Papa XVI. Benedictus`un konferans sırasında İslam dini hakkında yaptığı yorumlar Türkiye dahil dünyadaki birçok Müslüman ülkelerin dini ve siyasi liderlerinden tepki gördü. Hem Müslüman ülkelerdeki kurumlar, hem de Batı ülkelerindeki Müslüman topluluklar tepkilerini protestolarla dile getirdiler ve Papa`nın bu sözlerinden dolayı özür dilemesini istediler. Papa`nın sözlerinin en tartışmalı bölümü Bizans İmparatoru II. Manuel Paleologos`a atfedilen aşağıdaki sözlerdi:
Cquote|Bana Muhammed`in hangi yenilikler getirdiğini gösterin, orada hep şeytani ve insanlık dışı şeyler bulacaksınız. Örneğin dini kılıç zoruyla yayması gibi.
Papa XVI. Benedictus bu alıntının kendi görüşlerini yansıtmadığını ve sözlerinin yanlış anlaşıldığını öne sürdü. Ancak Papa`nın sözlerinin yol açtığı tartışma dünya kamuoyunu uzun süre meşgul etmeğe devam etti.
Tartışmaya yol açan sözler
Papa "İnanç ve Akıl" konulu konferansında Antik Yahudi ve Antik Yunan düşüncesinden Protestan ilahiyatı ve modern ateizm`e varıncaya kadar birçok düşünce sisteminden örnekler verdi. Ancak konuşmasının ana konusu Hristiyanlıkta Allah`ın varlığını mantık yoluyla sorgulamaktan kaçınma eğilimi idi.Konuşmasının açılış bölümünde Bizans İmparatoru II. Manuel Paleologos`un 1391 yılında İranlı bir düşünürle Ankara şehrinde yaptığı tartışmaya yer verdi. (Bu İranlı düşünürün Hacı Bayram Veli olduğu öne sürülmüştür.) Lübnan kökenli Alman ilahiyatçısı Theodore Khoury`nin bu tartışma konusunda yazdığı yazılardan alıntılar yaparak İslam ve Hıristiyan dinlerinin Allah kavramına bakış açılarını karşılaştırdı. Akıl ve mantığın Hıristiyanlığın özünde var olduğunu, Hristiyanlıkta akıl ve mantığı bir yana bırakarak Allah`ı anlamanın mümkün olmadığını iddia etti. Oysa Müslümanlıkta Allah`a olan inancın mutlak olduğunu ve herşeyden önde geldiği, İslam dinine göre, koşullar gerektirirse akıl ve mantığın bir yana bırakılmasının mümkün olduğunu ileri sürdü.
XVI. Benedictus konuşmasının bu bölümünde İslam dininin akıl ve mantığı yeterince önemsememesine örnek olarak tarihte çeşitli milletlerin Müslümanlar tarafından zor kullanarak Müslümanlaştırılmasını gösterdi. Papa, kendi sözleri olmadığını açıkça belirttikten sonra Bizans İmparatoru II. Manuel Paleologos`un aşağıdaki sözlerini dinleyicilere okudu:
Cquote|Bana Muhammed`in hangi yenilikler getirdiğini gösterin, orada hep şeytani ve insanlık dışı şeyler bulacaksınız. Örneğin dini kılıç zoruyla yayması gibi.
Tepkiler
- T.C. Diyanet İşleri Başkanı Ali Bardakoğlu Papa XVI. Benedictus`un sözlerine tepki veren ilk dini liderlerden biri oldu. 15 Eylül 2006`da verdiği demeçte “Umarım bu açıklamalar Papa`nın iç dünyasındaki kini ve nefreti yansıtmıyordur” diyen Bardakoğlu, “Kışkırtıcı, düşmanca, ön yargılı ve taraflı bir bakış” olduğunu söyledi Bardakoğlu: Papa özür dilemeli.
- T.C. Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan da 17 Eylül 2006`da Papa`nın, din adamı gibi değil, siyasetçi gibi konuştuğunu belirterek, Diyanet İşleri Başkanın özür talebini yineledi Erdoğan: Papa özür dilemeli.
- Basın organları 17 Eylül 2006`da Papa XVI. Benedictus`un pazar ayininde yaptığı konuşmada, Müslümanları kızdıran sözleriyle ilgili tepkilerden dolayı üzgün olduğunu belirttiğini, ancak özür dilemediğini yazdılar Papa özür dilemedi. Papa özür dilemediği sürece Türkiye`ye yapmayı planladığı geziyi ertelemesi gerektiği görüşü ortaya atıldı.
- Somali`nin başkenti Mogadişu`da bir dini lider, `Papa`dan intikam alınmasını` istemiş ve Peygambere hakarette bulunanların öldürülmesi gerektiğini söylemişti Somali`de bir rahibe öldürüldü.
- 18 Eylül 2006 tarihinde kadar Papa`yı protesto için Batı Şeria ve Gazze`de 7 kilise yakılmıştı. Gerilim tırmanıyor !
Papa`nın sözlerinin doğru olup olmadığı tartışması
Papa`nın sözlerinden sonra Türk basınında Hristiyanlık dininin zor yoluyla dini yayması konusunda çok sayıda örnekler verildi. Din adına terörizmi uygulayan ilk kişinin, "Haçlı Sefer kahramanı", Fransız şövalyesi Reynaud de Chatillion olduğu belirtildi. "İspanyol Fatihi" Hernan Cortes`in, papalığın onayıyla, 16. yüzyılda Güney Amerika kıtasındaki yerlileri barbarca kılıçtan geçirdiği örneği verildi Papa `kılıcın` Hıristiyanlıktaki yerini unutmuşa benziyor.Ayrıca Papa`nın İslam dininde Akılla Tanrı arasında bir ilişki olmadığı iddiası şiddetle eleştirildi. Milliyet gazetesi köşesinde Taha Akyol "Batı tarihinde akıl kavramına en çok karşı çıkan, bugün Papa`nın başında bulunduğu Katolik Kilisesi`ydi." şeklinde yazdı Papa, İslam ve akıl.
Papa`nın `İslam silah zoruyla yayıldı...` sözüne, olabilir diyen Radikal gazetesi köşe yazarı Türker Alkan, şiddetle yayılmacılığın "Hiristiyanlık için çok daha fazla geçerli" olduğunu, "Gerçek anlamda hoşgörünün, ancak laik düzende mümkün olduğunu" belirtti Papa`nın dedikleri. Yine aynı gazetede Ayşe Karabat, din çatışmalarının yol açtığı "taraf" ve "ötekileştirme" edimlerinin evrensel değerleri unutturmasından, "Taraf almaya direniyorsan eğer, düşmanın işbirlikçisisin." anlayışından yakındı Bir nikah, birçok cenaze....
Cambridge Üniversitesi İlahiyat Fakültesi danışmanlarından Aref Ali Nayed Papa`nın konuşması üzerine yaptığı detaylı yorumda Endonezya ve Malezyanın diğer bütün Arap ülkelerinden daha fazla nüfuza sahip olduklarını belirttikten sonra bu ülkelere hiçbir Müslüman ordu girmediğine göre İslamın bu ülkelerde nasıl yayıldığını sordu. Ayrıca, geçmişte Müslümanların egemenliklerinde olan ülkelerde hala Hristiyan azınlıklar bulunurken Katolik Ferdinand ve Isabella`nın İspanyayı ele geçirmelerinden sonra Müslüman ve Yahudilerin sayısının sayılamıyacak kadar azaldığına dikkat çekti.
Kaynaklar
Bağlantılar
- II. Manuel Paleologos Vikisöz sayfası