AH-1 Kobra, Bell Helicopter Textron (Bell Helikopter Firması) tarafından üretilen başta ABD, Güney Kore, İsrail, İran, Japonya, Pakistan, Tayvan ve Türkiye olmak üzere birçok ordu tarafından kullanılan saldırı helikopteri. Türünün öncülerindendir ve geliştirilmiş modelleri bugün dünyanın birçok ordusu tarafından hala kullanılmaktadır. Yüksek performans ve ateş gücünü küçük bir gövdeye sığdırmış nadir savaş helikopterlerindendir.
Gelişim Süreci
ABD, Vietnam Savaşı'nı kazanmanın yolunun helikopterlerden geçtiğini düşünerek taşıma amaçlı modeller üretmeye karar verdi. Bu amaçla, sivil benzerleri gözönüne alınarak bazı taşıma helikopterleri yapıldı. Ancak bu ilk örnekler, kapıya monte edilen makineli tüfekler dışında çok savunmasızdı. Acil bir durum olduğunda Jet uçakları helikopterlerin yardımına gidebiliyordu fakat çoğu zaman bu yeterli değildi. Ayrıca jet motorlu uçakların helikopterler gibi yavaş uçan araçlarla birlikte hareket ederek onlara refakat etmesi çok zordu.Bell firması 1950'den beri helikopter üretiyordu, ürettikleri UH-1 ABD Ordusu'nda geniş çaplı olarak kullanılıyordu. Tasarlanan yeni savaş helikopteri ise küçük, hafif, yüksek performanslı ve ince gövdeli olmalıydı. Gövdenin ince tutulması helikopterin ateş yeme şansını azaltacaktı.
Vietnam Savaşı'nın uzamasıyla birlikte daha çok helikoptere ihtiyaç duyulmaya başlandı. Bu savaşta kullanılması düşünülen Lockheed firmasının Ah-56 Cheyene helikopterinin eksikleri vardı ve çok hantaldı. Bunun üzerine AH-1'lerin kullanılmasına karar verildi. Kısa süre sonra AH-1'ler vazgeçilmez olduklarını kanıtladılar. O zamanki AH-1'lerin ateş gücü; burnun altındaki 20 mm.'lik üç namlulu otomatik top, TOW Anti-tank füzeleri ve Hydra roketlerinden oluşuyordu.
AH-64 Apache'lerin gelmesiyle ABD ordusu elindeki AH-1'lerin neredeyse tamamını Apache'lerle değiştirmiştir. Şu anda sadece Amerikan Hava Süvari Taburu AH-1 kullanmaktadır. Diğer AH-1 ve UH-1'ler Ulusal Muhafız'lara tahsis edilmiştir. AH-1'lerin tasfiye edilmesi askerler tarafından pek iyi karşılanmamıştır. Daha geniş elektronik donanıma sahip olsa da AH-64, AH-1'lerin hızına ve manevra kabiliyetine sahip değildi. Bu yüzden Amerikan Deniz Piyadeleri ilerde AH-1W Super Cobra helikopterlerini kullanmayı düşünmektedir.
Super Cobra, normal AH-1'den daha kuvvetli motora ve daha yeni elektronik ekipmana sahiptir. Ayrıca Super Cobra'lara AIM-9 Sidewinder (Saydvayndır) havadan havaya füzeleri ve HELLFIRE(Helfayr) füzeleri monte edilebilir.
Kullanıldığı Muharebeler
ABD Ordusu tarafından 1968'de Vietnam Savaşı'ndaki Tet saldırısında kullanılan AH-1 Kobra, 1983 yılındaki Grenada işgali sırasında da Deniz Piyadeleri'ni desteklemekle görevlendirildiler.İran-Irak Savaşı'nda Irak ordusuna ait 6 adet Mi-24 İran AH-1J'ler tarafından düşürüldü. Buna karşılık Irak Mi-24'leri 10 adet AH-1J'yi düşürmeyi başarmıştır.
Çöl Fırtınası Operasyonu'nda Amerikan Deniz Piyadelerine ait 78 adet AH-1 Cobra ve Sea Cobra 1.273 sorti yapmış ve hiç kayıp vermemiştir.
İsrail geçmişte bu helikopterleri Suriye'ye ait tankları yok etmekte de kullanmıştır. Bunların arasında modern T-72 Sovyet tankları da vardır.
Türkiye uzunca bir süredir AH-1'leri PKK'ya karşı düzenlenen operasyonlarda kullanmaktadır.
Kullanan Ülkeler
- ABD
- Amerikan Ordusu
- Amerikan Deniz Piyadeleri
- AH-1W (yaklaşık 269 adet)
- Amerikan Deniz Kuvvetleri
- AH-1W (7 adet)
- Bahreyn
- AH-1E (12 adet)
- TAH-1P eğitim (6 adet)
- Güney Kore
- AH-1S (42 adet)
- AH-1F (20 adet)
- İran
- AH-1J (202 adet)
- İsrail
- AH-1S "Zefa" צפע (yaklaşık 50 adet)
- Japonya
- AH-1S (Fuji Heavy Industries tarafından üretilmiş 89 adet)
- Pakistan
- AH-1S (20 adet)
- AH-1F (20 adet + 20 adet sipariş verildi)
- Tayland
- AH-1F (3 adet)
- Tayvan
- AH-1W (63 adet)
- Türkiye
- AH-1W (9 adet)¹
- AH-1P/S (32 adet)¹
- Ürdün
- AH-1F (33 adet)
Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından, PKK ile mücadelede ihtiyaç duyulması dolayısıyla alınmaya başlanmıştır. Şu anda Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde 41¹ adet AH-1 Kobra helikopteri vardır.
¹Resmi değildir
AH-1 Modelleri
(kronolojik olarak sıralanmıştır)- AH-1G - ABD için üretilen ilk model, 1966
- AH-1Q - tamamen yeni silah ve hedefleme sistemleri, bütün ekipmanların motorun altına alındı
- AH-1S - Amerikan ordusunu modernleştirme projesi gereği TOW roketlerinin silah ateşleme sistemleri yenilenmiştir, 1980
- AH-1P - denemeler için yeni GFK rotorları takıldı, kokpit ve gece görüş ekipmanları yenilendi
- AH-1E - denemeler için ana silah teknolojisi yenilendi
- AH-1F - Standart Cobra olarak bilinen model, hedefleme sisitemi ve radar uyarı sistemi yenilendi.
- AH-1J Sea Cobra - Amerikan Deniz Piyadeleri ilk model, 2 türbinlidir
- AH-1T Sea Cobra - performans artırıldı
- AH-1W Super Cobra - çoğu parça tamamen değiştirildi, performans artırıldı, yeni silah ve elektronik uçuş sistemleri takıldı
- AH-1Z King Cobra - 4 palalı pervaneye geçildi, gece görüş sistemi geliştirildi ve Lockheed Martin üretimi hedefleme sistemi takıldı
Teknik Veriler
AH-1S
| Fiziksel Özellikler | |
|---|---|
| | yüksüz a†’ 2.993 kg (6.6600 lb), yüklü a†’ ? kg | |
| | 13,6 m (44 ft, 7 in) | |
| | rotorla a†’ 13,41 m , rotorsuz a†’ ? | |
| | 4,1 m (13 ft 5 inç) | |
| | 2; pilot, silahçı (aynı zaman yardımcı pilot) | |
| Performans | |
| |1× Lycoming T53-L-703 turboşaft motoru, 1.800 SBG (1.300 kW) | |
| | 195 km/s, 120 mil/s | |
| | 4.535 kg (10.000 lb) | |
| | 510 km, 315 mil | |
| | 3.720 m , 12.200 ft | |
| | ? | |
| Ateş Gücü | |
| | M197 20 mm'lik otomatik top | |
| | TOW | |
| | ? | |
| Ek Donanımlar | |
| | ? | |
AH-1W
| Fiziksel Özellikler | |
|---|---|
| | yüksüz a†’ 3.294 kg (? lb), yüklü a†’ ? kg | |
| | 16,26 m (? ft) | |
| | kanatlarla a†’ 13,41 m , kanatsız a†’ ? | |
| | 4,17 m (? ft) | |
| | 2; pilot, silahçı (aynı zaman yardımcı pilot) | |
| Performans | |
| |2× General Electric 2 × 1.690 BG T-700-GE-401 türbinli motor | |
| | 281 km/s, ? mil/s | |
| | 4.535 kg (10.000 lb) | |
| | 590 km, ? mil | |
| | 4.720 m , ? ft | |
| | 980 kg | |
| Ateş Gücü | |
| | M197 20 mm'lik otomatik top | |
| | TOW, AIM-9 | |
| | 12 | |
| Ek Donanımlar | |
| |AHB Bigisayar donanımı | |
