Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Oğuz Yabguluğu

Kısaca: Oğuz Yabguluğu veya Oğuz Yabgu Devleti, Kiev Knezliği tarafından yenilgiye uğratılan Hazar Kağanlığı'nın gücünü kaybetmesiyle Hazarlar'a bağlı olarak Hazar denizi ile Aral gölü arasında ve civarında yaşayan Şamanist Oğuzlar, 950 yıllarında Hazarlardan kopuk bağımsız dönem yaşamaya başlamışlardır. Yabguluk 1040 yılına kadar sürmüş ve daha sonra da Büyük Selçuklu Devletinin bir parçası haline gelmiştir. ...devamı ☟

Oğuz Yabguluğu veya Oğuz Yabgu Devleti, Kiev Knezliği tarafından yenilgiye uğratılan Hazar Kağanlığı'nın gücünü kaybetmesiyle Hazarlar'a bağlı olarak Hazar denizi ile Aral gölü arasında ve civarında yaşayan Şamanist Oğuzlar, 950 yıllarında Hazarlardan kopuk bağımsız dönem yaşamaya başlamışlardır. Yabguluk 1040 yılına kadar sürmüş ve daha sonra da Büyük Selçuklu Devletinin bir parçası haline gelmiştir. Hazar Devletinde subaşı görevinde bulunan ve Selçuklu devletinin kurucusu olan Selçuk Bey'in Oğuz Yabgusunun arası giderek açıldı. Selçuk Bey ve Selçuk Bey'e bağlı boylar İslamiyet'e girince Selçuk Bey, Müslümanlar, gayrimüslimlere haraç vermez diyerek, Yabgu'nun haraç memurlarını kovdu ve bağımsızlığını ilan etti. Selçuk Bey ve bağlı boyları daha sonra güneye indiler. Oğuz Yabgusu çevresindeki tüm devletlerle ihtilaflydı. Peçenekler, Kıpçaklar ve Karluklarla husumet içindeydiler. Oğuz-Kıpçak Savaşlarını konu alan Dede Korkut Destanı'nın bu dönemde yaşanan olaylar üzerinde yazıldığı düşünülmektedir. Siyasi Tarih Oğuz Yabgu Devleti, Oğuz Türklerinin 10. yüzyıl'ın ilk yarısında, kışlık merkezi Yengi-kend olarak kurdukları bir devletti. Bu devletin başında Yabgu bulunuyor, Kül Erkin unvanlı bir başbuğ ona naiplik yapıyor, orduyu da Subaşı idare ediyordu. Yabgu Devleti’nin komşuları Peçenekler, Kıpçaklar ve Hazarlar’la münasebetinin pek dostane olmadığını gösteren deliller vardır. İbni Fadlan (10. yüzyılın ilk çeyreği) ve El-Mes‘udi’ye göre, aralarında savaş eksik değildi. Harezm’in yerli hanedanı Afrigiler, Oğuz baskısı altında idiler. Oğuzlar’ın doğudaki komşuları Karluklar ile de mücadele halinde oldukları, aralarındaki savaşlardan birinde, Oğuz Yabgusu’nun ölmesinden anlaşılıyor. Diğer taraftan Kaşgarlı Mahmud, Oğuzlar’la Çiğiller arasında köklü bir düşmanlıktan bahseder. Kuzeyde Kimekler ile ise bazen dostça, bazen hasmane münasebetler devam edip gidiyordu. Bu Oğuzlar, umumi “Türk” adı yanında, yine siyasi bir isimlendirme olarak “Türkmen” adını da taşıyorlardı ki Müslüman ülkelerine geldikten sonra İslam kaynaklarında bu isimle de anılmışlardır. Oğuz Yabgu Devleti’nin tarihi hakkında başkaca açık bilgiye rastlanılmıyor. Son Oğuz Yabgusu olarak Ali Han adında birini zikreden ve Selçuklular’ın ilk zamanlarında, “can düşmanı” olarak Tuğrul ve Çağrı Beyleri hayli uğraştırdığını bildiğimiz meşhur Çend “hakimi” Şah-melik’i de Ali Han’ın oğlu olarak gösteren Reşidü’d-din’in (14. yüzyıl'ın ilk çeyreği) bu malumatı “destani” mahiyette görülmektedir. Divan-ı Lügati't-Türk'teki Oğuz illeri; Karnak, Sapran, Sitgün, Karaçuk, Cend, Yengi-kend, Sugnak'tır. Ayrıca bakınız * Büyük Selçuklu Devleti * Oğuzlar * Dede Korkut Destanı * Oğuz-Kıpçak Savaşları * Begtili boyu

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Yabgu
2 yıl önce

unvan. Unvan daha çok Oğuz Türkleri tarafından kullanılmıştır.[kaynak belirtilmeli] Oğuzlar kurdukları ilk devlete de Oğuz Yabguluğu adını vermişlerdir.[kaynak...

Yabgu, Batı, Bizans, Büyük Hun İmparatorluğu, Devlet, Doğu, Erkek, Ermeni, Göktürkler, Gürcü, Hakan
Oğuzlar
2 yıl önce

Oğuzlar Oğuz Han'ın 6 oğlu ve onların dörder oğlundan meydana gelmişlerdir. Meydana gelen bu 24 boyun ayrı adı ve unvanları vardır. Bu bölümleme Oğuz...

Oğuzlar, Oğuzlar
Selçuklu hanedanı
6 yıl önce

Türbeleri, 1053, İran. Selçuklu Lahit, Eskişehir Arkeoloji Müzesi. Oğuz Yabguluğu Suriye Selçuklu Devleti Irak Selçuklu Devleti Kirman Selçuklu Devleti...

Büyük Selçuklu Devleti, 1009, 1032, 1035, 1038, 1040, 1048, 1063, 1067, 1071, 1092
Dukak
2 yıl önce

Dukak, Oğuz devlet adamı ve asker. Oğuz Yabguluğu'nda nüfuz sahibi bir devlet adamı ve asker olarak öne çıkan Dukak, bu işlerdeki becerileri nedeniyle...
Dokuz Oğuzlar
2 yıl önce

Uygur kelimesi Dokuz Oğuz için de kullanılmaya başlandı. İslam coğrafyacıları, Tokuz-Oğuz Uygurları eş tutmuşlardır. Dokuz Oğuz kabileleri şunlardı: Bugular...

Dokuz Oğuzlar, Türk tarihi, Afşar Hanedanı, Ak Hun İmparatorluğu, Akkoyunlular, Altın Orda, Anadolu, Anadolu Beylikleri, Anadolu Selçuklu, Astrahan Hanlığı, Atabeylikler
Ahilik
2 yıl önce

Bayram şu görüşlerini dile getiriyor: Orta Asya'da hüküm süren Oğuz Yabguluğu yıkılınca 1040 Oğuz Türkleri yavaş yavaş Selçuklu egemenliği altına girerek Anadolu'ya...

Ahi Evren, Anadolu, Orta Asya, Türkler, Osmanlı İmparatorluğu, Türk, Esnaf, zanaatkar
Büyük Selçuklu İmparatorluğu
2 yıl önce

bölgelerdeki Farsi kültürü benimsesiği yönünde görüşler de vardır. Oğuz Yabguluğu Büyük Selçuklu Sultanları Anadolu Selçuklu Devleti Suriye Selçuklu Devleti...
Şalpazarı
2 yıl önce

yaşayan Çepniler; 980 yıllarında Baykal Gölünün güneyinden göç etmiş, Oğuz Yabguluğu Devletinde bir dönem yaşamış ve bu devletin sübaşısı (ordu komutanı)...

Şalpazarı, Trabzon, 1798, 1914, 1923, 1928, 1965, 1988, 2000, 2004, 2005, 2 Ağustos