Deri sırtlı deniz kaplumbağası (``Dermochelys coriacea``), 2 metreye ulaşabilen boyu ve 600 kilograma varabilen ağırlığıyla, yaşayan en büyük kaplumbağadır. Tüm tropikal ve tropik altı okyanuslarda bulunan deri sırtlı deniz kaplumbağası(kısa: DSDK), Dermochelys`` cinsi ve Dermochelyidae familyası içinde varlığını sürdüren tek türdür.
Deri sırtlılar, yalnızca büyüklükleriyle değil, kabuklarının temelde bağ dokudan oluşması ve kendi boyutlarındaki bir sürüngenden beklenebilecek olanın üç katı kadar metabolizma hızına sahip olmaları gibi eşsiz özellikleriyle de diğer deniz kaplumbağalarından ayrılırlar.
Fiziksel özellikler
Büyüklük
DSDK, varlığını sürdüren tüm kaplumbağa türleri içinde en büyük olanıdır:Kabuk
DSDK`nın kabuğunda, diğer kaplumbağaların kabuğunda bulunan kemiksi levhalara (skutum; Lat., ``scutum``) rastlanmaz; bu türün kabuğu, temel olarak, bağ dokudan oluşur.Hayvanın düz yüzeyli, siyahımsı ve açık renk beneklerle bezeli sırt kabuğunda, baştan kuyruğa doğru uzanan kabarık çizgiler bulunur. Sırt kabuğunun karın kabuğuna ulaşması da diğer kaplumbağalardaki gibi sert bir açıyla olmaz: iki kabuk yumuşak bir şekilde yuvarlanarak birleşir ve hayvana yarı silindir biçimli bir görünüm kazandırır.
Baş
DSDK`nın, denizanalarını ısırmasına yardımcı olacak şekilde, özellikle kıvrık bir gagası vardır. Boğazında bulunan arkaya dönük ve kancamsı çıkıntılar da avını yutmasını kolaylaştırır. Ancak bu kancalar, deniz kirliliği ile birlikte artan naylon torba ve benzeri nesnelerin takılmasıyla, ölüme varan sıkıntılara da neden olmaktadır:Fizyoloji
DSDK`nın metabolizma hızı, kendi boyutlarındaki bir sürüngenden beklenenin yaklaşık üç katıdır. Yüksek metabolizma hızı, derisindeki ters akımlı ısı değiştirici damar sistemi, yağlı gövdesinin sağladığı yalıtım ve büyük kütlesinin de yardımıyla, DSDK beden ısısını çevresindeki sudan 18°C`ye varan farklarla daha yüksek tutabilmektedir. Bazı bilimciler, DSDK`nın bir memeli gibi kendi beden ısısını üretebilme kapasitesine sahip olduğunu öne sürerler. Ama genel olarak sürüngenler soğuk kanlı canlılar olarak tanımlanırlar ve DSDK`nın da farklı olmadığı düşünülür.Dağılım ve yaşam alanı
Deri sırtlıları Atlas, Büyük Okyanus ve Hint Okyanusları`nda; kuzeyde Labrador, Alaska ve Norveç`ten, güneyde Şili, Arjantin, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Yeni Zelanda`nın güney uçlarına kadar geniş bir alanda görmek olasıdır. Yaz aylarında:Beslenme
Deri sırtlıların temel gıdaları denizanalarıdır, ama başka deniz bitki ve hayvanlarını da yerler.Büyük deri sırtlılar her yıl Körfez Akıntısı`nı izleyerek Karayipler`den Birleşik Krallık`a, oradan da Avrupa`ya kadar uzun bir yolu, denizanası ile beslenebilmek için katederler.
Üreme
Üreme olgunluğuna on yaşından sonra ulaşan deri sırtlılar, -yumurtadan çıktıktan sonra denize ulaşan erkek bireyler bir daha hiç çıkmadıkları için-, her zaman denizde çiftleşirler. Her 3-4 yılda bir çiftleşen dişi bireyler ise yumurtalarını bırakabilmek için, kendilerinin de yumurtadan çıktıkları kumsallara giderler. Bir dişi, üreme mevsiminde yaklaşık dokuzar gün arayla toplam 10 kereye kadar kuluçkaya yatabilir.Üremeye elverişli olduğunu belirtebilmek için muhtemelen feromon salgılayan dişi DSDK ile karşılaşan erkek, dişinin kendisini kabul edip etmediğini anlamak için baş hareketleri, burun sürtme, ısırma, yüzgeç hareketleri gibi davranışlarla dişiye yaklaşır. Dişi erkeği kabul ederse, diğer deniz kaplumbağalarında olduğu gibi erkek arkadan dişinin üzerine çıkar ve iki bireyin cinsel uzuvları kenetlenir; döllenme, dişinin içinde gerçekleşir.
Genellikle, bir dişi birden fazla erkek ile çiftleşir. Dişinin çok eşli çiftleşmeye yönelik evrimi;
Bahsedilen çiftleşme şekli çeşitli güçlükler ve tehlike içerir:
Zigotun bölünmesi, döllenmeden sonraki birkaç saat içinde başlar ama gastrula evresine ulaşıldığında, dişinin yumurtaları bıraktığı süre boyunca harekete karşı çok duyarlı olan embriyonun gelişimi durur. Yumurtaların bırakılmasından kısa süre sonra embriyonun gelişimi kaldığı yerden devam eder ama kuluçka döneminin, embriyo zarlarının geliştiği ilk 20-25 günü boyunca, yuvadaki embriyoların harekete aşırı duyarlılığı ve buna bağlı yüksek ölüm olasılıkları devam eder. Bu dönemi, organlarda ve bedende yapısal farklılaşma (organogenez) dönemi izler. Diğer bazı sürüngenlerde olduğu gibi, deri sırtlılarda da gelişmekte olan yavruların cinsiyetini yuvanın ortam sıcaklığı belirler.
Deri sırtlıların yumuşak kabukları kayalık zeminde zarar görmeye açık olduğu için, yuvalandıkları kumsallardaki kum yumuşak olmalıdır. Ayrıca, kumsalın denize olan eğimi de dar açılı olmalıdır, aksi halde, kumlar erozyona uğrayarak denize akar ve kaplumbağalar da bundan zarar görebilir. Dişiler, gelgit hattının üst sınırından daha yukarıda, yüzgeçleriyle bir yuva kazıp, içine yaklaşık 110 tane yumurta bırakırlar. Yumurtaların yaklaşık 70 tanesi büyük ve doğurgan, geri kalanı ise küçük ve kısırdır. Yuvayı yeniden dikkatle kapatan dişi, üzerindeki kumları da gelişigüzel dağıtarak, yumurtaları saldırganlardan saklamaya çalışır.
Yaklaşık 60 günlük sürenin sonunda, kumun altındaki yumurtalar çatlamaya başlar. Gecenin gelmesiyle birlikte, yumurtadan çıkmış olan yavrular üzerlerindeki kumu kazarak yüzeye çıkıp denize yönelirler. Denize ulaşan yavrular, genellikle erişkinliğe ulaşana dek bir daha görülmezler ve hakkında çok az şey bilinen bu süreci de çok azı tamamlayabilir:
Deri sırtlıların, bulundukları okyanuslara göre yuvalandıkları yerler şöyledir:
Tehditler ve koruma
Erişkin deri sırtlılar büyük hayvanlar oldukları için, doğal düşmanları pek yoktur. Daha çok yumurtalar ve yumurtadan yeni çıkmış yavrular saldırıya açık olurlar:İnsanların kumsallardaki varlıkları deri sırtlıları çeşitli şekillerde tehlikeye atar:
Denizdeki erişkinlere karşı tehditlerin de tamamı insanlara bağlıdır:
Ayrıntılı sınıflandırma
`in ``Kunstformen der Natur`` (1904) adlı kitabındaki 89. levhada, sol üstte bir deri sırtlı deniz kaplumbağası ``(Dermochelys coriacea)`` olmak üzere, o dönem için hepsi Chelonia olarak sınıflandırılmış kaplumbağalara ait çizimler görülüyor. Kaplumbağaların eski ve güncel bilimsel adlandırılmalarını görebilmek için resmin üzerine tıklayın.] DSDK`nın üyesi olduğu Dermochelyidae familyasına ait, soyu tükenmiş(kısa: st) türleri de içeren ayrıntılı sınıflandırma aşağıda sunulmuştur:- Familya: Dermochelyidae