Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Hasan Bin Ali El-Ûtruş

Kısaca: Hasan bin Ali el-Ûtruş, Hasan bin Ali el-Utrus, ya da Sağır Hasan (Doğum: Hicrî 230 / M. 844, Medine - Ölüm: Hicrî 304 / M. 917, Amul). En-Nâsır’ûl-Kebîr, En-Nâsır Li’l-Hâkk, En-Nâsır’ûl-Alevî, En-Nâsır Li-Dîn-il’Lâh, adlarıyla da anıldığı olur. ...devamı ☟

Hasan bin Ali el-Ûtruş, Hasan bin Ali el-Utrus, ya da Sağır Hasan (Doğum: Hicri 230 / M. 844, Medine - Ölüm: Hicri 304 / M. 917, Amul). En-Nasır’ul-Kebir, En-Nasır Li’l-Hakk, En-Nasır’ul-Alevi, En-Nasır Li-Din-il’Lah, adlarıyla da anıldığı olur. Hayatı Tam Adı: "Ebu Muhammed el-Ḥasan ibn-i ‘Alī ibn-i el-Ḥasan ibn-i ‘Alī ibn-i ‘Umar el-Eşraf ibn-i ‘Ali Zeyn el-‘Âb’ı-Din" olup, Ali Zeyn el-Âb’ı-Din'in torununun torununun oğludur. Hicri 230 / M. 844 yılında Medine'de doğdu. Abbasiler'in Nişabur ve Gürgan amili "Muhammed el-Huzistani" tarafından tutuklandı. Kendisine uygulanan işkence neticesinde sağır oldu. Bu nedenle el-Ûtruş / el-Utrus olarak anılmaktadır.

Siyasi girişimleri

Bu sıralarda bir taraftan Bağdad halifelerine karşı sonsuz kin ve husumet propagandaları yürüten da’ilerin tesirleri nedeniyle, diğer taraftan da Irak’taki hükumet tarafından “Alevilik” yanlılığıyla itham edilmeleri sebebiyle, binlerce insan Taberistan ve Gürgan yöresine göç etmek zorunda kalmışlardı. "Hasan bin Ali En-Nasır’ul-Alevi" Abbasiler, Tahiriler ve Samaniler'e karşı Alevi ve Zeydiler'e yardım eden "Cüstan" ailesinin Deylemli idarecileriyle ve Deylem hükümdarı "Cüstan bin Vehsudan" ile iyi ilişkiler kurdu. İki yüz binden fazla Deylemlinin Müslüman olmasını sağladı.

Abbasiler aleyhinde sürdürdüğü mücadele

On yedi yıl süren ayaklanması neticesinde Abbasiler’in isimlerini Deylem ve havalisinden tamamıyla silmeyi başaran, ve Hicri 301 / M. 914 yılında “Sare” ile “Âmül” şehirlerini fetheden “Hasan bin Ali El-Utrus”, "Hasan bin Ali En-Nasır Li-Din-il’Lah" adıyla Taberistan Alavileri'nin Üçüncü Emiri oldu.

Vefatı ve sonrası

Hasan bin Ali El-Utrus’un Şubat 917'de ölümü üzerine “Leyla bin Numan”, “En-Nasır’ud-Din Allah” ünvanıyla yeni bir huruç hareketi başlattı. “Nişabur” ve “Tus” şehirlerini işgal ederek Aleviler’in mevkiilerini bir hayli kuvvetlendirdi. Alaviler, Hasan bin Ali el-Ûtruş'un ölümünden sonra onun oğollarından hiç birini desteklemediler. Yerine Hasan el-Mucteba soyundan gelen Hasan bin Kasım ed-Da’i-il’el-Hakk’a biat ettiler. Nasır’iyye Zeydi Mezhebi "En-Nasır Li’l-Hakk" adına izafeten Zeydiliğin bir kolu olarak ortaya çıkan bu mezhep daha sonraları "Kasım er-Ressi" tarafından kurulan "Kasım’iyye" Zeydi mezhebiyle kaynaşmıştır.

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.