Bayağı Vaşak

Kısaca: Bayağı vaşak (Lynx lynx), kedigiller (Felidae) familyasından Avrasya'da yaygın olan bir vaşak türü. Türkçede "vaşak" denildiği zaman neredeyse hep bu tür kast edilir. ...devamı ☟

Bayağı vaşak
Bayağı Vaşak

{{Taksokutu | renk = lightgreen | ad = Bayağı vaşak | resim = Lynx lynx2.jpg | resim_bilgi = | statü = NT | alem = Animalia | şube = Chordata | sınıf = Mammalia | takım = Carnivora | familya = Felidae | altfamilya = Felinae | cins = Lynx | tür = L. lynx | ikili_ad = Lynx lynx | ikili_ad_yazar = (Linnaeus, 1758) | harita = Lynx range.png | harita_bilgi = Bu harita Kanada vaşağı ve pardel vaşağı türlerinin yayılımını da kapsamaktadır }} Bayağı vaşak (``Lynx lynx``), Avrasya vaşağı olarak da bilinir, kedigiller (Felidae) familyasından Avrasya`da yaygın olan bir vaşak türü. Türkçede "vaşak" denildiği zaman neredeyse hep bu tür kast edilir.

Vaşak`ın Özellikleri

Vaşak 1,30 m uzunluğa (+ kuyruğu 11 ila 25 cm) ve omuzlarına kadar 65 cm boyuna, ve 20-30 kg ağırlığa varabilir. Böylece kedigiller familyasının Avrupa`da bulunan en büyük temsilcisidir. Diğer vaşak türleri ile ortak yanları, uzun ve püsküllü kulakları, yuvarlağımsı kafası ve kısa kuyruğudur. Tüylerinin rengi sarı ile gri-kahverengi arasında değişebilir, ve çoğu kez koyu renkte lekeler veya çizgileri olabilir. Bu lekeler yaşadığı çevreye göre değişmektedir. Avrasya vaşağının birde yanaklarından sarkan sakalı vardır. Uzun bacakları ve kısa kuyruğu soğuğa karşı dayanıklı olmasını ve kalın kar tabakalarının içinde rahat hareket etmesini mümkün kılar.

Vaşak`ın Yaşadığı coğrafya

Vaşak yaklaşık 200 yıl öncesine kadar batıdan doğuya İspanya`dan pasifik okyanusuna kadar ve kuzeyden güneye Sibirya`dan kuzey İran`a ve Filistin`e kadar uzanan büyük bir bölgede yaygındır. 19`ncu yüzyılda Avrupa`nın vaşakları yok olmaya başlamışlardır. Örneğin Almanya`nın en son vaşakları 1846`da vurulmuştur. 1960 yılına kadar batı Avrupa`da vaşak türü tamamen yok edilmiştir. Kuzey ve doğu Avrupa`da, ve Asya`da soyunu koruyabilmiştir.

Günümüzde batı Avrupa`da birçok "yabanileştirme projeleri" uygulanmış ve böylece Batı Avrupa`da tekrar bazı ufak bölgelerde yayılmaya başlamışlardır.

Vaşak bir orman hayvanıdır, ağaçsız açık alanlardan ve insanların yerleşim yerlerinden mümkün oldukça uzak durur. Ayrıca kayalık ve dağlık bölgeleri sever.

Türkiye`nin Avrasya vaşakları Karadeniz bölgelerinin, Marmara bölgesinin ve Akdeniz bölgesinin dağlık ve ormanlık bölgelerinde bulunur.

Vaşak`ın Türlerİ

Avrasya vaşağının alt türlerinin sayısı ve bunların yayılımları hakkında çok farklı fikirler vardır.

  • ``Lynx lynx lynx``: Örnek türü. İsveç`in güneyinden Balkan yarımadasına kadar yaygındır.
  • ``L. l. spelea``: Soyu tükenmiş bir alt tür. Batı Avrupa`da yaygındır.
  • ``L. l. melina``: Finlandiya ve İsveç`in kuzeyinden batı Sibirya`ya kadar yaygın olan bir alt tür.
  • ``L. l. wrangeli`` ("Sibirya vaşağı"): Doğu Sibirya`dan kuzey Çin`e kadar yaygındır.
  • ``L. l. stroganovi`` ("Amur vaşağı"): Rusya`nın doğusunda bulunan Amur bölgesinin alt kısmında Kuzey Çin`de, Mancurya ve Kore.


Modern bilimde Avrasya vaşağı ayrı bir tür olarak kabul edilir, ama bu hep böyle değildi. Eskiden Avrasya vaşağı, Kanada vaşağı ve Pardel vaşağı ile birlikte aynı tür olarak "Kuzey vaşağı" diye adlandırılırdı.

Vaşak`ın Yaşama şekli

Vaşaklar yalnız yaşarlar, ve genelikle hava kararırken ve geceleri ava çıkarlar. Av hayvanı olarak küçük ve orta boylu toynaklıları tercih ederler, bunların dışında yaşam çevrelerinde buldukları tüm küçük memelileri ve kuşları da avlarlar. Avlama metodu çoğu kedigiller için tipik olan bir metotdur; usulca yaklaşıp aniden kurbanlarının üzerine atlar ya da 20 metrelik kısa bir mesafeden koşarak saldırır. Kurbanlarının gırtlağını ısırarak solunumunu durdurur ve tutarak ölmesini bekler. Vaşaklar tuttukları hayvanların leşlerini yaprakların ve dalların altına saklarlar, ve yaklaşık 5 gün boyunca sakladıkları yere dönüp onun etinden beslenirler (insanlara saldırdıkları görülmemiştir).

Çiftleşme zamanları Şubat ile Nisan ayları arasındadır. On hafta süren bir gebelikten sonra 2-3 yavru doğurur ve bunları bir mağaranın içinde beslerler. Yavrular bir dahaki ilkbaharda annelerinden ayrılırlar. Vaşaklarda yavru ölümü çok yaygındır. Yavruların neredeyse yarısı ilk seneyi atlatamazlar.

Vaşakların ömürleri ortalama 10-12 yıldır, ama 24 yaşına varmış olan vaşaklar da görülmüştür.

Vaşak`ın Koruması

Avrasya vaşağının türü dünyaca genelinde tehlike altında değildir, ama yöresel olarak birçok tükenmek üzere olduğu ülkeler vardır. Avrupa`da vaşak avı tamamen yasaklanmıştır ve Avrasya vaşağı türü birçok organizasyonlar tarafından korunmaktadır. Türün en büyük sorunu yasa dışı ve bilinçsiz avcılıktır. Yasa dışı avcılık yüzünden özellikle Balkan`da ve Türkiye`de sayıları dramatik şekilde azalmıştır. Örneğin sadece Arnavutluk`ta ve Makedonya`da bulunan ``Lynx lynx martinoi`` adlı alt türünden toplam 100 adet kaldığı bilinmektedir.

Dış bağlantılar

  • }
  • }


Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Bayağı vaşak Resimleri

Vaşak
3 yıl önce

arasında vaşaklara da yer verilmiştir. Vaşakların avlanılması yaşadıkları ülkede hala yasaklanamamıştır. Bayağı vaşak (Lynx lynx) Kanada vaşağı (Lynx canadensis)...

Vaşak, Vaşak
Doru vaşak
6 yıl önce

ayrılmaya başlamıştır. Doru vaşağın, Buzul Çağında oluşan Bering Köprüsünden 2,6 milyon yıl önce Kuzey Amerika'ya geçen bayağı vaşaktan evrimleştiği düşünülmektedir...

Kedigillerin sınıflandırılması
3 yıl önce

yagouaroundi) Cins Lynx Kanada vaşağı (Lynx canadensis) Bayağı vaşak (Lynx lynx) İber vaşağı (Lynx pardinus) Doru vaşak (Lynx rufus) Cins Leopardus Pantanal...

Küçük kediler
3 yıl önce

serval) Cins Vaşak (Lynx) Kanada vaşağı (Lynx canadensis) Bayağı vaşak (Lynx lynx) İber vaşağı (Lynx pardinus) Doru vaşak veya Kızıl vaşak (Lynx rufus)...

Şahdağ Millî Parkı
7 yıl önce

yaban domuzu Yaban kedisi Boz ayı Kurt Bayağı çakal Kızıl tilki Rakun Bayağı vaşak Çengel boynuzlu dağ keçisi Bayağı sülün Karatavuk Güvercin Turaç Kaya...

Kanada vaşağı
3 yıl önce

Kanada vaşağı (Lynx canadensis), kedigiller familyasının bir vaşak (Lynx) türü. Bu vaşağın vücut uzunluğu 75 – 105 cm tutar ve 8 ile 13,5 kilogram arasında...

Kanada vaşağı, Taksokutu, 1792, Alaska, Animalia, Balık, Bilimsel sınıflandırma, Binominal nomenklatür, Carnivora, Chordata, Colorado
Büyük kediler
3 yıl önce

özelliği olarak sayılmaktadır. Avrasya vaşağı gibi 55 kg. kadar olabilen bazı orta boy kediler bir evcil kediye göre bayağı büyük olsalar da büyük kedilerden...

Büyük kediler, 1817, ABD, Animalia, Arjantin, Aslan, Aslan (hayvan), Avcı, Avrasya vaşağı, Bilimsel sınıflandırma, Bulutlu leopar
Sironsa Hayvanat Bahçesi
6 yıl önce

Malaka(Güneş)Ayısı, Bengal Kaplanı, Mirket, Pallas Kedisi, Porsuk ve Bayağı Vaşak. Bu hayvanat bahçesinin giriş fiyatı diğer hayvanat bahçelerine göre...