Venedik'te Bir Gece |Orjinalbaşlık =Eine Nacht in Venedig |orijinaldil =Almanca |Müzik =Johann Strauss II |Libretto = F.Zell (Camillo Walzel) ve Richard Genée |image = |prömiyer = 3 Ekim,1883 |ilkgösterilenyer = "Neues Friedrich Wilhelmstadisches Theater", Berlin |Devlet Operasındaki ilk temsili: |perdesayısı =3 |oyuncular = *Guido: Urbino Dükütenor * Caramello: Dük'ün şahsi berberi, tenor * Pappacoda: Bir makarna ahçısı, bariton * Bartolomeo Delacqua: Bir Venedik senatörü, bariton * Barbara Delacqua: Karısı, mezzo-soprano * Annina, Bir balıkçı kızı, Barbara'nın üvey kızkardeşi, soprano * Ciboletta, Delacqua'nin ahçısı,soprano * Centurio, Dük'ün asil genç hizmetlisi * Enrico Piselli, Bir donanma subayı, Delacqua'in yeğeni * Stefano Barbaruccio, Bir Venedik senatörü * Agricola Barbaruccio: Karısı, mezzo-soprano * Giorgio Testaccio: Bir Venedik senatörü * Constantina Testaccio: Karısı }} Venedikte Bir Gece (orijinal Almanca ismi Eine Nacht in Venedig) Johann Strauss II tarafından bestelenmiş 3 perdelik bir operetdir. Eserin librettosu F.Zell (Camillo Walzel) ve Richard Genée tarafından Jules Cormon'un yazdığı Le Chateau Trompette adlı eserden uyarlanarak yazılmıştır. Operetin prömiyeri Berlinde "Neues Friedrich Wilhelmstadisches Theater" 3 Ekim,1883 de yapılmıştır ve böylece prömiyeri Viyanada yapılmamış tek Genç Johans Strauss opereti olmuştur. Fakat ilk prömiyer librettosu eserin sonradan opera evleri sahnelenmeleri için kullanılan verziyon değildir. İlk verziyona birçok değişmeler yapılmıştır. Berlin'deki promiyerin kritikleri Strauss'un müziksel katkısını beğenmekte iken liberettoyu çok tenkit etmişlerdir. Örneğin çok güzel bir vals melodisi çalınmakta iken başroldeki Dük Urbino kedi miyavlaması taklidi pasajlarından oluşan bir metini şarkı olarak söylemekte idi. Bu tenkitleri göz önüne alan Strauss, libretistleri ile birlikte metinde birçok değişmeler yapmış ve bir revizyonlu verziyon oratya çıkartılmıştır. Bu yeni verziyon 9 Ekim 1883de ViyanadaTheater an der Wiende oynanmaya başlamış ve 44 performans bunu takip etmiştir. Ondan sonra bu operet Strauss'un diğer ünlü operetleri ile bir ünlü üçlü (yani Venedikte bir gece, Yarasa ve Çingene baron) teşkil etmiştir. Ayrıca bu eser içinde bulunan popüler parçalar Strauss konser parçaları olarak tektek yayımlanmış ve bunlar da çok tutunmuştur. Bu konser parçaları arasında Lagunen WalzerLagunlar Valsi op.411 ve Die Tauben von San Marco PolkaSan Marko güvercinleri polkası op.414 başta isimleri verilebilir. Roller Konu özeti Zaman: 18. yüzyılda Karnival zamanı Mekan: Venedik
I. Perde
Venedik'de Dükalık Sarayı ile Grand Kanal arasındaki meydan 18. yuzyilda Venedik'te bir aksam. Dukalik Sarayi ve D+San Giorgio adasinin'daki kilisesininin gorulebildigi bir manzarasi olan Grand Kanal yaninda bulunan bir meydanda gunes batmakta iken meydanda ahali gezinti yapmakta ve satici kadinlar da bagirarak sattiklarinin isportasini yapmaktalar. Napoli'li bir makarana ahcisi genc olan Pappacoda Venedik'in o kadar gosterisli bir yer olmasina ragmen bir guzel makarna hazirliyabilecek bir makarna ahcisi olmadan Venedik'in tam olamayacagini iddia etmeye koyulur. Pappacoda kendi katkisinin "Grand Kanal kadar uzun olan pismis makarna ve ustunde Lido'daki kumdan daha fazla rendelenmis peynir" oldugunu bildirir. Bir bahriye subayi olan Enrico gence yaklasarak Senator Delacqua'nin evinde olup olmadigini sorar. Onun Senato oturumunu takip ettigi bildirilince, Enrico bunu Senator'un genc karisi olan Barbara ile birkac dakikalik kacamak yapmak icin bir firsat oldugunu dusunur. Fakat bu kadin da evinde degildir. Bunun uzerine Enrico, Papaco'nun eline biraz para tutusturarak onceden hazirlamis oldugu bir ask pusulasini Barbara'ya elden iletmesini ister. Bu pusulada bulunan mesaj Enrico'nun o aksam ancak saat 9da eli bosalacagini ve o zaman Barbara'yi gormeyi bekledigidir. Herkes aksamustu gezintisine devam etmekte iken, bir balik satici-kiz olan Anina icinde satacagi baliklar bulunan bir sandalla kanal kiyisina yanasir ve baliklarinin tazelegini bagirarak ilan etip musteri cekmeye calisir. Pappacoda ona selam verir ve gercekte kizin bu kiyiya yanasmasinin nedenin Urbina Duku'nun ve onun yaninda calisan sevgilisi berber Caramello'nun hemen gelmesinin beklemekte oldugunu soyler. Kiz, "Caramello bir canavardir; hic bir ise yaramaz ve ayni zamanda kendini begenmis aptalin biridir" der. Pappacoda bir istiridyeyinin kabugunu acip icini yemekte "Aptallik asik olmak icin herhangi engel degildir." cevabini verir. "Baksana ben bile Bayan Delacqua'nin guzel ahcisi olan Ciboletta'ya sirilsiklam asigim. Halbuki onun bu istiridye kadar bile akilli yok; ama ayni bu istiridye gibi cok tatli lezzetli ve bu nedenle yakalamak icin cabalara girismeye deger." Barbara Delacqua evine geri dondugunde Pappadoca ona Enrico'nun vermis oldugu pusulayi teslim eder ve bunun icin bir daha bahis ile mukafatlandirilir. Sonra Barbara Anina ile birlikte ayrilir ve boylece Pappadoca'ya sevgilisi Ciboletta ile yalniz kalmasi firsati saglanmis olur. Ciboletta ne zaman evlenebileceklerini merak etmektedir. Pappadoca buyuk bir eve ahci olarak hizmete girmesi halinde hemen nikah yapilabilmesine hazir olabilcegini sevgilisine soz verir. Senatorler cok tartismali gecen bir senato toplantisindan geri donmeye baslarlar. Kendi aralarinda o gun yillik Karnival icin Venedik'i ziyaret etmesi beklenen Urbino Dukunun verecegi ziyafet hakkinda konusmaya baslarlar. Duk'un cok taninmis bir zampara oldugu iyi bilinmektedir. Daha simdiden bu yilki kandirma ve flort etme adayi olarak Barbara'yi sectigi cok olasidir. Onun icin tedbir alan Delacqua karisisnin bir gondolla Murano'ya gitmesini ve orada bir manastirda basrahibe olan bir yasli teyzesiyle kalmasini organize etmistir. Duk'un gelmesi once kendi sahsi berberi olan Caramello'nun bir gondolla sahile yanasip inmesi ile sanki ilan edilmistir. Caramello sahildeki halk tarafindan sicak alkislarla karsilanir. Caramello, Duk'e olan yakinliginin gosterisine baslar ve halka olan sevgisini gostermek icin bir de cok kivrak tarantella dansi yapar. Hemen halak arasidna bulunan Anina'yi gorur; ama Anina onun bu ilgisine karsilik vermez gorunur; cunku gecen yil boyunca Caramello kendini unutmus gibi hareket etmis ve yil boyunca kendisine hic bir haber veya bir selam bile vermemistir. Caramello ile Anina konusmaya baslayinca konu evlilige gelince Anina'nin ilgisi artar ama Caramello evlik ve eve bark dusunmeden once Duk'un vekilharci gorevine atanmasini buyuk bir sabirsizlikla bekledigini soyler. Duk de gondolu ile gelir ve sahildeki Venedik halki tarafinda coskunlukla karsilanir. Duk Her Venedikliyi gayet cok sevdigini ilan eder; ama herkes bilmektedir ki diger ahaliden cok Dukun sevgisinin ve gozlerinin hedefi Venedikli guzel kizlar ve kadinlardir. Caramello Duk'e Barbara'yi Murano'ya goturecek olan gondulcuya bahis vererek onun yerini aldigini aciklar ve bu Duk'u cok memnun eder. Caramello Barbara'yi Mureno'ya goturecegine gizlice onu Duk'un sarayina goturmeyi planlamistir. Bir gondolcu pelerinine iyice sarinarak ve yuzune maske takarak bu maceraci planini uygulamaya koyulur. Butun bu mizansen hazirlandiktan sonra ve zaman hala daha aksam ustu iken Duk Delacqua'nin konaginin balkonuna bakarak, sanki bir gondolcu imis gibi bir sernat yapmaya baslar. Delacqua'nin konaginin icinde Barbara ve Anina son hazirliklarini yapmaktadirlar. Karnival icin cok uygun olan ve kendilerini gizliyecek olan soytari domino elbiselerini giymistirler. Daha onceden anlasmis olduklara gibi seranat yapan bir gondolcunun sarkisini beklemektedirler. Ayni sirada alt katta Ciboletta sevgilisi Pappacoda icin bir karnival kostumu getirmistir. En sonunda Carmello'nun yuksek sesle gondoladan bir gondolcu sarkisi soyledigi duyulur. Delacqua yaninda karisi oldugunu sandigi maskeli bir kadin ile kanal kiyisina iner ve orada guya karisina elvade eder. Hanimin gondolunun harekete gecmesini Duk buyuk bir sabirsizlikla beklemektedir. Baslarinda Enrico buluna bir grup bahriyeli ortaya cikar, daha sonra bir gun yas gunu serefine Delacqua'ya bir seranat sarkisi soylerler. Delacqua balkondan karsinin gondolunun ayrilisini seyreder ve kendisi icin seranat soyleyen bahriyelilere tesekkurlerini bildirir. Butun bunla olurken kiyafet degistirip konakta kalmis olan Barbara Enrico'yla bulusmak icin kocasinin konagindan cikar. Dogum gunu icin serenad ile Carmelo'nun soyledigi gondulcu sarkisinin notalari uzaklasip birbirine karismakta iken Venedik uzerine aksam coker. Gondolcu kiyafetine burunmus olan Caramello ile maskeli ve karnival kiyafetli sevgilisi Annina birbirlerinden habersiz olarak birlikte gondolla randevu yerine gitmektedirler. I
I. Perde
Venedik'teki Urbino Dükü sarayı Sarayının kanala bakan bir dairesinde Dük sabırsızlıkla Carmello'nun bir gondolla getireceği Barbara'yı beklemektedir. Bu sırada diğer senatörlerin karıları olan Agricola, Constantia ve diğerleri kocalarının kendi namuslarına bir söz geleceği korkularına hiç aldırmadan karnival kostümleri içinde saraya gelmişlerdir. Sonunda gondolun geldiği görülür ve Dük misafirlerini sarayın balo salona davet eder eve orada kendi özel hanım misafirini dörtgözle beklemeye koyulur. Gondol saray kanal kıyısı rıhtımına yanaşır; bir hanım ve bir erkek inerler ama maskeler çıktığı zaman Caramello, Dük'ün zevki için getirmiş olduğu kadının hüviyetini öğrenince çok ümitsizliğe duşer. Fakat gelen hanım Anina, Duk ile birlikte olma fırsatının kaderin kendine bağışlamış büyük bir şans olduğunu düşünüp hayallere dalmıştır. Caramello Dük'e Anina'dan uzak durmasını tenbih eder. Anina'nın "Herkesi ısırıp tırmalayan bir vahşi hayvan gibi olduğunu" ona söyler. Sonunda Anina ve Dük birlikte yalnız başlarına kalabilirler. Fakat Dük'ün daha once Barbara'ya yaptığı kurları ve aldığı karşılıkları çok böbürlenerek hikaye olarak anlatmaya başlaması Annina'yi şoke etmiştir ve onun Duke karşı kendini savunucu tavırlar almasına neden olur. Balo salonundaki orkestra bir vals çalmaya başlayınca Dük çok gönülsüz tavırlar takınmakta olan Anina'yı kolları arasına alıp orada dansa koyulur. Caramello bu fazla yakinligi onlemek icin bir care bulmustur. Annina ile birlikte Duk'un ana balo saluna gitmelerini saglar. Duk kendi odasindan ayrilmis iken Caramello odanin kapilarini acar ve misafirler de bu odalara girip cikmaya baslarlar. Bunlar arasinda Papadoca da bulunmaktadir. Papadoca'nin kiyafet biraz pejmnurde senator giysileri halindedir; acayip yumru bir burun ile bunun uzerine acayip sekilde oturtulmus gozlugu vardir ve giysisini ceplerinde sosisler, salamlar ve hamur isi borek ve corekler sarkmaktadir. Pappadoca yalniz da gelmemistir ve arkadasi olan cesitli pazar tuccarlarina Caramello'nun kendine verdigi balo davetiyelerini dagitmis ve onlar da birlikte getirmistir. Bunlari Papadoca Carmello'ya tanistirir ve Duk'un misafirperverligine ve sundugu yiyeceklere hayran olan bu carsi esnafini hic sikilmadan bunlari yemege baslamaya davet eder. Duk Anina ile yalniz kalmak icin bir yer aramakta iken bir grup senator ve karilari tarafindan durdurulup konusamya alinir. Bunlar arasinda Senator Delacqua ve karisi olarak takdim ettigi maskeli bir hanim da bulunmaktadir. Duk ikinci bir Barbara'ya tanistirildigi icin bir saskinliga kapilir. Fakat Anina Duk'e bu kadin'in Barbara olmayip maskeli Ciboletta oldugunu usulca soyler. Duk daha onceki karnival zamanlarinda Barbara'nin penceresi onunde soyledigi serenadlari hatirlayip Senatoru daha fazla kizdirmamak icin, Senator'un karisini Dukten saklama istegiyle Ciboletta'ya bu rolu oynamaya sevkettigini bildigini Senator'e aciklamaz. Delecqua karisi rolunde olan kadina Duk'un vekilharci gorevi icin yardim etmek istedigi kisinin ozelliklerini Duke bahsetmesini ve boylece Dukun onu bu goreve almasini saglamasinda yardim etmesini istedigini soyler. Fakat Ciboletta Duk'le konusmalari sirasinda Duk'e Pappacoda'nin kendine iyi bir sahsi ahci olacagindan bahseder ve onu sahsi ahcilik gorevine secmesini tavsiye eder. Guya Senator'un karisi hatiri icin Duk bu tavsiyeyi kabul ettigini bildirir ve boylece Pappadoca icin bir ahcilik gorevi bulunmus olur. Delacqua gercek karisi Barbara'yi saklanmis oldugu Murano'da gormek uzere balodan ayrilir. Duk de Anina ile Ciboletta ile birlikte balo salondan cikarlar ve bir gec aksam kahvaltisi yemek icin bir diger salona giderler. Caramello hizmetkarlari yatmaya gondermistir ve kendisi ve Pappadoca sahsen bu yemege oturan uc kisi icin hizmet yaparlar. Bu suretle sevdikleri kadinlara Duk'un fazla yakinlik gostermesini onlemek icin onlara goz kulak olurlar. Duk yemek sirasinda iki hanima kur yapmaya baslar. Ama Caramello ve Pappacoda zaman zaman oraya girip cikarak onun ciddi bir flirt yapmasina onlerler. Pappacoda yemek zevki ve ascilik sanati uzerine bir uzun konusma yapmaya baslar. Cok gecmeden Duk'un nerede oldugunu ogrenen diger senator karilari da yanlarina gelerek Duk'un ilgisini cekmeye calismaya baslarlar. Geceyarisi saati yaklasmaktadir ve o zaman Duk'un kendi balosundan ayrilip San Marko meydaninda toplanmis olan halkin eglentilerine onculuk etmesi gerekmektedir. San Marko Katedrali'nin canlarinin geceyarisi getirmek icin calinmaya basladigi zaman Anina da balodan ayrilip meydanda eglenmeye karar verir. Bunlari takip eden diger balo misafirleri maskeleri ile meydanda eglenmek uzere balodan ayrilirlar. II
I. Perde
San Marko Meydani Ay isigi ile aydinlanmis San Marko Katedrali onundeki San Marko meydaninda yilbasini getirmek icin gelen halk eglentilerine devam etmektedir. Fakat Caramello bir kosede dusunceye dalmsi olarak gorulmektedir; Anina'nin Duk ile flort etmesinden ve kadinlarin devamli vefasiz olduklarindan cani sikkindir. Ciboletta ise eglenen halk arasinda Papadoca'yi aramaktadir ve ona Duk'un sahsi ascisi olma gorevini buldugu surpriz haberini vermek istemektedir. Onu bulup bu haberi verdigi zaman Pappadoca'nin Ciboletta'nin Duk'le flort etmesinden kizginligi hemen kaybolur. Simdi Ciboletta ile evlilik yapmasi icin hic engel kalmamistir. Pappadoca bunun icin Duk'e sukranligini bildirmek ve ona hurmetlerini sunmak icin eglenen kalabalikta onu aramaya koyulur. Duk'u onceden bulan Cibalotta ise Duk'un balo salonda ve sonradan devamli dikkatini verip kur yaptigi genc kadinin Barbara olmayip Caramello'nun sevgilisi Anina oldugunu aciklar. Duk Anina'yi aramaya koyulur. Onu bir grup senator karisi arasinda bulur ve Anina onlara bu gece Duk'le yaptiklarini balladira ballandira anlatmakta oldugunu gorur. Tam bu sirada borular ve trumpetler calinarak buyuk Carnival gecidinin baslamak uzere oldugu ilan edilir. Bu gecit alayina cesitli kiyafetlere burunmus her bolum Venedik halki istirak etmektedir. Bu gecit sona erdigi zaman San Marko uzerinde bulunan binlerce guvercin oradan havalanarak meydan uzerende ucusmaya baslarlar. Delacqua geri donmustur. Karisi Barbara'yi Murano'da bulamamak yuzunden cok sinirli ve kederlidir. Tam o sirada Barbara Enrico ile birlikte gelir. Genc adam teyzesi olan Barbara'yi kendini gondolcu olarak tanitan bir taklidcinin tecavuzlerinden korudugunu aciklar ve bu hikayeyi Delacqua'ya inandirir. Duk, Enrico gibi buyuk cusseli bir genc adamin teyzesini korumasi altinda aldigini dusunerek, Barbara'yla flort etmekten vazgecer. Bu tehlike olasiliktan kendini kurtardigi icin de Caramelo'yi mukafatlandirmak icin de onu kendine vekilharc olarak tayin eder. Artik Caramello ile Anina'nin ve Pappacoda ile Ciboletta'nin evlenmeleri icin hicbir engel kalmamistir. Yilbasi eglencelri icin ta sabaha kadar butun coskunlugu ile devam edecektir. Ünlü müziksel parçalar * Uvertür * Sei mir gegrüßt, du holdes Venetia * Willkommen, meine Freunde * Komm in die Gondel, mein Liebchen, o steige nur ein * Treu sein, das liegt mir nicht * Ach, wie so herrlich zu schaun sind all die reizenden Fraun * Alle maskiert, wo Spass, wo Tollheit und Lust regiert! Seçilmiş ses ve video kayıtları Bazı film uyarmaları * 1933: Yönetmen: Robert Wiene. Başrollerde: Tino Patiera, Tina Eilers, Ludwig Stoessel, Oskar Sima ve Lizzi von Balla. Bir Alman-Macar yapımı. * 1941/42: Yönetmen: Paul Verhoeven. Başrollerde: Heidemarie Hatheyer, Lizzi Waldmüller, Harald Paulsen, Hans Nielsen ve Erich Ponto. Alman yapımı. Dipnotları Ayrıca bakınız * Operet * Johann Strauss II Dışsal kaynaklar * [1]: Almanca Wikipedia Eine Nacht in Venedig maddesi (Almanca) (Görülme tarihi:24.3.2009) * [2]: İngilizce Wikipedia Eine Nacht in Venedig maddesi (Görülme tarihi:24.3.2009) * [3]: Eine Nacht in Venedig eserinin konu özeti (Almanca) (Görülme tarihi:24.3.2009) * [4]: Eine Nacht in Venedig için diskografi (Görülme tarihi:24.3.2009)
