Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Zarf (Dilbilgisi)

Kısaca: Yarın gideceğiz. ...devamı ☟

Yarın gideceğiz. *Yukarı taşıdım. *Koşa koşa geldi. *Büyük düşünmek gerekir. *Beş dakika bekledim. *Neden sen de gitmiyorsun? *Çok çalışıyorsun. }} Zarflar veya belirteçler; bir fiilin, fiilimsinin veya başka bir zarfın anlamını yer, zaman, durum ve miktar bakımından niteleyen sözcük. Genellikle fiile yöneltilen neden, ne zaman, nereye, ne kadar ve nasıl sorularının cevaplarını oluştururlar. Aşağı, yukarı, nazikçe, çok, az, fevkalade, en, ileri, geri, şimdi, geç gibi kelimeler cümle içerisinde zarf olarak kullanılabilirler. Türkçede pek çok sıfat aynı zamanda zarf olarak da kullanılabilir. Bu nedenle bir sözcüğün zarf mı sıfat mı olduğu tespit edilirken cümledeki işlevi ve diğer sözcüklerle ilişkisi incelenir. Sıfatlar gibi zarflar da tek başına kullanıldıklarında (zarf görevinde kullanılmadıklarında) isim haline gelirler. Zarf çeşitleri

Zaman zarfları

Fiilde belirtilen eylem veya hareketin ne zaman yapıldığını bildiren kelimelere veya kelime gruplarına zaman zarfı denir. "Dün, bugün, yarın, akşam, kışın, geceleyin, ilkin, şimdilik, yine, demin, daha, hala, henüz, derhal, bazen" gibi kelimeler, cümlede zaman zarfı görevinde kullanılabilirler. Fiile sorulan "Ne zaman?" sorusunun yanıtı zaman zarfıdır: * Babam eve şimdi geldi. Ağabeyim daha gelmedi. * Yarın akşam sınıfça tiyatroya gideceğiz. * Test sonuçları elimize bugün ulaştı. * Kendimi henüz sınav için hazır hissetmiyorum.

Durum zarfları

Durum veya hal zarfları fiillerin durumlarını anlatan; fiilde bildirilen hareketin nasıl yapıldığını bildiren sözcüklerdir. Hemen hemen bütün niteleme sıfatları zarf olarak da kullanılabileceğinden, sayıları oldukça fazladır. Hızlı, hızla, tek tek, iyice, sora sora, geze geze, böyle, şöyle gibi sözcükler ve sözcük grupları durum zarflarına örnek olarak verilebilir.

Durum zarfları

nın cümle içinde ayırt edilebilmesi için fiile nasıl sorusu sorulur: * Adam koşa koşa yanımıza geldi. * Bardağı yavaşça masaya bıraktı. * Otomobili sürat limitine rağmen çok hızlı kullanıyordu. Bir fiili, birden fazla durum zarfı niteleyebilir: * Mermerleri ova ova, iyice temizledim. Sonuna vasıta eki "-le" eklenen pek çok sözcük cümlede durum zarfı görevinde kullanılabilir: * Odanın kapısını hızla kapattım. * Öğretmen öğrencilerine sevgiyle bakıyordu. * Azarlamak yerine güzellikle anlatmalısın. * Resimdeki ince detayları özenle boyadı.

Miktar zarfları

Miktar veya nicelik zarfları; fiilleri ve zarfları miktar, derece, ölçü bakımından etkileyen ve sınırlayan zarflardır. Biraz, fazla, çok, daha, en, pek, az gibi sözcükler miktar zarflarına örnek olarak verilebilir. Cümlede nicelik zarfını bulmak için sıfat veya zarfa "ne kadar" sorusu sorulur. * Başarılı olabilmek için çok çalışmalıyım. * Dolaptaki sütten biraz içtim. * Kendini turnuvadan önce fazla yormamalısın.

Yer-yön zarfları

Fiilleri, yer-yön bakımından belirtirler. İleri, geri, aşağı, yukarı, beri, yan gibi sözcükler sıklıkla kullanılan yer-yön zarflarıdır: * Perdeyi yana çektim. * Biraz ileri gidin.

Yer-yön zarfları

ismin hal eklerini almazlar: * Aşağı indim. ("aşağıya" hali isimdir) * Biraz öte git. ("öteye" hali isimdir) * İleri doğru koşmaya başladı. ("ileriye" hali isimdir)

Soru zarfları

Fiilleri ve fiilimsileri soru yönünden etkileyen zarflardır: neden, niye, niçin, nasıl, ne zaman, ne kadar vb. Zarfları bulmak için sorulan soruların tamamını kapsar. * Şehrimizi nasıl buldunuz? * Yolculuk ne kadar sürüyor? * Niçin gökyüzü bu kadar mavi? * Sizin bahçeniz niye bu kadar geniş? * Kırmızı Başlıklı Kız kurda "Neden senin ağzın bu kadar büyük?" diye sordu. * Buraya nasıl geldiniz? * Yeni elbisemi nasıl buldun? * Eve ne zaman varırız? Bazı önemli konular Daha önce belirtildiği üzere sıfatların çoğu zarf olarak da kullanılırlar: * Eve yeni geldim. (zaman zarfı) * Eski evimizdeki eşyaları yeni eve getirdim. (niteleme sıfatı) Bir ismi niteleyen sözcükler -bu sözcük cümlede yüklem olsa dahi- sıfattır: * Hızlı bir yarışçıydı. (sıfat. Yarışçı sözcüğü isimdir.) * Otomobili çok hızlı kullanıyordu. (zarf. Kullanmak fiildir.) Zarflar genellikle fiilden hemen önce kullanılırlar: "Fasülyeler 'iyice' büyüdü" örneğinde olduğu gibi. Zarfların özneden önce kullanılması "bazen" anlam düşüklüğüne neden olabilir. "Çok kahvehaneye gitmeye başladın," yerine "Kahvehaneye çok sık gitmeye başladın," demek daha uygundur. * Ergin, Muharrem. ''Üniversiteler İçin Türk Dili.'' İstanbul: Bayrak Yayım, 2009.

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Zarf-fiil
3 yıl önce

Türkçe Dilbilgisi 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. s. 198. 1999 ^ Gülsevin, Gürer. "Türkiye Türkçesinde Birleşik Zarf Fiiller"...
Zarf tümleci
3 yıl önce

Zarf tümleci veya belirteç tümleci; Türkçede cümlenin öğelerinden biridir. Pek çoğu zarflarla ve edatlarla kurulur. Edatlarla kurulan zarf tümleçleri edat...

Zarf tümleci, Dil, Taslak
Türkçe Dilbilgisi
7 yıl önce

Türkçe dilbilgisi, Türkçeyi meydana getiren ses, kelime yapılışı, kelime hazinesi, anlam değişmeleri, cümle kuruluşu ve yapısı gibi ögeleri inceleyip kurallara...
Dolaylı tümleç
3 yıl önce

sözcük veya sözcük grubu zarf tümleci olur: Sağa sola bakmadan içeri girdi. (zarf tümleci) Akşama, yemeğe gideceğiz. ("akşama" zarf tümleci, "yemeğe" dolaylı...

Dolaylı tümleç, Cümle, Yüklem, Zarf tümleci, í–zne, İsim, Tümleçlere
Fiilimsi
3 yıl önce

ekine göre cümlede isim, sıfat ya da zarf olarak kullanılabilir. Türkçede isim-fiil (mastar), sıfat-fiil (ortaç) ve zarf-fiil (ulaç) olmak üzere üç fiilimsi...
Kelime
3 yıl önce

verilir. Ad ya da isim Adıl ya da zamir Bağlaç ya da rabıt Belirteç ya da zarf Eylem ya da fiil İlgeç ya da edat Önad ya da sıfat Ünlem ya da nida Bu sözcük...

Sözcük, Ad, Adıl, Bağlaç, Dil bilgisi, Edat, Eylem, Fiil, Sıfat, Türkçe, Zamir
ünlem
3 yıl önce

Hadi canım sen de! Hadi oradan! Yok artık! Ünlem, Türkçede isim, sıfat, zarf gibi kelime türlerinden biridir. Bununla birlikte Türkçede pek çok kelime...

İœnlem, İœnlem (dil bilgisi), İœnlem işareti, Anlam ayrım
Vasıta eki
3 yıl önce

(birliktelik) Bazı kelimelerin vasıta hâli zarf şeklinde kalıplaşmıştır: Öğretmen öğrencilerine sevgiyle bakıyordu. (zarf) Vasıta eki sonu ünlüyle biten kelimelere...