Piyemonte

Kısaca: Piyemonte (İtalyanca: Piemonte ; Piyemontece: Piemont) İtalya'nın 20 bölgesinden biridir. Özerkliğini 1948 Anayasası ile kazanmış olan bölgenin yüzölçümü 25.399 km², nüfusu ise 4,45 milyondur. Bölgenin başkenti Torino (Piyemontece: Turin) kentidir. Bölge başbakanı Roberto Cota (Lega Nord)'dur. ...devamı ☟

Piyemonte
Piyemonte

İtalya'nın Sardunya Adasında kurulmuş olan devlettir. Sardunya Krallığı olarakta bilinir. Bu devlet İngiltere ve Fransa ile beraber Osmanlı Devletinin yanında Ruslara karşı Kırım Savaşı'na girmiştir.

Viyana Kongresi İtalya’yı yedi hükümete ayırmıştı. Piyemonte bunlar içerisinde en kuvvetlisi idi. Hepsi de mutlakıyetle yönetilmekteydi. Ülkenin bir kısmı Avusturya'nın işgali altındaydı. Halbuki Fransız İhtilaliyle birlikte İtalya’da milliyet ve hürriyet fikirleri yayılmağa başlamıştı. İtalyan aydınları ülkede birliği kurmak ve yabancı işgalinden kurtulmak istiyorlardı. Bu amaçla Karbonari adlı gizli cemiyetin etrafında birleşerek çalışmalara başladılar. Fakat başarılı olamadılar. İtalya birliğinin kurulması her şeyden evvel Avusturya'nın ülkeden çıkarılmasına bağlıydı. Ancak, İtalyan şehir devletleri bunu yalnız başına gerçekleştirecek güçte değildiler. Bunun için bir dış devletin yardımına ihtiyaç vardı. Piyemonte, Kırım Savaşı'na iştirak ederek Fransa'nın desteğini sağlamayı başardı. 1859 yılında yapılan savaşta Avusturyalılar mağlup edildi. Bu zafer İtalya siyasi birliğine giden yolu açtı. İtalyan birliği 1870'de gerçekleşti. Roma yeni kurulan İtalya’nın başkenti ilan edildi. İtalya, siyasi birliğini kurduktan sonra sömürgecilik hareketlerine başladı. Kısa zamanda Avrupa politikasında söz sahibi devletlerden birisi oldu. Papalık siyasi gücünü kaybetti. Yalnız dini nüfuzu kaldı.

Günümüzde Piyemento

İtalya yarımadasında bölge; batıda ve kuzeyde Alp’ler, doğuda Maggio-re gölü, Ticiiio, Po ve Scrivia ırmakları, güneyde Liguria Apenninleri arasında; 25 397 km2; 3 914 250 nüf. Bölgede altı il var­dır: Alessandria, Asti, Cuneo, Novara, Torino ve VerceUi. • Coğrafya. Piemonte’nin görünüşü çok çeşitlidir. Arazinin üçte biri dağlıktır ve Alp yayı, ovanın yanmasında yükselen te­peleri karlarla kaplı geniş bir amfiteatr meydana getirerek bölgeyi kuşatır. Alp dağlarının en yüksek dorukları buradadır:

Viso dağı (3 841 m), Grand Parodiso (4 061 m), Mont Bİanc (4 807 m), Cervin dağı (4 478 m), Rose dağı (4 633 m). Bu küt­leler kenarları dik vadilerle ayrılır: Stura di Demonte vadisi Larche boğazına doğ­ru, Dora Baltsa nmki (Aosta vadisi) San Bernardo’ya doğru ve Toce’ninki Simplon’a doğru yükselir.

• Tarih. Roma imparatorluğu devrinde Transpadana ve Liguria’ya katıldıktan son­ra, bugünkü Piernonte bölgesi, Odoaker’in (476-493), sonra Theodorich’in (493-526) eli­ne geçti ve 555′te Bizanslılar tarafından iş­gal edildi. Lombardia’hlann bölgeyi böldü­ğü kontluklar (İvrea, Torino, Vercelli, As­ti, Novara, Bredulus ve Anriate kontlukla­rı) Franklar zamanında düklük haline ge­tirildi. IX. yy.da güvensizlik arttığından (müslümanların ve macarların akınları) «ül­ke», İvrea markisinin yönetimi altında top­landı (X. yy); sonra yeniden asıl İvrea Torino ve Liguria marklıklarına bölündü (950′ye doğru). XI. yy.da Torino markisi Oderic Manfred, İvrea marklığına hakimi­yetini kabul ettirdi. Kızı Adelaide, Savoia’lı Odon ile evlendi, fakat ölümünden sonra (1091) Piernonte (komünlerin kurulmasını geciktiren birçok derebey kaynaşıyordu) Savoia sülalesinin elinden çıktı. Sülalenin bölgeyi yeniden ele geçirmeğe çalıştığı XII. yy.da ve XIII. yy. başında «Piernonte» adı ilk defa kullanıldı (1240′a doğru); Alp dağ­larının eteğindeki halk için bu ad Saluce, Pignerol ve Coire arazilerini, İtalyanlar için ise Pavia’nın batısındaki bölgeyi belir­tiyordu. Sonradan Piernonte adı, Savoia hanedanının bölgede ele geçirdiği toprak­ların hepsini ifade etti ve Piernonte tarihi XIII. ve XIV. yy.dan sonra Savoia hanedanınınkiyle karıştı. Bk. SAVOİA hanedanı eyaletleri.

— Leng. Piernonte lehçesi, Piernonte ilin­de konuşulan Galya-Lombardia öbeğinden italyan lehçesi. — Piernonte lehçesi’nde vurgulu ünlü sistemi genellikle oldukça kapalıdır: latin [1]sı birinci grup fiillerin mastarların­da (parler, ital. parlare) kapanır ve [2] olur; kısa [3], açık [4] haline gelir ve bazı durum­larda kapalı [5]ye, hatta [6]ye ipe ve fe, ital. piede, fiele) dönüşür; tekilinde açık [7]yi muhafaza eden martel (ital. martelö) keli­mesinin çoğulu martei (kapalı e ile) ve yerel olarak marti’dir; latince kısa [8]nun diftong­laşması serbest ve hatta kapalı hecede eğer son ünlü bir [9] veya [10] ise [11]; ama öteki hallerde açık [12] ince}, arsincel, gcep, grces, ital. nuovo, usignuolo, gobbo, grosso veya grossi; goba, groso’nun yanı sıra ital. gobba, grossa) verdi; latince uzun [13] ve uzun [14], [15] veya [16] ve [17] verir (giva, meis, fiur; ital. gleba, mese, fiore). Bun­dan başka, öbür galya-italya lehçeleri gibi piernonte lehçesinde de latin uzun [18]sun­dan gelen [19] sesine rastlanır (füs, ital. fuso). Son ünlüler (a hariç) genellikle dü­şer. Son hecesi düşmüş eski proparoksitonu kelimeler daima [20] ile biter (pentu, cardu; ital. pettine, cardine). İki ünlü ara­sındaki ünsüzler sürekli bir zayıflama eği­limi gösterir: [21], önce [22], sonra yod (i, ü veya ce ile yan yana olduğu zaman yu­muşar: braje, spia, sür fce; ital. brache, spiga, scure fuoco) verir; [23] düşer (vı, santhia; ital. vite, Sant’Agata); [24] ise [25] verir (rava, siula veya sigula; ital. rapa, cipolla); [26] bazen düşer; bazı yerlerde ise yerini boğazsı g’ye bırakır). [27] ve [28] önünde [29], daima titreşimsiz ıslıklı OJye (sarvel; ital. cervello) dönüşürken aynı du­rumda g bazı bölgelerde titreşimli ıslıklıya, bazılarında ise şırlamalı seslere dönüşür; Üe) ve [d$ (di).

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Piyemonte Resimleri

Alessandria ili
6 yıl önce

İtalya'nın Piyemonte bölgesinin guneydogusunda bulunan bir ilidir. Başkenti Alessandria'dır. Alessandrıa ili yüzölçümü 3,560 km² olup, Piyemonte bölgesinde...

Pianezza
6 yıl önce

Pianezza, (Piyemonte lehcesi: Pianëssa) kuzey-bati İtalya'nın Piyemonte bolgesinde Torino ilinde, bir kent ve bir komün. Torino şehrinin 12 km kuzeybatısında...

Novara
3 yıl önce

Novara (Piyemonte lehçesiyle: Noara ve Lombardo lehçesiyle:Nüara) kuzeybatı İtalya'da Piyemonte bölgesinde Milano şehrinin batısında bulunan aynı ismi...

Torino ili
6 yıl önce

(İtalyanca: Provincia di Torino; Piyemonte lehcesi Provincia ëd Turin; Oksitanca dili Província de Turin, kuzey batı İtalya'da Piyemonte bölgesinde bulunan bir...

Novara ili
6 yıl önce

Novara ili (İtalyanca: Provincia di Novara), kuzey batı İtalya'nın Piyemonte bölgesinin doğusunda bulunan bir ildir. Merkezi Novara'dadır. Novara ili...

Airasca
6 yıl önce

45°53′K 07°29′D / 45.883°K 7.483°D / 45.883; 7.483 Airasca, İtalya'nın Piyemonte bölgesinin Torino ili'ne bağlı olan bir komündür. Torino şehrinin 25 km...

Cuneo
3 yıl önce

kuzeybatısındaki Piyemonte Bölgesi'nde, Cuneo ilinin merkezi kent ve komün. Şehir olma statüsü 19. yüzyılda Sardinya Krallığı idaresi altında "Piyemonte Şehirleri"'nden...

Collegno
6 yıl önce

45°05′K 07°35′D / 45.083°K 7.583°D / 45.083; 7.583 Collegno, İtalya'nın Piyemonte bölgesinin Torino ili'ne bağlı olan bir komündür. Torino şehrinin 9 km...