Tibetçe: rdo rje theg pa
Japonca: mikkyÅ
Korece: milgyo
Moğolca: очирт Ñ…ÓéлгÓéн, тарнийн Ñ‘Ñ, vcirtu kölgen, tarni yin yosu
Vietnamca: máºt tí´ng
Türkçe: Elmas Yol, Yıkılmaz Yol, Mantra Metodu, "Vajra" aslen yıldırım anlamına gelir, her tür engeli perdeyi aşan, yok edilemez bir öz, adamantin'den yapılmış efsanevi bir silah, ilahi bir semboldür. İkincil anlam olarak yokedilemez öz anlamına gelir; bu nedenle de kimi zaman "adamantin" veya "elmas" olarak çevrilir. Vajra aynı zamanda küçük bir asa şeklindeki bir ritüel aracıdır. Vajra sık sık tantrik ritüellerde bir çan ile birlikte kullanılır; sembolik olarak vajra metodu, çan ise bilgeliği temsil eder. Ayrıca Vajra'nın antik Hindu tanrısı İndra'nın silahı olduğuna inanılır. Mantrayana ve Tantrayana isimleri ise Vajrayana Budizminin tantraya olan yakınlığından dolayı verilmiştir. ==OkullarTibet Budizmi } Vajrayana Budizm ilk defa 8. yüzyılda, Dharma Kralı Trisong Detsen'in teşvikiyle ÅšÄntaraká¹£ita'nın Hindistan'dan Tibet'e gelmesile Tibet'te kurulmuş oldu. Santaraksita Padmasambhava ile birlikte Nyingma okulunu kurdu. Bir tantrik Mahasiddha olan Padmasambhava'nın katkılarıyla
Tibet Budizmi
Vajrayana geleneğinin bir parçası haline gelmiştir. Vajrayana BudizmTibet Budizmi
nin tüm okullarının çekirdek unsurudur, ancak bu ikisi birebir özdeş sayılmazlar. Budist araştırmacı Alexander Berzin "Tibet Budizmi
nin Mahayana ve Vajrayana gelenekleri" Berzin Archives, http://www.berzinarchives.com/web/en/index.html, erişim 2008-06-22 terimini kullanır. Genellikle Vajrayana tekniklerinin ileri seviyedeki öğrenciler için Mahayana öğretilerine yardımcı 'ustalıklı araçlar' olarak düşünülür. Bu araçlar, Dzogchen (Tibetçe:maha-ati) ve Mahamudra (Tibetçe:Chagchen) gibi tantra teknikleridir.Shingon Budizmi
Japonya'daki Shingon okulu Tibet Vajrayana Budizmine benzer ezoterik uygulamalar barındırmaktadır; bunlar Japonya'da Mikkyo olarak adlandırılır. AncakShingon Budizmi
nin soyağacı Tibet Vajrayanasından tamamen farklıdır; Hindistan'dan Çin üzerinden Japonya'ya aktarılmıştır; Tibet'tinkilerden daha erken dönemlere ait Hint metinlerine dayandırılmaktadır. Sonuç olarak ShingonTibet Budizmi
ile ezoterik sutralar, mandala gibi pek çok kaynağı paylaşsa da uygulama farklıdır.Shingon Budizmi
nin başlıca metinleri Mahavairocana Sutra ve Vajrasekhara sutra'dır. Kurucusu Kukai adında Çin'de öğrenim görmüş bir Japon rahiptir; 9. yüzyılda Tang Hanedanı döneminde Çin'de yaygın olan Vajrayana metinlerini, tekniklerini ve mandalaları Japonya'ya getirmiştir. Bu soyağacı Tang Hanedanlığının sonuna doğru Çin'de yokolmaya yüztutmuş; ancak Japonya'da korunmuş ve geliştirilmiştir. Shingon dünyada Sanskritçe'nin siddham yazısını kullanmaya devam eden çok az sayıdaki okuldan biridir. Japon Tendai okulu da kimi ezoterik uygulamaları kullansa da, bu uygulamalar çok sınırlı olduğu için Tendai tam bir ezoterik okul kabul edilmez. Tendai Taimitsu öğretisinde Ennin adı verilen ezoterik ritüeller, Lotus Sutra'nın yaygın öğretilerine eş değer bir öneme sahiptir. Dolayısıyla Mantra okuyan, Mudra uygulayan, ya da belli meditasyonları yapan bir kişi Buda'nın öğretilerinin duyusal deneyimler olduğunu, herkesin doğuştan aydınlanma yeteneğine sahip olduğunu, bu yaşamda aydınlanmaya ulaşabileceğini anlayabilir. ==Mahayana ile bağlar== Tibet Budisti ve öğretmeni Tenzin Palmo'ya göre:Vajrayana Mahayana ile aynı felsefeyi paylaşır. Vajrayana bir felsefe değildir. Bir uygulama tekniği, bir bakış açısı veya vizyondur. Felsefi duruşunu Mahayana'dan alır. Aslında Yogachara ve Madhyamaka bakış açılarının bir karışımı gibidir.Palmo, Tenzin, Reflections on a Mountain Lake:Teachings on Practical Buddhism, Snow Lion Publications, 2002, sf.224, I-55939-175-8Khenpo Palden Sherab'a göre, Vajrayana görüşünün temeli Prajnaparamita'ya dayanır.Sherab, Khenpo Palden, Ceaseless Echoes of the Great Silence: A Commentary on the Heart Sutra, Prajnaparamita, Sky Dancer Press, 1999, sf. 35 Her ne kadar Tantra ve ezoterizm Vajrayana Budizminin ayırdedici özelliği olsa da, Tibetan Budizmine göre, Buda'nın öğretilerine aynı felsefi yaklaşımı benimsediği için Mahayana Budizminin bir parçasıdır. Mahayana'da önemli olan Sutralar Vajrayana'da da önemli kabul edilir; ancak Vajrayana kimi ezoterik metini de önemliler arasında sayar. Bodhisattva'nın önemi ve Mahayana'daki ilahi varlıklar Vajrayana'da da kabul edilir; aynı şekilde Budizm perspektifi ve Budist ruhsal uygulamalar yalnızca rahipler için değil, sıradan halkın faydalanmasına açıktır. ==Vajrayana'nın ayırdedici özellikleri== 'ta" target="_blank"> bir Budist tören.] Mahayana ve Vajrayana geleneklerinde ruhani uygulamanın amacı bodhisattva yolunu izleyerek Budalığa erişmektir. Buna karşılık Theravada uygulamasının amacı nirvana'ya ulaşarak yeniden doğum döngüsünden (samsara) kurtulmaktır. glenekler arasındaki farklar her zaman kesin sınırlarla belirtilemez. Örneğin
Tibet Budizmi
nin kutsal metinler derlemesinde genellikle tantrik olarak değerlendirilmeyen Elmas SutraConze, The Prajnaparamita Literature, hatta Pali Derlemesi'nde yer alan bazı metinlerSkilling, Mahasutras, volume I, parts I & II, 1997, Pali Text Society, page 78, bazı Kangyur baskılarında kimi Sravakayana, Mahayana ve Vajrayana metinlerinin tantra olarak tanıtıldığını söyler.Peter Skilling, Mahasutras, volume I, 1994, Pali Text Society[1], Lancaster, page xxiv gibi kimi materyaller tantralar arasında sayılmaktadır. Mahayana'da olduğu gibi, motivasyon Vajrayana uygulamasında büyük önem taşır; bütün uygulamalar tüm duyarlı canlıların faydalanması için Budalığa erişmek amacıyla yapılır. XIV. Dalai Lama şöyle demiştir:"Tantra, yalnızca şefkati Budalığa erişmek için vakit harcamaya dayanamayacak kadar büyük olan, bir an önce diğerleri için üstün yardım ve mutluluk kaynağı olmak isteyen kişilerce uygulanır."aktaran Jeffrey Hopkins, Meditation on Emptiness, Wisdom Publication, 1996, s. 111'den alıntı.Vajrayana, Mahayana Budizminde formüle edildiği şekliyle 'marifetli araçlar' (Sanskrit: upaya) kavramını temel alır. Bu uygulama, inisiasyonla kabul edilen bir öğrenciye Vajra Ustasının belli bir 'marifetli aracının' gerçekleşiminin zihinsel akımını paylaştığı bir soyağacı sistemidir. Vajrayana da bu 'marifetli araçlar' başlıca Tantrik, Mahamudra veya Dzogchen pratikleriyle bağlantılıdır. Gelenekler ve soyağacına göre, Vajrayana teknikleri aydınlanmaya giden yolu ivmelendirir. Daha önceki Theravada ve Mahayana okulları Nirvanaya ulaşmak için birçok yaşam boyu sürebilecek bir yol sunarken, Vajrayana tekniklerinin aydınlanmaya (Budalığa) çok daha kısa bir sürede, hatta bir yaşam süresi içerisinde ulaşma imkanı sunduğu söylenir. Vajrayana Eğitmeni Tenzin Palmo, Budist pratiğe bu farklı yaklaşımları şöyle açıklıyor:
Hinayana Budizmi okuluna göre, bir şeyleri arzuladığımız ve bunlara sıkıca yapıştığımız için bu sonsuz doğum-ölüm-yeniden doğum çarkında hapis kalırız... Hinayana okulu arzularımızın en zayıf köklerini bile ortadan kaldırmamız gerektiğini vurgular. Mahayana okuluna göre, bu yeniden doğum çarkına hapsolmamızın nedeni cahilliğimiz, farkında olmayışımızdır... Farkında olmayan zihinde düşündüğümüz herşey nesnelerin doğası hakkındaki bu yanlış algılamamızı yansıtır. Bu nedenle yapmamız gereken bu cahilliğimizin köklerini kazıyacak bir "aşkın bilgelik" geliştirmektir. Vajrayana'ya göre, bu doğum-ölüm-yeniden doğum çarkında hapsolmamızın nedeni saf olmayan algılarımızdır. Gözümüzle gördüklerimizin; katı, sıradan, birbirinden farklı ve ayrı olduklarına inanırız. Buna karşı antidot "saf algı" geliştirmektir.Palmo, Tenzin, Reflections on a Mountain Lake:Teachings on Practical Buddhism, Snow Lion Publications, 2002, p.223Vajrayana Budistleri Theravada ya da Mahayana uygulamalarının geçersiz olduğunu iddia etmez; tam aksine, bu geleneklerdeki öğretilerin Vajrayana uygulamalarının inşası için temel teşkil ettiği söylenir. Vajrayana tekniklerinin etkili olabilmesi için bu öğretilerin üzerinde durulması gereklidir.
