Kemik

Kısaca: Kemik, insanların ve omurgalı hayvanların çatısını (iskeleti) meydana getiren sert ve katı doku. Kemik dokusu; inorganik tuzlarla sertleşmiş “osein” denen bir ara madde ile bunun içinde biçimlerine uygun boşluklara yerleşmiş “canlı kemik hücrelerin”den ibarettir. Kemik hücreleri sitoplazmik uzantılarla birbirine bağlı zarsız, yıldızsı hücrelerdir. Kemik dokuda, ana madde içinde uzanan kanallara “havers kanalları” denir. ...devamı ☟

Kemik, insanların ve omurgalı hayvanların çatısını (iskeleti) meydana getiren sert ve katı doku. Kemik dokusu; inorganik tuzlarla sertleşmiş “osein” denen bir ara madde ile bunun içinde biçimlerine uygun boşluklara yerleşmiş “canlı kemik hücrelerin”den ibarettir. Kemik hücreleri sitoplazmik uzantılarla birbirine bağlı zarsız, yıldızsı hücrelerdir. Kemik dokuda, ana madde içinde uzanan kanallara “havers kanalları” denir.

Bu kanallar sisteminin içinden kan damarları ve sinirler geçer. Kemikler çeşitli biçimde sıralanıp dizilerek, vücudun yumuşak kısımlarını tutan bir destek olurlar. Bazıları birleşerek nazik organların koruyucusu olur, bazıları da hareketli organlar için kaldıraç işini görür.

Erişkin bir insanın vücudunda irili ufaklı 213 adet kemik vardır.

Kemikler üç kısma ayrılır: 1) Uzun (kol ve bacak kemiklerinin çoğu); 2) Yassı (kafatası ve leğen kemikleri, göğüs ve kürek kemiği); 3) Kısa (omurlar, el ve ayak kemikleri).

Uzun kemiklerin uçlarına “epifiz”, orta kısmına “metafiz” denir. Metafiz, epifiz ile “diyafiz” (uçtan uzak) kısmını birleştirir. Uzun kemik uçlarında kaygan yapılı eklem kıkırdağı bulunur. Hareket esnasında kemiklerin uç uca değerek aşınmasını engeller. Kemiklerin üstünü “periost” denilen ince bir zar örter. Kemiğin içinde “kemik iliği” denilen yumuşak bir kısım vardır, kemiği besleyen kan damarları, sinirler buradan geçer. Kan damarları çok ince kılcallarla havers kanallarına uzantılar gönderir. Kemik iliğinin ayrıca kan hücrelerinin yapımında da önemli rolü vardır.

Kemik dokusu iki çeşittir: Tıkız doku, kemiğin ana dokusu. En dışta bulunur. Süngersi doku ise daha çok kemik uçlarında yer alır. Yassı kemikler üç tabakadır. Her iki yüzey tabakaları tıkız dokudandır. Kısa kemikler büyüklüklerine göre süngersi ve tıkız dokulardan meydana gelir. Kemiğin ana maddesi “ossein”dir. Proteinli, esnek bir madde olan osseinin üzerine, enzimler etkisiyle kanla gelen kalker tuzları(fosfatlar) çökelir. Fosfor, kükürt ve amino asitler de osseinin bileşimine girer.

Kemiğin meydana gelmesi iki şekilde olabilir: Zar yoluyla kemikleşme (telsel dokuda) ve kıkırdak yoluyla kemikleşme (kıkırdaklarda). Kemik dokusu cansız değildir (Bkz. Doku). Yoğun bir metabolizma (yapım-yıkım) alanıdır. Kemik yapıcı ve kemik tüketici tesirler arasında bir denge vardır.

Kemikler de, vücudun bütün diğer dokuları gibi, gelişme çağında büyür. Uzun kemikler uçlarındaki bölümlerinden büyürler, kısa ve yassı kemiklerin bu bölümleri yanlarındadır. Kemiklerin büyümesinde tiroit, hipofiz gibi iç salgı bezlerinin salgıladıkları hormonların büyük payı vardır.

Kemik hastalıkları travmadan (yaralanma) ve başka sebeplerden meydana gelir. Travmadan olan hastalıklar, sivri veya kesici aletlerin yaptığı yaralar ve çoğunlukla kırıklardır. Travmalarla meydana gelmeyen hastalıklar ya iltihabi olur veya bir beslenme bozukluğundan ileri gelir. İltihabi olan kemik hastalıkları mikroplara bağlıdır. Bunlar arasında kemik iliği iltihapları, apseler, nekrozlar (doku harabiyeti ve ölümü), tüberküloz, frengi, kemik zarı iltihabı ve başkaları sayılabilir. Beslenme bozukluğu hastalıklarının başlıcaları: Raşitizm, kemik yumuşaması ve kemik atrofisidir. Kemiklerde doğuştan şekil bozuklukları görülebilir.

İnsan iskeletindeki kemikler

Yetişkin bir insan iskeleti 207 kemikten oluşmaktadır. Fakat yeni doğan bir bebeğin ise 300'e yakın kemiği bulunmaktadır. Bu farklılığın sebebi ise insanın yetişkin haline gelirken kemiklerin zamanla birleşmesiyle yeni kemiklerin ortaya çıkmasıdır.



Kemiğin bölümleri

Kemik, dört bölümden oluşur
  • Kemik zarı kemiğin enine büyümesini sağlar
  • İçinde sarı kemik iliği bulunur.
  • Süngerimsi kemik: Gözenekli bir yapısı vardır. Süngerimsi kemikte kırmızı kemik iliği bulunur.
  • Sarı kemik iliği: Yağ depolar


Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

kemik

Türkçe kemik kelimesinin İngilizce karşılığı.
adj. bone, osseous, osteoid n. bone pref. osteo

kemik

kemikten yapılmış. insanın ve omurgalı hayvanların çatısını oluşturan türlü biçimdeki sert organların genel adı.

kemik

Türkçe kemik kelimesinin Fransızca karşılığı.
os [le]

kemik

Türkçe kemik kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Bein, Knochen

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Kemik
2 yıl önce

Kemik, vücudu oluşturan dokular arasında en sert olanıdır. Organizmada gerçek anlamda destek görevi yapan dokudur. Ayrıca organizmanın kalsiyum depolarıdır...

Kemik doku, Aksiyel iskelet kemikleri, Apendiküler iskelet kemikleri, Düzensiz sıkı bağ dokusu, Hücrelerarası madde, Kalsiyum, Kıkırdak doku, Organizma, Osteoblast, Osteoklast, Osteosit, Anatomi
Etmoid kemik
2 yıl önce

küpsel kemik süngerimsi yapıda olduğu için hafiftir. Etmoid kemik, göz çukurlarını oluşturan kemiklerden biridir. Etmoid kemik on beş kemikle eklem yapar...

Paryetal Kemik
2 yıl önce

Paryetal kemik kafatası'nın kenarlarının ve çatısının birleştiği kemiktir. Her kemik düzensiz dörtgen biçimindedir ve iki yüzeyi, dört kenarı ve dört...

Dil kemiği
2 yıl önce

Dil kemiği ya da hiyoid kemik (os hyoideum), alt çenenin alt arkasında bununan oldukça küçük bir kemiktir. Kafatasında oynar ekleme sahip iki kemikten biridir...

Dil kemiği, Dil, Kemik, M. styloglossus, M. chondroglossus, M. hyoglossus, M. genioglossus
Kemik iliği
2 yıl önce

İki tip ilik vardır: kırmızı kemik iliği ve sarı kemik iliği: Kırmızı kemik iliği (veya miyeloid ilik), süngerimsi kemikte bulunur. Alyuvar, akyuvar ve...

Kemik iliği, Kemik iliği
Temporal Kemik
2 yıl önce

Temporal Kemik kafatası'nın yanında, cerebrum'un temporal loblarının yanında bulunur. Temporal kemik şakak diye bilinen yüzün kısımlarını destekler. Temporal...

Damak kemiği
2 yıl önce

Çift olan kafatası kemiklerinden olan damak kemiği os palatinum, üst çene kemiğinin arkasında ve temel kemiğin os sphenoidale nin altında yer alır.Göz...

Oksipital kemik
2 yıl önce

Oksipital kemik kraniumun arka ve alt kısmında buluna daire şeklinde membranöz kemiklerdendir, ikiz kenar yamuk şeklinde ve kendinden kavislidir. Oksipital...