Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Zehir

Kısaca: Hücrelere ve yaşayan dokulara kimyasal ya da biyokimyasal nitelikte zararlar veren her türlü madde. Zehrin en tipik özelliği bu zararlı etkisini en küçükdozlarda bile göstermesidir. ...devamı ☟

zehir
Zehir

Hücrelere ve yaşayan dokulara kimyasal ya da biyokimyasal nitelikte zararlar veren her türlü madde. Zehrin en tipik özelliği bu zararlı etkisini en küçükdozlarda bile göstermesidir. İnsan veya canlı vücuduna girince kimyevi tesiriyle, organların vazifesini bozan, hatta öldürebilen maddelere verilen genel ad. Aslında zehirin umumi bir tarifi yapılamaz. Keçi, yirmi gram morfin yiyip, sıçramasına devam eder. Oysa morfin zehirdir. Ada tavşanları zevkle belladon yer de müteessir olmaz. Tuz ruhu da zehir olamaz. Zira insan midesi bizzat bunu yapıyor ve hiçbir zararı olmuyor. Zehirli ve faydalı maddelerin tam tarifini yapmak çok güçtür. Çünkü:

Zehir, bunu alan canlının türüne tabidir. Keçiye zehir olmayan morfin insan için zehirdir.

Zehir, aynı cinse mensup canlıların şahsiyetine tabidir. Babaya zararsız olan sigara, üç yaşındaki çocuğunu öldürür.

Zehir, alınan doza tabidir. Her cismin bir dayanabilecek miktarı vardır. Ancak bu miktardan fazlası zehirdir. En şiddetli zehir bildiğimiz siyanürlerin kanda dolaşan miktarı zehirlemez. Mideye doldurulan beş litre su ise, insanı öldüren zehirdir. Hatta yeni doğan bir bebek için bir bardak su zehirdir.

Zehir alışmaya da tabidir. Alışmış bir ihtiyara dokunmayan sigara miktarı, ilk defa içen ihtiyarı öldürebilir.

Zehir, zamana da tabidir. Sabah aç karna içilen bir sigaranın zehir tesiri, öğle yemeğinden sonra içilen aynı sigaranın tesirinin on katıdır.

Zehir, beraber alındığı diğer maddelere de tabidir. Aynı miktar kafeini havi çay ve kahvenin tesirleri başka başkadır. Aynı miktarda ispirto bulunduran absent ile şarabın zehir tesirleri de farklıdır.

Amerika’daki vahşilerin oklarının ucuna sürdükleri kürar ismindeki zehir, adaleyi hareket ettiren sinir uçlarını felce uğratır. Adale hareket edemez. Kürar zehirlerin en fenasıdır. Ağrı yapmadığından, insan zehirlendiğini anlamaz. Elini, ayağını oynatamayarak yere yıkılır veya taş gibi dikilip kalır. Görür ve işitir ise de, gözünü kırpamaz, dilini oynatıp, bağıramaz. En son teneffüs adaleleri uyuşarak, ses çıkaramadan ölür.

Zehirlenme akut veya kronik olabilir. Mesela tek doz fosfor, cıva klorür veya arsenik alınmasından kısa süre sonra ortaya çıkan belirtiler akut zehirlenmedir. Bunun tersine günlerce düşük dozda arsenik alan kişide sindirim bozukluğu, deri döküntüsü, kol ve bacak sinirlerinde vazife bozukluğundan başka belirtiler görülmeyebilir. Bu tür zehirlenmeye kronik zehirlenme denir.

zehir


1 . Organizmaya girdiğinde kimyasal etkisiyle fizyolojik görevleri bozan ve miktarına göre canlıyı öldürebilen madde, ağı, sem:
"Evvela bir yumruk vurdu sersemledim, sonra ağzıma bilmediğim bir zehir tıktı, işte bu zehirle bayıldım."- F. R. Atay.
2 . mecaz Büyük üzüntü, acı, keder, sıkıntı:
"Dünya ile küsmüş, içi zehir dolu olarak yaşamıştı bütün gençliğini."- N. Cumalı.

zehir

Türkçe zehir kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. hemlock, poison, venom

zehir

organizmaya girince kimyasal etkisiyle fizyolojik görevleri bozan ve miktarına göre canlıyı öldürebilen madde, ağı, sem.

zehir

Türkçe zehir kelimesinin Fransızca karşılığı.
poison [le], toxique [le]

zehir

Türkçe zehir kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Gift, Toxikum

İlgili konular

1493 1541 akrep arsenik cıva kleopatra paraselsus toksikoloji toksin tıp

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

zehir Resimleri

Zehir
3 yıl önce

maddeler zehirdir, ilacı zehirden ayıran dozudur" diyerek zehire doz kavramını getirmiştir. Toksik maddeler suyu zehirler. Eski çağlarda zehir genelde...

Zehir, 1493, 1541, Akrep, Arsenik, Civa, Kleopatra, Paraselsus, Toksikoloji, Toksin, Tıp
Zehir hafiye
3 yıl önce

Zehir Hafiye, Orhan Aksoy'un yönettiği, başrollerini Kemal Sunal ve Nur Gürkan'ın paylaştığı, 1989 yapımı Türk filmidir. Filmde esas kızı oynayan Zeynep...
Zehir gibi
6 yıl önce

Zehir Gibi, Zeynep Dizdar'ın 20 Ağustos 2005'te çıkardığı İlle de Sen albümünün ilk single'ıdır. Şarkının sözü ve müziği Zeynep Dizdar'a, düzenlemesi...
Toksikoloji
3 yıl önce

Toksikoloji yani zehir bilim, kimyasallar ile biyolojik sistem arasındaki etkileşimleri, zararlı sonuçları yönünden inceleyen ya da kimyasalların zararsızlık...

Toksikoloji, 1493, 1541, 16. yüzyıl, Deney, Farmakoloji, Kan, Paracelsus, Pestisit, Zehir, İlaç
Şampanyadaki Zehir
3 yıl önce

Şampanyadaki Zehir (Sparkling Cyanide) İngiliz dedektif romanları yazarı Agatha Christie’nin yazdığı bir romandır. Romanda Agatha Christie’nin sürekli...
Ulusal Zehir Danışma Merkezi
6 yıl önce

Ulusal Zehir Danışma Merkezi, Türkiye'de tedavi maksatlı kullanılan ilaçlar, böcek ilaçları, tarım ilaçları, mantarlar ve çeşitli bitkilerle olan zehirlenmelerden...
Apitoksin
6 yıl önce

Apitoksin -veya bilinen diğer adıyla arı zehiri- acı, renksiz, sıvı bir kimyasaldır. Bal arıların zehir keselerinin içinde bulunur ve arı sokmasına maruz...
Mantar zehirleri
6 yıl önce

zehirleri ya da toksinleri, mantarlar tarafından üretilen ve canlılığa olumsuz etkileri bulunan zehirli maddler. Zehirli mantarın veya zehirlerinin vücuda...

Mantar zehirleri, Alfa amanitin, Boletus satanas, Mantar, Muskarin, Gyromitrin, Orelanin