Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Alyuvar

Kısaca: Alyuvar, kırmızı kan hücresi veya eritrosit, kanda en çok sayıda bulunan hücre türüdür ve omurgalı hayvanlarda akciğer veya solungaçlardan vücut dokularına oksijen taşınmasında başlıca araçtır. Alyuvarın tıbbi ismi olan eritrosit sözcüğü Yunanca erythros (kırmızı) ve kytos (oyuk) sözcüklerinden türemiştir. ...devamı ☟

Alyuvar
Alyuvar

Alyuvar, Eritrosit, kanda en çok sayıda bulunan hücre türüdür ve omurgalı hayvanlarda akciğer veya solungaçlardan vücut dokularına oksijen taşımasının başlıca aracıdır. Alyuvar veya kırmızı kan hücreleri olarak da bilinen eritrosit sözcüğü Yunanca erythros (kırmızı) ve kytos (oyuk) sözcüklerinden türemiştir. Alyuvarları olan çoğu canlıda oksijen taşımakta kullanılan molekül hemoglobin iken yumuşakçalar gibi bazı canlılarda bakır içeren hemosiyanin bulunur. Alyuvarlar ilk kez 1658 yılında Jan Swammerdam'ca tanımlanmıştı. Bu işi için bayağı bir erken dönem mikroskobu kullanmıştır. Modern bilimadamları kan hücrelerini artık labaratuvarda yapabiliyorlar. ABD'de Worcester'da kırmızı kan hücresini geliştiren şirketin (Advanced Cell Technology) baş uzmanı Robert Lanza, "kan stoklarında kıtlık yaşar mıyız diye endişelenilmesine gerek kalmadı" diyor. Labaratuvarda sıfır gurubu kan hücreleri üretiliyor. Newscientist dergisi makalesi Omurgalı hayvanlarda alyuvarlar Alyuvarlar büyük oranda hemoglobin içerirler. Hemoglobin moleküllerine akciğerler veya solungaçlarda oksijen bağlanır. Böylece içinde oksijen bağlı hemoglobin taşıyan alyuvar vücuttaki dokulara oksijeni ulaştırabilir. Hemoglobin ayrıca karbon dioksitin de az bir bölümünü taşır. (İnsanlarda oksijenin %2'si ve karbondioksitin çoğu kan plazmasında çözünmüş olarak taşınır.) Benzer bir protein olan miyoglobin ise kaslarda oksijen depolamaya yarar. Alyuvarların rengi hemoglobindeki hem grubundan gelir. Tek bir alyuvar saman rengindedir, fakat bir aradayken eğer hemoglobine oksijen bağlıysa parlak kırmızı renkte, eğer hemoglobine oksijen bağlı değilse mavimsi-mor renkte gözükürler. Memelilerde alyuvarlar 'da" target="_blank"> incelenen kırmızı kan hücreleri] Memeli alyuvarları bikonkav disk (iki yanından da basık yuvarlak) şeklindedir. Alyuvarların yapım yeri yassı kemiklerin iliği. Kemik iliğinde üretilme aşamasında olan olgunlaşmamış alyuvarların çekirdeği vardır (bölünme yetenekleri vardır) ve hemoglobin içermezler. Fakat gelişme süresinde alyuvar çekirdeğini dışarı atar ve hemoglobin içerir duruma gelir. Gelişme sona erdiğinde alyuvar çekirdeğin yanı sıra tüm organellerini yitirmiştir. Çekirdekleri olmadığı için DNA da içermeyen alyuvarlar bölünemezler (Omurgalı hayvanların nerdeyse tümünün alyuvarları çekirdeksizdir). Mitokondrileri de olmayan memeli alyuvarları, fermantasyon (mayalanma) yaparak, glikozun glikolize edilmesiyle (glikozu glikolitik fermentlerle parçalama) enerji üretirler. Bu tepkime sonucunda laktik asit oluşur. İki yandan basık yassı şekilleri (bikonkav disk) ve hiçbir organel içermemeleri oksijen taşınması konusunda onları uygun kılar, ve aynı nedenlerden dolayı uzun bir süre yaşayabilirler. Ortalama yaşam süreleri 120 gündür.

İnsan alyuvarları

Ortalama bir insan alyuvarının çapı 6-8 µm'dir. Normal alyuvar hacmi 80-100fl dir. Tek bir insan alyuvarı yaklaşık 270 milyon hemoglobin molekülü, ve her bir hemoglobin molekülü dört hem grubu içerir. Oksijeni bağlayan hem grubudur, her hem grubu bir oksijen molekülü bağlar, yani her hemoglobin molekülü dört adet oksijen molekülü bağlayabilir. Dört tane oksijen molekülü bağlayan hemoglobin bütünüyle doymuştur ve oksihemoglobin olarak adlandırılır. Oksihemoglobin parlak kırmızı renktedir. Oksihemoglobin bağladığı 4 oksijen molekülünden bir veya daha fazlasını yitirirse, deoksihemoglobin olarak adlandırılır. Deoksihemoglobin koyu kırmızı renktedir. Toplardamalardaki kanda (venöz kan) daha çok deoksihemoglobin bulunur; bu nedenle toplardamalardaki kan, atardamarlardaki kandan (arteryel kan) daha koyu renktedir. Alyuvarların hücre zarı her bireyde değişen özel proteinler içerir. Bu proteinlerden dolayı insan kanları, ABO diye adlandırılan kan gruplarına ayrılır. Alyuvarlarla ilgili hastalıklar Alyuvar ile ilgisi bulunan kan hastalıklarından bazıları: *Anemi (kansızlık) vücutta yeterli alyuvar veya hemoglobin bulunmamasıdır. Alyuvarların ya da hemoglobinlerin gerek kalıtsal gerekse edinilmiş nedenlerden dolayı olağandışı olduğu durumlarda da kansızlık gelişebilir. :*Demir eksikliği anemisi :*Orak hücre anemisi :*Talasemi (Akdeniz anemisi/Akdeniz kansızlığı) :*Sferositoz :*Pernisyöz anemi :*Aplastik anemi :*Hemoliz *Polisitemi :*Polisitemi vera

Kaynaklar

} }

Kaynaklar

Vikipedi

Alyuvar

Erythrocyte

Alyuvar

Türkçe Alyuvar kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. red blood corpuscle, erythrocyte, red blood cell

Alyuvar

kana al rengini veren, çekirdeksiz, yuvarlak, küçük göze, eritrosit.

Alyuvar

Türkçe Alyuvar kelimesinin Fransızca karşılığı.
globule rouge [le], hématie [la]

Alyuvar

Türkçe Alyuvar kelimesinin Almanca karşılığı.
rotes Blutkörperchen

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Kan grubu
3 yıl önce

kanımızda bulunan alyuvarların zarlarında A ve B tipi proteinlerden hangisinin yer alacağını belirlerler. Kan grubunuz A ise alyuvarlarınızın çeperinde yalnızca...

Kan grubu, Antikor, Genotip, Kan, Rh, Sınıflandırma, Tranfüzyon, Türkiye
Orak hücreli anemi
3 yıl önce

Orak hücreli anemi, alyuvarlardaki oksijen taşıyıcı protein olan hemoglobinin anormalliği sonucu alyuvarların orak şeklini almasıyla oluşan otozomal resesif...
Sporla Üreme
3 yıl önce

kana geçerek, her biri ayrı bir alyuvara girer. Alyuvarlar içinde gelişen sporozoitler, şizontlara dönüşürler. Her alyuvar içindeki şizonttan, çekirdek bölünmeleriyle...
Kan
3 yıl önce

damarlardan oluşan damar ağının içinde dolaşan; akıcı plazma ve hücrelerden (alyuvar, akyuvar ve kan pulcukları) meydana gelmiş kırmızı renkli hayati sıvı....

Kan Doku, Akciğer, Akyuvar, Alyuvar, Anemi, Aort, Arter, Arteriyol, Atardamar, B hücresi, Bazofil
Retikülosit
3 yıl önce

Retikülosit, genç, olgunlaşmamış (immatür) Eritrosit (alyuvar) hücreleri. İnsan vücudundaki Eritrositlerin yaklaşık %1'ini oluştururlar. Kemik iliğinde...

Retikülosit, Aplastik anemi, B hücresi, Bazofil, Doğal öldürücü hücre, Eozinofil, Eritrosit, Granülosit, Histiosit, Kan, Kan plazması
Normoblast
3 yıl önce

Normoblast (veya eritroblast) hâlâ hücre çekirdeği barındıran bir alyuvar (eritrosit) tipi. Normal bir eritrositin anlık öncülüdür. Bir normoblastın gelişimi...

Normoblast, Kan, Alyuvar, B hücresi, Bazofil, Doğal öldürücü hücre, Eozinofil, Eritrosit, Granülosit, Histiosit, Hücre çekirdeği
Köpekbalığı
3 yıl önce

fazladır. Birim hacimdeki alyuvar sayısı Teleostei balıklarınkine göre yaklaşık 5-8 misli daha azdır. Bu eksiklik her alyuvarın yüzeyinin yaklaşık 5 defa...

Balık, Balık türleri, Balina, Okyanuslar, Deniz
Megakaryosit
3 yıl önce

trombosit üretiminden sorumlu kemik iliği hücresidir. Tipik bir eritrositten (alyuvar) 10-15 kat daha büyük olabilir. Fakat kemik iliği hücrelerinin %1'inden...

Megakaryosit, Kan, B hücresi, Bazofil, Doğal öldürücü hücre, Eozinofil, Eritrosit, Granülosit, Histiosit, Hücre, Hücre çekirdeği