ikonuna tıklayınız.
Batı Şeria (Cisürdün)(Arapça: الضفة الغربية, (ed-Diffa el garbiya), İbranice: הגדה המערבית, (heagadah hema'ravit) ), Ortadoğu'da batı, kuzey ve güneyinde İsrail, doğusunda ise, Şeria nehri ve Lut Gölü ile çevrili bölgedir.
Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılmasının ardından bölge Britanya yönetimindeki Filistin Mandası'nın bir parçası haline geldi. 1948 Arap-İsrail Savaşı'nın ardından Batı Şeria Ürdün tarafından ilhak edildi. 1967 yılında gerçekleşen, Altı Gün Savaşı'nda bölgeyi İsrail işgal etti. Bölgenin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu ve Uluslararası Adalet Divanı tarafından İsrail işgali altında olduğu kabul edilmektedir. Batı Şeria, şu an itibari ile, meşruiyette, hiçbir devlete ait değildir.
Yönetim
1995 yılında Yaser Arafat ve İzak Rabin arasında yapılan İkinci Oslo görüşmesinin ardından Batı Şeria A (yüzde 17), B (yüzde 24) ve C (yüzde 59) bölgeleri olarak üçe ayrıldı. A bölgesi tamamen Filistin Otoritesi'ne, B bölgesi Filistin Otoritesi ve İsrail'in ortak yönetimine ve C bölgesi de tamamen İsrail kontrolüne verildi. Filistin nüfusunun yüzde 98'i A ve B bölgelerinde yaşıyor.
Demografik yapısı
CIA World Factbook'a göre Batı Şeria'da yaklaşık 2,5 milyon Filistinli yaşamakta. Yine aynı kaynağa göre Batı Şeria'da 187.000, Doğu Kudüs'te ise 177.000 kadar İsrailli yerleşimci bulunmakta. 2006 yıllı verilerine göre nüfus artışı yüzde 3,06'dır. Nüfusun yüzde 75'i Sünni ağırlıklı olmak üzere Müslüman, yüzde 17'si Yahudi ve yüzde 8'i Hıristiyan'dır.
İsrailli "Barış, Şimdi" örgütüne göre 2008 yılında Batı Şeria'da 1518 yeni Yahudi yerleşim birimi inşa edildi. Bu durum önceki yıla göre yüzde 60 oranında artış anlamına geliyor. Yerleşim faaliyetlerinin dondurulması, bölgede çözüme yönelik olarak yapılan uluslararası anlaşmalarda yer alan isteklerden biri. Yahudi Yerleşimleri Yayılıyor TRT Haber. Erişim: 30 Ocak 2009
Tarihi
Bugün Batı Şeria olarak bilinen topraklar 1516 yılında Yavuz Sultan Selim döneminde Osmanlı topraklarına eklendi. I. Dünya Savaşı sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'nun dağımasının ardından Filistin Mandası'nın bir parçası olarak Britanya yönetimine geçti. 1947'de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Filistin'i Yahudiler ve Araplar arasında bölüştürmeye karar verdi. 1948'de İsrail'in kurulmasının ardından çıkan 1948 Arap-İsrail Savaşı'nda Batı Şeria Ürdün tarafından ele geçirildi ve 1950'de de ilhak edildi. 1967'de Altı Gün Savaşı'nda İsrail Batı Şeria'yı işgal etti. 1988 yılında Ürdün Batı Şeria üzerindeki iddialarında vazgeçti ve tüm haklarını Filistin Kurtuluş Örgütü'ne devretti.Coğrafya
- Coğrafi konumu: 32 00 Kuzey derecesi, 35 15 Doğu boylamı
- Sınırları: Toplam 404 km.
- Sınır komşuları: İsrail 307 km., Ürdün 97 km.
- İklimi: Ilıman
- Deniz seviyesinden yüksekliği: En alçak noktası, Ölü Deniz 408 m., en yüksek noktası, Tall Asur 1.022 m.
- Doğal kaynakları: İşlenebilir topraklar
- Arazi kullanımı: Tarıma uygun topraklar %27; otlaklar %32; ormanlık arazi %1; diğer: %40
- Mülteci oranı: 3,29 mülteci/1.000 nüfus (2001 tahmini)
- Bebek ölüm oranı: 21,78 ölüm/1.000 doğan bebek (2001 tahmini)
- Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus 72,28 yıl; erkeklerde 70,58 yıl; kadınlarda 74,07 yıl (2001 verileri)
- Ortalama çocuk sayısı: 4,9 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
- Konumu: Orta Doğu'da, Ürdün'ün batısında yer alır.
- Coğrafi konumu: 32 00 Kuzey derecesi, 35 15 Doğu boylamı
- Haritadaki konumu: Orta Doğu
- Yüzölçümü: 5.860 km²
- Sınırları: Toplam 404 km.
- Sınır komşuları: İsrail 307 km., Ürdün 97 km.
- Sahil şeridi: 0 km. (kara ile çevrili)
- İklimi: Ilıman
- Deniz seviyesinden yüksekliği: En alçak noktası, Ölü Deniz 408 m., en yüksek noktası, Tall Asur 1.022 m.
- Doğal kaynakları: İşlenebilir topraklar
- Arazi kullanımı: Tarıma uygun topraklar %27; otlaklar %32; ormanlık arazi %1; diğer: %40
- Nüfus: 2.090.713 (Temmuz 2001 verileri)
- Nüfus artış oranı: %3,48 (2001 verileri)
- Mülteci oranı: 3,29 mülteci/1.000 nüfus (2001 tahmini)
- Bebek ölüm oranı: 21,78 ölüm/1.000 doğan bebek (2001 tahmini)
- Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus 72,28 yıl; erkeklerde 70,58 yıl; kadınlarda 74,07 yıl (2001 verileri)
- Ortalama çocuk sayısı: 4,9 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
- Nüfusun etnik dağılımı: Filistin Arapları ve diğer %83; Yahudiler %17
- Din: Müslümanlar %75; Museviler %17; Hıristiyan ve diğer %8
- Diller: Arapça, İbranice
