Bilgikutusu Türkiye köy |isim = Yıldızören |harita2 = Eskisehir_Turkey_Provinces_locator.jpg |harita2 boyut = 250px |harita2 açıklama = Eskişehir |harita1 = |harita1 boyut = |harita1 açıklama =
|harita =
|harita boyut =|harita açıklama = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lat_hem = K |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |lon_hem = D |rakım = |yüzölçümü = |nüfus = 376 |nüfus yoğunluğu = |nüfus_ref = [1] |nüfus_itibariyle = 2000 |alan kodu =0222 |posta kodu = 26700 |bölge = İç Anadolu |il = Eskişehir |ilçe = Çifteler
|Köy Muhtarı =Mesut Özen
|websitesi = [2]
Yıldızören, Eskişehir ilinin Çifteler ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihi
Yıldızören Köyü, Eskişehir`in Çifteler İlçesi`ne bağlı olup 1904-1905 yıllarında Kırım`ın Akmescit, Kerç ve Bahçesaray civarındaki köylerden göç ederek gelip yerleşen Kırım Tatarları tarafından kurulmuştur. Köyün ilk kurucuları Osman Köktaş, Seydahmet Akay, Mücdaba Kurt, Mehmet Kurt, Nezir Kurt, Hacı Ömer Akay`dır. Yıldızören Köyü, Çifteler-Kaymaz yolu üzerindedir ve Çifteler`e 9 km`lik asfalt yol ile bağlanmaktadır. Buradan Eskişehir Merkez ilçeye 67 km mesafededir. Köy, Sakarya nehri ile onun kolları olan Sarı Su ve Seydi Suyunun birleştiği yerdedir. Köyün kuzey doğusunda 4 km mesafede yine bir Kırım Tatar Köyü olan Zaferhamit köyü, Güney batısında 2 km mesafede Selanik ve Romanya`dan gelip yerleşenlerin kurduğu bir muhacir köyü Saithalimpaşa ile Abbashalimpaşa, doğusunda yine Kırım Tatarlarının gelip kurduğu bir köy olan Yaverören, güneyinde Eminekin ve güney doğusunda Körhasan ve Gerenli köyleri ile komşudur. Köyün arazisi civardaki pek çok köyde de olduğu gibi Sultan II.Mahmut`un vakıflar arazisi üzerine kurulmuştur. Köye ilk olarak gelenler şimdi "curtluk " denen Mecidiyeköprüsü kışlağı üzerinde kurulmuş ve çevresinin yeşilliğinden dolayı ilk adı ”Mamure” olarak konmuştur. Köyün ilk kurulduğu bu yerde çok sayıda sinek olması sebebiyle daha sonra şimdiki yerine nakledilmiştir. Türkiye`deki 1960 yılı ihtilalinden sonra zamanın idarecilerince köyün adının arapça olduğu ileri sürülerek “YILDIZÖREN” olarak değiştirilmiştir. Ancak, sırası geldiğinde bu köyden bahsetmek gerektiğinde, bilhassa yaşı ortanın üzerinde olanlar, Yıldızören`den çok "Mecidiyeköprüsü" derler. Nüfusun 20-25 hane kadarını Afyon`dan , Han kasabası ve Kayı köylerinden buraya göç ederek gelip yerleşenler teşkil etmektedir. Nüfusun tamamı okur-yazar olup, çoğunluğu lise mezunudur. Köyde ilkokul üç sınıflı olarak 1936 yılında açılmış. Ancak Saithalimpaşa köyü ile çok yakın olması sebebiyle 1938 yılında bu iki köyün okulları birleştirilerek bu iki köyün arasında bir yere müşterek bir okul açılmış.Bu müşterek okul ilk olarak açıldığında 130`u Yıldızören`den olmak üzere 250 civarında öğrencisi varmış.Köyün kendi okulu 1960 yılında yeniden inşa edilmiş. Köyün başlıca geçim kaynağı tarımdır. Köyün 3000 dekarlık mera dahil 25000 dekar arazisi mevcut olup henüz bir toplulaştırma çalışması yapılmamıştır. Bu arazi içerisinde köy tüzel kişiliğine ait 1000 dekar arazi vardır ve bunun da 730 dekarı halen sulama yapılan arazilerin olduğu Kumarca Adası diye tarif edilen yerdedir. Söz konusu araziden sulama ve drenaj kanalları geçirilmiş durumdadır. İşlenen arazinin yarıya yakını nadasa bırakılmaktadır. Köydeki arazilerinin 5000 dekarlık kısmı Sakaryabaşı sulamasından yararlanıyor. Sulanan alanlarda şeker pancarı ağırlıklı olmak üzere patates, kavun,karpuz fasulye, kabak, ayçiçeği ve buğday,arpa gibi hububat yetiştiriciliği yapılmaktadır. Kuru şartlarda hububattan dekara ortalama 200 kg verim alınırken, sulanır şartlarda dekara 400-500 kg verim alınabilmektedir. Yıldızören`de 1975 yılında tarımsal amaçlı köy kalkınma kooperatifi kurulmuş ancak çeşitli işletme problemleri sebebiyle 1989 yılında sahip olduğu alet ve ekipmanları satılmak suretiyle bu kooperatifin çalışmaları da sona ermiş, halen fesih işlemleri devam ediyor. Hayvancılık da giderek azalan bir sayıyla yapılmaktadır. Köye ilk traktör 1948 yılında 5-10 kişinin bir araya gelerek 3800 liraya satın alınmak suretiyle İstanbul`dan getirtilmiş. O vakitler orak ile biçilerek hasat edilen mahsul, harman yerinde toplanır ve üzerinden at tarafından çekilen silindirik bir taş geçirilerek harman yapılırmış. Köyde halen 1986 yılında inşa edilen değirmen ve bir adet de yem makinesi faaliyette olup; un ve karma yem imal edilmektedir. Köy içme suyu ihtiyacı 1960 yılından bu yana yeraltı suyundan temin edilmektedir. 1962 yılından 75 tonluk bir su deposu inşa edilmiş, herkesin evine su ulaştırılmış, elektrik de 1973 yılında köye girmiş. Köyün genel ekonomik seviyesi orta derecededir. Köyde 1926-1927 yıllarında yaşanan kuraklık sebebiyle çekilen kıtlığı hatırlayan çok az kişi kalmış. Köyün şimdiki camii de 1937 yılında inşa edilmiş. Köyde ilk kadastro çalışması 1940, ikinci kadastro da 1962`de geçmiş.İşlenen araziler bulundukları mevkiilere çeşitli isimlerle anılmaktadır. Bunlar köyün bulunduğu yere göre kuzey yönündeki araziler Yayla mevkii, batı yönündeki araziler Karayatak mevkii, güneydoğu yönündeki araziler Adalar-Bahçeli mevkii, doğu yönündeki araziler de Sazlık, Kuştepe mevkiileri adlarını almışlar. Meydana gelen sosyo ekonomik ve kültürel değişim, köy adet ve geleneklerini de değiştirmiş. Eskiden Yıldızören`de yapılan çınlaşma adeti şimdi yapılmıyor. Güreş müsabakaları da Eskişehir`de yılda bir kere Sivrihisar`ın Karakaya köyünde yapılan tepreçte artık güreşçilerin çeşitli oyunlarla rakiplerini alt ettikleri müsabakalardan çok farklı bir biçimde icra edilmekte. Zira bu köyden olup da bir zamanlar Kırım Tatar köyleri arasındaki güreş müsabakalarını ve zamanın namlı pehlivanlarını hatırlayan da pek kalmamış. Yıldızören`de eskiden yapılan düğün adetlerini bilen ve hatırlayan kişi sayısı da iyice azalmış. Bunları bilenlerin ve yaşayanların ağzından dinleyenler için anlatılanlar adeta bir tatlı masal. İşte bu toylardan birini aşağıda sizin için naklediyoruz: "Yıldızören`de eskiden evlenmeler görücü usulü ile olurdu. Toydan bir hafta önce gelin olacak kızın çeyizi evin duvarlarına dizilerek gelin evi hazırlanırdı.Toyun birinci günü et ihtiyacını karşılamak için kız ve erkek tarafında sogum olarak genellikle dana kesilirdi. Kız tarafının kızları hayvanın kesilmesini müteakip bir araya toplanırlar ve gelin de gelinin dışarısını görebileceği beyaz bir perdenin arkasına koyulurdu. Erkek tarafında ise sogum kesildikten sonra kahve tüyülerek , misafirlere hizmet edecek konakbaylar çağrılarak görev taksimi yapılırdı. Toy için birkaç gün önceden gelen misafirler eskiden seyahatlar at arabaları ile yapıldığından, zamanın ulaşım güçlükleri sebebiyle geriye gönderilmezler, ağırlanırlardı. Toyun ikinci günü kız tarafınca bütün cemaate yemek verilerek kudagıylar , gelin olacak kızı da beraberlerinde 15-20 kişi olduğu halde ev cayma (ev düzenlemesi) için erkek tarafına giderlerdi. Ayrıca kız tarafının delikanlıları da erkek tarafına giderek yapılan güreş müsabakalı sonrasında geriye dönerlerdi. Aynı gün erkek tarafınca büyükçe bir patatesin etrafı elişi kağıtlarıyla süslenerek hazırlanan "telli çırak", elli santimetre boyunda bir ağacın iki ucuna asılarak kız tarafına gönderilirdi. Telli çırak ile beraber Kırım Tatarlar aşlarından katlama, lokum, baklava, ve yemiş olan bir sandık gönderilirdi. Ayrıca delikanlılar için de kaburga kol adı ile anılan et ve bir şişe de içki gönderilirdi. Kız tarafınca alınan telli çırak, etrafındaki el işleri parçalanarak kudagıylara dağıtılırdı. Aynı gün erkek tarafı da gelin evinin tavanına ip gererek bu ipin üzerine çeşitli baş örtüleri, ipek grepler dizerek evin tavanı ve duvarları görülmeyecek hale getirilirdi. Toyun üçüncü günü, gelinin erkek tarafına geldiği gün olup, erkek tarafınca bütün köylüye ve gelen misafirlere yemek verilirdi. Erkek tarafınca yapılan karşılamada kız tarafı da kendilerini karşılayan erkeklerin atlarına gelin kız tarafından yapılmış çeşitli çevre ve el işleri bağlanırdı.Bu karşılamada kiyevin erkek kardeşinin atına da kiyev tokuzu bağlanırdı. Ayrıca "caşlar tokuzu" da o gün gençleri temsil eden kızı karşılayan atlı arabaya verilirdi. Zaman zaman verilen bu hediyeler erkek tarafınca beğenilmez, çeşitli eziyetler yaptıkları da olurdu. Kız ve erkek tarafının gençleri arasında karşılıklı güreş müsabakaları yapılırdı. Misafir sayısının çok olması halinde 3-5 köy arasında ve kazanana verilmek üzere bir dana veya koç hazırlanırdı. Güreşte galip gelene gelin kız tarafından işlenerek hazırlanan çevre bağlanırdı. Bu çevre, aynı zamanda kızın marifeti hakkında "Kelin kız pek marifetli eken" gibi çeşitli fikirlerin yürütülmesi için iyi bir de sebep olurdu. Aynı günün akşamında erkek tarafının gençleri kiyevin yanına çağrılırak berber tarafından kiyev traşı da yapılırdı. Kiyevin yanına çağrılan gençlerin tamamına çevre bağlanırdı. Kiyevin giyeceği elbiseler giydirilir, gelin ve kiyevin bir araya getirilmesi olan "kiyev kapama" işi de aynı günün akşamında davet edilen gençler tarafından tekbir getirilerek yapılırdı. Gelininin kiyev evine geldiğinin ertesi günü uzak akrabalar evlerine geriye dönerler, yakın akrabalarla tanış yapılırdı. Tanış sırasında kız tarafı erkek tarafına çeşitli hediyeler verirlerdi. Bunlar arasında kolek, çevre, şerbenti, ıştan (kilot), para kisesi, saat kabı, çorap bağı, tabaka (tütün kisesi) ve ipek mendil olmak üzere dokuz parçadan meydana gelen "tokuz" da olurdu. Tokuzdaki diğer sekiz eşya kolekin üzerine dizilmek suretiyle hazırlanırdı." Yıldızören`de Kırım Tatar yemek kültürü hala devam ettirilmekten olan birkaç şeyden biri. Zira, kapısı ve penceresi genellikle kuzey istikametine bakacak şekilde taş ya da kerpiçten imal edilen , bu sebeplede yaz-kış serin kalabilen aşkanalarda pişirilen çibörek, köbete, kalakay, cantık, sarıburma, arife gününün değişmez aşı kıyğaşa gibi hamur aşları hala büyük özenle hazırlanmakta ve yenmekte. İçerisi çamur sıvalı fırınlarda buğday samanı ile pişirilen doyumsuz lezzetli köy ekmeğinin yerini şehir ekmeği almaya başlamış. Ulaşım teknolojisinde dört ayağı, alnı top sekili bakımlı güzelim tatar atlarının artık “doru” “kula” “tosyalı” “iğdiş” adlarıyla beraber anılarda kalmış, calpalası çan çan öten,tekerleğinin sesiyle sahibini ele veren, saraç Ramazan ustanın marifetli ellerinden çıkan güzelim koşumların, kamçıların, yaylıların, tatar arabalarının da yerlerini model model otomobiller almış.., otomobille birkaç dakika ötedeki Çifteler`den getirtilen şehir ekmeği hakimiyeti orada da eline geçirmiş, hüküm sürmekte. Memedalinin karşığasınaki tahta oturak artık yok. yerini demir yapılı kapalı pancar kooperatifi durağına kaptırmış, Köşedeki harman taşı geçen zamana dayanamamış erimiş kaybolmuş, onun da yeri artık uzaklardaki yıldızörenlilerin köyünün taşına toprağına hasret özlemlerinde hatıralarında kalmış. Yıldızören`de de Anadolu`ya gelip yerleşen Kırım Tatarlarının hemen hemen büyük çoğunluğunun kullandığı Kırım Tatar Türkçesinin Çöl şivesi konuşulmaktadır. Yaşı 20`nin altında olanlar anlasalar da artık Kırım Tatar Türkçesini pek konuşmuyorlar. Köyde çok sayıda genç var. Bu köyün gençlerinin teşkil ettiği futbol takımı 1995 yılında Eskişehir`deki Kırım Derneği`nce düzenlenen futbol müsabakasında finale kaldılar ve Karakaya köyünde 4 Haziran 1995 günü yapılan tepreç sırasında finalde Eskişehir Merkez İlçeye bağlı Karaçay köyü ekibini 1-0 yenmek başarısını göstererek birinciliği aldılar. Değişen şartlar köydeki genç nüfusu şehirlere iş aramağa zorlamıştır.Kültür
Köyün gelenek, görenek ve yemekleri hakkında bilgi yoktur.Coğrafya
Eskişehir iline 75 km, Çifteler ilçesine 8 km uzaklıktadır.İklim
Köyün iklimi, karasal iklimi etki alanı içerisindedir.Nüfus
|-
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |||
|---|---|---|---|
| 2007 | |||
| 2000 | 376 | 1997 | 397 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:
2004 - Mesut Özen
1999 - Ayhan YURDAKUL
1994 - Ayhan YURDAKUL
1989 - Şuayip COŞKUN
1984 - Şuayip COŞKUN
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır. Sağlık ocağı vardır ancak sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.Linkler
köy-taslak Çifteler belde ve köyleri