Hiung-nu, M.Ö. 46 yılında Ho-han-ye ve Çiçi kardeşler arasında Doğu Hiung-nu ve Batı Hiung-nu olmak üzere ikiye ayrıldı. Batı Hiung-nu`yu Çiçi Tanhu (éƒ…æ”¯å–®äº zhí¬zhÄ« dÄnyú), Doğu Hiung-nu`yu Ho-han-ye Tanhu (å‘¼éŸ“é‚ªå–®äº hÅ«hánxií© dÄnyú) yönetti.
Ho-han-ye`nin ölümünden sonra Doğu Hiung-nu Panu (è’²å¥´å–®äº púnú dÄnyú) şenyu oldu. Fakat yeğeni Pi (比 bÇ) buna ittiraz ederek taht kavgası başlattı. M.S. 48 yılında Doğu Hiung-nu, Kuzey Hiung-nu ve Güney Hiung-nu olarak ikiye ayrılmıştır. Kuzey Hiung-nu`yu Panu, Güney Hiung-nu`yu Pi yönetmiştir.
Panu`nun yönettiği Kuzey Hiung-nu, Talas`ın doğusunda Çin`e kadar olan topraklara egemendi.fact
Çin`e yakın bölgede bulunan Güney Hiung-nu Çin üstünlüğünü kabul ettiği halde, Baykal gölü ve çevresinde Kuzey Hiung-nu bağımsız kalmayı tercih etmişti. Ancak Çinliler Güney Hiung-nu`yu kışkırtarak Kuzey Hiung-nu`yu yıprattılar ve sonuçta güneyden gelen Güney Hiung-nu`nun hücumleri ile kuzeyden gelen Türk kavimlerinden Tiele`nin akınları arasında sıkıştırılıp batıya kaymıştır. Daha sonra bölgeyi hakim olan Sien-piler tarafından daha batıya itilmişti. Bu yüzden Hun İmparatorluğu`nun kökeni olduğu düşünülmektedir.
Çin, M.S. 216 yılında da Güney Hiung-nu`yu tamamen yok etti.
Literatürde meydana gelen karışıklık
Türk tarih literatüründe üç tane "Batı Hun İmparatorluğu" ismine rastlanmaktadır.- 1. 16 Büyük Türk devleti içerisinde sayılan "Batı Hun İmaparatorluğu"; Türkiye Cumhuriyeti`nin literatüründe, hiç bir zaman batıda kalmamış bu yönetim "Batı Hun" olarak adlandırılmakta ve Kuzey Hiung-nu`nun ilk tanhu`su olan Panu, Güney Hiung-nu`nun ilk tanhu`su olarak gösterilmektedir.
- 2. Asıl Batı Hiung-nu; Çiçi`nın yönettiği Batı Türkistan`ı kapsayan kısa ömürlü devlettir.
- 3. Avrupa`daki Hun İmparatorluğu da Batı Hun (Avrupa-Batı kastedilerek) olarak bazı kaynaklarda ifade edilmektedir.
Kaynakça
Hiung-nu Soyağacı
bakınız|Hiung-nu tanhular listesi Hiung-nu soyağacıAyrıca bakınız
- Hiung-nu (Doğu Hiung-nu)
- Batı Hiung-nu (Çiçi)
- Güney Hiung-nu (Pi)
- Hun İmparatorluğu
tarih-taslak