Karapınar, Horasan

Erzurum İli, Horasan İlçesi, Iğırbığır Köyü ile ilgili doğru bilgi; yapılan 30 yıl araştırma sonucu, Coğrafi, Tarihi, Sosyal ve Kültürel tüm değerleri ele alınmış 'IĞIRBIĞIR KÖYÜ VE CİBO AŞİRETİ (MALA CİBO)' adlı Kitapta yer almaktadır. IĞIRBIĞIR KÖYÜ Iğırbığır Köyü: Erzurum İli, Horasan İlçesine bağlı, T.C. siyasi haritasında 'Aras Güney Dağları' bilinen Ağrı'nın Eleşkirt, Kars'ın Sarıkamış, Erzurum'un Horasan ilçelerinin üçgeninde yer alır. Karayollarının E 80 güzergâhında Horasan-Ağrı istikametinde yaklaşık 15. km. sola ayrılıp devam eden doğrultudaki 7. köydür. Erzurum İlinden 130, Horasan İlçesinden 50 km. yaklaşık 35 km'si toprak yoldur. Köye ait vasıtalar bulunmamaktadır. Iğırbığır Köyü'nün, Karapınar, Teknecik, Maharcık, Balıklı, Kozan, Ortakale, Çermeli, Kaynarca, Eğertaş, Hasanbey ve Mollaahmet olmak üzere 11 köyle sınırı vardır. Mollaşadi, Boraz ve Çirit yaylaları bu haritanın dışında kalmıştır. Iğırbığır Köyü'nün, kadastro ölçümlerinde bazı özel arazi ve davalı yerler hariç 30.947.107 m² yüzölçümüne sahiptir. Bunun 15.873.000 m²'sinin köylünün tarla ve çayır biçimindeki özel arazisi olduğu bilinmektedir. 13.258.000 m²'si de toplam 10 parseli değişik bölgelerdeki mera alanı olarak tespit edilmiştir. Her bölgede parça, parça bulunan toplam 1.815.000 m²'si de ham toprak olmak üzere toplam 1.209 parsel olmaktadır. Arazisi çıplak otlak ve çok azı taşlık ve çoraktır. 1970'li yıllarda köyde yaklaşık 300 hane ikamet etmekteydi. Ticari mallar hariç 9'u koyun, 3'ü büyük baş, toplam 12 sürü hayvan beslerdi. Bir sürüde yaklaşık 400 ile 700 arasında hayvan bulunurdu. Iğırbığır Köyü yaklaşık 28 değişik kabilesiyle cumhuriyet öncesi Cibo aşireti ağalığı ve cumhuriyet sonrası yine Cibo familyasından seçilen muhtar ve köy ihtiyar heyeti yönetiminde çok iyi yönetildiği kaydedilmiştir. Ancak köy, 1960'lı yıllardan sonra sahip olduğu nüfusunu besleyememiş, önce gençleri Adana, İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlere ve Almanya, Fransa, Hollanda gibi ülkelere çalışmak üzere göç etmişlerdir. Dolayısıyla zamanla aileler de Iğırbığır'dan göç etmeye başlamıştır. 2000'li yıllarda köydeki hane sayısı 110'a gerilemiştir. Iğırbığır'da kalanların çoğu Horasan'da esnaf olarak hayatlarına devam etmektedir. Diğerleri ise köyde tarım ve hayvancılıkla geçinmektedirler. İstanbul'a göç edenlerin çoğu Sultan Çiftliği, Esenyurt, Beylikdüzü, K.Çekmece, Silivri, Arnavutköy ve Tarsus, Edremit, Gebze, Çerkezköy, Saray'da oturmaktadırlar. Iğırbığır'dan büyük şehirlere göç edenlerin hepsi mal, mülk ve iş sahibidirler. İçlerinde hukukçu, hekim, eğitimci, sanatçı, politikacı, şair, yazar ve iş adamı bulunmaktadır. İsmi ve Tarihi Yapılan araştırma ve incelemelerden ve arkeolojik kanıtlar da göz önüne alınarak Iğırbığır Köyü'nün, milattan önce kurulduğu tahmin edilmektedir. Köyün adı olan Iğrıbığır'ın ne zaman ve kimler tarafından verildiği konusunda herhangi bir bilgiye rastlanmamaktadır. Iğırbığır sözcüğü Kürmançe'de 'éğür böğür' olarak geçmektedir. Buna göre ığırbığır sözcüğünün iki anlamı vardır: 1-Hareket, çalışkan, öğüten 2-uzayan, kapsayan, kucaklayan demektir. Biz, köyümüz ve köyümüzün tarihini anlattığımız bu kitabı yazarken bu köyden bazıları Iğırbığır olan köyün ismini değiştirdi. Oysa Iğırbığır ismi belki de milattan önce bu köye verilmiş tarihi bir isimdi. Köyümüz, çevresinde bu isimle tanınmış ve tanınmaya devam etmektedir. Iğırbığır Köyü, ismini bir rivayete göre, köyün yaklaşık 3 km. kuzeyinde bulunan İkiz kaleden alır. Kalelerden birinin adı 'Iğır', diğerininki ise 'Bığır' dır. Iğırbığır ismi bu iki kaleden gelir. Diğer bir rivayete göre ise Iğırbığır, karışık ve karmaşık anlamına gelir ve eski medeniyetlerden bu yana kullanılagelir. Doğrusu köyün arkeolojik geçmişine, mezarlıklarına ve merkezi konumuna bakıldığında çok eski uygarlıklara ev sahipliği yaptığı tahmin edilmektedir. Köye bağlı bulunan iki mezarlığın da çok büyük ve dolu olduğu göz önünde bulundurulursa köyün tarihinin çok eski zamanlara dayandığı anlaşılır. Bölgede her ne kadar bazı köylerin isimleri değiştiriliyorsa da Iğırbığır'ın isminin Tarihi ve Kültürel açıdan değiştirilmemelidir. Merkezi Konum ve Yönetimi, Cumhuriyet Öncesi Köyün ne zaman kurulduğu bilinmemektedir. Ancak yapılan arkeolojik çalışmalardan, köyün yerleşik tarihinin çok eskilere dayandığı anlaşılmaktadır. Köyün tarihi canlanması, 17. yy. da lakabı 'Cibo', asıl adı ise Cebrail olan bir şahsın Iğırbığır Köyü'ne yerleşmesiyle başlar. Cebrail ve Abdullah isimli iki kardeş, bilinmeyen bir sebeple Bingöl civarındaki kabilelerinden ayrılıp ya da sürgün edilip Iğırbığır Köyü'nün yaklaşık 10 km. kuzeyinde bulunan Karakilise Köyü'ne gelirler. Bu köyde Ermeni veya Rus kökenli insanlar yaşadığı için isimlerini yerli halka uydurarak Cibo ve Abo ismini aldılar. Cibo ve Abo kardeşlerin Karakilise Köyü'ne gelen, zamanın devlet erkânı ile yakın ilişkileri olur. Bu aydın ve Osmanlı Türk sempatizanı olan devlet memurları iki kardeşi keşfederler ve onlara yönetim ihtiyacı bulunan başta Iğırbığır Köyü olmak üzere çevredeki birkaç köyü işaret ederler. Bunun üzerine Cibo ve Abo kardeşler Iğırbığır Köyü'ne yerleşirler. (Ayrıntı, 2.Bölüm Cibo Aşireti ) Kaynak: "IĞIRBIĞIR KÖYÜ VE CİBO AŞİRETİ"