Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Stjepan Radić

Kısaca: Stjepan Radić (d. 11 Temmuz 1871, Desno Trebarjevo, Hırvatistan, Avusturya-Macaristan - ö. 8 Ağustos 1928, Zagreb, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı), Hırvatistan'ın özerkliğini savunan köylü önderi. ...devamı ☟

Stjepan Radić (d. 11 Temmuz 1871, Desno Trebarjevo, Hırvatistan, Avusturya-Macaristan - ö. 8 Ağustos 1928, Zagreb, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı), Hırvatistan'ın özerkliğini savunan köylü önderi. Milliyetçi bir militan olan Radić, 1895'te bir Macar bayrağını yaktığı için hapsedildi. 1902'de, Hrvatska misao (Hırvat Düşüncesi) dergisini çıkardı ve 1904'te, kardeşi Ante ile birlikte Hırvatistan Köylü Partisi'ni kurdu. 1910'da milletvekili seçildi, ama 1911 ve 1912'de hapse atıldı. Mart 1918'de, Zagrep'teki Ulusal Konsey'le işbirliği yaparak Hırvatistan'ın özerkliğine ve Sırplarla Hırvatların hak eşitliğine dayalı bir Yugoslavya birliğinin kurulmasını savundu. Sırbistan'la birleşmeye karşı olan Radić, Belgrad'daki yönetimle görüş ayrılıkları yüzünden 1919-20 arasında hapsedildi. Kasım 1920 seçimlerinde serbest bırakılan Radić, partisine bağlı milletvekillerinin Belgrad'a giderek Kurucu Meclis'e katılmalarını engelledi, merkeziyetçi bir anayasaya karşı çıktı. 1920 seçimlerinden sonra etkin bir muhalefet yürütememesi üzerine Temmuz 1923'te destek sağlamak amacıyla yurtdışına gitti. Partisini, Moskova'da kurulan Köylü Enternasyonaline kattı. Yurtdışındaki girişimlerinden sonuç alamayınca Ağustos 1924'te Zagrep'e döndü ve Temmuz 1925'e değin hapsedildi. İtalyanlar'ın Dalmaçya üzerindeki hak iddialarından kaygı duyduğu için Aleksandr Karayorgiyeviç'in safına geçti ve 1921 Anayasası'nı benimsediğini açıkmalaması üzerine 1925'te hükümete girdi, ama 1927'de yeniden muhalefete başladı. Daha sonra Sırp demokratların önderi Svetozar Pribićević ile işbirliğine girerek Yugoslavya'nın federal bir yapıya dönüştürülmesini savundu. 20 Haziran 1928'de parlamentodaki bir tartışma sırasında, yeğeni Pavle Radić'le birlikte Karadağlı milletvekili Puniša Račić tarafından vuruldu ve birkaç hafta sonra öldü. Radić'in önce hapsedilmesi sonra dan 1928’de öldürülmesi Sırplara karşı Hırvat milliyetçiliğini körüklemiştir. Hırvatlar ancak 1939 yılında Sırplar ile anlaşarak başkentleri Zagreb olmak üzere kendi valisi (Ban) ve parlamentosu (Sabor) olan özerk bir yapıya (Banovina Hrvatska) kavuşmuşlardır.

Kaynakça

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.