|harita =
|harita boyut =|harita açıklama = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lat_hem = K |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |lon_hem = D |rakım = |yüzölçümü = |nüfus = 346 |nüfus yoğunluğu = |nüfus_ref = [1] |nüfus_itibariyle = 2000 |alan kodu =0354 |posta kodu = 66650 |bölge = İç Anadolu |il = Yozgat |ilçe = Sarıkaya
|Köy Muhtarı =
|websitesi = [2]
Köprücek, Yozgat ilinin Sarıkaya ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihi
Köyün adının nereden geldiği:İLÇENİN (SARIKAYA) DOÄUSUNDAKİ BİRÇOK KÖYE KÖPRÜ VAZİYETİNDE (GEÇİT MAHİYETİNDE) OLDUÄU İÇİN BU İSİM UYÄUN ÄÖRÜLMÜŞDÜR.ESKİ ADI MELEZ OLUP,YERLİSİNİN AZ OLMASI VE BAŞKA İL,İLÇE VE KÖYLERDEN İNSANLARIN YERLEŞMESİ SEBEBİ İLE MELEZ İSMİNİ TAŞIMIŞTIR.Kültür
Köyün gelenek, görenek ve yemekleri GÖRENEKLERİMİZ Birlik beraberlik içinde,birbirine tutkun köy olarak tanınır. Asker Uğurlama: Vatani görevini yapmak üzere silah altına alınacak gençler, uğurlanmazdan bir ay evvel evlere davet edilir. çağrı pusulasını alan asker adayları, özellikle köylerde yüksek mevkiilere Türk Bayrağı asarak, vatan ve millet uğrunda nöbet için çağrılmayı adeta bir bayram havası içerisinde beklerler. Gruplar halinde çevre köylerdeki asker adaylarıyla ortak eğlenceler düzenlenir. Sülüslerini de alan asker olaÂcak gençler, işe güce bakmazlar.Asker adayları, her öğün bir evde davetli olmakla günlerini sayarÂlar. Son gün ise, uğurlanmak üzere komşular köy ortasına toplanır ve yapılan dualarla askere uğurlanırlar. Bu esnada, asker adaylarına konu Âkomşu ve yakınları tarafından harçlıklar da verilir. Askere uğurlanan gencin ardından su serpilir. Bazen de vatana kurban olsun diye adeta kurbanlık koç gibi eline kına yakılır. Artık, sıra, "Babacığım/anneciğim,gelip birliğine teslim oldum. beni merak etmeyin..." ifadeleriyle başlayan "ilk Mektup"a gelmiştir. işte, askerin ilk mektubunu getiren şanslı kimse, hediyesini de alır. Teknolojinin getirdiği iletişim avantajı, ilk mektubu unutturur olmuştur. Artık, askerden gelecek ilk telefon beklenilir. ilçe geÂnelinde, evlenecek olan gençlere hep "Askerliğini yaptı mı ?" sorusu yöÂneltildiğinden, her gencin gönlünde kutsal görevi yaparak, teskere alıp, bir an evvel yuvasına dönmek vardır.
Kaynak:Ö.D
Bayramlarımız.
Yılda iki kez yaşanan dini bayramlar, sevinç, kardeşlik, dostluk ve kardeşliğin pekiştirildiği günlerdendir. Aksine, kırgınlık, düşmanlık gibi kötü duygu ve düşüncelerin giderildiği, mutlu günlerdir. Bahusus, gurbette olanların sıcak yuvasına gelerek, yakınlarıyla hemhal olduğu, hasret giderdiği günlerdir.
Çoluk, çocuk, genç-ihtiyar hep birlikte bu mutlu günlerden payını almak ister. Tabii ki, bayram günleri hele hele çocuklar için bir başka anlam taşır. Tabir caiz ise, onlar bayramları dört gözle beklerler. Özellikle, Ramazan Bayramı`nda çocukların "Şeker Toplaması" başlıca neşe ve sevinç kaynağıdır. Zira, onlar için bu mutlu günlerde alınacak küçük bir hediyenin, cüz`i de olsa harçlığın ve toplanacak bir şekerin dahi büyük bir önemi vardır. Çocukluk günlerindeki bayramların verdiği neşe ve mutluluk akıllardan kolay kolay çıkmaz. Ki, büyüklerin" Nerde o eski bayramlar..." demesi bundan ileri gelse gerek.
Bayramlar yaklaşınca, yapılacak ilk iş ev-bark ve çevre temizliğidir. Ramazan bayramında oruç`un, Kurban bayramında ise, kurbanlık hayvanın bir başka anlamı vardır. Ayrıca, mantılar, tatlılar ve börekler hazırlanır. Herkes, imkanları ölçüsünde, yeni almış olduğu kıyafetlerini giyer. Böylelikle, temiz ve düzenli bir şekilde bayram karşılanmaya çalışılır. Her iki bayram arefesinde de mezarlıklara gidilerek, dualar okunur. Bazen de şeker çikolata, bisküvi...vb dağıtılır. Özellikle kız çocukları için, arefe günü ellere kına yakılır. Ellerine kına yakılan çocuğun hemen uyuması ve sarılı ellerini açmaması amacıyla, "Çabuk uyumazsan, kınan iyi çıkmaz" diyerek, çocukların uykuya dalmaları sağlanır. Sabah kalkan çocuğun ilk işi, ellerindeki sargıyı çözüp, elindeki kınayı görmesidir.Bayram günü, büyükler erkenden kalkar, erkekler sabah namazı için genellikle camii`e giderler. Sabah namazını müteakiben vaaz dinlenilir. Kılınan bayram namazıyla evlere gelinir. Bu esnada, kadınlar da, evi düzenler ve çocukları uyandırır. Bayramlıklarını giyen küçükler erkeklerin camiiden dağılmasını heyecanla beklerler. Sofralar da hazırlanmıştır. Bazen, komşularla birlikte bazen de hane halkıyla birlikte yemekler yenilir. Büyüklerin elleri öpülür, küçüklerin harçlıkları ve hediyeleri verilir. Son yıllarda, bazı köylerde bayramlaşma adetleri camii`de yapılır ve bayram namazlarını müteakiben toplu halde mezarlığa gidilerek, dualar edilir. Kurban bayramı ise, kurban kesme olayı olduğundan, biraz farklılık gösterir. Bayramlaşma adetinin akabinde, tekbirler eşliğinde hemen kurbanlık hayvan kesilir. Kesilen kurbanlık hayvanın eti, komşulara ve muhtaçlara payedilir.
Kaynak:Geçmişten Günümüze Akdağmadeni..Hakkı YURTLU Cenaze Adetleri.
Anadolu insanının tipik özelliklerinden birisi şüphesiz ki, yardımlaşmadır. Bu yardımlaşma olayı, özellikle ölüm alayında kendini gösterir. Kara haber alınır alınmaz herkes elele verir, dargın olunsa dahi yardımlaşılır. Üzüntüler paylaşılır, bir yandan da defin işlemleri sürdürülür. Cenaze defni, yöre halkı arasındaki; birlik, beraberlik ve dayanışma duygularının yoğun olarak yaşandığı adetlerdendir. Cenaze olayı esnasında tam bir görev dağılımı yapılır. iletişim ve ulaşım araçlarının olmadığı ve yetersiz olduğu yıllarda dahi, cenaze ilanının hızlı ve seri bir şekilde yapıldığı bilinmektedir.
Civar yerleşim yerlerine ve cenazenin yakını bulunan yerleşim yerlerine haber gönderilir. Cenaze`nin uzaktaki yakınlarının gelmesiyle, sala sesleri yükselir. Cenaze evi adeta mahşeri kalabalığa dönüşür. Herkes üzerine düşen vazifeyi hakkıyla yapmaya çalışır. Gençlerin yapacağı iş ise, mezarlığa hareket ederek, mezarı hazırlamaktır. Cenaze yıkanınca, Musalla Taşı`na, bazen de camii avlusuna getirilir. Toplu halde kılınan cenaze namazının ardından "Merhuma. hakkınızı helal ediniz" denilerek, helallik dilenir ve mezarlığa hareket edilir. Bazen omuzlarla, bazen de cenaze aracıyla taşınan mevta, dualar eşliğinde ebedi istirahatgahına defnedilir. Cenazenin ardından ağıtlar yakılır, yaslar tutulur. Mevtanın genç yaşta, nişanlılı, yeni evli ve askerde ölmesi gibi durumlarda yas tutma süresi oldukça uzar. Eğlenceler ve düğünler mümkün olduğu kadar kısıtlanır.
Göz yaşları, sel olup akarken, ağızlardan da şu mısralar dökülür:Ağ kilim, kara kilim,
Ağzımda kurudu dilim,
.............ölmüş deyince.
Yedi yerden kırıldı belim.
.............dağlarında yılan olsam,
Dolanı dolanı yanına gelsem.
Dünya gözüyle de ...............
Seni bir kez daha görsem.
Cenaze yakınları, bazen de, cenazenin ağzından seslenerek, şöyle helallik diler:Heceler heceler de bizim heceler
Yüksekte sala verir hocalar.
Söyleyin ele hakkını helal edeler;
Salacadan tutan gençler, kocalar
Müteakiben, tekrar cenaze evine gelinerek, din görevlisi veya Kur`an-ı Kerim bilen biri tarafından kısa bir bölüm (aşr-ı şerif) okunarak, dualar edilir ve taziyetler bildirilir. Cenaze evine bir kaç gün süreyle yemek taşınır. Daha sonra, "Devir" işlemi yapılmak üzere camii`e veya her hangi bir eve toplanılır. Cenaze velisi tarafından, günahlarına keffaret olarak verilmesi adet olunan ve fakirlere dağıtılması gereken para, din görevlileri tarafından "lskat-ı Salat" işlemi çerçevesinde paylaştırılır. Bu nakitten, defin esnasında su getiren, yıkayan, sala veren, köylere ölüm haberi götüren gibi konularda yardım edenler de isterlerse faydalanmaktadır. Cenazenin defnini takip eden ilk Cuma günü veya her hangi bir gün "Ölü Helvası" adıyla toplu bir yemek verilir. Kimi zamanda, mevlit okutulur.Kaynak:Geçmişten Günümüze Akdağmadeni..Hakkı YURTLU Düğünlerimiz.
Hızlı değişim ve gelişim, kendisini gelenek ve göreneklerde de hissettirmektedir. Düğün adetlerine de yansıyan bu hızlı değişim, son 10-15 yılda önemli bir grafik çizmiştir. Düğün adetleri, temelde benzerlikler olmakla beraber, köyden köye çeşitli değişiklikler arzetmektedir.
Görücü usulüyle evlenilirken, zamanla sosyal şartların ve toplumun değer yargılarının değişmesi, gençlerin birbirlerini tanımalarına, dolayısıyla da tanışarak evlenmeleri sonucunu doğurmuştur.
Ailelerin rıza göstermemesi ve çeşitli ekonomik sebeplere bağlı olarak yaşanan "Kız Kaçırma" olayları fazla yaşanmamaktadır. Boşanma olaylarına da nadiren rastlanılır. Düğünlerdeki; çalgı, oyun, düğün süresi...gibi örf ve adetler kısmen de olsa unutulur hale gelmiştir. Davullu-zurnalı geçen düğün törenleri bazen üç bazen de dört gün sürer. Tam anlamıyla, her yaş grubundan insanın mutlu olduğu, düğün merasimlerini genişçe ele almak şüphesiz ki, daha faydalı olacaktır. Alt başlıklar halinde sunacağımız, düğün adetlerini, "Dünü ve bugünü" ile mukayeseli olarak aktarmaya çalışalım:
1. Aba yenge abla,ana.Abası güzel,annesi güzel şaka espiri mahiyeti.
2. Ağızı birlemek Anlaşarak,aynı şekilde konuşmak
3. Ağzı kılavlı
Hafif,oturaklı değil
4. Ahiretlik
Sevgi ifadesi,Ahret arkadaşı olma isteği
5. Alaca düşmek Üzümlerin tatlanmaya başlaması 6. Anadan üryan Çıplak
7. Avgın Suyun atıldığı,götürüldüğü ark
8. Avurt Yanakların ağızdaki boşluğu 9. Balak Manda Yavrusu,Malak
10. Banak Yufka ekmeğin,yemek yerken kaşık niyetine kullanılması
11. Bayaktan Biraz önce 12. Bayır
Yokuş
13. Boz söktürmek Zora koşmak
14. Buluda ürümek Havalı olmak,kibirlenmek 15. Bundan Belli Bundan sonra
16. Camız Manda
17. Culuk Hindi 18. Çal dakıl olmak Sırnaşmak
19. Çeltek Çoban yamağı Küçük çocuk
20. Depik Tekme
21. Depmek Doldurmak
22. Dıkız Tutmuş,setleşmiş toprak
23. Dınılamak Boş yere konuşup durma
24. Dirgen Dört yada beş parmaklı demir tarım aleti
25. Dızıklamak Dizlerinin üstüne gelmek 26. Dolukmak Ağlayacak gibi olmak
27. Donak Tip,renk
28. Dongurdak Büyük tıkırdak,koyun çanı
29. Duluk Kulak altı
30. Ekmek kepisi Çalışmayan,yemekten başka bir yaramayan
31. Elbirliği etmek Kötü işte arkadaşlık yapmak 32. Eli bol Dağıtan,cömert 33. Eli uz Becerikli,iş bilir 34. Eli uzun Çalmaya müsait 35. Eline Sağlık Teşekkür,ayrıca yapılmayan zamanı geçen bir iş için sitem 36. Elleğam Galiba,Herhalde 37. Eyer heybesi At eyeri için özel heybe 38. Filik Tiftik 39. Filikli Tiftikten yapılan battaniye 40. Fişeklemek Kışkırtmak 41. Fışkı At dışkısı,hanımlar için hakaret yada iltifat terimi 42. Gabala Bir İşin herhangi bir hesaba girmeksizin yapılması için anlaşılan ücret tesbiti 43. Gada almak Sevdiğine gelen kötülüğe talip olmak 44. Geçe Derenin,ırmağın karşılıklı tarafları 45. Gemeni gevmek Yokluk içinde çırpınmak 46. Gemiye Gecgere 47. Gen Genç tarla 48. Gezeğen Çok gezen 49. Gıcık Merinos koyun 50. Gicişmek Kaşınmak 51. Gırnav olmak Mart kedisine benzemek 52. Gırpacana koymak Azarlamak sıkıştırmak 53. Gıstırpa Kıstıran saçı toparlayan saç tokası 54. Gödek Kuyruğu Kısa 55. Göğünmek Birazcık yanarak bezde yanık izinin belli olması 56. Gubuz olmak Keyifli sohbet 57. Gulun atmak At eşek için ölü doğum yapmak 58. Gunnamak Eşeğin doğurması 59. Gurk Anne tavuk 60. Gurük Kulakları kısa 61. Güdümen Şimşek 62. Günülemek Başkasına yapılandan aynen istemek 63. Günün kulağı Sabah çok erken 64. Güzlük Güzün doğan, son doğan çocuk 65. Halbur altı Kalburun altında kalan, değersiz 66. Harnup Keçiboynuzu 67. Hasislik Etmek Pintilik etmek,kıskanma 68. Hatlı Hameyli misin Bu kadar kıymetin niçin olsun 69. Havkalamak Apar topar kucağına almak 70. Havkiyetsiz Vefasız 71. Hay etmek Tesadüfe bırakarak atmak 72. Hengilim atmak Keyifle oynamak,oynaşmak 73. Herg Nadas 74. Herglik Nadasa ayrılmış,ekilmeyen arazi 75. Heri Hey,Seslenme,Hitap 76. Heybe döndürmek Yozgat düğünlerinde bir adet,gelen hediyeye karşılık vermek 77. Heyiklemek Korkuyla etrafı gözetlemek 78. Honaz Yaşlı tarla 79. Honoz Boz kalmış tarla 80. Hotul hotul ötmek İçinden kızmak, dışa varamamak 81. Hoydana İri ve biçimsiz 82. Höbek Biriktirilmiş saman yığını 83. Hürük Bir yere biriktirilmiş taş, odun, tezek v.s 84. İbiğinden yakalamak En zor anında kıstırmak 85. İkirciklenmek Şüphelenmek.Oruç tuttuğu ile bayram etmez 86. İmam tahtası Göğüs 87. İnce hastalık Verem 88. Irgatlık İşlemek Ekin hasadının tırpanla yapılması 89. İrişgik Et sucuğu 90. İsilemek Yüzde boyunda kabarcıklar,allerji 91. Ismarıç Sipariş 92. Issı boran Issız yerlerin soğuğu 93. İstihlahlanmak Nazlanmak 94. İşgillenmek Şüphelenmek 95. İtağa Üzerinde un bezi atılan örtü 96. Karahaybatçı Her zaman kötü haber getiren 97. Karık Bostan tarlası ve bahçelerde 98. Kayarlatmak Atın ayağından çıkan eski nalları tekrar ata çaktırmak 99. Kayış atmak Atın kayışlardan kurtulması,hakaret 100. Keşkem Keşke,Keşki,öyle olsa daha iyi anlamında 101. Kilte Kemer 102. Kıraç Ekime müsait olmayan arazi 103. Kısır Kuzusu olmayan koyun 104. Korsen sıpa Gire sıpa 105. Korsenletmek Ateşi söndürmeye yüz tutturmak 106. Koyun gözü Papatya 107. Köz tavası Köz alınan,ateş tavası,küreği 108. Kürtün İlkel semer 109. Malağma Döven altında iyice ezilmiş,saman ve dane karışımı 110. Maşala İki karık büyüklüğünde büyük karık 111. Mayası bozuk Hareketleri ahlaksız olan, bir azda sıhri geçmişinde tereddütler 112. Mayıl mayıl bakmak Aptalca, zavallıca bakmak 113. Meses Övendere 114. Mukayyet olma Sahip olma 115. Mukallit Taklitçi 116. Mulus olmak Kağnıda tekere sürmek için yoğurdun konulduğu yer 117. Nacak Küçük balta 118. Nahas Hayrola,bu nasıl olsun 119. Namlı Saman yığını 120. Namtı Sapsız bıçak 121. Narh Ölçü konan fiyat 122. Narpuz Yabani nane 123. Navrak Yüz çehre 124. Navrız Bahar çiğdemi 125. Nasyonel Sosyalistyo Ne gezer 126. Neylişik Ne alakası var, bana ne 127. Noda Üstü topraklanmış artık saman yığını 128. Nodul Övenderenin ucundaki küçük ve ince sivri demir 129. Nörüyon Ne Yapıyorsun 130. Oku yiğinli Hafif,oturaklı değil 131. Öğürsemek Dişi sığırlar için Çiftleşme isteği anlamında 132. Öksüz duvar Yıkılmak üzere olan üstü açık duvar 133. Örüme çıkmak Koyunun gece yaylımına çıkması 134. Öveç Şişeğin erkeği 135. Saçkı İri saman, yakacak 136. Sakalı ağarasıca Çok yaşa dileğinde dua 137. Sarım gürüm olmak Sevmek,çabuk kaynaşmak 138. Semelmek Aptallaşmak 139. Sevindirik olmak Çok sevinmek 140. Seyip Başı boş 141. Seyis At bakıcısı-Erkek keçi 142. Sınar Akrama hısım 143. Sınıkçı Kırık çıkık yapan ara ebesi 144. Sinini sulamak Geçmişlerine küfretmek 145. Sıracalı Pis, beceriksiz 146. Soğulmak Kesilmek,arkası gelmemek,ineğin südü 147. Sütü bozuk Aynı şekilde 148. Şafaklamak Birden karşısına çıkmak 149. Şalak Ham kavun 150. Şaplak Tokat 151. Şarkada Şımarık 152. Şerbetli Şer bir olaydan artık hiçbir şekilde etkilenmemek 153. Tarla tapanı Bir cins ot 154. Tecen İki taş arasında suyu giderilmiş yassı peynir kalıbı 155. Teleme Torbaya dökülen sulu yoğurt 156. Terki At-eşek binicisinin arkasında binilen yer 157. Tezgire Söğüt çubuğundan örülmüş küçük sepet 158. Tezmek Buzağı için birden koşmak 159. Tokaç Yün yıkarken kullanılan ağaç alet 160. Toklu Bir yaşına değmiş kuzu 161. Tomurgu Büyük testere 162. Tor Acemi,tor tosun,tor sıpa, tor at gibi 163. Töretmemek Büyümesini,çoğalmasını engellemek 164. Uçkur Don lastiği yerine kullanılan uzun ince bez parçası 165. Uğundurmak Çok canını yakıp ağlatmak 166. Uruplağa Bir kiloluk tahıl ölçü birimi 167. Üğütmek Buğdayı un etmek 168. Üsgüle Bir soğan çeşidi 169. Üstürüplü Oturmuş, yerinde 170. Yaşmak Baş örtüsü 171. Yatık Çam testi 172. Yelikmek Şımarmak 173. Yular Hayvanların başlarına bağlanmış ip 174. Yumuş Emir 175. Zabın-namak Zayıflamak 176. Zağar Küçük köpek 177. Zağlatmak Kaymasını kolaylaştırmak itmek 178. Zahra Tahıl türü 179. Zerze Kapı kiliti 180. Zıbık İri hayvan gibi 181. Zibil İşe yaramaz çok 182. Zılgıt Terslemek hakaret etmek 183. Zırıl İri çirkin YÖRESEL YEMEKLERİMİZ. ÇORBALAR YEMEKLER HAMURİŞİ TATLILAR DİÄERLERİ Düğürcük
Testi Kebabı Katmer Sini Çökelek Arabaşı
Kabak Çiçeği Bazlama Sütlü Çalkama Bulamaç
Madımak Yufka Helva Bezdirme Mercimek
Arabaşı Kumpirli Börek Hasıda Yemlik As Bulamasi
Semizotu Peynirli Börek Kabak Tatlısı Hedik
Sulu Köfte Çörek Pekmez Hoşaf
Mıhlama Muska Çalma Kavurga
Bulgur Pilavı Omaç Baklava Çemen
Mantı Erişte Dene Yağlaması
Çerkez Mantısı Su Böreği Yaprak sarması (Bağ Yaprağı)
Yarma Aşı Çökelikleme Kuskus
Çılbır Kömbe Çörek
Coğrafya
Yozgat iline 83 km, Sarıkaya ilçesine 5 km uzaklıktadır.İklim
Köyün iklimi, karasal iklimi etki alanı içerisindedir.Nüfus
|-
Yıllara göre köy nüfus verileri | |||
---|---|---|---|
2007 | |||
2000 | 346 | 1997 | 327 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:
2004 - SADULLAH GÜNGÖR
1999 -
1994 - TATLI YILMAZ
1989 - TATLI YILMAZ
1984 - TATLI YILMAZ
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi yoktur ancak kanalizasyon şebekesi vardır. Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.Linkler
köy-taslak Sarıkaya belde ve köyleri