|harita =
|harita boyut =|harita açıklama = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lat_hem = K |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |lon_hem = D |rakım = |yüzölçümü = |nüfus = 212 |nüfus yoğunluğu = |nüfus_ref = [1] |nüfus_itibariyle = 2000 |alan kodu =0344 |posta kodu = 46500 |bölge = Akdeniz |il = Kahramanmaraş |ilçe = Afşin
|Köy Muhtarı =Mahmut Demir
|websitesi = [2]
Armutalanı, Kahramanmaraş ilinin Afşin ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihi
Armutalan köyü 1840-1850 yılları arasında kurulmuştur. Armutalan halkı Halep`in Bab kazasının Akderin köyünden 1800 yıllarında gelmişlerdir. Bir rivayete göre de Akderin köyünde demircilik yapan Demirci Süleyman 9 oğlu ve 1 kızı ile yaşamaktadır. Demirci Süleyman`ın bu tek kızıyla o yörenin beylerinden birisi evlenmek ister ancak Demirci Süleyman kızı vermek istemez.Fakat bunu da doğrudan beyin yüzüne söyleyemez. Netice olarak Akderin köyünden çocukları ve diğer yakın akrabaları ile birlikte öncelikle Akçadağ Yağmurlu köyü civarına gelir. Yağmurlu köyü civarında da önce Demirci Süleyman o bölgenin en zengin en güçlü kişisi olan Rahmi Bey isimli bir yörük beyini kendine kirve edinir. Amacı bu yeni yerleştikleri bu bölgede. Kendisini Rahmi Bey sayesinde gelebilecek tehlikelerden korumaktır. Ancak belli bir zaman sonra Demirci Süleyman kirve olarak güvendiği Rahmi Bey`in kalleşliğine uğrar. Rivayet odur ki Demirci Süleyman bir çok hayvanını geri almak üzere Rahmi Bey`in sürüsüne katar. Ancak Rahmi Bey bu hayvanları geri vermez ve Demirci Süleyman`a şu cevabı verir: "Benim gibi bir beyi kirve edindiniz. Bunun karşılığında da bu hayvanları getirdiniz. Daha ne istiyorsunuz." der.Bu anlaşmazlık sonucunda Demirci Süleyman`ın oğullarından birisi Rahmi Beyi vurur. Bu olaydan sonra Demirci Süleyman ve oğlu hakkında idam fermanı çıkar.Artık Yağmurlu`da kalmalarının imkanı kalmamıştır.Hatta Demirci Süleyman`ın oğullarından birisi babasına ve kardeşlerine ihanet eder. Demirci Süleyman`da oğlunu ve ailesini " Evladımsın ölümün benim elimden olmasın. Git belanı bul." diyerek kovar. Bu oğlu şu anda Akçadağ Esenli köyünün bulunduğu mevkiye gelir. Bu köyün büyük bir çoğunluğu bu kişinin zürriyetinden türemiştir. Dolayısıyla bu Esenli köyü de Armutalanlıların ve Demircilerin akrabalarıdır.Neticede Demirci Süleyman ve maiyeti daha dağlık ve daha güvenli bir bölge olan Kürecik bölgesine gelirler. O bölgede de Kepez ve Kasımuşağı diye bilinen iki Alevi aşireti arasındaki kavgaya son verirler. Her iki aşiret de Demirci Süleyman`a minnettar kalır ve gelip aralarına yerleşmelerini ister. Hatta kendisine toprak verebileceklerini söylerler.Demirci Süleyman ise bu teklifi kabul etmez. Sadece kendisine Demirci körüğünü kurabileceği bir su başı vermelerini ister. Daha sonra kendisine hibe olarak verilen ama kendisinin kabul etmediği toprakları kendi parası ile alır ve bu Alevi köyleri arasına yerleşirler.(yerleştikleri bölge genelde Alevi köyleri ile ile çevrilidir, fakat Demirciler`in kendisi Alevi değildir. Şu anda o bölgenin adı Demirciler adıyla müstakil bir köy olmuştur.Demirciler köyünde yaşayanlar Armutalanlıların akrabalarıdır.Ancak bu akrabalık aradan geçen uzun yıllardan dolayı zayıflamış, hatta unutulmuştur.Şu andaki Demirciler köyünün halkı da, Armutalan halkı da, Güllübucak halkı da hep birlikte bir babanın çocukları olarak Halep`ten gelmişler şu anda Demirciler köyünün bulunduğu mevkiye yerleşmişlerdir.Hepsinin bilinen ilk atası Demirci Topal Süleyman`dır.) Ancak belli bir zaman sonra Demirci Süleyman ölür. Demirci Süleyman öldükten sonra oğulları ve diğer akrabaları orada yaşamaya devam ederler. Yaklaşık 40 yıl kadar kaldıktan sonra ortaya çıkan arazi anlaşmazlığı, geçim sıkıntısı ve kan davası gibi sebeplerden dolayı 1840 yıllarında oğullarından bazıları (3 oğlu)K.Maraşın Afşin ilçesinin Armutalan köyüne göç eder. İsmi Battal olan bir diğer oğlu da Pınarbaşı Borandere`ye göç eder.Diğer oğulları ve akrabalarından bir kısmı daha sonra Sivas Gürün Güllübucak köyüne göç eder. Malatya Hekimhan ilçesi Güzelyurt Kasabası Karamahmut mahallesine ve Malatya Yazıhan ilçesi Sarsap köyüne giden Demirciler`in ise ne zaman gittiği ve bu köylerdekilerin tamamının mı yoksa bir kısmının mı Demirciler kökenli olduğu tam olarak bilinmemektedir. Armutalanlılar`ın göç etmelerine sebep olan meseleler ve özellikle kan davası peşlerini bırakmaz.(Bu kan davası Rahmi Bey`in öldürülmesi ile başlayan kan davası olabilir.) Kanlıları gelip Keleş`İn en yakışıklı en cesur en akıllı ve babayiğit oğlu olan Genco`yu öldürmüşler...Bunun üzerine Genco`nun kardeşi Abdullah(Namıdiğer Kumo) Malatya Akçadağ`a gidip Genco`nun 7 katilini de öldürmüş ve kan davası sona ermiştir.Genco öldüğünde 30`lu yaşlardadır ve bir oğlu Mehmet öksüz kalmıştır.Kader bu ya Mehmet de babası gibi yakışıklı ve cesur bir gençtir ve tıpkı babası gibi 33 yaşında bir korkak tarafından vurularak öldürülmüştür.Bunun üzerine hiç kardeşi olmayan Mehmet`in (Altun karının oğlu diye bilinir.)intikamını amca çocukları almıştır(vuran kişinin kafasını değirmen taşıyla ezerekten..) Köy halkı Türkmen olup, Hanefi mezhebindedir. Kurucusu olan 3 kardeşin isimleri Keleş Mustafa, Budak ve Taş Ali. Köy bu üç kardeşin ismi üzerine 3 kabile olarak Keleşler,Taşiler ve Budaklar(Budak`ın lakabına istinaden Çilizler)olarak bilinir. (Hala Akçadağ Demirciler`de bu üç kardeşin ismi ile anılan yerler, tarlalar bulunmaktadır. Mustonun tarlası, Keleş`in tarlası, Taşi`nin tarlası vb.)Nüfusu; aile olarak 1.500 hane kadardır. Ama hepsi köyde ikamet etmemektedir. Avrupa`nın muhtelif ülkelerinde İngiltere,Almanya ve Fransada ikamet eden bir cok Armutalanlı aile vardır. Türkiye de ise İzmir, İstanbul, Ankara, Osmaniye, Karabük, Payas, Düzce, Kayseri, Mucur, K.Maraş ve Afşin de ikamet eden aileler vardır. Saygılarımızla. Not: Köyümüzün genel halaka tapusu 1850 yıllarına dayanır. Köyümüzün tapusu Osmanlıcadır. Not:Armutalanı`nın tarihi hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için www.demircilerdiyarı.com sayfasına bakabilirsiniz.
Kültür
Gelenek ve görenekleri ipek yolunda anlatılan Uygur Türklerinin kullandığı Türkçe kelimeler ve Türkmenistandaki konuşulan dil ve lehçe aynıdır. Kerkük Türkmenleri ile aynı eş anlamlı kelimeleri kullanıyor. Yemekleri çok güzeldir. Bunlardan birkaç tanesi:içli köfte,saç kömbesi,dangoş(düğünlerde verilen etli pilav). kelimelere birkaç örnek; GUŞGANA:küçük tencere -KÖSKÜÇ:ucu sivriltilmiş odun parçası, kazık- MESES:öküzleri yönlendirmede kullanılan ucunda sivri bir metal bulunan uzun ince sopa-DABŞIRMAK:rastgele savurmak, gömmek,anlamsız yere harcamak, israf etmek-ZIBIN:boylamasına üçe bölünmüş etek-KİRMAN veya KİRMEN:keçi kılı, yün gibi ip yapımında kullanılan lifleri bükerek ip yapmaya yarayan tahta bir topuzun ortasından geçirilen kısa ve düzgün sopa- KAMKA veya KAMGA:gelişi güzel parçalanmış küçük tahta parçacıkları- DEVEME:topaç GILDİK: küçükbaş hayvan dışkısı, misket- MAYIS: büyükbaş hayvan dışkısı- AHBIN: hayvan dışkılarının topluca atıldığı yer veya tezek yığını HELİK:duvar yapılırken dolgu malzemesi olarak kullanılan ortalama patates büyüklüğünde taşlar.(kelimeler hoca genco oğlu mustafa demir`den)Coğrafya
Köy, K.Maraş, Sivas ve Kayseri ilk sınırlarının kesişme noktasında bulunmaktadır. Oldukça yüksek bir yerleşime sahip olup özellikle yaz mevsiminde klasik yayla havası hakimdir. Kahramanmaraş iline 190 km, Afşin ilçesine 40 km uzaklıktadır.İklim
Köyün iklimi, Akdeniz iklimi etki alanı içerisindedir. karasal iklim hakimdir.ancak karasal iklim daha hakimdirNüfus
|-
Yıllara göre köy nüfus verileri | |||
---|---|---|---|
2007 | |||
2000 | 212 | 1997 | 206 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:
bgcolor="#aaaaaa" bgcolor="#dddddd" bgcolor="#dddddd" bgcolor="#dddddd" bgcolor="#dddddd" bgcolor="#dddddd"
Seçim Yılı | Muhtar |
2004 | Mahmut Demir |
1999 | İbrahim Demir |
1994 | Abdi Ali DAÄ |
1989 | Nuri DAÄ |
1984 | Nuri DAÄ |
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi vardır. Uzun zamandır görevli ataması yapılmadıgı için faal değildir. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.Linkler
köy-taslak Afşin belde ve köyleri