Semantic Mediawiki

Kısaca: Semantic MediaWiki (SMW), MediaWiki'ye yapılan ve wiki sayfalarındaki anlamsal veriyi etiketlemeye yarayan bir geliştirmedir. Bu sayede bir wiki, anlamsal wiki şeklini almaktadır. Bu şekilde etkietlenmiş veriler, anlamsal aramalarda, ilgili sayfaların birleştirilmesinde, harita benzeri formatlarda, takvim benzeri yapılarda kullanılabilir ve RDF ve/veya CSV biçimlerinde dışa aktarılabilir. ...devamı ☟

Semantic MediaWiki (SMW), MediaWiki'ye yapılan ve wiki sayfalarındaki anlamsal veri etiketlemeye yarayan bir geliştirmedir. Bu sayede bir wiki, anlamsal wiki şeklini almaktadır. Bu şekilde etkietlenmiş veriler, anlamsal aramalarda, ilgili sayfaların birleştirilmesinde, harita benzeri formatlarda, takvim benzeri yapılarda kullanılabilir ve RDF ve/veya CSV biçimlerinde dışa aktarılabilir. Yazarlar Bugün otuzun üzerinde geliştiricisi olan Semantic MediaWiki, ilk olarak Markus Krötzsch, Denny Vrandečić ve Max Völkel tarafından 2005 yılında yayınlanmıştır. Krötzsch ve Vrandečić, halen birincil geliştirici sıfatını taşımaktadır. Geliştirme, Karlsruhe Üniversitesi'ne bağlı AIFB Enstitüsü tarafından Avrupa Birliği destekli bir araştırma projesi olarak sürdürülmektedir. Temel söz dizimi SMW içindeki her etiketleme, sayfayı "özne,yüklem,nesne" şeklinde üçlemeler kullanarak başka bir sayfa ya da bir tür veri değeri olan başka verilerle bağlayan bir "özellik"tir (property). Örneğin Almanya hakkındaki sayfayı düşündüğümüzde, burada bulunan bilgi, başkentin Berlin olduğunu içerecektir. Yani "Almanya" sayfasındaki "Almanya'nın başkenti Berlin'dir" anlamını taşıyan söz dizimi şu şukilde olacaktır:
  ... [[Has capital::Berlin]] ... 
Bu örneği incelersek, üçleme şu şekilde olacaktır: Germany—has capital--> Berlin (Özne—yüklem--> nesne). Bu yolla, Almanya'nın nüfusu da belirtilebilir. "Almanya'nın nüfusu 82,060,000'dur" anlamına gelen söz dizimi şu şekilde olacaktır:
  ... [[Has population::82,060,000]] ... 
SMW'nin sorgulama araçları kullanılarak, nüfusu belli bir sınırın üzerinde olan(mesela 50 milyon) tüm ülkeleri ve başkentlerini listeleyen bir sayfa yaratılabilir. Bu sayfada Almanya ve buan bağlı olarak başkent Berlin yer alacaktır. Kullanım Semantic MediaWiki, sayısı bilinmeyen gizlilere ek olarak tüm dünyada bilinen 200'ün üzerinde açık wikide kullanılmaktadır. Kaydadeğer açık wikilere örnek olarak Metacafe wiki, SNPedia, Metavid, MetaBase, Math Images Project, Amerikan Enerji Bakanlığı'nın Açık Enerji Bilgisi'si, Sunlight Foundation'ın OpenCongress wikisi ve Break.com'un Chickipedia'sı verilebilir. Bunun yanı sıra, kendi içinde SMW'yi kullanan organizasyonlara örnek olarak Pfizer, Harvard Pilgrim Sağlık Merhezi, Johnson & Johnson, Pasifik Kuzeybatı Ulusal Laboratuvarı, Metropolitan Sanat Müzesi ve Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı verilebilir. SMW, son yıllarda özellikle sağlık alanında ortak olarak oluşturulan biomedikal ontoloji ve terminolojiler sayesinde çok büyük aşama kaydetmiştir(Örnekler: Mayo Kliniği, Amerikan Ulusal Kanser Enstitüsü, Dünya Sağlık Örgütü ve Stanford Üniversitesitarafından ortak geliştirilen LexWiki, Neurolex ve 3M Sağlık Bilgi Sistemleri tarafından yönetilen Concept Hub wiki). Ayrıca Semantic MediaWiki, en az iki adet wiki farm Web sitesi tarafından desteklenmektedir: Referata tarafından öntanımlı olarak ve kullanıcı isteği üzerine Wikia. Vikipedi'de kullanılması önerisi Akademik

Topluluk

'un kimi üyleri, SMW'nin ortaya çıktığı ilk andan beri SMW'nin Vikipedi'de kullanılması fikrini savunmaktadır. 2006 yılında Max Völkel et al. tarafından yayınlanan bir makalede Vikipedi hakkında "İçeriği makinalar tarafından neredeyse hiç anlaşılamıyor. İçeriği hakkındaki yapısal bilgi, örneğin konseptlerin kendi aralarındaki ilişkisi, ne formalize edilebilir, ne de otomatik olarak işlenebilir. Yani, nümerik verinin değeri sadece basit metin olarak bulunmaktadır ve bu yüzden de asıl anlamı işlenememektedir." 2010 yılında Technology Review'da yayınlanan bir çevrimiçi makalede, Wikimedia Kurumu Direktör Yardımcısı Erik Möller, Wikimedia'nın da mantıksal yetileri Vikipedi'ye kazandırma niyeti olduğunu ancak Semantic MediaWiki'nin doğru karar olup olmadığı konusunda emin olmadıklarını, çünkü bunun Vikipedi'nin performansında olumsuz bir etki yaratıp yaratmayacağının bilinmediğini belirtti. Başka geliştirmeler Semantic MediaWiki tarafından sunulan veri yapılarını kullanan, MediaWiki tabanlı çeşitli geliştirmeler bulunmaktadır. En kaydadeğer olanları şunlardır: * Semantic Forms - Mantıksal veri kullanan sayfalar eklemek ve onları değiştirmek için kullanılan, kullanıcılar tarafından oluşturulan formlar oluşturmayı sağlar. * Halo - Grafiksel ve basit arayüzü ile mantıksal verinin oluşturulması, elde edilmesi, üzerinde gezilmesi ve düzenlenmesini mümkün kılar. * Semantic Drilldown - Bir wikideki mantıksal veriyi görüntülemek için bir tarayıcı sunar. * Semantic Result Formats - Mantıksal veriyi göstermek için grafikler, matematiksel fonksiyonlar, takvimler, vb. gibi birçok araç sunar. * Semantic Maps - Çesitli harita servislerini kullanarak mantıksal veriyi coğrafi olarak gösterir. Topluluk Semantic MEdiaWiki geliştiricileri ve kullanıcıları için en önemli resmi araç SMWCon etkinliğidir. Bugüne kadar biri 2010 Mayıs'ında, Cambridge/Massachusetts'te, diğeri de 2010 yılı Eylül ayında Amsterdam'da olmak üzere iki adet SMWCon etkinliği düzenlendi. Amsterdan etkinliğindeyaklaşık 40 katılımcı vardı. Daha öncesinde ise SMW topluluğu için ilki 2008 yılı Kasım ayında Cambridge'deki kullanıcı toplantısı, ikincisi 2009'un Mart ayında Stanford/Kalifornia'da gerçekeşen ve daha az resmi olan toplantı ve üçüncüsü de 2009 yılı Kasım ayında Karlsruhe/Almanya'da gerçekleşen SMW Kampı olmak üzere üç adet etkinlik gerçekleştirildi. ;Atıflar ;Genel * Software could add meaning to 'wiki' links, Matthew Sparkes, New Scientist, June 7, 2006 * Markus Krötzsch, Denny Vrandecic, Max Völkel, Heiko Haller, Rudi Studer: Semantic Wikipedia. Journal of Web Semantics 5/2007, December 2007. * Struktur fürs Wiki, Rolf Strathewerd, Linux-Magazin, July 2009 * Smart, P. R.; Braines, D.; Bao, J.; Mott, D.; Huynh, T. D.; Shadbolt, N.: Supporting Distributed Coalition Planning with Semantic Wiki Technology. In: 4th Annual Conference of the International Technology Alliance (ACITA'10).

Dış bağlantılar

* Homepage of Semantic MediaWiki * Semantic MediaWiki mail lists and download at sourceforge * Semantic MediaWiki on mediawiki.org (includes list of current extensions/add-ons to Semantic MediaWiki) * Semantic MediaWiki Community Wiki - an SMW-powered wiki that lists the people, organizations, etc. involved with SMW ** List of sites that use Semantic MediaWiki on the Semantic MediaWiki Community Wiki * "Semantic MediaWiki and Discourse DB" - video of Nick Grandy explaining SMW at an Oxford Geek Night * Semantic MediaWiki: Towards Wikipedia 3.0 - Presentation of the benefits Semantic Mediawiki offers to Wikipedia * SMW+ User Forum - SMW-enabled forum for users and developers of Semantic MediaWiki+ in a commercial or production environment, providing documentation and manuals * SMW+ Product Homepage, commercial distribution of Semantic MediaWiki from ontoprise

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.