Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Prohorovka Muharebesi

Kısaca: Prokorovka Muharebesi, II. Dünya Savaşı sırasında Alman 4. Panzer Ordusu ile Sovyet 5. Muhafız Tank Ordusu arasında gerçekleşen muharebedir. Askeri tarihte en büyük tank savaşlarından biridir. ...devamı ☟

Prokorovka Muharebesi, II. Dünya Savaşı sırasında

Alman

4. Panzer Ordusu ile Sovyet 5. Muhafız Tank Ordusu arasında gerçekleşen muharebedir. Askeri tarihte en büyük tank savaşlarından biridir. Wehrmacht, Zitadelle Harekatı'nı 5 Temmuz 1943’te başlattı.

Alman

üst komutanlığının hedefi, Kursk girintisindeki çok sayıdaki Sovyet birliğini imha etmekti. Kızıl Ordu’yu muharebe alanında imha etmek, Doğu Cephesi’nde inisiyatifi yeniden Wehrmacht’a kazandıracaktı. Operasyon, beş

Alman

cephe ordusu tarafından Kursk girintisinin her iki tarafında bir kıskaç hareketi ile kesilip koparılması ile sonuçlanacaktı. Sovyet Üst Komutanlığı Stavka, bir

Alman

taarruzu beklemekteydi ve Derinliğine Harekat doktrinine uygun bir şekilde savunma mevzilerini hazırladı. Sovyetler Birliği mareşali Georgi Jukov Stali’i, Kızıl Ordu’nun savunmada kalarak

Alman

kuvvetlerini yıpratması yönünde ikna etti.

Alman

kuvvetleri, Kızıl Ordu savunması karşısında yeterince yıprandığında Stavka,

Alman

ileri unsurlarını imha etmek için opreatif ihtiyatlarını savaşa sürecektir. Kursk Savaşı sona erdiğinde Kuzey’de

Alman

kuvvetleri durdurulmuştu. Buna karşın Güney’de, Wehrmacht ve Waffen-SS birlikleri Prohorovka yönünde daha derin bir girme sağlamışlardı. Kızıl Ordu, operatif ihtiyatlarının planladığından daha erken olarak muharebeye sokmak zorunda kaldı. Iki tarafın zırhlı kuvvetleri arasında 12 Temmuz 1943 tarihinde gerçekleşen bu çatışmalar, tarihin en büyük tank muharebelerinden biri olarak bilinir. Bu muharebe, Kursk girintisindeki Sovyet kuvvetlerinin kuşatılması için kilit bir muharebedir. Çekişmenin doruk noktasına ulaşması ve ardından sönmesidir.

Alman

saldırısı, hedeflerine ulaşmada başarısız oldu, fakat birkaç taktik muharebeyi kazandı. Sovyetler de bir dizi savunma çatışmalarında başarılıydılar ve

Alman

düzenlerinin kendi hatlarını yarıp geçmesini engellediler. Öte yandan

Alman

mevzilerine yönelen karşı taarruzları, püskürtüldü. Savaşın sonunda her iki tarafın güçleri de ağır kayıplara uğramıştı. Sovyet kayıpları çok yüksektir, ancak operasyonel ve stratejik insan gücü ve malzeme kaynakları, Kızıl Ordu’nun stratejik ve operasyonel inisiyatifini elde tutmasını olanaklı kılacak derecede geniştir. Bu savaş, Doğu Cephesi’nde bir

Alman

zaferi beklemenin, gerçekçi olmadığını gösteriyordu.

Alman

orduları, savaşın devamında, stratejik savunma durumunda kalacaktır. == Öncesi Alman 6. Ordu’su, 1942 – 1943 kışında Stalingrad Muharebesi’nde imha edilmişti. Sonraki Sovyet harekatları; Uranüs Harekatı, Kış Fırtınası Harekatı ve Küçük Satürn Harekatı Güney Ordular Grubu’nun konumunu tehdit etti. Bu harekatlar başarılı olursa, tüm Ordular Grubu imha olabilirdi. Operasyonların sonucunda, ancak 70.000 kayıpla Kafkasya’daki

Alman

istilası son buldu. . Stalin, daha parlak bir başarı için Kızıl Ordu’ya, Don Nehri’nde Rostov’a hareketle Güney Ordu Grubu’nu kuşatmayı emretti. Kızıl Ordu ilerledi ancak, aşırı yayılmıştı. Kızıl Ordu’nun bu durumunu fark eden Erich von Manstein, Üçüncü Harkov Muharebesi olarak bilinen harekatı düzenledi. İkinci Harkov Muharebesi’nin bir tekrarı gibi, motorize

Alman

kuvvetleri, Sovyet ileri unsurlarını kanat açıklıklarından bir kıskaç harekatıyla çevirerek imha etti.

Alman

zaferi, Wehrmacht ve SS kuvvetlerinin 14 Mart 1943 tarihinde Harkov’u yeniden ele geçirmelerine ve Kızıl Ordu birliklerini Don Nehri’nin kuzeyine sürmelerine olanak verdi. Muharebeler sonucunda Sovyet hatlarında kuzeyden güneye yaklaşık 240 km.lik bir girinti oluştu.

Alman

lar, 9.000 esir aldıklarını ve Sovyet kayıplarının 23 bin olduğunu belirtir. Sovyet rakamları ise ölü ya da yaralı olarak 45 bin kayıptır. . Bu arada

Alman

lar Belgorod’u da geri aldılar, fakat Kızıl Ordu Kursk’u elde tuttu. Harkov’un ilerisinde

Alman

ilerleyişi, bir süre sonra giderek daha güçlenen Sovyet direnişi karşısında duracak kadar yavaşladı. Her iki tarafın da taarruzları sürdürecek gücü kalmamıştı ve bu şeklilde Kursk civarı, Sovyet hatlarında bir çıkıntı olarak kaldı. Adolf Hitler ve

Alman

Yüksek Komutanlığı, bir sonraki büyük çaplı taarruzlarında, Sovyet operatif ve stratejik ihtiyatlarını imha etme girişimi için, görece dar olan Kursk çıkıntısını seçti. Doğu Cephesi’nde dengenin yeniden kurulması ve stratejik inisiyatifin geri alınması için

Alman

Yüksek Komutanlığı’nın izleyeceği yol bu olacaktı. . Sovyet istihbaratı, gelecek

Alman

yaz taarruzlarının Kursk bölgesini hedef alacağını saptadı. Kursk’taki Sovyet stratejik savunması, 1941’de Moskova’dakinden farklı olarak cephe boyunca bir savunma hattı halinde kurulmamıştı. Bu kez, 100 km.’nin üstünde bir derinlikte güçlü bir savunma düzeni hazırladılar. Sovyetler, 600-700 km. derinlikte, 2.000 km.lik bir cephe hattında, 10 cephe ordusu, 40 bileşik ve 5 tank ordusunu topladı. . Stavka, taarruz eden

Alman

kuvvetlerini, birden çok hat halinde ağır biçimde tahkim edilmiş mevzilerde zorlayarak yıpratmayı amaçlayan bir savunma stratejisini onayladı.

Alman

taarruzunun hızı kesildiğinde, Sovyet operatif zırhlı ihtiyatlarının başlatacağı bir karşı taarruzla zayıflamış olan düşman kuvvetleri imha edilecekti. == Kuvvetler Alman Katılan

Alman

kuvvetleri esasen, önceki günlerde kayıplara uğramış olan üç Waffen-SS tümenidir. Harekata, 1. SS Panzer Tümeni "Leibstandarte SS Adolf Hitler", 2. SS Panzer Tümeni "Das Reich" ve 3. SS Panzer Tümeni "Totenkopf", sadece 35 tanesi Tiger I olmak üzere 456 Panzer ve 137 Taarruz topu ile katılmıştır. Bir başka tugayın daha savaşa katılmış olması mümkündür. 10. Panzer Tugayı, 23 Haziran 1943 tarihinde kurulmuştu ve 45 Tiger tankından oluşan bir kuvvetti. Fakat muharebeye katılıp katılmadığı bilinmemektedir. Bu tugayın 2. SS Panzer Tümeni "Das Reich"’e katılarak onun tank mevcudunu 70’e çıkarmış olması mümkündür. Muharebeye katılır durumdaki tank ve taarruz toplarının toplam sayısı 11 Temmuz itibariyle 400’dür, bunların 70 tanesi Tiger’dir. . Sovyet kaynakları,

Alman

ların 500-700 tankları olduğunu iddia etmektedir.

Alman

kaynakları 12 Temmuz öncesi tank mevcutları için tam değildir. Mevcut

Alman

kaynaklarına göre 11 Temmuz’da 1. , 2. ve 3. SS panzer tümenlerinde 204 tank bulunmaktadır. Sırasıyla 77, 95 ve 122. Bir sonraki gün olan 12 Temmuz’da 1. SS Panzer Tümeni "LSSAH" için tank mevcuduna ilişkin rakam bilinmemektedir. Fakat diğer iki tümen için 103 ve 121 rakamlarını verilir. 13 Temmuz’da 70, 107 ve 74 tank olduğu belirtilir. 14 Temmuz’da ise 78, 115 ve 73. 15 Temmuz’da genel bir azalmayla 85, 99 ve 77. Son kayıt, 16 Temmuz içindir ve üç tümende 96, 103 ve 96 tank bulunduğı belirtilir.

Alman

hava gücü bir Luftwaffe Kolordusu’dur, 8. Hava Kolordusu. Kolordu’nun 5 Temmuz 1943 itibariyle 966 uçaklık bir gücü vardır. . Kayıplar, geçen bir haftada fazla değildi. Luftwaffe Genelkarargahı, 5-8 Temmuz arasında kayıpların sadece 41 uçak olduğunu rapor etti. Kursk çıkıntısının güney kesiminde 5-31 Temmuz tarihleri arasında 220 uçağın kaybedildiği biliniyorsa da, 8-11 Temmuz tarihleri arasındaki kayıplar konusunda açık bir bilgi yoktur. . Kızıl Ordu, 2. Muhafız Tank Kolordusu, 29. Tank Kolordusu ve 18. Tank Kolordusu ile ilk kademeye yerleşdi. Sovyet 5. Mekanize Kolordusu ve zayıflamış olan 2. Tank Kolordusu yedekte tutulmuştur. 29. Tank Kolordusu 212 tank ve kundağı motorlu topluyla mevzilenirken, 18. Tank Kolordusu, 144 tankıyla 11 Temmuz öğleden sonra mevziye girdi. Her iki birlik de gün içinde muharebeye katıldı, Sovyet tanklarının toplam sayısı muhtemelen 500’e yakındı. Sovyet 1. Tank Ordusu da

Alman

48. Panzer Kolordusu’na taarruz etti, fakat bu çatışma doğrudan Prohorovka Muharebesi ile bağlantılı değildi. Neticede araştırmalar, 294

Alman

ve 616 Sovyet zırhlı muharebe aracı’nın savaşa katıldığını göstermektedir. Bu sayı en fazla 429

Alman

ve 870 Sovyet zırhlı muharebe aracıdır. Bölgedeki Sovyet hava unsurları zayıf bir güçtür. Kızıl Ordu Hava Kuvvetleri’ne bağlı 2. Hava Ordusu, bir önceki hafta içinde uğradığı büyük kayıplara karşın 472 uçakla muharebelere katılabilmiştir. Bu filonun 266 avcı, 160 bombardıman ve 90 İyuşin avcı-bombardıman uçağı vardı. Sovyet 17 Hava Ordusu da savaşa katılmıştır. O da ağır kayıplara uğramıştı, fakat yine de 300 uçakla savaşa katılabildi. Bu şartlarda hava gücünün akıllıca kullanılması gerekiyordu. . == Savaş öncesi Alman ilerlemesi Yeni model ağır silahların cepheye ulaşması için birkaç kezlik ertelemelerin ardından,

Alman

saldırısı 5 Temmuz 1943 tarihinde başladı. 2. SS Panzer Kolordusu’nun öncülüğünde General Hermann Hoth’un 4. Panzer Ordusu, Sovyet savunmasının yoğun mayın tarlaları, piyade mevzileri ve incelikle düzenlenmiş tanksavar cepheleri içinde 15-20 km. muharebe ederek ilerledi. Taarruz, üçüncü savunma hattına, 35 km. derinliğe kadar ilerledi fakat burada 1. Tank Ordusu tarafından durduruldu. 2. SS Panzer Kolordusu 5-11 Temmuz süresince, 1. Tank Ordusu ile 69. Ordu arasında bir kama gibi girdi. Güç olmasına karşın 4. Panzer Ordusu, Sovyet ana savunma kuşaklarını yarıp geçmeyi başardı.

Alman

lar, 5 Temmuz’dan itibaren 1.000 Sovyet tankını imha ettiklerini iddia ettiler. Sadece 48. Panzer Kolordusu, 1.300 Sovyet askeri öldürdüklerini ve 7.000 tutsak aldıklarını iddia etti. Aynı Kolordu, 170 Sovyet tankını imha ettiğini ya da ele geçirdiğini ve buna ilaveten 180 ağır havanı, tanksavarlar ve topçu ateşiyle imha ettiğini iddia etti. 2. SS Panzer Kolordusu üçüncü Sovyet savunma hattını yarıp geçti.

Alman

lar yanlış olarak Sovyet savunmasını yardıklarını ve ertesi gün bu olanaktan yararlanacaklarını düşündüler. Sovyet kuvvetleri, karşı taarruzlarını başlatmak için hazırdılar.

Alman

taarruz planları Prohorovka’da

Alman

planı, Zitadelle Harekatı’nın bir an önce tamamlanması için, Güney’deki Sovyet savunmasında bir gedik açarak, kıskacın Kuzey kanadıyla temas sağlamaya dayanıyordu. Saldırı, 48. Panzer Kolordusu’nun Psyol Nehri’ne karşı bir taarruz girişimiyle aynı zamana denk geldi. Prohorovka mevzileri birincil taktik hedefti. Bu bölgede 4. Panzer Orduru’nun savunma hatlarını yarmasıyla bu mevzilerin alınması umuluyordu. Bunun gerçekleşmesi Wehrmacht’a, Sovyet savunmasının operatif ve stratejik derinliğine ulaşarak Kursk girintisindeki Sovyet kuvvetlerini kuşatmayı tamamlama olanağı kazandıracaktır.

Sovyet karşı taarruz planları

Kursk Savaşı, 11 ve 12 Temmuz’da kritik bir evreye ulaştı. 2. SS Panzer Kolordusu’nun sağladığı girme, Sovyet 1. Tank Ordusu’nu kuşatılma tehdidinde bıraktı. Mevki, Voronej Cephesi’nin kalbi durumundaydı. Mareşal Jukov, 11 Temmuz’da, ikisi Step Cephesi’nden olmak üzere beş Sovyet ordusunun taarruzunu emretti. Bu kuvvetler,

Alman

ileri unsurlarına karşı 12 Temmuz’da taarruza geçti. Sovyet ordularının General Mikhail Katukov komutasındaki 1. Tank Ordusu ile birlikte

Alman

kuvvetlerine taarruz ederek tuzağa düşüreceği ve imha edileceği düşünülüyordu. Diğer üç ordu, 48. Panzer Kolordusu’na ve 52. Kolordu’ya saldırırken 5. Muhafız Tank Ordusu’nun taarruzu 2. SS Panzer Kolordusu’nu hedef aldı. 5. Muhafız Tank Ordusu’nun taarruz planında önemli eksiklikler vardı. Yeterli ölçüde bir hazırlık ateşi açılmaması, saf halindeki tankların yüksek hızda kullanılması, tankların zırh ve silahlarındaki eksikliklerin giderilmemesi ve asıl taarruzu, bir ölçüde

Alman

birliklerince korunmaya başlanmış olan tank hendeklerinin olduğu bölgeden yürütmek gibi. Dahası, Sovyet hava unsurları kuzey kesimde toplandı ve Prohorovka üzerinde Luftwaffe’ye tam bir hava hakimiyeti bıraktı. Sovyet yer – hava iletişiminin başarısızlığı, harekatın ilk saatlerinde ağır kayıplara neden olarak durumu daha da güçleştirdi. == Savaş Öğleden önceki çatışmalar 2. SS Panzer Kolordusu 12 Temmuz’da saat 06:50’de taarruza başladı. Aynı sırada Kızıl Ordu da kendi saldırı hamlesine başladı. Her iki tarafın hava unsurları kendi destek noktalarına hareket ettiler ve geniş çaplı bir hava savaşı başladı. 2. SS Panzer Tümeni "Das Reich", saat 07:10’da “...çok güçlü düşman hava faaliyeti...’nden söz etmektedir. Kursk Savaşı sırasında ilk defa Sovyet Hava Orduları Güney’de Luftwaffe’den daha fazla çıkış yaptılar. Luftwaffe’nin 8. Hava Kolordusu yaklaşık 654 çıkış yaparken, Sovyet 2. ve 17. Hava Orduları 893 çıkış yaptılar.

Alman

uçakları, 8. Hava Kolordusu Komutanı Hans Seidemann’dan, 2. SS Panzer Tümeni "Das Reich"’in ileri harekatını örtme emri aldılar. Hava savaşı, her iki tarafın kara kuvvetlerinin taarruzları için de tehlikeli bir durum ortaya çıkardı. Daha kuzeyde 48. Panzer Kolordusu’nun taarruzu, iki

Alman

hava filosu tarafından dağınık biçimde destekleniyordu. Yeterli hava desteği olmadan ve Sovyet uçaklarının akınları karşısında 48. Panzer Kolordusu savunmaya çekilmek zorunda bırakıldı. 11. Panzer Tümeni savaş ceridesine, “Bazı

Alman

hava etkinliğinin olduğunu ama Sovyet hava etkinliğinin daha fazla olduğunu” ve “pike bombadıman akınları oluğunu” kaydetti. Hava kuvvetlerinin başlattığı baskıyı artırmak için 48. Panzer Kolordusu, Sovyet 10. Tank Kolordusu ve 1. Tank Ordusu tarafından muharebeye çekildi. Öte yandan Luftwaffe de saldırıya geçti. Heinkel He 111’ler, Sovyet 69. Ordusu’na ve 5. Muhafız Tank Ordusu’na saldırdılar. Her iki tarafın avcı filoları o denli zayıftı ki, 12 Temmuz’da hiç kayıp raporu olmamıştır. Luftwaffe’nin 48. Panzer Kolordusunu korumadaki yetersizliği sonucunda taarruz durmuştur. 2. SS Panzer Tümeni "Das Reich", herhangi bir şaşırtma taarruzu olmaksızın, 5. Muhafız Tank Ordusu’na desteksiz bir taarruz başlattı. Aynı anda 5. Muhafız Tank Ordusu da 2. SS Panzer Tümeni "Das Reich"’e saldırdı. 3. SS Panzer Tümeni "Totenkopf" için

Alman

planı, Tümen’in Psyol Nehri'nin kuzeyine taarruz ederek oradaki köprübaşını genişletmekti. "Das Reich" ve "LSSAH" tümenleri bu taarruza katılmadı ve "Totonkopf" Tümeni, başarıyı rapor edene kadar savunmada kalacaklardı. Sovyet taarruzu saat 09:15’de başladı. 5. Muhafız Tank Ordusu, yaklaşık 430 tank ve taarruz topu’nu bir cephe taarruzunda bir araya getirdi. Bu taarruzu 70 tank ve taarruz topundan oluşan ikinci bir dalga izledi. Taarruz, bir yıkım oldu. Luftwaffe, çok sayıda Stuka’lar, Fw 190’lar ve Hs 129’larla hızla karşılık verdi. Sovyet tankları açık arazide bu saldırıya yakalandı.

Alman

tank toplarının ve topçunun ateş desteğiyle de taarruz bozguna uğradı. Savaş alanı infilak eden Sovyet tanklarından yükselen kalın duman sütunlarıyla kaplandı. Sovyet 29. Tank Kolordusu’na bağlı 31. Tank Tugayı’nın raporu şöyleydi. “Düşman topçu ateşi ve uçakları karşsından ağır tank kayıplarına uğradık. Saat 10:30’da tanklarımız Komsomolet Devlet Çiftliği’ne ulaştı fakat, sürekli hava taarruzları nedeniyle daha fazla ilerleyemiyorlar ve savunmaya geçtiler.” Sabah yapılan taarruzda, 5. Muhafız Tank Ordusu’na bağlı 18. ve 29. tank kolordularının toplam tank kaybı 400 kadardır. Bu kolorduların tank mevcudu 800 idi. Bu başarısızlığın bir nedeni, hava ve yer koorsinasyonundaki eksikliktir. Sovyet hava taarruz unsurları, düşmanın ani manevrasına yeterince hızlı karşılık veremedi. Üstelik Sovyet 2. ve 17. Hava Orduları, 48. Panzer Kolordusu’na saldırınca, Luftwaffe’ye engellenmemiş bir geçit bırakılmış oldu. Luftwaffe, bu yolla açıkta kalan Sovyet zırhlılarına saldırdı. Sovyet 31. Tank Kolordusu Komutanı gönderdiği raporda, “Saat 13:00’e kadar bizim uçaklarımızın hava korumasından yoksunduk” demektedir. 5. Muhafız Tank Ordusu, “bizim uçaklarımız, özellikle avcı kuvvetlerimiz, tümüyle yetersizken düşman uçakları, savaş düzenimiz üzerinde tüm savaş boyunca abartmasız asılı durdular.” diye yakınmıştır.

Öğleden sonraki çatışmalar

5. Muhafız Tank Ordusu’nun ihtiyatları, 3. Panzer Kolordusu’nun saldırısını karşılamak üzere güneye gönderilmek zorunda kalındı. İhtiyatların 2. SS Panzer Kolordusu’na karşı bir saldırı için kullanılmış olmasıyla, büyük bir bozgundan kurtulma umutları da son buldu. Fakat

Alman

ilerlemesi de başarısız oldu. Korkunç kayıplara karşın, Sovyet tank orduları bulundukları hattı ellerinde tuttular ve 2. SS Panzer Kolordusu’nu hatlarını yarmaktan alıkoydular. Öğleden önce yaşananların deneyimiyle, öğleden sonra tank muharebelerinde Sovyet tankların çoğunlukla yakın çatışmaya girdiler. Kayıplar, Sovyet tarafında 5.500 kişi,

Alman

tarafında ise 850 kişidir. Tank kayıpları ise çelişkilidir, fakat yaklaşık 300 Sovyet tankı ve

Alman

taarruzunda kayıpları 70-80 zırhlı muharebe aracıdır. Herşeye karşın Kızıl Ordu birlikleri araziye hakim olmayı başardılar. . 5. Muhafız Tank Ordusu, gece boyu, 593 tankı ve 37 kundağı motorlu topuyla Stari Oskol’daki mevzilere çekildi. Sonuç Her iki taraf için kayıplar tam bir kesinlikle belirlenememektedir, öte yandan savaşın sonu daha kesindir. Ne 5. Muhafız Tank Ordusu, ne de 2. SS Panzer Kolordusu, o günki hedeflerine ulaşamadılar. 5. Muhafız Tank Ordusu, arazi olarak hedefine ulaşamadığı gibi 2. SS Panzer Kolordusu’nu imha edemedi. Her iki kuvvet de ertesi gün muharebeye sokulduysa da güçten düşmüşlerdi. Eğer yüzlerce tank, başarısız bir taarruzda heba edilmemiş olsaydı, muhtemelen Sovyetlerin hedefine daha iyi hizmet edecekti. Bunun yerine mevziye girerek

Alman

taarruzlarını göğüslemekte kullanılmıştır. General Konev, 5. Muhafız Tank Ordusu’nu bu tarzda kullanma kararını şiddetle eleştirdi. Taarruzu için, sonuç alıcı esas operatif kuvvetten yoksun bırakılmıştı. Öte yandan Hitler’in saldırıya devam etmeme kararında, güçlü Sovyet yedeklerinin ani ve şiddetli taarruzu ve Kutuzov Harekatı'nın başlamasıyla, Kursk çıkıntısının kuzey kenarına yapılan saldırının,

Alman

9. Ordusu tarafından kırılması zorunluluğu etkili oldu. Böylece başta Heinz Guderian’a, “Bunun düşüncesi bile midemi kaldırıyor.” dediği durum ortaya çıkmıştı. Harkov’un güneyindeki Mius Nehri’nde de Kızıl Ordu’nun 6. Ordu olarak yeniden düzenlenen Kempf Ordu Müfrezesi'ne yönelen saldırısı, yedek kuvvetlerin geri çekilmesini zorunlu kıldı. Bu geri çekilme, Güney’de o ana kadar sağlanmış ilerlemenin korunabilmesi için gerekliydi. ayrıca OKW, 10 Temmuz 1943 tarihinde Sicilya’ya çıkartma yapan Amerikan – İngiliz kuvvetlerinin oluşturduğu tehdidi karşılamak için, bir kısım kıtalarını Doğu Cephesi’nden çekmek zorunda kaldı. Prohorovka Muharebesi, Kursk Muharebeleri içerisinde dönüm noktası oldu.

Alman

orduları ağır yara alarak geri çekilmek zorunda bırakıldı.Açıkçası, Sovyet güçleri hırpalanmadı ve

Alman

karar verme mekanizması üzerinde ağır bir darbe yarattı. Bu andan itibaren stratejik inisiyatif Kızıl Ordu’da kaldı. * Bellamy, Chris. Absolute War; Soviet Russia in the Second World War. Pan Books. (2007). ISBN 978-0-330-48808-2 * Bergström, Christer (2007). Kursk - The Air Battle: July 1943. Chervron/Ian Allen. ISBN 978-1-903223-88-8. * Cross, Robin. Citadel: The Battle of Kursk, Barnes & Noble Edition. (1998).ISBN 978-1-56619-581-2 * Dunn, Walter (1997). Kursk: Hitler's Gamble, 1943. Greenwood Press Ltd. ISBN 978-0-275-95733-9. * Glantz, David M. & House, Jonathon. When Titans Clashed; How the Red Army Stopped Hitler. University of Kansas Press. (1995). ISBN 978-0-7006-0899-7 * Glantz, David M. Soviet Military Operational Art; Pursuit of Deep Battle. Frank Cass. (1991). ISBN 0-7146-4077-8 * Healy, Mark. (1992). Kursk 1943: Tide Turns in the East. Osprey Publishers, London. ISBN 978-1-85532-211-0 * Over, Richard. Russia's War.Pengiun Books. (1997). ISBN 0-14-027169-4 * Zetterling, Niklas and Anders Frankson. Kursk 1943: A Statistical Analysis, London: Frank Cass, (2000). ISBN 0-7146-5052-8

Dipnotlar Dış bağlantılar == * İngilizce ** Kursk Reconsidered: Germany's Lost Victory from Historynet.com. ** Review of Kursk 1943: A Statistical Analysis with a detailed comparison with the statistics provided by Walter Dunn's "Kursk: Hitler's Gamble, 1943", George Nipe's "Decision in the Ukraine", "The Battle of Kursk" by David Glantz and Jonathan House, and "The Battle for Kursk, 1943" from the Soviet General Staff. ** La Batalla de Prokhorovka from Panzertruppen.org ** Олейников Г.А. Прохоровское сражение (июль 1943). — СПб.: Нестор, 1998., a comprehensive analysis in Russian ** Валерий Замулин. Прохоровка — неизвестное сражение великой войны. М.: АСТ: АСТ МОСКВА: ХРАНИТЕЛЬ, 2006 ISBN 5-17-039548-5 - total description of movement of Russian and Germany troops based on Russian and Germany archive documents with full statistic of Russian troops. In Russian. ** prokhorovka the deciding battle of kursk

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.