Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Cemiyet-I Müderrisin

Kısaca: Cemiyet-i Müderrisîn, 15 Şubat 1919'da dönemin önde gelen din ve öğretim üyeleri tarafından kurulmuş olan ilmî bir dernektir. ...devamı ☟

Cemiyet-i Müderrisin, 15 Şubat 1919'da dönemin önde gelen din ve öğretim üyeleri tarafından kurulmuş olan ilmi bir dernektir.

Kuruluş amacı

Medreselerin hocaları, dini ilimlerle ilgilenenler ve İslamiyet’in yücelmesinin gereklerine inanmış gönüllülerden oluşan bu cemiyet, eğitim yöntemlerini uygulayarak Müslümanlara ilim ve İslamiyet’i sevdirmeyi, öğrenmeye teşvik etmeyi, İslamiyet konusunda yeterli bilgisi olan ve çağın ihtiyaçlarını bilip anlayabilecek derecede fen bilimleriyle uğraşan öğrenciler yetiştirmeyi ve onların maddi ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlamıştır. 26 Eylül 1919 tarihli beyannamesi Cemiyetin kuruluş amacında siyaset yapmak bulunmamakla beraber siyasi partilere üye olabilecekleri belirtilmişti. Ülke içerisinde gelişen olaylar sonucu cemiyetin kuruluş beyannamesinde yer alan siyasetle uğraşmama kararına uyulmadı. İkdam Gazetesi'nin 26 Eylül 1919 beyannameli nüshasında Kuva-yi Milliyeciler aleyhinde ağır ifadeler ve hakaretler içeren bir bildiri yayınlanmıştı. Cemiyet-i Müderrisin'in siyaset yapmama kararı bu bildiri ile delinmişti. Siyaset sahnesinde adını duyurduğu ve bağlılık bildirgesi olarak nitelendirilen bu beyannameden sonra Said Nursi ve M. Tahir Efendi gibi üyelerin de aralarında bulunduğu bazı üyeler istifa etmiştir. Daha sonra Kasım 1919'da genel kurula giden cemiyet, adını Teali-i İslam Cemiyeti olarak değiştirerek faaliyetlerini ağırlıklı olarak siyasal alanda sürdürmüştür. Teali-i İslam Cemiyeti dönemi Din ve devlet ayrılığına taraftar olmadan bilimsel, ahlaki ve sosyal yollarla siyasi hayata etkide bulunmaya çalışmış, Hürriyet ve İtilaf Fırkası’nı desteklemiş ve Anadolu hareketine cephe almıştır. Merkezi İstanbul’da bulunan bu cemiyet Konya ve civarında yoğun faaliyet göstermiştir. Halifecilikte çare aramışlardır. Kuruluşunda Kel Kazım olarak bilinen Polatlı doğumlu kişi rol almıştır.Kurtuluş Savaşı'na karşıydı ve 1920 yılında "Yunan ordusu halifenin ordusu sayılır. Hiç de zararlı bir topluluk değildir. Asıl kafası koparılacak mahlukat Ankara’dadır" bildirisini yayınladı. Kurucular Kurulu * Fatih Dersiamlarından Abdülfettah * Fatih Dersiamlarından Geyveli İbrahim Hakkı * Fatih Dersiamlarından İskilipli Mehmed Âtıf * Bayezid Dersiamlarından Ermenekli Mustafa Safvet Yönetim Kurulu * Başkan: Fatih Dersiamlarından Mustafa Sabri Efendi. * Başkan Yardımcısı: Darü'l-Hilafeti'l-İbtida-i Dahil Medreseleri Umum Müdürü İskilipli Mehmed Âtıf Efendi. * Genel Sekreter: Darü'l-Hilafeti'l-Âliyye İbtida-i Dahil Medreseleri Osmanlı Edebiyatı Müderrisi Ermenekli Mustafa Safvet Efendi. Üyeler * Darü'l-Hikmeti'l-İslamiye a‘zasından Eşref Efendizade Şevketi * Darü'l-Hikmeti'l-İslamiye a‘zasından Said Nursi * Fatih Dersiamlarından Düzceli Zahid * Darü'l-Hilafeti'l-Aliyye Sahn Medreseleri Fıkıh Müderrislerinden Seydişehirli Hasan Fehmi * Darü'l-Hilafeti'l-Aliyye İbtida-i Dahil Medreseleri Mantık Müderrisi Manisalı Mustafa * Fatih Dersiamlarından Âsitaneli Hafız Abdullah * Dersiamdan Sinoplu Mehmed Emin Efendi Mustafa Sabri Efendi'nin Damat Ferid kabinesinde şeyhülislam olarak görev alması üzerine boşalan başkanlığa İskilipli Mehmed Âtıf seçilmiştir.

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.