Türkçe Bilgi: Sultan I. Murat Türbesi

Sultan 1. Murat Türbesi veya Meşhed-i Hüdavendigar (Arnavutça: Tyrbja e Sulltan Muratit; Sırpça: Grob Sultana Murata / Гроб Султана Мурата; Türkçe: Meşhed-i Hüdavendigar veya Sultan 1. Murat Türbesi), Kosova’nın Priştine-Mitroviça yolu üzerinde Priştine’ye 6 km mesafede yer alır. Koordinatları Kuzey +42° 42' 6.84", Doğu +21° 6' 15.84" (Google maps için Koordinatlar 42.7019, 21.1044). Osmanlı Devleti padişahlarından Sultan I. Murad Han’ın savaşta şehit olması sonrasında iç organlarının gömüldüğü yerdir. Tarih Yapı, Kosova’daki en eski Osmanlı mimari eseridir. 14. yüzyılda inşa edilmiştir. Bugünkü bina 14. yüzyılda kurulan binanın aslı değildir. Birçok tahribat ve onarımdan geçmiştir. Yöre halkınca bölgede Türklük ve Müslümanlığın simgesi olarak kabul görür. Onarımlar Belgeler türbenin bugüne kadar birkaç tamir geçirdiğini göstermektedir. 1660 yılında Evliya Çelebi, Melek Ahmed Paşa’nın yanında olarak türbeyi ziyaret ettiklerinde, türbenin bakımsız olduğunu görmüşler. Bu yüzden türbenin tamiri için Ahmed Paşa, oradaki Müslüman halkına 1000 Akçe vermiş, türbenin temizlenmesi için getirttiği ustalarla, bir hafta içinde yüksek bir duvarla bir kapı yaptırmış ve çok sayıda çeşit meyve fidanı diktirmiştir. Ayrıca bir kuyu açarak pınar da yaptırmıştır. Türbeye bakmak için ailesiyle birlikte burada oturacak olan bir türbedar ve yeni kurulan vakfı denetlemek için, o civarda bulunan ileri gelen kişiler de nazır olarak oraya atanmışlardır. Türbe, 1845 yılında Serasker Hurşid Paşa emriyle temelden üste kadar onarım görmüştür. 1866 yılında yapılan bir tamiratta, türbe avlusundaki pınar yerine bir çeşme yaptırılmıştır. 1884 yılında esaslı bir şekilde onarılmış ve Sultan Abdülmecid’in bir beratı ile aslen Buharalı olan Hacı Ali, 300 Kuruş maaşla türbedar olarak atanmıştır. Türbeyi ziyaret edenlere dinlenme ve barınma yeri sağlamak için Sultan II. Abdülhamid Han’ın vermiş olduğu emir üzerine iki katlı bir konak 1896 yılında tamamlanmıştır. Sultan II. Abdülhamid Han tarafından 1907 yılında türbe ve selamlık onarımdan geçirilmiştir. V. Mehmed Reşad, 16 Haziran 1911 tarihinde Kosova’yı ziyaret etmiştir. Bu ziyaretten birkaç ay önce türbe onarılmış, avlusuna kesme taş döşenmiş, yeni bir çeşme (bugün mevcut olan) yaptırılmış ve türbenin bugünkü tamir kitabesi konulmuştur. 1912 yılında meydana gelen Balkan Savaşı’ndan sonra türbenin bakımını Sırbistan Hükümeti üzerine almış, dolayısıyla 1-14 Mart 1914 yılında İstanbul’da Türkiye ile Sırbistan arasında imzalanan barış antlaşmasının 10. maddesinde, türbenin bakımı ve bununla ilgili masraflar, Türkiye tarafından karşılanacak, denilmişti. I. Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle bu antlaşma yürürlükten kaldırılmıştı. II. Dünya Savaşı’ndan sonra, türbe devlet himayesi altına alınmıştır ve 1960-61 yıllarında esaslı bir şekilde onarılmıştır. 1989 yılında I. Kosova Savaşı’nın 600’üncü yıldönümü kutlamaları nedeniyle, Yugoslavya devleti tarafından türbenin ve selamlığın onarımı da projelendirilmiştir. Ancak, onarım türbenin badanalanması şeklinde uygulanmıştır. 1992 yılında Kosova ziyareti sırasında türbeye gelen dönemin Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanı Namık Kemal Zeybek, türbenin hasara uğradığını bizzat tespit etmiştir. Ziyaret sonrasında Türkiye’ye döner dönmez, türbenin tamiri için iki mimar ve maddi destek sağlamıştır. Meşhed-i Hüdavendigar’ın son onarımı, 2005 yılında yapılmıştır. Bu geniş çaplı onarım ile türbe bugünkü halini almıştır. Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye Diyanet Vakfı ve Kosova Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın işbirliği ile restorasyon Türkiye’nin finansman desteği ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma türbe, selamlık ve avlunun esaslı bir onarımı şeklinde olmuştur. Bugünkü hal Kosova Ovası’nda meydana gelen savaşta Sultan I. Murad Han’ın öldürülmesi sonrasında ahşasının gömüldüğü bu yere Sultanın oğlu Sultan Yıldırım Bayezid’in emriyle türbenin ilk hali yaptırılmıştır. Yüzyıllar boyunca araştırmacıların fırtınasına uğrayan türbe, tarihçesiyle, mimari üslubuyla ve durumuyla bugüne kadar büyük ilgi görmüş ve hakkında çok sayıda yazı yayınlanmıştır. Meşhed-i Hüdavendigar, Kosova’nın başkenti Priştine’nin kuzeybatısında konumlanır. Burası 1389 yılındaki I. Kosova Savaşı’nın yapıldığı muharebe sahasıdır; Kosova Ovası’dır. Türbenin yakınında Mescit köyü bulunur. Türbe, Priştine ile bir sonraki en büyük şehir olan Vuçıtırın yolu üzerinde, Priştine’nin altıncı kilometresinde yolun solundadır. Yapı, Türbedarlar sülalesinin bugünkü fertleri tarafından korunmaktadır. Türbe kompleksinin avlusunda, türbenin arkasında Türbedar ailesinin konutu vardır. Çok önemli bir ziyaret yeridir.

Kaynaklar

Vikipedi

Sultan I. Murat Türbesi

Kaynaklar

Kaynaklar

Kosova Ovası (Ova)

Gülçiçek Hatun

Çinili Camii

Nurbanu Sultan

I. Murad

II. Murad

Kösem Sultan

I. Ahmed

Sultan I. Murat Türbesi

Sultan I. Murat Türbesi Hakkında Detaylı Bilgi

Kaynaklar

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar

Okuma Önerileri

Kosova Ovası (Ova)

Gülçiçek Hatun

Çinili Camii

Nurbanu Sultan

I. Murad

II. Murad

Kösem Sultan

I. Ahmed