Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Yapısal Işlevselcilik

Kısaca: Yapısal-işlevselcilik (İngilizce: ''Structural-functionalism''): Öncelikle yapısal işlevselcilik ontolojik olarak Holistik paradigma içerisinde değerlendirilebilir. Esas itibariyle metodolojik bir araç olarak sosyoloji disiplini içerisinde kullanılmakta olan bu yaklaşım; siyaset bilimi, antropoloji, psikoloji, sosyobiyoloji, sosyal psikoloji gibi disiplinler ve alt disiplinler bünyesinde sosyal bilimler alanında önemli bir hareket noktası konumundadır. 19. yy.da Herbert Spencer'ın organizmacı to ...devamı ☟

Yapısal işlevselcilik
Yapısal Işlevselcilik

Yapısal-işlevselcilik (İngilizce: Structural-functionalism): Öncelikle yapısal işlevselcilik ontolojik olarak Holistik paradigma içerisinde değerlendirilebilir. Esas itibariyle metodolojik bir araç olarak sosyoloji disiplini içerisinde kullanılmakta olan bu yaklaşım; siyaset bilimi, antropoloji, psikoloji, sosyobiyoloji, sosyal psikoloji gibi disiplinler ve alt disiplinler bünyesinde sosyal bilimler alanında önemli bir hareket noktası konumundadır. 19. yy.da Herbert Spencer'ın organizmacı toplum yapısı yaklaşımı ile bağlantılı olarak gelişen, ama asıl olarak işlevselci yaklaşımın devamı niteliğindeki bu metodolojik yaklaşım, özellikle 20. yüzyılda Talcott Parsons ile şekillenmiştir. Kuramsal çerçeve açısından antropoloji disiplinindeki en önemli kuramcıları Bronislaw Malinowski ve Alfred Radcliffe-Brown'dır. Sosyolojik gelişim çizgisinde bu yaklaşımın en önemli kuramcıları Herbert Spencer, Emile Durkheim, Talcott Parsons, Robert K. Merton ve David Keen'dir. Kuramsal arka plan Üzerine düşünülen konu öncelikle toplum ve yapısıdır. Sosyal fenomenlerin tahlilinde toplum yapısı ve işlevleri ortaya konulur. Başlıca şu sorulara verilebilecek cevaplar çerçevesinde bilimsel nitelik bu bakış açısıyla şekillenir: Sistem ne üzerinde yoğunlaşmıştır, işleyiş biçimi, değişimin nasıl gerçekleştiği ve üretilenin ne yönde çıktılar verdiği. Bu kuram çerçevesinde toplumun yapısı ve işlevleri dikkate alınır. Önemli olan ve ortaya konulmaya çalışılan, toplumun bir bütünlük içerisinde kendi sürekliliğini sağlamasının izahıdır. Bu durum organik toplum modeli baz alınarak izah edilmektedir. İşlevselci yaklaşım statükodan yana olmaktan öte, daha çok değişimi vurgulamak istemez. Değişim; toplumsal sistemi, parçalar arasındaki bütünleyici ahengi yıpratabilir hatta bozabilir. Bu durumda toplumsal işlev yıpranacak ve kendisini yeniden inşa edecek ve düzene oturtacaktır. Çatışma durumu da benzer şekilde sistemin işleyişi, düzeni ve sürekliliği için kaçınılması gereken bir durumdur. İşlevselcilik bu temel düşünüş üzerinden hareket ettiği için statükocu olarak nitelendirilmektedir. Toplum Yapısal işlevselci yaklaşıma göre toplumun çekirdeği bireydir.

Toplum

un alt sistemleri bireylerin bir aradalığı ile oluşur. Tek tek bireylerin bütünlüğü alt sistemleri, alt sistemlerin işlevsel bütünlüğü ise sistemi meydana getirir. Birey, toplumsal bir rol içerisinde ele alınır ve yapısal işlevselcilik bu role sahip bireye "aktör" demektedir. Birey aynı zamanda sahip olduğu role uygun bir statü içerisinde yer alır ve rol kavramı statü ile birlikte anlam kazanır. Durkheim büyük oranda Auguste Comte'un organizmacı pozitivizminden dayanak bularak toplumsal yapıyı organizma benzeri bir hal ile açıklamıştır. Yapısal işlevselci yaklaşımın en büyük temsilcilerinden Talcott Parsons'a göre de bu örnekten yola çıkılabilir. Toplumsal değişim ==

Toplum

sal değişme, Parsons'un belirttiği şekilde, toplumsal sistemin bir bütün halinde çalıştığı ve bu bütünün karmaşık yapısının kendi içerisinde bir uyumu barındırdığı savından yola çıkılarak değerlendirilmektedir. Sistem, kusursuz biçimde işleyebilmenin yöntemlerini kendine içkin biçimde meydana getirmektedir. Herhangi bir "kusursuzluk"tan sapma hali, hızlı biçimde tekrar düzenli hale geçişi ve uyumu ardında taşır. Parsons'a göre yapısal işlevselci kuramsal perspektif ile bağlantılı olarak 4 görünüm ışığında toplumsal değişim tartışılabilir: # Farklılaştırma # Uyumlu yükseltme # Kapsama # Gerçek değerleme Kıtalararası yaklaşım farkı

Amerikan sosyolojisinde yapısal işlevselcilik

Amerikan sosyolojisi esas olarak, tarihsel olaylara hapsolmak yerine olanı betimlemeyi, güncel toplumsalı çözümlemeyi amaçlar.

Toplum

sal bütünü parçalar halinde bütünden soyutlanmış biçimde analiz eder. Bu çözümlemeler esnasında analizler bireylere kadar indirgenir. Bireylere indirgenen güncel sosyolojik analizler ortaya psikolojik yaklaşımı çıkartır.

Toplum

bir işlevler bütünüyse, işlevler de incelenmelidir.

Toplum

daki uyumun algılanabilmesi ve sürdürülebilmesi işlevsel yaklaşım ile mümkündür. Değişim farklılaşmadır.

Toplum

büyüyerek farklılaşır, fakat özünde değişmez. Farklılaşma:Yapıların değişmeye başlamasıyla,değişen işlevlere uygun yapıların oluşturulması veya işlevlerin o yeni yapılara uygun hale getirilmesidir.

Kıta Avrupası'nda yapısal işlevselcilik

Weber’in tesiriyle rasyonelleşmeye önem verilmiştir. Bu, bilim ve teknolojiden ve düşünce sisteminden kaynaklanır. Rasyonalizasyon, toplumsal sistemin temelindeki değer yargısı sisteminin oluşturduğu süreçtir. Değer yargısı sistemi bu yaklaşımda karizmatik niteliktedir. Mevcut toplumsal sistemin korunmasını amaçlar. Rasyonelleşme, değişimi zorlayan bir iç yönelmedir. Bununla birlikte toplumsal sistemin temelinde yatan değer yargısı sisteminin oluşturduğu ve biçimlediği uyum ve denge koşulları içinde yönlenen ve aynı zamanda koşullarla sınırlanan bir süreçtir. Denge ve uyum değişime karşıdır. Oysa çatışmacı bir yapı anlayışı değişimi gerekli kılar ve izahını kolaylaştırır. Fransız orijinli post yapısalcı (postmodern) düşün dünyasına kadar uzanan bir işlev ve yapı sentezi özellikle dil, mikro olanın izahı ve genel soyutlamalara ulaşma, parçalı düşün gibi kuramsal tartışmalarda sıklıkla kullanılmaktadır. Ferdinand de Saussure, Gilles Deleuze, Jacques Derrida, Jacques Lacan, Jean Baudrillard, Michel Foucault gibi dil ve yapı bütünlüğünden parçalı mikro iktidar alanına kadar ulaşan varsayımlar ve kuramlar bütününe şahit olmaktayız. Dipnotlar * Abrahamson,Mark., "Functionalism", Prentice-Hall Inc. 1976 NewJersey (Çev: Prof.Dr.Nilgun Celebi) * Canoglu,Ayse., "Talcott Parsons’in Amerikan Sosyolojisine Katkiları", 1989,Istanbul Üniversitesi (Basılmamış Yuksek Lisans Tezi) * Fine, Gray Alan., "Talking Sociology", Alllyn and Bacon Inc.3rd ed., 1993. * Johnson, Allan G., "Blackwell Dictionary of Sociology", Blackwell Company, 2000. * Kızılçelik, Sezgin., "Sosyoloji Teorileri-I", Nüve kültürmerkezi, 1994. * Kızılçelik, Sezgin., "Sosyoloji Teorileri-II", Anı Yayıncılık, Kasım 2000. * Kongar,Emre, "

Toplum

sal Degisme", Remzi kitabevi,4.Basim, 1985, İstanbul. * Turner, Jonathan H., "The Structure of Sociological Theory", Wadsworth, Publishing Company, 6th. Edition, 1998. * Alan Swingewood, "Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi", Bilim ve Sanat, Çev:Osman Akınhay, 1998, Ankara. * Poloma,Margaret M., "Çağdaş Sosyoloji Kuramları", Gündoğan Yay., Çev:Hayriye Erbaş, 1993, Ankara. Ayrıca bakınız * İşlevselcilik * Yapısalcılık

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Sosyolojik yöntemin kuralları
7 yıl önce

çözmektir. Sosyolojik Metodun Kuralları, Sosyal Yayınlar, İstanbul, 1986. Sosyolojik Yöntemin Kuralları, Bordo Siyah, İstanbul,2013 Yapısal işlevselcilik...

Sosyolojik yöntemin kuralları, ,
Alfred Radcliffe-Brown
3 yıl önce

çalıştı. Radcliffe-Brown çoğunlukla işlevselcilik ile anılmıştır ve bazıları tarafından da yapısal işlevselciliğin kurucusu olarak düşünülmektedir. Yine...
Sağcılık
3 yıl önce

Türkiye'de göze çarpmaktadır. İdeoloji Status quo Status quo ante Yapısal işlevselcilik ^ Bobbio, Norberto and Allan Cameron,Left and Right: The Significance...

Sağcılık, 1789, Adalet ve Kalkınma Partisi, Demokrat Parti (2007), Devrimci, Liberalizm, Milli Görüş, Milliyetçi Hareket Partisi, Milliyetçilik, Muhafazakarlık, Politika
Toplumsal yapı
3 yıl önce

Norm (sosyoloji) Sosyal model Sosyal ağ Sosyoteknik sistem kuramı Yapısal işlevselcilik Yapı Sistem kuramı Morfolojik analizler Yapısalcılık Değer (sosyoloji)...

Toplumsal yapı, Kültür, Sosyoloji, Talcott Parsons, Taslak
Sosyoloji
3 yıl önce

karmaşık süreçci. Max Weber: anlamacı ve etkinlikçi. Talcott Parsons : Yapısal işlevselcilik -Diğer gruplar: Robert Merton, Gerhard Lenski, Erving Goffman, Herbert...

Toplum bilimi, Ahmet Cevdet Paşa, Aile, Anarşi, Anthony Giddens, Antropoloji, Araştırma, August Comte, Auguste Comte, Batı, Behice Boran
Le Corbusier
3 yıl önce

toplu konut anlayışına yeni bir boyut getirdi. Temel yaklaşımı olan işlevselciliği detaylı şekilde ortaya koydu. Buna göre mühendisliğin yaşadığı hızlı...

Le Corbusier, 1887, 1965, 27 Ağustos, 6 Ekim, Avrupa, Fransız, Heykeltraş, Hindistan, Kişi, Mimar