Bir süre İstanbul Belediye Meclisi’nde üyelik ve başkan vekilliği de yapaan Günaltay, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nde görev aldı. 1923-1950 yılları arasında Sivas, 1950-1954 yılları arsında Erzincan milletvekilliği yapan Şemsettin Günaltay, 1949’da Hasan Saka’nın istifası üzerine başbakanlığa getirilmiş ve Demokrat Parti iktidarına kadar bu görevini sürdürmüştü. CHP İstanbul il başkanlığı ve Kurucu Meclis üyeliği de yapan Günaltay, 1961’de İstanbul senatörü seçildi, ancak göreve başlayamadan öldü. 1941’den ölene dek Türk Tarih Kurumu’nun başkanlığını yapan Günaltay’ın eserleri arasında, Zulmetten Nura, Hurafattan Hakikata, İslam Dini Tarihi, Maziden Atiye sayılabilir.
Eski başbakan ve tarihçi Şemsettin Günaltay 19 Ekim 1961’de Ortaköy Şifa Yurdu’nda prostat kanserinden öldü. Cenazesi İstanbul Üniversitesi’nde yapılan bir törenden sonra vasiyeti üzerine Ankara Asli Mezarlığı’nda kızının yanında toprağa verildi.
Laikliğe karşı işlenen suçları düzenleyen Ceza Kanunu'nun 163. maddesinin düzenlemesini, Dp'nin Günaltay'ı dini kimliğinden ve kitaplarından dolayı ve paradan Atatürk'ün resmini CHP çıkartarak İsmet İnönü'nün resmini koyduklarından CHP yi ve kendisini Atatürk karşıtlığı ve irticanın odağı olduğu yönünde DP 'nin suçlamaları üzerine Şemsettin Günaltay döneminde çıkarılmıştır
Eserleri
- Zulmetten Nura (1913)
- Hurafattan Hakikata (1914)
- İslam Dini Tarihi
- Maziden Atiye (1920)
- Fennin En Son Keşfiyatından (1910)