olaylar şöyle gelişti:Fransız işgalinin ilk günlerinde Maraş kalesinden Türk bayrağı indirildi.Fakat,halk tekrar astı. Sütçü İmam Olayı:Yolda Müslüman kadınlara taciz eden 3 Ermeni asker civardaki kahvelerden birinin müdahalesiyle karşılaştı.Kahvedekilerden 1 kişi öldürüldü, 1'i de yaralandı. Fakat, Sütçü Ali Hoca (Sütçü İmam) olaylara müdahale ederek 2'sini öldürdü. Direnen Maraş halkı 1920 yılında işgalden kurtuldu. 1921 yılında Ankara Antlaşmasını imzalayan Fransa Antep, Urfa ve Maraş'a ünvan verdi.
Ekonomi
Yerel perspektif
Kahramanmaraş'ın ekonomik yapısı, Cumhuriyet'ten 1980'li yıllara kadar genellikle tarım, hayvancılık ve küçük el sanatlarına dayalı olarak gelişmiştir. Bu süreçte şehrin ekonomisi gerek insanların içe dönük üretim ve ticaret stratejisi, gerekse de şehrin devletin ekonomi ve alt yapı konularındaki hizmetlerinden yeteri kadar pay alamamasından dolayı önemli ölçüde büyüme sağlanamamıştır.
Türkiye'de piyasa ekonomisi kural ve ilkelerinin benimsenmeye başlanmasıyla, 1980'li yılların başından itibaren Kahramanmaraş, bu çerçevede izlenen ekonomik politikalara hızla uyum göstermiştir. Ekonomik olarak yeni bir döneme, sanayileşme ve çağdaş ticaret sürecine girilmiştir. Böylece yıllarca gerçekleştirilemeyen ekonomik büyüme için gerek sermaye, gerekse girişimcilik konusunda alt yapı oluşturulmaya başlanmıştır. Devletin, üretime ve ihracata yönelik geliştirdiği teşviksel politikalara hızlı cevap veren ve bu çerçevede teşviklerini doğru kullanarak bu fırsatı iyi değerlendiren Kahramanmaraş'lı girişimciler şehrin bugün sahip olduğu dinamik ekonomik yapıyı kurmuştur.Pazarcik ovasi tarimsal alanda adeta K.Maras,a can vermektedir.Özellikle Temmuz aylarinda yurtdisinda yasayan pazarciklilarin izine gelmesi ile K,Maras esnafi adeta ticarette zirve yapar,
Kalkınma ve Sanayileşme Süreci
Türkiye'de 1960 sonrası sekiz kalkınma planı hazırlanmıştır. İlgili dönemde ekonomik ve toplumsal yapının yeni yasal düzenlemelerle kararlı bir gelişme sürecine gireceği, sorunların bu yöntemle çözümleneceği düşüncesi yaygınlaşmıştır. Siyasal ve ekonomik bunalım yıllarından sonra, hak ve özgürlükleri genişletme ve kararlı bir ekonomik gelişme, demokratik bir anayasal düzenleme ile ekonominin planlanmasını gerektirmiştir
Özel sektör yatırımları ===
Kahramanmaraş'ta gerçek anlamda özel sektör yatırımları 1984 yılında başlamıştır. Sanayileşme, genel itibariyle tekstil sektörü alanında gerçekleşmiştir. Bununla birlikte, geçmişten gelen küçük el sanatlarından bakırcılık ve alüminyumculuğun uzantısı olarak çelik mutfak eşyaları sektörü de aynı sanayileşme eğiliminden payını oldukça önemli ölçüde almıştır.
Sektör büyüklüğü açısından, tekstil sanayinden sonra ikinci sırada Çelik Eşya Sanayi yer almaktadır. Kentin en önemli sektörlerinden biri olan Toz ve Pul Bibercilikte sanayileşmeye paralel olarak gelişme eğilimindedir. Kahramanmaraş'ın ülkemizde ün kazanmasına yola açan dondurma sektörü en hızlı gelişen sektörler arasındadır. Kahramanmaraş dondurması sanayileşmeden büyük ölçüde etkilenmiş, ülkemiz sınırlarını aşmış ve öncelikle yakın ülkeler ve ABD, daha sonrada tüm dünya ülkelerine yayılma sürecine girmiştir.
Sanayileşme sürecinde oldukça yüksek bir hıza ulaşılmıştır. Bu dönemde birçok yatırım hayata geçirilmiştir. Tekstil sektörü lider durumunda olmak üzere Konfeksiyon, Çelik Mutfak Eşyası, Pamuk İşleme (çırçır), İnşaat, Bankacılık, gıda, Yem, Ambalaj, Kağıt ve Makine İmalatı, Isıtma ve Soğutma sistemleri sektörleri iktisadi profilin ana hatlarını oluşturmuştur. Nakliye, Kuyumculuk, Bakır ve Alümiyum Doğramacılık, Plastik Doğramacılık, Kereste ve Yapı Malzemeleri Sanayi gibi diğer sektörler de kent ekonomisinin dinamiklerini oluşturmaktadır.
Kahramanmaraş ekonomisinin en gelişmiş sektörü olan tekstilde, özellikle teknoloji ve kalitede ulaşılan nokta Türkiye standartlarının üstüne çıkmıştır. Dünya tekstil pazarlarında teknolojik olarak ve kalite bakımından rahatça rekabet edebilecek yetenek kazanmıştır. Böylece uluslararası bir hammadde merkezi haline gelmiştir. Kentin olduğu gibi ülkenin de iktisadi büyümesinde tartışılmaz bir statüye sahip olan Tekstil Sanayi yüksek döviz girdisi sağlamaktadır.
Bu bölümde Kahramanmaraş'ta özel ve kamu kesimi tarafından kalkınma planları çerçevesinde gerçekleştirilen kalkınma çabaları konusunda bilgiler verilmiştir. Öncelikle, özellikle 1980'li yıllarda gerçekleştirilen özel kesim yatırımları kentin ekonomi büyüklüğünden önemli bir pay almaktadır. Bu bakımdan öncelik sırası özel sektöre verilmiştir. ayrıca dünyanın en ünlü güzel kızı sesi 12.02 oktav olan şarkıcı sera orda doğmuş ve her zaman konser vermeye gelir. k.maraş moda merkezidir.SERA maraş dondurması yemeye gelmiştir.ve harry potter,büyük iskender,truva,avatar filminin çarıkları ayakkabıları orda yapılmıştır.
Coğrafya
Kahramanmaraş Coğrafik olarak 3/4 ü dağlarla kaplı, Büyük Çoğunluğu Akdeniz bitki örtüsüne sahiptir. Akdeniz İkliminin yanı sıra Güneydoğu Anadolu iklimi(Pazarcık İlçesi) Doğu Anadolu Karasal İklimi(Elbistan ve Afşin İlçesi) Akdeniz Yayla İklimi(Andırın ve Göksun İlçesi) görülmekte bu kadar farklı iklimlerin bir arada olması bitki çeşitliliğini de beraberinde getirmektedir. Tabi ve bozulmamış bir coğrafya ya sahip olan Kahramanmaraş ın Karadeniz Bölgesini aratmayacak güzellikte birçok yaylası mevcut olup bunlardan sadece Başkonuş Yaylasına asfalt yol ile ulaşılabilmekte ve bu yayla da dinlenme tesisleri bulunmaktadır. Diğer yaylalara bir kısmına ise ancak meraklıları yaya ulaşabilmektedir, bir kısmına ise stabilize yol mevcuttur. Yayla ve Tracking turizmi potansiyeline sahip yaylalar. Başkonuş yaylası; Kahramanmaraş-Andırın yolu üzerinde, Yenicekale çevresinde yer alan zengin bir orman dokusunun oluşturduğu ve yayla karakteri gösteren bir bölgedir.Kahramanmaraşın en önemli yaylalarından biridir. Yükselti 1785 m.dir. Başkonuş'ta geyik üretme çiftliği bulunmaktadır. Elektrik, telefon yol ve çevre düzenlemesi yapılmış olan alanda, orman idaresine ait sosyal tesisler (konaklama, lokal, lokanta vb.) bulunmaktadır. Yavşan (Uludaz) Yaylası; Şehir Merkezine 35. km mesafede olup yolun 15 km. kadar kısmı bozuk stabilizedir, arazi veya pick-up türü araçlarla gitmek mümkün olmaktadır. Yaylanın alanı dar olmakla birlikte sedir ve göknar ağaçlarından oluşan ormanı, teneffüs etmeye değer bir havası ve içimine doyulmayacak tadda suyu vardır. Rakımı yaklaşık 1700 - 1800 m arasında değişmektedir.Engizek Yaylası ; Şehir Merkezine oldukça uzak mesafe de olup ( yaklaşık 120 km.) Çok geniş düzlüklere sahip bir yayladır, rakımı yaklaşık, 2200 m ile 2600 m arasında değişmektedir.Ahırdağ Karagöl Yaylası ; Şehir Merkezine 13 km .mesafededir.Karagöl Yaylasında, Kış ve bahar aylarında yağan kar ve yağmur sularının birikmesiyle küçük bir göl oluşmakta, gölün suyu temmuz ayı ortalarında tamamen çekilmektedir. Ağaç ve Orman mecut olmayıp rakımı yaklaşık 1600 m civarıdır.Ahırdağ Eğrigöl Yaylası; Şehir Merkezine 20 km. mesafededir.Eğrigöl Yaylasında Kış ve bahar aylarında yağan kar ve yağmur sularının birikmesiyle küçük bir göl oluşmakta gölün suyu temmuz ayı ortalarında tamamen çekilmektedir. Ağaç ve Orman mecut olmayıp rakımı yaklaşık 2100 m civarıdır.Ağıllı Yaylası; Kahramanmaraş Kayseri Karayolunun 40.km.Fırnız,yol ayrımındanFırnız Köyü Karadut Obasından 5 km.lik bir yürüyüşle ulaşılabilir.Ağıllı Yaylası bitki çeşitliliğinin ve Yaşlı Ardıç ağaçlarının bulunduğu çevresi ormanlarla çevrili geniş düzlüklere sahiptir.Doğal hali bozulmamıştır.Rakımı yaklaşık 1500 m.ile 1900 m arasında değişmektedirSeen Yaylası; Kahramanmaraş Merkez İlçe ile Andırın İlçesi arasında bulunan Seen yaylasına, Andırın İlçesi Sisne ve Akgümüş Köylerinden stabilize bir yolu mevcut olup araba ile de ulaşmak mümkündür. Dört tarafı dağlarla çevrili geniş bir düzlüğe sahiptir. Doğal hali bozulmamıştır. Kuzey batı yamaçlarında el değmemiş (Ardıç,Sedir ve Göknar ağaçlarından oluşan)sık ve geniş orman alanları mevcuttur. Rakımı yaklaşık 1400 m ile 1500 m arasında değişmektedir. Ağoluk Yaylası; Kahramanmaraş Merkez Kaynar Köyünden (Şehir Merkezine 55 km.mesafede) 4 km.lik bir yürüyüşle ulaşmak mümkündür. Rakımı yaklaşık 1700 m. dir.Akifiye Yaylası; Akifiye Yaylası, Kahramanmaraş Andırın İlçesi Akifiye Köyünün batı tarafında olup çok değişik yapraklı ve iğne yapraklı ağaç türlerini bünyesinde barındıran sık ağaçlı ormanları mevcut olup tabii hali hiç bozulmamış ender bir ormana sahiptir. Kümperli Köyü - Delihacılı Köyü Yaylaları; Şehir Merkezine 35 km. mesafedeki Kümperli köyünden sonra yaklaşık 10 km.lik stabilize yol ile araba ile ulaşmak mümkündür. Yaylanın Güneyindeki Yalnız Mezla Dağında yapraklı ve iğne yapraklı ağaçlardan oluşan el değmemiş bir orman mevcuttur. Özellikle Doğa ve Orman yürüyüşcülerine tavsiye edilir. Rakım yaklaşık 1400 m ile 1800 m arasında değişmektedir.Göksun İlçesi Yaylaları; Göksun İlçesininde birçok yaylası mevcut olup bu yaylalar daha çok hayvancılık amaçlı kullanılmaktadır. Türkoğlu ilçesinin batı bölümünde yeralan Kemalin ve Nur dağlarını uzantıları olan dağlık kesimde Çakıroğlu, Elmacık ve Yoğunoluk yaylaları bulunmaktadır.Ulaşım
Kahramanmaraş Akdeniz Bölgesinin doğusunda bulunmakta ve hem kara hem de demir yolu ulaşımında güneyden ve Akdeniz'den gelen yolları doğuya ve kuzeye bağlayan önemli bir noktadır.
Karayolu
Birçok ilden otobüs seferlerinin bulunduğu otobüs terminali kent merkezindedir.Yeni otobüs terminali kent merkezine 4 Km uzaklıktadır.
Demiryolu
Kahramanmaraş tren istasyonu ile demiryolu ulaşımı sağlanmaktadır.
Havayolu
Özel iki havayolu şirketi ile sağlanan havayolu ulaşımı İstanbul ve Ankara illerini kapsar.
İlin valileri
Kahramanmaraş ilinin şu anda görevde bulunan (Haziran 2009) valisi Mehmet Niyazi Tanılır'dır. Daha önce de İlhan Atış görev yapmıştır.Mehmet Niyazi Tanılır 2007 - .... İlhan Atış 2003 - 2007 Ali Bilir 1999 - 2003 Saim Çotur 1996 - 1999 Aslan Yıldırım 1994 - 1996 A. Osman Çelebioğlu 1993 - 1994 Atilla Vural 1992 - 1993 Erdoğan İzgi 1991 - 1992 Mustafa Demir 1986 - 1991 Adnan Darendeliler 1984 - 1986 Kamil Demircioğlu 1983 - 1984 Celal Güvenç 1980 - 1983 Nurettin Yılmaz 1979 - 1980 Enver Hızlan 1979 - 1979 Tahsin Soylu 1978 - 1979 Yiğit Kızılcan 1975 - 1977 Naim Cömertoğlu 1972 - 1975 Hilmi İnanç 1971 - 1972 Adil Aktan 1970 - 1971 Necmettin Karaduman 1966 - 1970 Kemalettin Koray 1964 - 1966 Ahmet M. Gümüşlü 1962 - 1964 Orhan Akbay 1960 - 1962 İhsan Atınç 1960 - 1960 Kazım Atakul 1959 - 1960 İbrahim Öztürk 1955 - 1959 Lütfü Öner 1954 - 1955 Safaattin Karanakçı 1954 - 1954 Ahmet Tekelioğlu 1953 - 1954 Mustafa Cemal Babaç 1952 - 1953 Şevket Özanalp 1951 - 1952 Mustafa Rauf İnan 1950 - 1951 Nurettin Özçöbek 1949 - 1950 Nuri Atay 1947 - 1949 Osman Nuri Tekeli 1946 - 1947 Mehmet Recai Türeli 1946 - 1946 Refik Noyan 1944 - 1946 Kudret Kantoğlu 1942 - 1944 S.Özdemir Günday 1939 - 1942 İbrahim Sabri Çıtak 1938 - 1939 Osman Şahinbaş 1937 - 1938 Salih Cemal Gülen 1936 - 1937 Mustafa Adil Bayman 1935 - 1936 Fahrettin Kiper 1933 - 1934 Mehmet Arif 1932 - 1932 Ebubekir Sami Baran 1926 - 1931 Halit Bey 1925 - 1926 Ahmet Ekrem Engür 1924 - 1925 Ahmet Ekrem Engür 1923 - 1923 Cabbarcan Götebatan M.Ö 756 - 762
Ayrıca bakınız
Linkler
Kaynak
Vikipedi Kahramanmaraş maddesi Rehber Ansiklopedisi| Liste - Türkiye'nin illeri |
|---|
Adana | Adıyaman | Afyon | Ağrı | Amasya | Ankara | Antalya | Artvin | Aydın | Balıkesir | Bilecik | Bingöl | Bitlis | Bolu | Burdur | Bursa | Çanakkale | Çankırı | Çorum | Denizli | Diyarbakır | Edirne | Elazığ | Erzincan | Erzurum | Eskişehir | Gaziantep | Giresun | Gümüşhane | Hakkari | Hatay | Isparta | Mersin | İstanbul | İzmir | Kars | Kastamonu | Kayseri| Kırklareli | Kırşehir | Kocaeli | Konya | Kütahya | Malatya | Manisa | Kahramanmaraş | Mardin | Muğla | Muş | Nevşehir | Niğde | Ordu | Rize | Sakarya | Samsun | Siirt | Sinop | Sivas | Tekirdağ | Tokat | Trabzon | Tunceli | Şanlıurfa | Uşak | Van | Yozgat | Zonguldak | Aksaray | Bayburt | Karaman | Kırıkkale | Batman | Şırnak | Bartın | Ardahan | Iğdır | Yalova | Karabük | Kilis | Osmaniye | Düzce |
misafir - 9 yıl önce
misafir - 9 yıl önce
misafir - 9 yıl önce