Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Vladko Maček

Kısaca: Vladko Maček (d. 20 Temmuz 1879, Jastrebarsko, Karlovac yakınları - ö. 15 Mayıs 1964, Washington, DC), Hırvat siyaset adamı. Eski Yugoslavya'da Sırp egemenliğine karşı çıkan Hırvatistan Köylü Partisi'nin (HSS) önderi, 1939-41 arasında Yugoslavya hükümetinde başbakan yardımcılığı yapmıştır. ...devamı ☟

Vladko Maček (d. 20 Temmuz 1879, Jastrebarsko, Karlovac yakınları - ö. 15 Mayıs 1964, Washington, DC), Hırvat siyaset adamı. Eski Yugoslavya'da Sırp egemenliğine karşı çıkan Hırvatistan Köylü Partisi'nin (HSS) önderi, 1939-41 arasında Yugoslavya hükümetinde başbakan yardımcılığı yapmıştır. Hırvatistan'ın Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olduğu 1905'te Hırvatistan Köylü Partisi'ne girdi. 1920'de Hırvatistan Köylü Partisi'nden Yugoslav Kurucu Meclisi'ne seçildiyse de partisinin öbür üyeleriyle birlikte meclise katılmayı reddetti. Stjepan Radić ile çalıştı, Radic'in öldürülmesinden sonra (1928) parti önderliğini üstlendi. Kral Aleksandar'ın mutlakiyetçi tutumuna karşı federalizmi savundu. Federal bir sistemin oluşturulması için mücadele eden Maček, parlamentoyu dağıtarak ülkede tam bir diktatörlük kuran (1929) Aleksandar'a boyun eğmeyi reddedince iki kez (1929-30, 1933-34) hapse atıldı. 1934'te Aleksandar'ın öldürülmesinden sonra Prens Pavle'nin naiplik döneminde yapılan parlamento seçimlerinde (1935, 1939) Maček'in adayları büyük zafer kazandı. Naip Prens Pavel, ülke bütünlüğünün Hitler Almanyası'nın tehdidi altında olmasından; Hırvatların Almanların yanında yer alarak Yugoslavya'dan ayrılarak bağımsızlıklarını ilan etmelerinden korkuyordu. Böylece Maček ile Dragiša Cvetković hükümeti arasında yürütülen görüşmeler sonunda 24 Ağustos 1939'da Hırvatistan'ın özerkliğinin sağlandığı yeni bir anayasa üzerinde anlaşmaya varıldı. Buna göre Hırvatistan özerk bir statüye kavuşacak kendi parlamentosunu oluşturacak ve Belgrad'taki merkezi yönetimde temsil edilecekti. Aynı ay kurulan merkezi hükümette başbakan yardımcısı olan Maček, II. Dünya Savaşı sırasında Almanya, İtalya ve Japonya'nın oluşturduğu Anti-Komintern Pakt'a Yugoslavya'nın katılmasını 25 Mart 1941'de isteksizce onayladı. Kral II. Petar askeri bir darbe sonucunda Pavle'yi iktidardan uzaklaştırarak tahtı ele geçirmesine değin Meclis başkan yardımcılığı görevinde bulundu. Başbakan yardımcılığı görevini yeni yönetimde de üstlenen Maček, Mihver Devletleri'nin Yugoslavya'yı işgal etmelerinden sonra (Nisan 1941) ülkede kaldı. Almanlar kurulacak bir kukla hükümetin başına geçmesini önerince bu öneriyi reddederek siyasetten ayrıldı. Almanya ile işbirliğine cephe aldığından Ante Pavelić'in hışmına uğradı. Josip Broz Tito ile birleşmeyi reddedince ülkesinden ayrıldı (mayıs 1945). Önce Paris'e ardından Washington, DC'ye yerleşti. Orada In the Struggle for Freedom (1957; Özgürlük Mücadelesinde) adlı kitabını yazdı. 15 Mayıs 1964'te 85. doğumgününden kısa bir süre önce geçirdiği kalp krizi nedeniyle yaşamını yitirdi. Cenazesi 1996 yılında ABD'den Hırvatistan'a getirildi.

Kaynakça

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.