Türkçe Bilgi: Olympia (tablo)

} } } Olympia, í‰douard Manet'nin gerçekçilik akımının bir örneği olan yağlıboya tablosu. 1863'te çizilen resim, 130 cm boyunda ve 190 cm enindedir. 1890 yılında, ressam Claude Monet'nin arabuluculuğu ile Fransız devleti tarafından satın alınan tablo şu anda Paris'teki Musíée d'Orsay'da sergilenmektedir. ==ResimAçıklama 1860'lara gelindiğinde Manet'nin ilgi alanı eski ustaların başyapıtlarıydı.} Manet'nin çocukluk arkadaşı ve daha sonra biyografisini yazacak olan Antonin Proust'un 1890 yılında anlattıklarına göre ikili bir pazar günü Argenteuil'e gidip Seine Nehri'nin kenarına oturup beyaz filikaları izlemişlerdi.} O gün Manet, Proust'a "Öyle görünüyor ki bir çıplak çizmeliyim. Evet, mutlaka bir tane yapacağım." dedi.} Ardından önce Kırda Öğle Yemeği'ni daha sonra ise Olympia''yı yaptı. İlk tablonun düzenlemesi Floransa'dan gelip Venedik'e doğru giderken ikincininki Venedik'ten gelip Floransa'ya doğru gidiyordu.Greenberg, Clement ve O'Brian, John. The Collected Essays and Criticism: Modernism with a vengeance, 1957-1969. University of Chicago Press, 1995. ISBN 9780226306247. Sayfa 241 Ressamın İspanya seyahatinden} hemen önce tamamladığı bu tabloda da tıpkı Kırda Öğle Yemeği'nde olduğu gibi figür ve natürmort yan yanaydı.} On dokuzuncu yüzyıl Paris'inde burjuvazinin yükselişi ile cinsel bir devrim yaşanıyordu. Manet, çıplak bir Venüs'ün ideal fantazisi yerine çağdaş bir fahişenin tüketilebilir bedenini çizerek modern bir gerçekçilik anlayışı sergiledi.Pooke, Grant ve Newall Diana. Art history: the basics. Routledge, 2007. ISBN 9780415373081. Sayfa 150 Modelin bakışları, pozu, güzelliği ve vücudu gerçek olduğundan şüphelenilebilecek kadar gerçekçidir.} 1865 Paris Salonu'nda sergilenen tablo büyük bir skandala sebep oldu. Nemflerin, satirlerin ya da ekzotik odalıkların betimlendiği tablolar ahlakla ilgili hiçbir soruyu akla getirmezken Olympia'nın çıplaklığını cesurca kabul edişi izleyicileri utandırmıştı.} Bu skandalın ardından Manet, avangartın lideri oldu.} Olympia'daki çıplak Manet'nin favori modeli Victorine Meurent idi. Ressam, bu tabloda Meurent'i sıska bir şekilde betimlemişti. Baudelaire bu konuyla ilgili şöyle dedi: "Onu büyüleyici yapan açık saçıklığındaki inceliktir. İncelik şişmanlığa nazaran daha sade olmasına rağmen daha edepsiz." 1860'larda Paris'teki hayat kadınlarının kendilerine imparatorun metresi Marguerite Bellanger'ı örnek aldığı bilinmekteydi ve Bellanger ortalama ölçülerin çok altında incelikte bir kadındı.
İçerik
Resmin merkezinde, yatakta uzanmış çıplak beyaz bir kadın vardır. Şık beyaz çarşafların üzerinde çiçek desenleriyle süslenmiş ve altın rengi püskülleri olan bir yatak örtüsü görünür. Çarşafın bir kısmı şiltenin görüneceği şekilde yukarı kalkmıştır. Yastıklar buruşmuştur. Modelin arka tarafında ya kağıt kaplanmış bir duvar ya da bir bölüm vardır ve bu bölümde kahverengi fon üzerinde çiçekler dikkat çeker. Yeşil bir perde ise asılı şekilde durmaktadır. Modelin saçında kırmızı bir çiçek takılıdır. Bir madalyonun sarktığı kalın altın bir bileziği, şık küpeleri ve boynunda siyah kurdelesi vardır. Bazı yazarlar saçındaki çiçeğin bir orkide türü olduğunu söyler fakat aslında amberdir. Normalde kızıl saçlı olan model Victorine Meurent'nin saç rengi kahverengi olarak betimlenmiştir. Kadının saten, mavi ve altın rengi, orta topuklu terliklerinden biri ayağında diğeri ise yatağın üstündedir. Terliklerin önü kapalıdır ve terliksiz ayağındaki tırnaklar diğer ayağındaki terlik tarafından kapatıldığından görünmemektedir. Kadın, elleriyle cinsel organını kapatmıştır. Pembeye yakın beyaz renkte kıyafet giymiş siyahi hizmetçi, elinde bir buket çiçekle kadının arkasında durmaktadır. Buketteki çiçeklerin renkleri mavi, kırmızı ve beyazdır. Siyahi kadının kulağındaki küpe, modelin saçına takılı çiçek ve buketteki çiçek aynı renktedir. Hizmetçi beyaz kadına bakmaktadır. Kara bir kedi modelin ayaklarının ucunda gerinerek durmaktadır. Hem kedi hem de model izleyiciye bakmaktadır.
Teknik
Tabloya ilk bakıldığında sadece iki renk tonu varmış gibi görünüyordu.} Bu açık ve kapalı tonlar ise birbirlerine saldırır gibiydiler.} Ressam, beyaz çarşaflar üzerinde uzanmış açık tenli bir kadın çizerek siyah arka plan üzerinde geniş solgun bir leke oluşturmuştu. Figürlerdeki detaylar ise kaybolmuş gibiydi. Örneğin, modelin dudakları iki pembe çizgi, gözleri ise birkaç siyah fırça darbesi ile şekillendirilmişti. Yakından incelendiğinde her şey basitleştirilmiş gibi görünürken bütüne bakıldığında buketin tazeliği ilgi çekiyor, kadının gözlerindeki ifade ve yüzünün basitliği ayırtedilebiliyordu. Manet, büyük kütleler ve ışığı geniş alanlarda kullanarak doğal görünen bir tablo çizmeyi başarmıştı. Manet'nin siyahi bir zenci ve kedi kullanmasının sebebi de bu renge ihtiyaç duyuyor olmasıydı.} Olympia'nın çıplaklığı koyu fon üzerinde daha da belirginleşmektedir. Ressamın Olympia'da tonsal tezatlığa ulaşabilmek için ilk fikri kadının yanına küçük bir Etiyopyalı köle yerleştirmekti.} Olympia'da tıpkı Kırda Öğle Yemeği'nde olduğu gibi figürler ve natürmort yan yanaydı.} Cezanne da tablodaki bukete odaklanmıştı. Ona göre bu buket natürmortu Manet'nin sanatının en saf haliydi.} Ressam, tablolarında merkezdeki figürlerini önde çizmeyi ve tablonun dışına baktırtmayı tercih ederdi. Ayrıca, tüm figürlerini ya donmuş bir ifadeyle ya da izleyicinin gözlerinin içine bakarken çizer.} Bu tabloda da Olympia izleyenlere "Beni seyrederken sizi seyrediyorum" der gibidir.} Üç boyutlu yanılsamalara alışmış 1865 Salon katılımcıları bu çok ağır bir durumdu. Oysa, Gustave Courbet öyle düşünmüyordu. Eserin iki boyutluluğu hakkında "Bir iskambil destesinden alınmış maça kızı banyodan henüz çıkmış gibi" yorumunu yaptı. Manet'nin tahmini çalışmasının ileriki dönemlerde daha iyi anlaşılacağı yönündeydi. "Şu andan bir sonraki yüzyılda yaşayacak olanların görsel organları bizimkine göre çok daha gelişmiş olacak. Bizden daha iyi görecekler." diyerek bu konudaki fikrini açıkladı. Manet'nin 1860'larda çizdiği tabloların çoğu gerçek boyutludur.} Olympia boyut olarak Kırda Öğle Yemeği'nden daha küçüktür. Fakat, model Victorine Meurent 1.58 ya da 1.61 metreden daha kısaysa bu çalışma da gerçek boyutlu olabilir.}
İkonografi
Manet, tablosundaki kadına tanrıça, orman perisi gibi kimlikler yüklemeyerek resim sanatının geleneksel yapısına karşı gelmişti. Eserde, ticaretin önemli olduğu bir dünyada modern bir sokak kadını betimlenmişti. Hiçbir mitolojik gönderme içermeyen bu kadın, gerçek, doğal ve çıplaklığının farkında görünüyordu. Kadının bakışlarında meydan okuma vardı ve "Sunduğum kadarını (vücudumu) satın alabilirsiniz fakat sadece ben vermeyi kabul edersem çünkü kendimin tek sahibi benim" der gibiydi.} Yatağın görüntüsündeki zenginlik, iyi giyimli uşak ve abartılı buket kadının pozisyonu hakkında ipucu veriyordu. Olympia, sokaklarda fahişelik yapmıyordu, mekan kendisine aitti ve hizmetçi ile kedi onu tanıyordu.} Hem aksesuarlar hem de hizmetçi geneleve değil, gösterişli bir burjuva evine ait gibidir. On dokuzuncu yüzyılda Paris'te zina yapılan evler, dışarıdan saygın görünmesi ve müşteri ile kadın bu evi paylaşıyormuş hissi vermesi için burjuva evleri gibi döşenirdi ve bu ev de onlardan biri olabilirdi. Olympia'nın odası burjuvazi zevkliliği ile genelevin adı çıkmışlığının arasına sıkışmış gibiydi. Model gözlerini tablonun dışına dikerek izleyicilere izlendiğinin farkında olduğunu söyler gibiydi. Çıplağın tüm dikkatini kendisine yöneltmiş olan hizmetçiye değil seyirciye bakıyor olması tablonun bir hikayesi olduğunun kanıtı gibidir. Kedinin de dışarıya bakması ve hizmetçinin bir çiçek buketi getirmiş olması izleyiciyi müşteri pozisyonuna düşürür. Hizmetçi "Bu çiçekler yeni geldi. Bunları nereye koyayım?" der gibidir. İzleyicinin çiçeği kendisinin göndermediğini bilmesi onda bir başka izleyici daha olduğu duygusunu uyandırır. Bu diğer kişi bir sevgili, müşteri ya da hayran olabilir. Bu durumda bu randevunun asla söylenemeyeceği birileri vardır: bir eş, nişanlı, anne, hala ya da büyük anne gibi. Olympia'nın ressamın en "Baudelairevari" eseri olduğu ve Kötülük Çiçekleri'ndeki şiirleri anımsattığı kabul edilir. Walter Benjamin'inin de belirttiği gibi kadının bakışındaki motifi Baudelaire yazmış gibidir: "Bize bakan gözler ayna gibi bir boşluk içerir ve uzaktırlar. Kesinlikle bu yüzden bu gözler mesafe haricinde hiçbir şey bilmez. Bu gözler canlandığında vahşi bir hayvan gibi avlanacaktır." Baudelaire, modern üst sınıf hayat kadınlarının maddesel olarak da gösterilmelerini sadece kutsal varlıklar olarak çizilmemeleri gerektiğini söylemişti.Nelson, Robert S. ve Shiff Richard. Critical terms for art history. University of Chicago Press, 2003. 9780226571669. Sayfa 191 Şair, bu açıdan fahişeler ve ressamların yakın olduğunu düşünüyordu.} Ressamın vizyonu dışarıdaki gerçeği anlatabilmesi, bir karakteri ifade edebilmesiydi. Olympia'nın elleri dikkatimizi cinselliğe çeker yine de onu kapatmıştır. Ressam da hem gerçeği üretir hem de onu bizden uzaklaştırır. Bu sebeplerden Olympia Manet'nin alter egosu kabul edilir.} Manet'nin tabloya "Manette" olarak seslenmesinin nedeni kızın içide kendi kişiliğini görmesidir.} Olympia'nın taktığı bileziğin ressamın annesine ait olması ve ressamın sakalından bir buklenin de tablo da çizilmesi bu iddiaları güçlendirmektedir. Dönemin en popüler teması kır/köy resimleriydi.} Yeterli geliri olmayan, alt sınıf halkı çiziyor olmak ister istemez kapitalizme dokundurmayı gerektiriyordu. Hayat kadınlığı da burjuva toplumu için hassas bir konuydu. Hem cinselliği hem de paranın önemini içerdiğinden "kapitalizmin doğasındaki menfaatle ilgili tedirgin edici bir duyguyu" kışkırtıyordu. Kır resimleri nasıl alt sınıfın burjuva olma özlemini dile getiriyorsa Olympia da para özlemini ve sınıf ayrımı gerginliğini canlandırıyordu.
İsim
Tabloya Olympia isminin verilmesinin sebepleriyle ilgili çeşitli iddialar öne sürülmektedir. Manet'nin 1865'e kadar eserine herhangi bir isim vermediği, Paris Salonu'na kabul edildikten sonra arkadaşı Zacharie Astruc'un sergi katalogunda resmin yanına yerleştirilmesi için bir şiir yazdığı ve bu şiirden sonra eserin Olympia olarak adlandırıldığı söylenmektedir.} Astruc, sonraki zamanlarda Olympia'nın en önemli savunucularından biri oldu ve bu yüzden pek çok eleştiri aldı.} Resmi, Titian'ın Urbino Venüsü'nden esinlenerek yapan Manet'nin çalışmasına tanrıların dağı manasına gelen Olympia ismini verdiği ve böylece de dağı feminenleştirdiği bir diğer yorumdur.} Beatrice Farwell ise on dokuzuncu yüzyılda hayat kadınları için "Olympe" takma adının kullanıldığı söyler.} Alexandre Dumas'nın La Marriage d'Olympe isimli romanında da üst sınıflara hizmet eden kibar bir fahişe tuzak kurarak genç bir aristokratla evlenir. Gene Dumas'nın Kamelyalı Kadın romanında ise Olympia isminde bir fahişe vardır.} Manet'nin edebi bir gönderme yapmak adına resme Olympia ismini vermiş olması da bir olasılıktır. Ressam, 1851 yılında izlediği Hoffmann'ın Masalları isimli oyundaki Olympia'yı da anımsıyor ve tablodaki siyah kediyi de oyundaki kediye bir gönderme olarak çizmiş olabilirdi. Tarihteki en tanınmış Olympia ise Olimpia Maidalchini'dir.} Papa X. Innocentius'un dul baldızı ve açıkça bilinen metresi olan Pamphili, Manet'nin ilgisini çekmiş olabilir. Çünkü Velazquez, 1649 yılında, Roma'yı ziyareti sırasında kadının portresini çizmişti. ==Model== } Olympia'da çıplak poz veren kadın Manet'nin favori modellerinden Victorine Meurent idi. Ressamın arkadaşlarından Thíéodore Duret'nin anlattığına göre ikili, Manet'nin babası Auguste Manet'nin çalıştığı Palais de Justice'de tanıştı.} Duret, konuyla ilgili olarak "Bir kalabalıkta tesadüf eseri karşılaştılar. Onun özgün ve belirgin görünüşünden çok etkilenmişti." dedi.} Meurent, Olympia'dan önce Kırda Öğle Yemeği, Sokak Şarkıcısı, Victorine Meurent İspanyol Kıyafetleri İçinde, Victorine Meurent'nin Portresi gibi tablolar için poz verdi. Ressam çoğunlukla ailesini, yazar arkadaşlarını, diğer ressamları ve Berthe Morisot gibi hem ressam hem aileden olan insanları model olarak kullandığından, Meurent ile bu kadar uzun süre çalışması ilginç bir durumdu.} Ressam ve modeli için 1863 yılı özeldi çünkü Meurent, ilk kez o sene hem Kırda Öğle Yemeği hem de Olympia için çıplak poz verdi. Ayrıca, Victorine Meurent'nin poz verdiği her iki kompozisyonda da ilk kez kendisine başka modeller eşlik ediyordu. Bu yeni pozları ile eski pozları arasında fark bulunması, modelin aynılığı konusunda şüphelere yol açtı. Dahası, Kırda Öğle Yemeği'nde genç modelin vücudu kaba, geniş, beyaz, şekilsizken Olympia'da yumuşak, ufak, gergin ve hafif olarak betimlenmişti. Bu yüzden de bu iki tablodaki bedenlerden birinin Victorine Meurent'e ait olmadığına inanılır.} Meurent, Manet'ye son kez ABD'den döndükten sonra 1873 yılında Saint-Lazare Garı isimli tablo için poz verdi. 1870'lerde sık sık Edgar Degas, Renoir gibi izlenimcilerin buluşma noktası olan Cafíé de la Nouvelle-Athenes'de görünen model, kendisi de resim yapmaya başladı ve 1876 ile 1885'te Paris Salonu'na kabul edildi.Streiter, Terry W. Nineteenth-century European art: a topical dictionary. Greenwood Publishing Group, 1999. ISBN 9780313298981. Sayfa 143 1880'lerde kendini içkiye veren ve Montmartre sokaklarında şarkı söyleyerek para kazanmaya çalışan Meurent, salona son kez 1904 yılında katıldı. Victorine Meurent, Olympia'da olduğu gibi görünüyordu: Bir model ve Paris'in fakir kesiminden bir kız.} Meurent'nin Manet'nin vefatının ardından eşi Suzanne Manet'ye bir mektup gönderdiği ve mektupta "Şüphesiz bildiğiniz gibi, kocanızın birçok tablosu, özellikle de unutulmaz eseri Olympia için poz verdim. Bay Manet'nin benimle ilgili endişeleri vardı ve sık sık resimlerini sattığında benim için kenara bir miktar para ayıracağını söylerdi. O zamanlar gençtim ve hiçbir kaygım yoktu. Amerika'ya gittim. Döndüğümde resimlerimin çoğunu satmış olan Bay Manet, bu satıştan elde edilen gelirin bir kısmının bana ait olduğunu söyledi. Kabul etmedim ve gün gelir de eğer modellik yapamayacak olursam, bu sözünü ona hatırlatacağımı söyledim. O gün tahminimden daha erken geldi." diyerek kadından para istediği de bilinmektedir.} Olympia'da kullanılan zenci model ise Manet'nin tabloya hazırlık aşamasında yaptığı La Níégresse (1862 - 1863) isimli eserde görünen Laura adındaki kadındır. } Baudelaire'in siyahi bir sevgilisi olduğu ve arka plandaki bu kadının o olabileceği de söylenmektedir.} ==Paris Salonu'nda sergilenişi== Manet, Olympia'yı Kırda Öğle Yemeği ile birlikte 1863 yılında tamamlamasına rağmen bu resimle Paris Salonu'na 1865 yılında başvurdu.} Ressamın senelik olarak düzenlenen sergilerin iki tanesini atlamasının sebebi merak konusu oldu. Oğlu Leon Leenhoff'un hatıralarına göre sanatçıyı 1865 yılında başvurmaya ikna eden isim arkadaşı şair Charles Baudelaire oldu.} Öte yandan, Manet'nin yaşlılık günlerinde onunla arkadaş olan ressam Jacques-Emile Blanche, sanatçıyı karısı Suzanne'in ikna ettiğini iddia etti. 1865 yılında ancak dört yaşında olan Blanche'ın güvenilir bir kaynak olmadığı düşünülür. İzinsiz eşinin atölyesine bile giremeyen Suzanne Manet'nin ressam üzerinde sanatsal bir etkisi olduğuna dair de hiçbir kanıt yoktur. Diğer taraftan Manet için Baudelaire'in düşüncelerinin önemi vardı. Manet tarafından şaire başvuruların arkasındaki isim olması olasılığını destekleyen iki mektup 1865 yılında yazıldı: "Sen bir bilgesin ve ben umutsuzluğa düşmekte haksızdım. Bu mektubu sana tablomun kabul edildiğini söylemek için yazıyorum. Bana ulaşan dedikodulara göre bu sene benim için hiç de kötü bir sene olmayacak." Zengin ve muhafazakar bir aileden gelen Manet, sanat kariyerinin ancak Salon'da kazanacağı bir popülarite ile gelişebileceğine inanıyor olabilirdi. Bu popülarite de tarihi göndermeler içeren modern bir resimle sağlanabilirdi.} Geleneksel bir türün çağdaş versiyonunu yaparak halkı kışkırtacağını düşünmüş olma olasılığı vardır. Fakat, 1863 yılında Reddedilenler Salonu'nda yaşanan Kırda Öğle Yemeği skandalından sonraMauclair, Camille. The French Impressionists (1860-1900). BiblioBazaar, LLC, 2008. ISBN 9780554288871 Manet'nin böyle bir yola girmek istemeyeceği düşünülür. Antonin Proust ise arkadaşının tekniğine ve bakış açısına olan özgüveni geliştiğinden tabloyu gönderdiğini açıkladı. Zacharie Astruc, eserden ilham alarak bir şiir yazmıştı. Manet'nin bu şiirden etkilenerek resmi sergilemeye karar verdiği de söylenir. Fakat, Baudelaire ve Stíéphane Mallarmíé gibi şairlerle dost olan, bu kişilerin tabloları uğruna şiirler yazdığı Manet'nin Kötülük Çiçekleri'ne özenilerek yazılmış bir aşk şiirinden şevke gelmiş olması çok olası değildir. Toplam 3559 çalışmanın yer aldığıParis Salonu'nda Skandal. Thíéma Larousse: Tematik Ansiklopedi, Milliyet, 1993-1994. Cilt 5. Sayfa 290 Salon'da Olympia, Manet'nin Askerlerin Hor Gördüğü İsa isimli tablosuyla birlikte sergilendi.} Titian da ilk kez V. Karl'ın huzuruna davet edildiğinde krala iki resim sunmuştu.} Bunlardan birincisi kırbaçlanmış ve dikenlerden bir taç giymiş İsa iken diğeri bir Venüs tablosuydu. Manet de iki tabloyu bir arada kendi toplumunun önde gelenlere sunarak Rönesans ustalarına saygısını göstermiş olabilir.} Askerlerin Hor Gördüğü İsa ve Olympia temaları çok farklı tablolardı. Manet'nin, kadın vücudunu betimlemede olduğu kadar erkek vücudunu betimlemede ve modern resim kadar geleneksel resimde de başarılı olduğunu göstermek için böyle bir seçim yaptığına inanılır.} Tabloların birinde yatay pozisyonda çıplak bir kadın, diğerinde ise dikey pozisyonda çıplak bir erkek vardı. Biri kutsal bir konuya değinen tarihi bir resimken diğeri dünyevi bir konuya değinen modern bir resimdi. Bu ikili beden, gelenek, modernlik ve cinsellikle ilgili sorgulamalara sebep oldular ve bu duruma batı sanatında daha önce rastlanmamıştı.} Olympia'nın bedenini kabul etmiş ve ondan utanmaz hali İsa'nın her an incinebilir görüntüsüyle tezat oluşturur. Öte yandan ressam her iki tabloya da izleyicinin bakışlarını dahil etmiştir ve farklı sebeplerle olsa da iki esere de bakan izleyici utanır.} 1865 yılında, Paris Salonu'nun gururu ise Jules Breton'un Ot Kurutan Kadınların Molası oldu. Ressamın Prens Napolyon tarafından III. Napolyon'un kuzenlerinden birine hediye olarak alınan bu çalışması hakkında dönemin eleştirmenlerinden Edmond About ""Breton'un tablosu, hepimizin gözünde atalarımızın saygınlığını arttırdı." yorumunu yaptı. ==Tepkiler== Olympia, 1863 yılında Reddedilenler Salonu'nda Kırda Öğle Yemeği'nin yarattığı skandaldan daha büyük bir skandala sebep oldu.Gardner, Helen & Kleiner, Fred S. & Mamiya Christin J. Gardner's art through the ages: the western perspective. Cengage Learning, 2005. ISBN 9780495004783 1865 yılında açılan Paris Salonu ile ilgili o günlerde yazılmış 85 makalenin 72 tanesi Olympia'dan bahsediyordu. Gelen tepkiler sebebiyle Salon yönetimi tabloyu koruması için adam tuttu} ve eseri saldırı girişimleri olduğu için insanların erişemeyeceği kadar yükseğe astılar.} Eleştirmenler ve halk resmi, fahişeliğin hayasızca savunulması olarak gördüler ve ona "Sarı Karınlı Cariye", "Kedili Venüs", "Bir Çeşit Dişi Goril" gibi adlar verdiler.} Manet, "bulaşık fırçası ile yeşil kadınlar çizen bir zorba" olarak anılmaya başlandı ve genç kızlar ile hamile kadınların tablodan uzak durması istendi.} Dönemin Paris savcısının eşi tabloyu gördüğünde şok olduğunu açıkladı.} Bir eleştirmen "Bilmiyorum, acaba Fransız estetik sözlüğünde bu kadını tanımlayacak bir söz var mı? Aptal bir yüz, pörsümüş bir cilt." yorumunu yaptı.} O günlerde gazetelerde çıkan eleştirilere "Temel öğeler çocukça bir cahillikle çizilmiş. Ressamın bu davranışı akıl almaz bir kabalık", "Kim bu sarı göbekli cariye? Nereden geldiği bilinmeyen rastgele bulunmuş, rezil biri. Olympia'yı kim resmetmiş? Olympia? Ne Olympia'sı? Şüphesiz bir fahişe!", ""Bu kumral kadın çok çirkin. Suratı aptal, teni kadavra gibi. Renklerin uyuşmazlığı ise sersemletici." gibi cümleler örnek olarak verilebilir. Olympia ile birlikte Askerler tarafından hor görülen İsa'nın ise daha ziyade ressam tarafından hor görüldüğü iddia edildi.} Tablonun bu kadar eleştirilmesinin sebebi Manet'nin bir tabuyu yıkmasıydı. Olympia, geleneksel bir çıplak değildi. Vahşi gözleri, utanmaz ifadesi ve cesur tavırlarıyla izleyiciyle aynı odada gibiydi.} Ayrıca, eser üzerinde X-ışınları ile yapılan incelemede siyah kedinin sergiye gönderilmeden kısa bir süre önce (tablo yapıldıktan bir sene sonra) eklendiği ortaya çıktı. Bu da Manet'nin ilgi çekme arzusunun kanıtı olarak kabul edilmektedir. Halk ve eleştirmenlerin büyük bir kısmı eserin içerdiği sanatsal göndermelerle ilgilenmedi. Fakat kimse bir kadın olarak Olympia'nın aslında nereye ait olduğunu ve tablonun neyi anlatmak istediğini anlayamamıştı. Eleştirmenler kadını Paris'in gündelik hayatının içine yerleştirmeye çalıştılar ama başarılı olamadılar. Bir yüzyıl sonra George Hamilton: "Olympia, bir çarşafa yayılmış sıska bir modeldi ve bir zenci ve kedi de hemen oradaydı. Hepsi bu. Onları açıklamayı gerektiren bir durum yok.
Açıklama
k da zaten imkansız. Bir tablonun ihtiyacı oldukları dışında söylenebilecek başka bir şey yok." açıklamasını yaptı. Eleştirmenler ise bu skandaldan sonra Manet'nin ismini Francisco Goya, Edgar Allan Poe ve Charles Baudelaire ile birlikte anmaya başladılar. Sergiden sonra oluşan genel kanı Manet'nin hak ettiğini aldığı yönündeydi.} Başvurduğu iki tablosunu sergiye kabul etmek reddetmekten daha bilgece bir hareketti böylece bu tabloların değersizliği, Fransız geleneği karşısında ezilmesi ve Fransız halkı tarafından küçük görülmesi sağlanmıştı. Olympia'nın üzerine bu kadar gelinmesinin esas sebeplerinden biri de modelin asıl kimliğinin biliniyor olmasıydı.} Tablo yapıldığında Victorine Meurent, Manet'nin sanatında ayırt edilebilir bir yerdeydi. Manet, tüm bu eleştirilere çok kırıldı ve "Bana yöneltilen saldırılar, yaşamın gidişi içinde beni yıktı. Sürekli hakarete uğramanın ne demek olduğunu kimse bilemez. Bu öyle bir şeydir ki, insanın hevesini kırar, mahvolursun." dedi. ==Destekleyenler== 1865 yılındaki sergilenişin ardından yapıtın en önemli savunucuları í‰mile Zola ve Charles Baudelaire oldu.} Manet'nin modernizmini takdir ederek ona "yüzyılın çocuğu" olarak seslenen Zola tablo için "Louvre'a nasip olacak bir kısmet" yorumunu yaptı. Olympia'nın bir başyapıt olduğunu da sözlerine ekleyen Zola, Manet'ye hitaben "Çıplak bir kadına ihtiyacın vardı ve Olympia'yı seçtin. Parlak ışığa ihtiyacın vardı. Tabloya bir buket yerleştirdin, karanlık noktalara ihtiyacın vardı. Siyah bir kadın ve köşeye siyah bir kedi çizdin. Tüm bunların anlamı ne? Cevabını bilmiyorum. Bence sen de bilmiyorsun." dedi.} 1850'lerin sonlarından beri Baudelaire ve Manet yakın arkadaştılar ve birbirlerinin işlerini yakından takip ediyorlardı. Tablosuna gelen tepkiler üzerine Mayıs ayında dostuna bir mektup yazan Manet şunları söyledi: "Burada olmanı çok isterdim sevgili Baudelaire. Hakaretler üzerime dolu gibi yağıyor. Daha önce hiç böyle bir durumla karşı karşıya kalmamıştım. Resimlerim hakkındaki yargılarından hoşlanmıştım fakat tüm bu itirazlar sinir bozucu. Birilerinin yanıldığına eminim. Fantin tüm çabasıyla beni savunuyor. Baudelaire, cevabında Manet'ye destek verdi ve moralini bozmamasını istedi.} Yeniliğe karşı çıkan insanları umursamamasını söyledi ve sanatı yüzünden eleştirilen ilk kişinin kendisi olmadığını ona hatırlattı. Bir dönem Richard Wagner ve François-Reníé de Chateaubriand da aynı durumda kalmıştı. Avangart ile gelenek arasında bir bağ kurulması önemliydi. Chateubriand ve Wagner'in edebiyat ve müzik arenasındaki havayı temizlemelerini takdir ediyordu. Şiir alanında kendi çalışmalarını da bu kapsamda görüyordu. Manet ise Baudelaire için resimde bunu yapacak isimdi ve onun umudunu kaybetmesini ve bu işi bırakmasını istemiyordu. Claude Monet, tablo hakkında şunları yazdı: "Manet'nin Olympia'sı iyi bir şeyden çok öte. Fakat halkın büyük çoğunluğu gerçekten bakmak yerine gülmeyi daha kolay buluyor ve zekaları için fazla soyut kalan sanattan hiçbir şey anlamıyor."} Gene Zola, Olympia'ya gelen eleştirilere "Babalarımız Bay Courbet'ye güldüler oysa biz onun resimlerine hayranlıkla bakıyoruz. Bugün biz Bay Manet'ye gülüyoruz; onun tuvallerine de bizim çocuklarımız hayranlık duyacak." dedi.Paris Salonu'nda Skandal. Thíéma Larousse: Tematik Ansiklopedi, Milliyet, 1993-1994. Cilt 5. Sayfa 291 Ressamın yeğeni Julie Manet ile evlenen şair Paul Valíéry, 1932 yılında Orangerie Müzesi'nde düzenlenen Manet'nin yüzüncü yıl sergisi katalogunda Olympia için "O bir skandal, bir idol, güç simgesi. Bizleri primitif barbarlıklarımızı ve hayvanlığımızı sorgulamaya zorluyor." diye yazdı.} Françoise Cachin, "Mona Lisa haricinde hiçbir tablo edebiyatın katmanları ile bu kadar parlatılmamıştı ve sanat tarihçilerinin açlığını bu kadar doyurmamıştı." dedi.} ==Sergilenme geçmişi== İlk kez 1865 Salonu'nda tanıtılan Olympia bu serginin ardından 24 Mayıs 1867'deki Paris Salonu'nun açılmasından altı hafta, Gustave Courbet'nin kişisel retrospektifinin açılmasından beş gün önce, Manet'nin Place de l'Alma'da açtığı "Exposition Particulií¨re" isimli kişisel sergisinde yer buldu.} Bu tarihten sonra tablo ressamın atölyesinden ancak o öldükten sonra çıkabildi. 1884 yılında anısına düzenlenen sergide yer buldu. Bir yıl sonra atölyedeki eserlerin satışında değer biçilen fiyata alıcı çıkmayınca Manet'nin eşine kaldı. Luxemburg Müzesi'nden Orsay Müzesi'ne. Thíéma Larousse: Tematik Ansiklopedi, Milliyet, 1993-1994. Cilt 5. Sayfa 291. 1889 senesindeki Dünya Fuarı'nda sanatçının 14 çalışmasıyla birlikte sergilendi. Tablo bu tarihten sonra 1932, 1952, 1983, 1994'te Paris'te muhtelif sergilerde yer aldı. 1889'daki sergiden sonra eseri bir Amerikalı'nın alacağı dedikoduları yayıldı. Bunun üzerine 1890 yılında, Claude Monet tabloyu Suzanne Manet'den satın alıp Louvre Müzesi'ne bağışlamak için bir kampanya başlattı.} Bağışta bulunan katılımcılar arasında ressamlar, sanatçılar, koleksiyoncular, yazarlar ve hatta ressama büyük eleştirilerde bulunmuş eleştirmenler dahi vardı. Manet büyük destekçisi ve yakın arkadaşı í‰mile Zola ise bu girişimi desteklemeyi reddetti ve sebebini şu şekilde açıkladı: "Manet'yi kalemimle destekledim ama zaferi için pazarlık yapamam. Manet, Louvre'a girecek ama bu kendi kendine, yeteneği ve ünü ülkede yayıldıkça olmalı. Bir armağanmış gibi verilmemeli." Manet'nin yakın arkadaşlarından Stíéphane Mallarmíé ise kampanyaya katılmayı tercih etti. Monet, 19.415 Frank topladı ve tabloyu satın aldı. Daha sonra ise o dönemin çağdaş sanat eserlerinin sergilendiği Lüksemburg Müzesi'ne bağışladı çünkü Louvre'a bir ressamın vefatından en az on sene sonra çalışmaları kabul ediliyordu. 1890 yılından 1907 yılına kadar Lüksemburg Müzesi'nde sergilenen tablo bu tarihte Louvre Müzesi'ne nakledildi ve Ingres'in Büyük Odalık'ının yanına asıldı. 1986 yılına kadar Louvre'un farklı galerilerinde sergilendi. 1986 yılında Orsay Müzesi'nin kurulmasıyla birlikte döneminin diğer önde gelen çalışmalarıyla birlikte bu müzedeki yerini alan Olympia 19 numaralı odanın sağ tarafında asılıdır. Eserin Orsay Müzesi'ndeki sayfası} ==Kökenleri== On dokuzuncu yüzyılın ilk yarısında Fransa'da, Venedik Okulu'nun eserleri çok popüler oldu ve dönemin ressamlarını etkiledi.} Manet'nin eğitmeni Thomas Couture'un başyapıtı kabul edilen Dekadan Dönemi Romalıları} (Les Romains de la díécadence) isimli çalışmasında bu etki görülebilir. í‰douard Manet'nin de 1856 yılında İtalya'yı ziyaret ettiği ve Rönesans ustalarının tablolarını kopyaladığı bilinmektedir.} Sanatçı, İtalya'dan döndükten sonra Louvre Müzesi'ndeki bir çok klasik tablonun benzerlerini yaptı. Manet, bu çalışmalarında, Couture'un tavsiyesi doğrultusunda eserlerin edebi detayları ile ilgilenmiyor, bunun yerine yapı ve tekniklerini yineliyordu. Olympia'nın kompozisyonu ise ressamın Floransa'daki günleri sırasında Uffizi Galerisi'nde kopyaladığı 1538 yılında yapılan Titian'ın Urbino Venüsü (1538) isimli tablosundan alınmıştır.} Manet'nin 1856 tarihli Urbino Venüsü kopyasındaki kadının bakışları ve kafasının duruş şekli, Emile Zola'nın Portresi'nde (1868) arka planda yer alan Olympia'nın duruşunu anımsatır.} Ayrıca, bu çalışmadaki kadın, izleyiciye Titian'ın tanrıçasından daha yakın durmaktadır. Urbino Venüsü'nün Ingres, Franz von Lenbach ve William Etty de dahil olmak üzere pek çok ressam tarafından kopyasının yapıldığı bilinmektedir ve Manet'ninki hariç tablonun tüm kopyaları aslına uygundur. Urbino Venüsü'nde klasik bir aşk tanrıçası elinde bir demet gül, ayaklarının ucunda küçük bir köpekle beyaz çarşaflı bir yatağa uzanmış izleyiciye bakmaktadır. Arka planda, dışarının göründüğü bir pencere ve sandığa kıyafet yerleştirmekte olan iki hizmetli vardır. Titian'ın evcilleştirmeyi tercih ettiği Venüs'ünün bakışları çekingendir, eli cinsel organını yumuşakça, kolayca kaldırılabilir şekilde kapatmıştır.} Ayağının ucuna yerleştirilmiş olan köpek sadakati}, sandık evliliği ve pencereden görünen ağaçlar doğurganlığı temsil eder. Manet ise çıplağını kapalı bir iç mekanda betimlemeyi tercih etmişti ve saklanacak bir şey varmış gibi pencereleri sıkıca örtmüştü. Kadının ayak ucuna, köpeğin yerine, yeşil gözleri parlayan siyah bir kedi yerleştirdi. Kedi argoda "fahişe" manasına gelse de bu tabloda karmaşık duyguları ifade ettiğine inanılır. } Hizmetçinin getirdiği çiçekler ise evliliği değil yasak ilişkiyi temsil ediyordu. Olympia'nın eli dikkati oraya çekmek istermişcesine cinsel organının üstündedir. Oysa Venüs, kararlı ve sıkı bir şekilde cinsel organına bastırmaktadır.} Titian'ın çıplağı ağırkanlılıkla yatmaktayken Manet'nin çıplağı, gergin, dik ve kedinin farkında bir şekilde uzanmıştır.} Yumuşak bir şekilde çizilmiş, yuvarlak hatlara sahip tanrıça sade ince küpeleri ve bileziği haricinde tamamen çıplaktır. İnce, kemikleri görünen Olympia'nın ise saten terlikler, ağır altın bilezik, saçındaki çiçek gibi abartılı süsleri vardır. Venüs, izleyicisine baştan çıkartıcı bir şekilde bakıyor olsa da Olympia'nın yanında oldukça cansız bir kadın gibidir. Olympia ise Titian'ın tanrıçasıyla karşılaştırıldığında bağımsızlığın simgesi gibi görünmektedir.} Manet'nin bu tabloyu oluştururken aklında Olympia'nın modern bir Venüs olduğu olduğu düşüncesi vardı. Urbino Venüsü, sonraki yıllarda da Uffizi Galerisi'nde sergilenmeye devam etti. Buna rağmen, Olympia ile arasındaki benzerlik 1890'lı yıllara kadar anlaşılamadı.} İlk kez Gustave Geffroy'un bir "Venedik tablosuna" benzettiği Olympia'nın kompozisyonunun Urbino Venüsü'nden alındığını 1897 yılında Líéonce Bíéníédite ortaya çıkardı.} Ressamın aynı sene çizdiği Kırda Öğle Yemeği tablosunun Raffaello Santi'nin tasarladığı ve Marcantonio Raimondi'nin oyduğu Paris'in Yargısı gravürünün kompozisyonu ile benzerliğiHall, Marcia B.The Cambridge Companion to Raphael. Cambridge University Press, 2005. ISBN 9780521808095. Sayfa 258 dönemin eleştirmenlerince Olympia'ya göre çok daha kolayca görülebilmişti. Bunun sebebi de bu benzerliğin diğerine göre çok daha açık olmasıydı. Giorgione'nin Uyuyan Venüs (1510) isimli tablosu da Olympia'ya örnek olmuş bir diğer eserdir.} Manet'nin Olympia ile klasik atalarından olan bu çalışmayı da andığına inanılır.Nelson, Robert S. ve Shiff Richard. Critical terms for art history. University of Chicago Press, 2003. 9780226571669. Sayfa 190 Manet'nin Olympia'yı çizerken etkilendiği bir diğer tablonun İspanyol ressam Francisco Goya'nın Çıplak Maya isimli eseri olduğuna inanılır.Huneker, James. Promenades of an Impressionist, 2007. BiblioBazaar, ISBN 1426469055. Sayfa 86 Ressamın, Çıplak Maya'yı ilk kez görmesine, arkadaşı Charles Baudelaire sebep oldu.Thíéma Larousse: Tematik Ansiklopedi, Milliyet, 1993-1994. Cilt 5. Sayfa 291. Fotoğraf sanatçısı Nadar, İspanya'ya gittiğinde, Baudelaire için "Alba Düşesi" olduğu iddia edilen modelin poz verdiği çıplak tablonun fotoğraflarını çekti.Tomlinson, Janis. Francisco Goya y Lucientes: 1746-1828, 1994. Phaidon, ISBN 0-7148-3844-6 Manet'nin de bu fotoğrafları gördüğü bilinmektedir. Olympia'nın siyahi bir hizmetçi figürü eklenmiş Çıplak Maya gibi olduğu düşünülür.} í‰douard Manet, 1870 yılında, Madrid'e yaptığı ziyaret sonrasında bir arkadaşına gönderdiği mektupta şunları yazdı: }}} Manet'nin bu mektubunda Goya'nın diğer bir tablosu olan Giyinik Maya'dan bahsedildiği varsayılır. Çünkü ressamın Olympia'sının selefi olan Çıplak Maya sergilenmiyordu ve ancak özel izinle görülebiliyordu. Bir diğer iddiaya göre ise Manet, İspanya'yı ziyareti sırasında Çıplak Maya üzerinde çalıştı. Çıplak Maya da tıpkı Olympia gibi dönemine göre modern bir eserdir.} Goya, bu eseriyle ilk kez tanrıça olmayan sıradan bir çıplağı betimledi ve Manet de Goya'nın başlattığı bu yolda ilerledi. Goya'nın Maya'sı tehlikeli ufak tefek bir kadınken, Manet'nin Olympia'sı Parisli bir hayat kadınıydı. Francisco Goya'nın Caprichos serisinde de Maya kadar çıplak olmasalar da yanlarında hizmetçileri olan genç kadınlar vardır. Örneğin, serinin bir levhasında genç kadın ayaklarının tekini ileriye uzatmış, tıpkı Olympia gibi izleyicinin gözünün içine bakmaktadır. Bu levhadaki arka plan ise Manet'nin Olympia'sını andırır.} Gustave Courbet'nin Olympia'yı ilk gördüğünde iskambil kağıtlarına benzetmesinin sebebi Manet üzerindeki Japon sanatının etkisi olarak yorumlandı. O dönemdeki pek çok sanatçı Japon resimlerindeki yassılıktan, parlak renklerden ve cesur hatlardan etkileniyordu.} Olympia'daki iki boyutluluk aynı zamanda o dönemin pornografik fotoğraflarını anımsatıyordu. O günlerde fotoğraf çekme furyası vardı ve bu fotoğrafları bazı hayat kadınları kartvizit olarak da kullanıyorlardı.} Manet'nin bu çalışmalardan herhangi birinden etkilenip etkilenmediği bilinmemekle birlikte, 1854 yılında Eugí¨ne Durie tarafından çekilen Odalık (Odalisque) isimli fotoğraf gibi Olympia'nın kompozisyonuna çok benzeyenleri vardır. ==Benzer tablolar== Olympia'nın en çok karşılaştırıldığı eserlerin başında 1863 yılında Paris Salonu'nda sergilendiğinde büyük beğeni kazanan Alexandre Cabanel'in Venüs'ün Doğuşu (La naissance de Víénus) isimli tablosu gelir.} Cabanel'in çıplağı Manet'ninkinin aksine idealize edilmiş, pastel renklerde ve pudralanmış gibi görünmektedir.} Bu haliyle de parfüm ya da iç çamaşırı reklamlarında rastlanabilecek bir erotizme sahiptir. Fakat, kadının baştan çıkartıcılığı ressamı tarafından tanrıçalığının ardına gizlendi.} Oysa Manet, tablosunda hiçbir şeyi örtbas etmeye ya da gizlemeye çalışmamıştı. Alexandre Cabanel'in pürüzsüz ve düzgün çıplağının aksine, Manet çıplaklığı, vahşiliğini ortaya çıkarmış gerçek bir kadın çizmeyi tercih etti. í‰mile Zola, iki tabloyu karşılaştırarak, eğer Manet de Cabanel gibi çıplağının yüzünü ve göğüslerini pudralasaydı, genç kadının topluma sunulmasının bu kadar tepki alıp almayacağını sorguladı ve Manet'nin tek suçunun diğer ressamlar gibi resim yapmamak olduğunu söyledi.} Yapıldığı dönemde Olympia ile benzer ilgiyi çeken eser Rembrandt'ın Banyosunda Betşeba (1654) isimli tablosuydu.} Hem Betşeba hem de Olympia ölümlülükleri izleyiciye sunulan sade kadınlardı.} Fakat, Manet, Rembrandt'ın aksine bu sadeliğe kışkırtıcılık da eklemişti. Sahip ve onun emrindeki hizmetçisi konusuna ise resim tarihinde özellikle de klasik, modern ya da İncil'i konu alan çalışmalarda sık sık rastlanıyordu.} Joseph Vernet, Jean-Marc Nattier gibi ressamların beyaz çıplak kadın ve onun siyahi hizmetçisi temalı eserleri vardı. On sekizinci yüzyılın ortalarında ise bu konu odalık ve koyu tenli, müzik yapan yardımcısı olarak betimlenmeye başlandı.} Bu tarzın en tanınmış örneklerini veren isim Jean Auguste Dominique Ingres oldu.} Ingres, Manet'ye ilham kaynağı olmadı fakat Manet'nin eğitmeni Thomas Couture'un eserlerinde ressamın cariye temalı çalışmalarının etkisi görülebilir.} Olympia'ya en çok benzeyen odalık tablosu ise 1842 Salonu'nda sergilenen Jean Jallabert'e ait olandı. Çünkü bu eserde de zenci bir hizmetçi vardı. On sekizinci yüzyılın şehvetli konulara düşkün olan ressamı gerçekçilik akımının öncülerinden olan Gustave Courbet idi. Eserlerindeki çıplak kadınlar, Ingres ve Eugí¨ne Delacroix gibi klasik ve romantik ressamlarla karşılaştırıldığında idealleştirilmemiş gibi görünseler de Courbet'nin nü resimler üzerinde çalışırken akademik ölçülerin dışına çıkmamaya özen gösterildiği biliniyordu. Gizli bir çalışma odası için yapılmış Le Sommeil (1866) isimli çalışmasında dahi erotizm kaba fırça darbeleriyle dondurulmuştu. Oysa Manet'nin tablosunda tüm gerçekliği ile çıplak bir kadın görülmekteydi. ==Ressamının diğer eserleriyle karşılaştırma== Manet'nin 1860'lardaki en önemli ve ünlü iki tablosu, Kırda Öğle Yemeği ve Olympia olarak kabul edilmektedir.Fulcher, Jane F. Debussy and his world. Princeton University Press, 2001. ISBN 9780691090429 Bu iki eser, içerdikleri cinsel içerik ve yenilikçi tarzlarıyla sanat dünyasında skandal yarattı.Bossy Michael-Andre, Brothers Thomas, McEnroe John-Craig. Artists, Writers, and Musicians: An Encyclopedia of People Who Changed the World . Oryx Press , 2001. ISBN 978-1573561549. Sayfa 207 Ressam, her iki tabloda da bilinçli olarak bir öykü ya da düşünce anlatma fikrini reddetti. Ayrıca, sanatçının çizdiği sahnelere şahit olduğu gibi bir kanıt da yoktu. Bu iki tabloda da sanat tarihinin önemli eserlerine göndermeler ve bu eserlerle ilgili ironi vardı. Olympia'da, Titian'ın Urbino Venüsü'nden esinlenilmişti.Meecham Pam, Sheldon Julie. Modern art: a critical introduction. Routledge, 2005. ISBN 9780415281942. Sayfa 35 Kırda Öğle Yemeği'nde ise hem Giorgione hem de Rafael'in etkileri vardı. Manet, her iki çalışmasında da avangart kültürün standart yöntemi olarak eski ustaların başyapıtlarının postmodern bir şekilde yeniden yapılmasını uygulamıştı. Ressamın ilk nü tablosu ise 1859 - 1860 yıllarında çizdiği Peri Kızının Şaşkınlığı idi.} Bu çalışmada Manet'nin modeli ileride, eşi olacak Suzanne Leenhoff idi. İki eserdeki çıplakların betimlenişinde farklar vardır. Suzanne vücudunu kibar bir şekilde saklamaya çalışıp utangaç bakışlarla izleyiciye bakar. Yüzünde kişisel hiçbir mimik yoktur ve sadece İncil'den bir hikayenin betimlenebilmesi için çizilmiş gibidir.} Peri Kızının Şaşkınlığı geleneksel tarzda çizilmiş bir tabloyken Manet, Olympia'da geleneklerden kopmuştur.} Manet'nin 1874 yılında yaptığı Portrait de Madame Edouard Manet sur un canapíé bleu (Mavi Kanepedeki Madem Manet'nin Portresi) isimli tablo zaman zaman Olympia ile karşılaştırılır.} Bu iki eserde modeller benzer şekillerde poz vermiş olsalar da çok farklı çizilmişlerdir. Olympia'nın küçük göğüsleri, düz karnı ve ince vücudu vardır. Suzanne Manet ise dışarı bakan ayakları, geniş vücudu, bedeni kadar ağır görünen elleri, kare şeklindeki şapkası ve şapkasının yanlarından sarkan kurdeleleri ile baştan çıkartıcılıktan çok uzaktır. Kaba bir şekilde koltukta uzanmış olan Madam Manet, bir bacağını diğerinin üzerine atamıyor gibidir. Manet'nin bu tabloyu çizerken ne yaptığını çok iyi bildiği ve Olympia'nın bir parodisini oluşturduğuna inanılır. Beth Archer Brombert'e göre Manet, nasıl Titian'ın tanrıçasını üst sınıf bir hayat kadınına çevirdiyse Olympia'yı da fazla kilolu karısına çevirmişti. Sanatçının, 1877 yılında, Paris Salonu'na gönderdiği ama ahlaksız bulunduğu için kabul edilmeyen} Nana'nın Olympia'nın devamı olduğu düşünülür.} Her ne kadar iki farklı dönemde iki farklı model poz vermiş olsa da tıpkı Francisco Goya'nın Çıplak Maya'nın ardından Giyinik Maya'yı çizmesi gibi Manet de bir ikili oluşturdu. Nana'ya eşlik eden siyahi bir hizmetçi değil, siyah top şapkalı bir erkekti ve kadın tıpkı Olympia gibi eşlikçisi ile değil izleyici ile etkileşim halindeydi. Yatağın ucundaki siyah kedinin yerini bu tabloda duvar kağıdındaki turna almıştır. Nana da Olympia gibi seyircinin gözlerinin içine bakıyordu ve kadının flörtçülüğü, şıklık taslaması göze çarpıyordu.} Modern dünyada güzelliğin simgesi olabilecek Nana'nın edebi alandaki benzerinin í‰mile Zola'nın 1870'lerde yazdığı romanlar olduğu düşünülür.} Yaklaşık on sene önce çizilmiş Olympia ise Baudelaire'in şiirleriyle eş tutulur. Hem Nana'da hem de ressamın diğer önemli eserleri arasında yer alan Folies-Bergere'de Bir Bar, Kırda Öğle Yemeği, Saint-Lazare Garı gibi tablolarda yer alan modeller tıpkı Olympia'da olduğu gibi izleyicinin gözlerinin içine bakarlar. İzleyicilerin gözleri modelle kesiştiğinde düşüncelerinin merkezine de bu kadınlar yerleşir.} Öte yandan, Baudelaire'e ithaf edilmiş olan} (1862), (1862), Mavi Kanepedeki Madem Manet'nin Portresi gibi tablolardaki kadınların pozları ile Olympia'daki modelin pozu benzer olmasına rağmen her birinin izleyicinin üzerinde bıraktığı etki bambaşkaydı.} Manet, bu tabloda kullandığı siyah kediyi 1868 tarihinde yaptığı Atölyede Öğle Yemeği isimli çalışmasında da kullanmıştır.} ==Etkileri== Manet'den etkilenerek kendi 'ni (1869-1870) çizen} Paul Cíézanne, 1873 yılında ise Olympia'dan ilham alarak barok tarzda Modern Bir Olympia isimli tabloyu yaptı.Janson, Horst Woldemar ve Janson Anthony F. History of art: the Western tradition. Prentice Hall, 2003. ISBN 9780131828957. Sayfa 23[1]=509&tx_commentaire_pi1[2]=841&cHash=d1a9f1fa1c Orsay Müzesi'nde A Modern Olympia sayfası] Cíézanne'nın tablosunda Olympia'ya dışarıdan baktığı kabul edilen erkek de tuvalin içindedir ve ressam bu erkek olarak kendisini çizmiştir.} Tablodaki erkeğin pozu ise Kırda Öğle Yemeği'ndeki erkek modellerin pozunu andırır. Manet'nin aynı zamanda yakın arkadaşı olan ressam Henri Fantin-Latour 1883 yılında büyük ihtimalle sanatçının vefatından sonra yazılan bir anma yazısı için Olympia kopyası çizdi. Bu çalışmasında şekillerin sert hatlarını yumuşatan, kuvvetli ton tezatlarını ortadan kaldıran, kadın, zenci hizmetli ve kediyi bulanıklaştırarak eserin dramatik etkisini yok eden Fantin-Latour, Olympia'yı bir Ingres odalığı gibi idealize ederek resmin vahşi ve hayvansı havasına son verdi.} 1896 yılında, Paul Gauguin, Siyahi Olympia ismini verdiği bir tablo yaptı.} Manet'ye büyük hayranlık duyan Gauguin, Olympia'nın kopyasını da yapmıştı ve Markiz Adaları'ndaki kulübesinde bir Olympia oyması da vardı. 1901'de ise Pablo Picasso bir Olympia parodisi betimlemesi çizdi. Bu çalışmasında Picasso, uzanan ince beyaz modeli, şişman bir siyahi modelle değiştirdi ve yan tarafına meyve sepeti taşıyan bir adam oturttu. Diğer yöne ise kadına bakan bir başka bir adam yerleştirdi. Ressam, böylece tablodaki kişilerin sosyal statüleri ve ırksal rollerini değiştirmiş oldu.} 1950 yılında, Jean Dubuffet, Corps de Dame serisinin bir parçası olarak Olympia'nın ilginç bir yorumlayışını çizdi. } Bu tablodaki kadının geniş ve hoş olmayan vücudu Manet'nin çıplağının tezadı gibiydi. İlk sergilendiğinde tıpkı Olympia gibi itici ve çirkin bulunan bu eser, İkinci Dünya Savaşı sonrası yaşanan toplumsal karışıklığı yansıtıyordu. ABD'li minimalist sanatçı Robert Morris, 1965 yılında gerçekleştirdiği Site isimli performans gösterisinin bir kısmında maske takıp, beyaz çarşaflar üzerinde oturarak Olympia pozu verdi.} Soyut dışavurumculuğun önde gelen isimlerinden Larry Rivers ise 1970 tarihli I like Olympia in Blackface (Olympia'yı Siyah yüzlü Seviyorum) isimli çalışmasında hayat kadını ve hizmetçinin yerlerini değiştirdi ve siyahi çıplak hayat kadını, beyaz bir hizmetçi ve beyaz bir kadın betimledi. Çalışmanın üst tarafında ise eserin aslının bir kopyası duruyordu. Jean-Michel Basquiat ise batı sanatında görsel farklılıkları algılamayı sağlamak için nasıl ırkçılık yapıldığını göstermek için Manet'nin Olympia'sını seçti.} 1982 yılında yaptığı Three Quarters of Olympia without the Servant isimli çalışmasında, Basquiat, Olympia'yı siyahi hizmetçi olmadan çizdi. Böylece hem kendini Olympia'ya saygı gösteren modern geleneğin yanında yer aldı hem de ırkçılığa tepkisini dile getirdi. Manet, modelinin bir hayat kadını olduğunu gösteren dağınık yatak, gerdanlık, terlikler gibi pek çok ipucu kullanmıştı. Fakat bu ipuçlarının en önemlisi siyahi bir hizmetçiydi. Feminist sanat tarihinde tablo, on dokuzuncu yüzyıl Fransa'sında kadının yeri ve modernizmde kadının temsili açısından çok önemsenmişti.} Sander Gilman'a göre o dönemin sanat eserlerinde siyahi kadınlar seks objesi olarak betimlenmez, aksine bozulmuş ya da hastalanmış kadınları anlatmak için kullanılırlardı. Manet'nin Olympia'sındaki siyahi hizmetçi de rahatsızlığın amblemi olmuştu. Hizmetçi figürü ırkçılık ve bozulmuşluğun öne çıkan belirtisiydi. Basquait de bu bakış açısıyla yaklaşarak, Manet'nin ırkçı denklemini reddetmişti.} == Ayrıca bakınız == * Titian'ın Urbino Venüsü tablosu * Giorgione'nin Uyuyan Venüs tablosu * Diego Velí¡zquez'in Aynadaki Venüs tablosu * Francisco Goya'nın Çıplak Maya tablosu * Gustave Courbet'nin Koltuktaki Çıplak Kadın tablosu ==Kaynakça== *} *} *} *} * } * } *} *} *} *} *} *} *} *} *} *} *} *}
Notlar
}
Dış bağlantılar
* Orsay Müzesi'nin resmi sitesinde Olympia * Phylis A. Floyd, Olympia bilmecesi }
Kaynaklar
Vikipedi

Olympia (Tablo)

İçerik

Teknik

İkonografi

İsim

Açıklama

Notlar

Dış bağlantılar

Kaynaklar

Olympia

Urbino Venüsü

Nana (tablo)

Uyuyan Venüs

Balkon (tablo)

Venüs'ün Doğuşu (Cabanel)

Peri Kızının Şaşkınlığı

Saint-Lazare Garı