Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Ken'an Rifâî

Kısaca: Kenan Rifai Büyükaksoy, (d. 1867, Selanik - ö. 1950, İstanbul), Türk mutasavvuf, eğitimci. ...devamı ☟

Kenan Rifai Büyükaksoy, (d. 1867, Selanik - ö. 1950, İstanbul), Türk mutasavvuf, eğitimci. Yirminci yüzyılın ilk yarısında yaşayan sufiler arasında önemli yeri olan bir mutasavvıftır. Halk arasında adı “Rufailik" olarak telaffuz edilen tarikatın İstanbul kanadını kurmuş; tarikatın görüşlerini 20. yüzyılın modern hayat şartlarına göre yorumlamış; 1908-1925 arasında tarikatın dergah şefliğini yapmıştır. Osmanlı döneminde olduğu gibi Cumhuriyet döneminde de Türkiye'de pek çok entelektüel, yazar, edebiyatçı, sanatçıyı etkileyen Rıfai 1925 yılında Maarif Vekaleti'nden emekliye ayrıldı ancak on üç yıl boyunca Fener Rum Lisesi'nde Türkçe öğretmenliği yaparak meslek yaşamını sürdürdü.

Tasavvufi hayatı

Kenan Rıfai, Medine'ye gitmeden önce mürşidi Edhem Efendi hayatını yitirmişti. Dört yıl kaldığı Medine'de Seyyid Hamza er-Rifai tekkesine devam ederek Rıfailik’te icazet ve hilafet aldı. O güne kadar “Abdülhalim Kenan” olarak tanınırken bu devirden sonra Rıfailiği başladı. Medine'den İstanbul'a döndükten sonra Fatih'te kendi dergahını açtı. Babasının konağının bahçesine yaptırdığı dergahın planını Ekrem Hakkı Ayverdi çizdi. Dergah, şeyhülislamların, şairlerin, aşıkların hatta papaz ve patriklerin gelip sema ettikleri bir mekan oldu. Rıfai, bir yandan Darüşşafaka Lisesi müdürlüğünü sürdürürken bir yandan da dergahında şeyh olarak hizmet gördü. Bu iki görevi birbirine karıştırmamak konusunda çok titiz davrandı.. 1925 yılında Tekkelerin kapatılmasından sonra Ümmü Kenan Dergahı, ailesi tarafından mesken olarak kullanılmaya başlandı. Kenan Rıfai, “Onlar zaten kendilerini feshetmişlerdi” diyerek tekkelerin kapatılmasına ilişkin kanuna hiçbir tepki göstermedi ve Ümmü Kenan Dergahı’nı “bir gün açılacaktır ama akademi olarak açılacaktır” diyerek kapattı.. Tasavvufi ders ve sohbetlerine vefat tarihi olan 1950 yılına kadar evinde devam etti. Bu sohbetleri Samiha Ayverdi ve Samiha Cemal Hanımlar not etmiştir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında yaşayan sufiler arasında önemli bir yeri edinmiştir. Diş Tababeti ve Eczacı mektepleri müdürü Server Hilmi Bey, Hattat Aziz Efendi, felsefeci Semiha Cemal Hanım, damadı ve diş hekimi Ziya Cemal Büyükaksoy, romancı ve filoloji doktoru Safiye Erol, mimar Ekrem Hakkı Ayverdi, edip, mütefekir ve mutasavvıf Samiha Ayverdi onun öğrencileri arasındadır. Devrin şeyhülislamlarından Haydarizade İbrahim Efendi, Nesimi Efendi ve Ebdullah Efendi ile Mısır Keldani patrik vekili Âbid Efendi de onun müntesiplerindendir.

Ölümü

Soyadı Kanunu'ndan sonra Büyükaksoy soyadını alan Kenan Rifai, 7 Temmuz 1950 tarihinde hayatını kaybetti. Cenazesi, Merkez Efendi Camii avlusunda şadırvanla kabristan duvarı arasındaki bölüme defnedilmiştir. Eserleri *Mukteza-yı Hayat: Balıkesir’de bulunduğu sırada çeşitli Fransızca eserleri çevirerek hazırlamış olduğu fen ve tabiat bilgisi kitabıdır. *Dünyanın İnkılabı: Fransız astronom Camille Flammarion'dan tercüme bir eserdir. *Rehber'i Salikin: Tarikat usül ve adabına ilişkin bir kitapçıktır. *Tuhfe-i Ken'an *Ahmed-er Rifai: Rufailik tarikatının kurucusu Ahmet-er Rıfai hakkında Türkçe’de yazılmış en geniş eserdir (1924). *İlahiyat-ı Ken'an : İlahileri ve bestelerini bir araya getiren eserdir. *Şerhli Mesnevi-i Şerif: Kenan Rıfai'nin ölümünden sonra bağlıları olan Nihat Sami Banarlı, Samiha Ayverdi, Nezihe Araz, Safiye Erol'dan oluşan bir gurubun çalışmalarıyla düzenlenmiş bir eserdirr. Mevlana’nın Mesnevisi’nin birinci cildinin şerhidir.

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.