Toksikoloji

Kısaca: Toksikoloji yani zehir bilim, kimyasallar ile biyolojik sistem arasındaki etkileşimleri, zararlı sonuçları yönünden inceleyen bilim dalıdır. Ya da, kimyasalların zararsızlık limitlerini belirleyen bilim dalıdır. ...devamı ☟

Toksikoloji yani zehir bilim, kimyasallar ile biyolojik sistem arasındaki etkileşimleri, zararlı sonuçları yönünden inceleyen bilim dalıdır. Ya da, kimyasalların zararsızlık limitlerini belirleyen bilim dalıdır. Toksikoloji Kimyevi maddelerin canlılar üzerindeki etkisini araştıran bilim dalı. Hemen hemen herkes, uygun kullanılmadığında zararlı olacak kimyevi maddelerle temas halindedir. Pekçok ölüm ve belki bunun yüz katı kadar fazla kaza kimyevi maddelerin dikkatsiz kullanılması sonucu meydana gelmektedir.

Toksikoloji üç ana alt dala sahiptir: Bunlardan sanayi toksikolojisi, hava ve sudaki kimyevi kirleticilerin zararlı etkilerini inceler. Bunun yanında çalışma ve ev ortamında mevcut olanları da konu alır. Ekonomik toksikoloji ise ilaçlarda, yiyeceklere ilave edilen maddelerde, kozmetik, gübre ve veteriner ilaçlarındaki kimyevi maddelerle meşgul olur. Adli toksikoloji de özellikle ölüm veya ciddi yaralanmayla sonuçlanan vak'aların tıbbi yönüyle meşgul olur.

Her kimyevi madde, toksik etkisine bağlı olarak altı sınıftan birinde mütalaa edilir. Çok fazla toksik, çok toksik, orta derecede toksik, az toksik, oldukça toksik olmayan ve oldukça zararsız.

Zehir, çok fazla veya çok toksik olan kimyevi maddelere verilen isimdir. Bunların az miktarları ciddi zarara veya ölüme sebep olur. Deney hayvanının her kilogramı için 50 miligram ağızdan verildiğinde, 48 saat içinde, bu hayvanların en az % 50'sinin ölümüne sebep olan maddeye kimyevi olarak “zehir” etiketi konulur. İnsanlar için bu miktar yaklaşık olarak bir çay kaşığı dolusu kadardır.

Toksikoloji, hayvanlar üzerinde deney yaparak, kimyevi maddelerin toksisite derecesini belirlemeye çalışır. Bu maksatla pekçok hayvan kullanılır. Fareler bu iş için kullanılan küçük; maymun ve çiftlik hayvanları büyük hayvanlar arasındadır. Hayvanlar üzerinde yapılan deneylerin tamamlanmasından ve sonucun insanlar üzerindeki etkisi tahmin edildikten sonra sınırlı sayıda deneyin insan üzerinde yapılmasıyla makul bir emniyet elde edilir. Buna kimyevi maddelerin insan derisi üzerinde etkisinin araştırılması Örnek gösterilebilir.

Eğer kimyevi maddelerin hastalık veya ölüme sebebiyet verdiği zannedilirse, ölünün kanı, idrarı ve kas parçaları adli toksikolojiye analiz için verilir. Yapılan deneylerle, zararlı kimyevi maddeler ve miktarları tespit edilebilir.

Hemen hemen herkes, uygun kullanılmadığında zararlı olacak kimyevi maddelerle temas halindedir. Pekçok ölüm ve belki bunun yüz katı kadar fazla kaza kimyevi maddelerin dikkatsiz kullanılması sonucu meydana gelmektedir.

Toksikoloji üç ana alt dala sahiptir: Bunlardan sanayi toksikolojisi, hava ve sudaki kimyevi kirleticilerin zararlı etkilerini inceler. Bunun yanında çalışma ve ev ortamında mevcut olanları da konu alır. Ekonomik toksikoloji ise ilaçlarda, yiyeceklere ilave edilen maddelerde, kozmetik, gübre ve veteriner ilaçlarındaki kimyevi maddelerle meşgul olur. Adli toksikoloji de özellikle ölüm veya ciddi yaralanmayla sonuçlanan vakaların tıbbi yönüyle meşgul olur.

Her kimyevi madde, toksik etkisine bağlı olarak altı sınıftan birinde mütalaa edilir. Çok fazla toksik, çok toksik, orta derecede toksik, az toksik, oldukça toksik olmayan ve oldukça zararsız.

Zehir, çok fazla veya çok toksik olan kimyevi maddelere verilen isimdir. Bunların az miktarları ciddi zarara veya ölüme sebep olur. Deney hayvanının her kilogramı için 50 miligram ağızdan verildiğinde, 48 saat içinde, bu hayvanların en az % 50'sinin ölümüne sebep olan maddeye kimyevi olarak zehir etiketi konulur. İnsanlar için bu miktar yaklaşık olarak bir çay kaşığı dolusu kadardır.

Toksikoloji, hayvanlar üzerinde deney yaparak, kimyevi maddelerin toksisite derecesini belirlemeye çalışır. Bu maksatla pekçok hayvan kullanılır. Fareler bu iş için kullanılan küçük; maymun ve çiftlik hayvanları büyük hayvanlar arasındadır. Hayvanlar üzerinde yapılan deneylerin tamamlanmasından ve sonucun insanlar üzerindeki etkisi tahmin edildikten sonra sınırlı sayıda deneyin insan üzerinde yapılmasıyla makul bir emniyet elde edilir. Buna kimyevi maddelerin insan derisi üzerinde etkisinin araştırılması misal gösterilebilir.

Eğer kimyevi maddelerin hastalık veya ölüme sebebiyet verdiği zannedilirse, ölünün kanı, idrarı ve kas parçaları adli toksikolojiye analiz için verilir. Yapılan deneylerle, zararlı kimyevi maddeler ve miktarları tespit edilebilir.

Tarihçesi

Toksikoloji denilince akla ilk olarak Paracelsus gelir. 16. yüzyılda Paracelsus'un (1493-1541) zehiri tanımlarken kullandığı "Her madde zehirdir. Zehir olmayan madde yoktur; zehir ile ilacı ayıran dozdur" şeklindeki ifade, bugünkü modern toksikolojinin de çıkış noktasıdır.

Alt dalları

* Tanımlayıcı toksikoloji

Bütün bu kimyasallara, organizmaya yabancı anlamına gelen "zenobiyotik" yahut "ksenobiyotik" adı da verilmektedir.

Kaynakça

*Toksikolojinin Temel Kavramları, Bölüm 1.7, Prof.Dr. Ali Esat Karakaya

toksikoloji

Türkçe toksikoloji kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. toxicology

toksikoloji

ağılarla, onların organizmaya olan etkileriyle ve ağıların belirlenmesiyle uğraşan bilim dalı.

toksikoloji

Türkçe toksikoloji kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Toxikologie

toksikoloji

Zehirle, onların organizmaya olan etkileriyle ve zehirlerin belirlenmesiyle uğraşan bilim dalı.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Toksikoloji
3 yıl önce

modern toksikolojinin de çıkış noktasıdır. Tanımlayıcı toksikoloji Klinik toksikoloji Çevre toksikolojisi Endüstri toksikolojisi Adli toksikoloji Analitik...

Toksikoloji, 1493, 1541, 16. yüzyıl, Deney, Farmakoloji, Kan, Paracelsus, Pestisit, Zehir, İlaç
Çevre toksikolojisi
6 yıl önce

Fakat çevre toksikolojisi ise genel anlamdaki çevre ve genetiğini kapsar. Bu nedenle çevrenin kendine ait bir toksikoloji oluşturması buna örnektir....

Çevre toksikolojisi, Çevre
Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi
6 yıl önce

Teknolojisi Cerrahi Doğum ve Jinekoloji Dölerme ve Sun'i Tohumlama Farmakoloji-Toksikoloji İç Hastalıkları Mikrobiyoloji Parazitoloji Patoloji Viroloji Selçuk Üniversitesi...

Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi, Selçuk birim, Evrenkent, Meram Tıp Fakültesi, Selçuk Üniversitesi, Selçuk Üniversitesi Alaeddin Keykubat Kampüsü, Selçuk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Selçuk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Mathieu Orfila
3 yıl önce

Mart 1853 Paris), İbyol asıllı Fransız toksikolog ve kimyager. Adli toksikoloji biliminin kurucusu olup, Fransa’da tıp eğitimcisi olarak görev yapmıştır...

Doğa bilimleri
3 yıl önce

Moleküler Biyoloji Genetik Morfoloji Taksonomi Ekoloji Anatomi Histoloji Toksikoloji Biyokimya Kimya Organik Kimya Materyal bilimi Yer bilimleri Jeoloji Jeofizik...

Fizik, Kimya, Biyoloj, Coğrafya, Teknoloji, Bilim
Corneille Heymans
6 yıl önce

babası Jean-François Heymans'ın yerine Farmakoloji, Farmakodinamik ve Toksikoloji Bölüm Başkanı olarak çalışmaya başladı. Ayrıca J. F. Heymans Enstitüsü...

FDA
3 yıl önce

Veterinerlik Merkezi National Center for Toxicological Research (NCTR) - Ulusal Toksikoloji Araştırma Merkezi Office of Criminal Investigations (OCI) - Suç Araştırmaları...

Afet
3 yıl önce

toplulukları Afet ve acil durum yönetimi Afet çantası ^ Prof. Dr. Gönül Şahin; Toksikoloji ve Afetler ^ Ankara Vali Yardımcısı Dr. Ahmet Şahin Özcan; Afet ve Acil...