Darülfünun

Kısaca: Fen ilimleri evi, üniversite. Osmanli Devleti'nde medrese disinda bir darülfünun açilmasi fikri, ilk defa Abdülmecîd Han zamaninda 1845'de Geçici egitim meclisi (Meclis-i muvakkat-i maâ-rif) tarafindan tanzim edilen egitim programinda yer aldi. Böyle müessesenin çalismaya baslamasi için; bina, ögrenci, ögretmen ve kitap gibi dört ana unsurun saglanmasi gerekliydi. Bina için taninmis italyan mîmâr Fossati getirilip projeler yaptirildi. 1846 yili Ekim ayinda Ayasofya Camii yakinindaki bir ar ...devamı ☟

darülfünun
Darülfünun

Fen ilimleri evi, üniversite. Osmanlı Devleti'nde medrese dışında bir darülfünun açilmasi fikri, ilk defa Abdülmecid zamanında 1845'de Geçici eğitim meclisi (Meclis-i muvakkat-i maa-rif) tarafından tanzim edilen eğitim programında yer aldı.

Böyle müessesenin çalışmaya başlaması için; bina, öğrenci, öğretmen ve kitap gibi dört ana unsurun sağlanması gerekliydi.

Bina için tanınmış İtalyan mimar Fossati getirilip projeler yaptirildi. 1846 yili Ekim ayinda Ayasofya Camii yakinindaki bir arsada temel atildi. Darülfünun ögretimini takib edebilecek seviyede ögrenci yetistirmek maksadiyle lise seviyesinde darülmaarif adiyla bir okul kuruldu (1849). Bundan baska darülfünuna ögretim üyesi yetistirmek maksadiyla Avrupa'ya ögrenciler gönderildi. Okutulacak derslerin kitaplarinin seçimi, tercüme ve te'lif suretiyle hazirlanmasi için de Encümen-i danis kuruldu.

Bu hazirliklar sürdürülürken, memleketin tanınmış bilim adamlari tarafindan umuma açık konferans seklinde serbest halde ögretime baslanmasina karar verildi. 12 Ocak 1863'de Dervis Pasa'nin verdigi fizik dersiyle baslayan seri konferanslar, Hekimbasi Salih Efendi'nin biyoloji, Ahmed Vefik Efendi'nin tarih ve muhtelif hocalarin cografya, astronomi ve deneysel fizik dersleriyle devam etti. 1864'den sonra Divanyolu'nda kiralanan bir konakta devam eden bu çalismalar, 1865'de Avrupa'dan getirilmis teknik edevat, laboratuvar gereçleri ve kütüphaneyle beraber konagin yanip kül olmasiyla sona erdi.

Bu yangindan sonra bir süre duran çalismalar, 1 Eylül 1869'da yayinlanan Maarif-i umumiye nizamnamesiyle tekrar basladi. Bu nizamnamenin yüksek okullara ayrilmis bölümünde belirtildigine göre, Darülfünun-i Osmani adiyla kurulacak üniversite, Hikmet-i edebiyat, ilm-i hukuk ve Ulum-i tabiiyye ve riya-ziyye adlariyla üç fakülteden meydana gelecekti. Üniversitenin basinda nazir unvanli bir emin bulunacakti. Yine bu bölümde, kurulacak üniversitenin, muhtariyete (özerklige) sahib oldugu belirtilmis, darülfünun kurulusuna ve organlarina, programlarinin ana çizgilerine, ögretim üye ve yardimcilarinin hak ve görevleriyle tayin ve terfi sartlarina, ögrencilerin kayit islerinden baslayarak devamin siki kontrolü dahil olmak üzere doktora imtihanlarina kadar bütün esaslari düsünülmüs ve tesbit edilmistir.

Sultan Mahmud türbesi yanında yaptırılan binada öğretime başlayan okulun müdürlüğüne, Avrupa'ya evvelce darülfünun hocasi olarak yetistirilmek üzere gönderilmis ve tahsilini tamamlayip dönmüs bulunan Yanyalı Hoca Tahsin Efendi tayin edildi. Okul, 20 Subat 1870'de büyük bir törenle açilarak derslere baslandi. Fakat daha okulun açilisinda, hocalardan Cemaleddin-i Efgani'nin sapik fikirlerini yaymaya çalismasi, nizamnamedeki bir çok hükümlerin tatbikatinin istenilen sekilde uygulamaya konulamamasi sebebiyle 1871 ortalarinda kapatildi.

1874'de Galatasaray mekteb-i sultanisi içinde, bu okulun adeta bir üst okulu seklinde Darülfünun-i sultani adiyla üçüncü darülfünun açildi. Hukuk, Mühendislik ve Edebiyat fakültelerinden meydana gelen bu okulun müdürlügüne de Sava Pasa getirildi. Bu okula sadece Galatasaray mekteb-i sultanisinden me' zun olanlar alinabilecek, bu seviyede agitim için henüz yeterince Türkçe eser hazirlanmamis oldugundan, bir kisim 'dersler Fransizca olacak ve Fransa'dan getirilecek profesörlerle ögretim kadrosu tamamlanacakti. Pakat bu okul da uzun süre ögrenime devam edemedi ve 1882'de kapandi.

Bugünkü İstanbul Üniversitesi'nin çekirdegini meydana getiren Darülfünun-i sahane, dördüncü darülfünun olarak 15 Agustos 1900'de ikinci Abdülhamid Han zamaninda kuruldu. Ulum-i aliye-i diniye, Ulum-i riyaziye ve tabi-iyye ve Edebiyat fakültelerinden meydana gelecekti.

15 Agustos 1900'de çikarilan yirmi yedi maddelik darülfünun nizamnamesine göre; darülfünun-i sahanenin, Ulum-i aliye-i diniye (ilahiyat) fakültesinin her sinifina en fazla otuz kisi alinabilecek ve ögretim süresi dört yil olacakti. Ulum-i riyaziye ve tabiiyye (matematik ve fen bilimleri) fakültesi ile Edebiyat fakültelerinin siniflarina ise yirmi beser kisi alinabilecek ve ögretim süreleri üç yil olacakti. Bunlara ek olarak yine darülfünun idaresine bagli olarak Türkçe, Arabça ve Farsça'dan baska, Fransiz, İngiliz, Alman ve Rus dillerinin okutulacagi filolojiler kurulacakti.

Ögrenci sayisi sinirlandirilan ve parali olan bu okula girebilmek için, bir orta ögretim kurumunu bitirmek veya bu düzeyde bilgi sahibi oldugunu isbatlamak gerekiyordu.

O tarihlerde ayri bir bina ve idare kurulmasina lüzum görülmediginden, Cagaloglu'ndaki Mekteb-i mülkiyenin bir bölümü bu okul için ayrildi ve iki okul ortak müdürlükle yönetildi. 1909' da Vezneciler'deki Zeynep Hanim Konagi'na tasinarak kendi binasina sahib oldu. Ögrenci sayisindaki kisitlamalar kaldirilip, ücretsiz hale getirildi. Okulun ismi Darülfünun-i Osmani olarak degistirilip, programlarinda bazi degisiklikler yapildi. Okul idaresi, Mülkiye mektebinden ayrildi.

Emrullah Efendi'nin maarif nazırlığı zamaninda çikarilan 21 Nisan 1912 tarihli nizamnameyle yeni düzenlemelere gidildi. Büyük kütüphaneler, laboratuvarlar kurulmaya baslandi. Sinif usulü terk edilerek, yerine sömestr usulü getirildi. Zeyneb Hanim Konagi'nin yeterli olmamaya baslamasi üzerine, Yerebatan'da kimya, Feyzullah Efendi Konagi'nda jeoloji, İbrahim Paşa Konağı'nda dogu dilleri ve Saffet Paşa Konağı'nda cografya enstitüleri te'sis edildi.

Birinci Dünya Savaşı esnasinda Almanya ve Avusturya-Macaristan'dan Edebiyat, Fen ve Hukuk fakülteleri için davet edilen profesörler ile ögretim kadrosu güçlendirildi. Savastan sonra yeni bir yönetmelik hazirlandi. Buna göre darülfünunu, her yil seçilen bir eminin (rektör) baskanligi altinda fakülte temsilcilerinden meydana gelen bir divan (senato) idare edecekti.

darülfünun

Türkçe darülfünun kelimesinin İngilizce karşılığı.
university.

darülfünun

üniversite.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Darülfünun
3 yıl önce

1900 yılında Avrupa üniversiteleri tarzında kurulan Darülfünun-ı Şahane veya İstanbul Darülfünununu ifade eder. Bu kurum 1933 reformuyla İstanbul Üniversitesi'ne...

İstanbul Üniversitesi
3 yıl önce

bu tarihe dayandırılır. 1933 yılına kadar Darülfünun-ı Şahane, Darülfünun-ı Osmani ve İstanbul Darülfünunu adıyla eğitim veren kurum, 1 Ağustos 1933'te...

Eski Darülfünun binası
6 yıl önce

Eski Darülfünun binası, ilk Osmanlı üniversitesine hizmet etmek üzere 1846-1863 yılları arasında İstanbul’un Sultanahmet semtinde Mimar Fossati tarafından...

Ali Muzaffer Göker
6 yıl önce

adamı. Mülkiye Mektebi ve Paris Ulumu Siyasiye Okulu mezunudur. İstanbul Darülfünun Edebiyat Şubesi Tarih Bölüm Tarihi Öğretmen Yardımcılığı ve Hocalığı,...

1846
3 yıl önce

1 Eylül - Sultanahmet'te Darülfünun binasının temeli atıldı. 15 Haziran - Sainte-Pulchérie Fransız Lisesi, Şefkat Rahibeleri tarafından kuruldu. 21 Ekim...

1846, 13 Mayıs, 18. yüzyıl, 1841, 1842, 1843, 1844, 1845, 1847, 1848, 1849
Veli Saltıkgil
6 yıl önce

Buldan, Denizli - ö. 21 Mart 1935), Türk siyasetçi. Mülkiye Mektebi, Darülfünun Hukuk Mektebi ve Paris Hukuk Fakültesi mezunudur. Maârif Nezâreti Yabancı...

Osman Şahinbaş
3 yıl önce

Şahinbaş (d. 1888, Rize - ö. 2 Aralık 1971), Türk siyasetçidir. İstanbul Darülfünun Hukuk Mektebi mezunudur. İstanbul Ticareti Bahriye Mahkemesi Mülazımlığı...

Hazım Türegün
6 yıl önce

1891, İstanbul) - (ö. 15 Mayıs 1977, Belçika), Türk hukukçu. İstanbul Darülfünun Hukuk Mektebi mezunudur. İstanbul Şehremaneti Meclisi Kalemi Katipliği...

Hazım Türegün, 1952, 1954, Biyografi, Danıştay, Ragıp Tartan, Sumru Çörtoğlu, Süleyman Sırrı Kırcalı, Taslak, Türk, Türkiye Cumhuriyeti