Çağdaş Kırgız Edebiyatı

Kısaca: Son zamanlara kadar şifahi edebiyat şeklinde devam etmiş olan Kırgız Edebiyatı şekil ve öz bakımından çok zengindir. ...devamı ☟

Son zamanlara kadar şifahi edebiyat şeklinde devam etmiş olan Kırgız Edebiyatı şekil ve öz bakımından çok zengindir.

Rus istilalarının Kırgız sosyal hayatını sarsması sebebiyle bu dönemde yetişen şairlerin eserlerinde umutsuzluk ve karamsarlık görülür. Kolıgul ve Arstanbek gibi tanınmış halk şairleri, eski edebi gelenekleri sürdürmüşlerdir. Onların açtığı çığırda yetişen Kılıç da Kırgızistan'ın Rusya'ya bağlanmasına karşı çıkan Türkçü bir şairdir. Toktogıl Satılgan (1864-1933) da şiirleriyle büyük bir ün sağlamıştır.

Kırgızların yazılı edebiyatı 20. yüzyıl başında gelişmeye başlamıştır. 1917 Rus ihtilalinden önce, ancak birkaç edebi eser çıkmıştır. Kırgız dilinde yazılmış olan ilk eser, Kılıç Manırkanoğlu'nun Zelzele adlı eseridir. 1911'de yayınlanan bu eserde Arap Alfabesi kullanılmıştır. Esenkali Arabay'ın alfabe kitabı ise 1913'te çıkmıştır. Osmanali Sadıkoğlu'nun Kırgız Tarihi de 1913'te yayınlanmıştır. Onu 1914'te Manap Şabdan'ın tarihi takip eder.

1917'den sonra yetişen Kırgız yazarları Sadık Karaşıoğlu ve Kasım Tınıstanoğlu, milliyetçi bir kuruluş olan Alaş Orda'nın üyeleri arasındadır.

1924'te Kırgızca ilk gazete çıkar, aylık bir edebi derginin yayınına başlanır. 1927'de Kırgız Yazarlar Birliği kurulur. 1930'a kadar Alaş Orda'nın ağır ideolojisi altında yazan Kırgız yazarları daha sonra şiirlerini ayrı olarak yayınlar. 1927'de de Kırgız şairlerinin eserleri Kızıl Kol adlı bir antolojide toplanmıştır. Bu dönemin şairleri arasında Ali Tokombay, Bayalın, Mukay Elebay önemli yer tutar.

1930-1938 yılları arasında Kırgızistan'da milliyetçi yazarlarla yeni rejim taraftarı yazarlar arasında yoğun bir ideolojik savaş olur. Bu dönemin ünlü yazarları arasında Tugelbay Sıdıkbek, Mukay Elebay ve Cusup Turusbek sayılabilir.

Son dönemin tanınmış bir yazarı olarak da Cengiz Aytmatov sayılabilir.

Kaynaklar

Rehber ansiklopedisi

Ayrıca bakınız

* İslamiyetten Önceki Türk Edebiyatı

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Kırgızlar
3 yıl önce

Kırgızlar veya Kırgız Türkleri, çoğunluğu Kırgızistan'da yaşayan Türk halkı. Türklerin bilinen en eski yazılı belgeleri olan Yenisey ve Orhon Yazıtları'nda...

Kırgız Kağanlığı
6 yıl önce

Kırgız Kağanlığı (Kırgızca Кыргыз кагандыгы Ḳırġız kaġandıġı) ya da Kırgız hanlığı, 840 yılında Ötüken ve çevresini ele geçirerek merkezi Asya'da kurulan...

Cengiz Aytmatov
3 yıl önce

Cengiz Aytmatov (Kırgızca: Чыңгыз Төрөкулович Айтматов (Çıňğız Aytmatov), Rusça: Чингиз Торекулович Айтматов (Çıngız Torekuloviç Aytmatov)) (d. 12 Aralık...

Cengiz Aytmatov, 12 Aralık, 1928, 1957, 1958, 1961, 1963, 1966, 1970, 1974, 1995
Kırgızistan
3 yıl önce

Devlet'in Çağdaş Türkiler kitabında geçmektedir. O da Kırgız adı Türkçede kır - gez'mekten geldiğini söylemiştir.[kaynak belirtilmeli] Kırgızlar, Göktürk...

Kırgızistan, Kırgızistan
Kazakistan tarihi
3 yıl önce

kurdular. Daha sonra Kazak Hanlığı'na dönüşen bu hanlık 1465'ten 1847'ye kadar Kırgız Bozkırlarındaki Türk kavimlerinin ortak adı oldu. Kazak Hanlığı, bugünkü...

Tolga Çandar
3 yıl önce

"Türküleri Ege’nin 2", "Sular Gibi", "’Türküleri Ege’nin 3" ve soprano Seza Kırgız ile birlikte seslendirdikleri "Aşikar" başlıklı albümlere imza attı. Evli...

Tolga Çandar, 1959, Milas, Muğla, Müzisyen, ODTÜ, Taslak, Türk halk müziği
Türk dilleri
3 yıl önce

tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları (Azerice, Kazakça, Kırgızca, Özbekçe gibi lehçelerin sözlükleri) Türk...

Türk Dilleri Ailesi, Türk Dilleri Ailesi, 1922, 1924, 1930, 1936, 1940, 2005, 2010, Afganistan, Almanya
Korkut Ata
6 yıl önce

kimliğine büründüğü düşünülür. Kazak ve Kırgız bahşılarının piri olarak da tanınmaktadır. Bir söylenceye göre Kırgız şamanlarına kopuz çalmayı ve türkü söylemeyi...

Dede Korkut, Kazılık Koca Oğlu Yegenek, Basat`ın Tepegöz`ü í–ldürmesi, Kanlı Koca Oğlu Kanturalı, Duha Koca Oğlu Deli Dumrul, Kam Büre Bey Oğlu Bamsı Beyrek, Kazan Bey Oğlu Uruz`un Tutsak Olması, Uşun Koca Oğlu Segrek, Hikayet-i Salur Kazan`ın Evi Yağmalanduğudur, Hikayet-i Bamsı Beyrek, Hikayet-i Han Oğlu Boğaç Han