Yaşamı
Sermet Muhtar`ın geçmişi, İstanbul`un eski ailelerine dayanır. Ahmet Muhtar Paşa ve Kevser Hanım`ın oğludur. Dönemin tanınmış Paşa çocukları gibi özel tutulan hocalar tarafından eğitildi. 1906`da Galatasaray`dan mezun oldu. Daha sonra Hukuk Fakültesi`ne giren Sermet Muhtar, ``Hanımlara Mahsus Gazetede bazı makaleleriyle yer aldı. 1910 yılında diplomayı alınca hakimlik veya avukatlık yapmak istemedi babasının müdürü olduğu Askeri Müze`ye girdi. İkinci Meşrutiyet`le birlikte basın hayatına karikatürleriyle girdi. ``Davul`` ve ``el-Üfürük`` dergilerine karikatürleriyle katkıda bulundu.Sermet Muhtar, İstanbul`la ilgili yazıların çoğunluğunu Akşam gazetesinde yayımlamaya 1931 yılında başladı. Öğleden sonra yayımlanan Akşam, o yıllarda İstanbul`da en çok okunan gazetedir. ``30 Yıl Evvelkiler`` başlığı altında başlayan yazılarını ``"Masal Olanlar", "İstanbul Kazan, Ben Kepçe"`` ile takip etti. Akşam gazetesinin tirajını artıracak derecede ilgi vardı yazılarına. Yüzlerce makale daha yayımladı, bu yazılar sosyal ve folkorik açıdan İstanbul`un yakın tarihini ve yaşantısını kapsamaktadır. Zaman içinde Tan, Son Posta, Cumhuriyet gibi gazetelerde çok sayıda makale daha yayımladı. Dergilerde ve gazetelerde yayımladığı yazıların sayısı bini geçmekte ve birçok değişik konuyu kapsamaktadır.
Tarihçi Reşat Ekrem Koçu`nun isteği üzerine hazırlık aşamasında olan İstanbul Ansiklopedisi`ne yüzlerce bilgi yolladı, fakat maalesef İstanbul Ansiklopedi G harfini aşamadı. Reşat Ekrem Koçu`nun ölümüyle birlikte değerli fotoğraf ve resimleri de kapsayan malzeme dağıldı, bu değerli malzemelerin akıbeti tam olarak bilinmemektedir.
Sermet Muhtar Alus annesine çok düşkündü. Evlilikleri uzun sürmedi, ilk evliliğinden Tülin(Hanım) adında bir kız çocuğu oldu. Kızı evlendiği zaman Türsan soyadını aldı. Sermet Muhtar annesi Kevser Hanım`a olan düşkünlüğü ömrü boyunca sürdü. Matbaaya bile annesiyle beraber gelip beraber döndüğü söylenir. Şüphesiz ki annesi için en büyük acılardan biri 65 yaşında vefat eden oğlu Sermet`in ölümünü görmek olmuştur. Sermet Muhtar`ın ölümüyle birlikte İstanbul çok önemli bir aşığını kaybetti.
Eserleri
- Türkçe-Fransızca Askeri Müze Rehberi
- Türkçe-Fransızca Lugat
Romanları
Liste kesin olmayıp sadece bir kısmını içermektedir- Kıvırcık Paşa (beyazperdeye de aktarılmıştır.
- Harp Zengininin Gelini
- Rüküş Hanımlar
- Hayalanmalar
- Bir Varmış Bir Yokmuş
- Eski Çapkın Anlatıyor
- Eski Konaklar
- Nanemolla
Piyesleri
- Dert
- Zincirleme
- Helal Mal
- Duvar Aslanı
- Yıldızlar Barıştı
Kaynakça
- Bu makalenin hazırlanmasında Tarih ve Toplum, Şubat:1994, Sayı:122, Cilt:22, Taha Toros`un yazısından yararlanılmıştır.