Türkçe Bilgi: Sarsım (fizik)

Sarsım (ayrıca Ekivme), fizikte ivmenin değişme oranı, yani ivmenin zamana göre türevi, hızın zamana göre ikinci türevi ve konumun zamana göre üçüncü türevidir. Sarsım aşağıdaki gibi ifade edilebilir: :

\vec j=\frac  \vec a} t}=\frac ^2 \vec v} t^2}=\frac ^3 \vec s} t^3}

\vec a

ivme, :

\vec v

hız, :

\vec s

konum :

\mathit

zamana karşılık gelir. Sarsım vektörel bir büyüklüktür ve onun skalar büyüklüğünü ifade etmeye yarayan (örn. vektörel hız ile skalar hız arasındaki olduğu gibi) ayrıca bir birim yoktur. Vektörel olan bu büyüklük metrik sistemde metre bölü saniye küp (metre bölü saniye bölü saniye bölü saniye, m/s³ ya da m·s⁻³) olarak tanımlanır. Sarsım için uluslararası kabul edilmiş bir sembol yoktur, ancak İngilizce jerk kelimesinin baş harfi j yaygın olarak kullanılır. Ayrıca Newton yazımında ivmenin türevi anlamında ȧ olarak da kullanılabilir. Ayrıca fizikteki kuvvet kavramının kütle ile ivmenin çarpımı olduğu düşünülürse, kuvvetin türevi gücüm de kütle ile sarsımın çarpımı olarak bulunur (Benzeri bir şekilde moment de kütle ve hızın çarpımıdır.) Uygulamaları Sarsım mühendislikte kullanılmaktadır. Özellikle hız trenleri gibi güvenliğin önemli olduğu uygulamalarda ivmenin de değişikliğini (yani sarsımı) bilmek, güvenlik için önemlidir. Yolcuların stres durumundaki değişiklikler için gereken süre göz önünde bulundurulduğunda, kaslardaki kasılmaların ya da ağrı durumunun uygun hale getirilebilmesi için sadece maksimum ivmenin değil maksimum sarsımın da belirlenmesi gerekir. Özellikle titreşimlerin uyartılarında sarsım dikkate alınır. Sarsımı ölçmek için sarsımölçer (jerkmetre) kullanılır. Sarsım aynı zamanda İşlemeli üretim alanında da oldukça önemlidir. Kesme aletinin ivmesinde yaşanabilecek ani değişiklikler üründe hatalara yol açabilir. Bu yüzden bugünkü hareket kontrolörleri sarsım sınırlama özelliğini de içerir. Ayrıca makine mühendisliğinde kam profili hazırlarken tribolojik nedenlerle sarsım, hız ve ivme ile beraber kullanılır. Üçüncü dereceden hareket profili Fizikte bir hareketin oluşabilmesi için sabit bir konumdan başka bir konuma doğru yer değiştirme olmalıdır. Aşağıdaki hız zaman grağine göre yer değişiminin evrelerindeki ivme ve sarsımdaki değişiklik şu şekilde sıralanabilir: Hareket profili 7 bölümden oluşur: # ivme artar, sarsım en yüksek pozitif değerdedir. # sabit ivme (sıfır sarsım) # ivmelenme azalır, istenen en yüksek hıza ulaşılır, sarsım en yüksek negatif değerdedir. # sabit hız (sıfır ivme, sıfır sarsım) # ters yönlü ivme artmaya başlar, sarsım en yüksek negatif değerdedir. # sabit ters yönlü ivme (sıfır sarsım) # ters yönlü ivme azalmaya başlar, hız sıfıra yaklaşır, sarsım pozitif en yüksek değerdedir. Eğer ilk ve son durumlar birbirine oldukça yaklaşırsa, maksimum hız ya da ivme ulaşılamayabilir. Ayrıca bakınız * İvme * Eksarsım * Gücüm

Kaynaklar

Vikipedi

Sarsım (Fizik)

Kaynaklar

Çatırtı (fizik)

Eksarsım

Gücüm

Klasik mekanik

Ekgücüm

Mercalli şiddet ölçeği

23 Nisan

2002

Sarsım (Fizik)

Sarsım (Fizik) Hakkında Detaylı Bilgi

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar

Okuma Önerileri

Çatırtı (fizik)

Eksarsım

Gücüm

Klasik mekanik

Ekgücüm

Mercalli şiddet ölçeği

23 Nisan

2002